بازتاب‌های رسانه‌ای و دیپلماتیک سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران
وجه مشترک واکنش‌‌های رسمی در صحنه بین الملل، استقبال از این تفاهم بود و وجه مشترک تحلیل های رسانه‌ای نیز این است که ایران با اتخاذ این تدبیر دیپلماتیک، آمریکا را مجددا به انزوا کشاند.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم ، اعلام خبر سفر مدیرکل آژانس به کشورمان، بازدید وی از ایران و صدور بیانیه مشترک، واکنش ها و بازتاب های مختلفی از سوی برخی دولت ها، شخصیت ها، کارشناسان و رسانه های بین المللی را به دنبال داشت. وجه مشترک اظهارات رسمی از سوی کشورها یا نمایندگان آن ها، استقبال از این تفاهم و وجه مشترک تحلیل های رسانه ای نیز این است که ایران با اتخاذ این تدبیر دیپلماتیک، نه تنها آمریکا را مجدداً به انزوا کشاند، بلکه موجب شد تا جلوی صدور قطعنامه شورای حکام و ارسال این موضوعات پادمانی به شورای امنیت گرفته شود، موضوعی که آمریکا پس از شکست در شورای امنیت، به آن چشم امید داشت.
رویترز با اشاره به خبر ملاقات گروسی با دکتر صالحی، به نقل از ایشان نوشت که این ملاقات سازنده بوده است و فصل جدیدی از همکاری میان ایران و آژانس آغاز شده است. در این خبر همچنین آمده است: برخی افراد نزدیک به موضوع اعلام داشته اند که احتمال امضای یک توافقنامه جهت اعطای دسترسی به دو مکان مورد نظر به آژانس وجود دارد. گروسی در واکنش به هشدار ایران درخصوص اینکه خود را از فشارهای سیاسی اعمالی از سوی دیگر کشورها نگه دارد، اظهار داشت: (دسترسی به دو سایت) موضوعی است که باید رسیدگی شود و این به معنی رویکرد سیاسی در قبال ایران نیست. آژانس به کشورهای دیگر اجازه نخواهد داد تا بر روی روابطش با دیگر کشورها اثر بگذارند.
وزارت امور خارجه فرانسه با انتشار پیامی در 27 آگوست نوشت: فرانسه از اعلام توافق بین آژانس و ایران، که براساس آن ایران به بازرسان آژانس اجازه می دهد به دو سایت دسترسی پیدا کنند، استقبال می کند؛ چیزی که آژانس برای چند ماه درخواست کرده بود. این یک گام در جهت درست است. این تعهد از جانب ایران مطابق با اجرای توافق های این کشور با آژانس است.
سخنگوی وزارت خارجه چین در 27 آگوست اعلام داشت: چین از توافق آژانس و ایران استقبال می کند و حل و فصل اختلافات پادمانی در پی رایزنی های دوستانه را تحسین می کند. امیدوارم که همکاری های دو طرف ادامه یابد و به توافق عمل شود. چین از همه طرف ها می خواهد تا در این راستا نقش سازنده خود را ایفا کنند. بارها ثابت شده که قلدری یک طرفه، موجب افزایش احتمال تقابل می‌شود. اختلافات تنها می تواند از راه مذاکرات کاهش یابد. تمام طرف ها باید تحت شرایط کنونی مسیر درست را ادامه دهند و ضمن استناد به برجام و قطعنامه 2231، برای حل و فصل دیپلماتیک و سیاسی مسئله هسته‌ای ایران تلاش کنند.
هلگا اشمید، دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا نیز با انتشار توئیتی در تاریخ 26 آگوست، نوشت: خبرهای خوب از تهران درباره همکاری بین ایران و آژانس به گوش می رسد. اتحادیه اروپا به نقش بی طرف و مستقل آژانس اعتماد دارد. در همان زمان، ما کار خود را برای حفظ برجام با کمیسیون مشترک در هفته آینده ادامه می دهیم. من به نمایندگی از جوزف بورل، رئیس نشست خواهم بود.
اشتفان کلمنت، رئیس نمایندگی اتحادیه اروپا نزد سازمان های بین المللی در وین با انتشار توئیتی نوشت: من از توافق بین ایران و آژانس برای حل مسائل مربوط به اجرای موضوعات پادمانی استقبال می کنم. از کار مهم و بی طرفانه آژانس نیز قدردانی می کنم.
دیوید هال، سفیر و نماینده دائم انگلستان نزد آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز با انتشار توئیتی از توافق حاصله استقبال کرد و نوشت: این خبر بسیار خوبی است که ایران، آژانس را قادر می سازد تا دسترسی های مورد نظر خود را انجام دهد. یک نشانه بسیار مثبت در مورد عملکرد صحیح آژانس و رژیم پادمانی آن. انگلستان پشتیبانی کامل خود را برای گروسی و تیم پادمانی ارائه کرده است.
بلومبرگ با انتشار خبر صدور بیانیه مشترک نوشت: ایران به کشاکش با آژانس بواسطه ارائه به دو مکان درخواستی پایان داد. ارائه این دسترسی ها می تواند تلاش های آمریکا برای از سرگیری تحریم های سازمان ملل را ضعیف تر کند. این، همچنین به این معنی است که ایران قصد دارد حمایت اعضای باقیمانده برجام را در برابر تلاش های واشنگتن برای فروپاشی برجام حفظ کند.
گاردین در 26 آگوست نوشت: توافق ایران با آژانس، حمایت اتحادیه اروپا از برجام را بیشتر خواهد نمود، چرا که دسترسی به سایت ها، سنگ بنای برجام است. این توافق زمانی حاصل شد که گروسی در تهران به مقامات ایرانی وعده داده که در چارچوب اطلاعات کنونی آژانس، درخواست دسترسی دیگری را ارائه نخواهد کرد. درج واژه "داوطلبانه" در بیانیه آژانس، یک امتیاز و برتری برای ایران است، چرا که آژانس سابقاً عنوان می داشت ایران متعهد به ارائه دسترسی است.
نشریه دیپپلماتیک سابستک با انتشار مقاله ای در 27 آگوست نوشت: اگرچه الان برگزاری جشن شادی برای طرفداران دیپلماسی هسته ای ایران زود است، ولی آنچه که قطار از ریل خارج شده توسط دولت ترامپ دانسته می شود، بواسطه دیپلماسی حرفه ای اروپایی ها و دیگر طرف های شورای امنیت به ریل برگشت. همزمان با ملاقات های گروسی در تهران، رئیس اندونزیایی شورای امنیت سازمان ملل نیز طی نامه ای اعلام کرد این شورا نمی تواند اقدامی درخصوص درخواست آمریکا برای اسنپ بک انجام دهد. برخی ناظران دیپلماتیک اظهار داشتند که احتمالاً این موفقیت در صورتی که ایران از قدرت نمایی اروپایی ها و دست رد جامعه بین المللی به تلاش هفته گذشته آمریکا برای اعمال اسنپ بک راضی نمی شد، رخ نمی داد. یک رابط دیپلماتیک که بر روی موضوع ایران کار می کند، اظهار داشت که این اقدام ایران، در واکنش به ایستادگی محکم اروپا در برابر اسنپ بک بود و حرکت هوشمندانه ای از سوی ایران بود. این تحولات تا به امروز سبب تقویت برجام شده است.
نشریه فوربس نیز در 27 آگوست با پرداختن به مزایای برجام و موثر بودن این توافق در محدود کردن برنامه هسته ای ایران، نوشت: با این حال، عربستان سعودی و حزب جمهوری خواه از این توافق راضی نبودند و توسط ترامپ از آن کناره گیری کردند. واقعیت این بود که ایران بمب اتم نمی خواست، و حتی پس از کناره گیری آمریکا از برجام، این کشور در برجام ماند و به همکاری خود با آژانس ادامه داد. توافق این هفته ایران و آژانس هم چیزی جز رویه های استاندارد راستی آزمایی آژانس که برای همه کشورها اجرا می شود، نبوده است. این اقدام نشان داد که جهان می تواند بدون کمک و حضور آمریکا، با ایران بر سر اجرای تعهدات هسته ای اش به توافق برسد.
وال استریت ژورنال نیز در مقاله ای در 26 آگوست نوشت: ارائه دسترسی به آژانس می تواند به انحراف فشارها از سوی واشنگتن که به دنبال احیای تحریم های ایران است، کمک کند. جمع آوری نمونه ها از دو سایت و همچنین بررسی و اعلام نتیجه در مورد آنها، ماه ها به طول خواهد انجامید که در نتیجه هرگونه از سرگیری تحریم ها را تا قبل از انتخابات ماه نوامبر آمریکا غیر محتمل می سازد.
جارت بلانک، هماهنگ کننده سابق وزارت امور خارجه آمریکا در امور برجام نیز در چند رشته توئیت نوشت: بخش زیادی از سیاست های ترامپ و پمپئو در مورد ایران، متمرکز بر این ایده است که می توانند به طور قابل پیش بینی و قابل کنترلی، برخی واکنش های مشخص را از دیگر نقش آفرینان این حوزه برانگیزانند؛ به ویژه در مورد ایران که آنها بارها انتظار داشتند تا در برابر رفتارهای تحریک آمیز آمریکا واکنش تندی نشان داده و برجام را پاره کند. اما ایران واکنش های خود را منطقی برداشت و اکنون برای بازرسی آژانس توافق کرده است که البته به طور کلی، ارتباطی با برجام ندارد. این توافق، موانع اساسی را برای بازگشت به اجرای بیشتر برجام، برطرف می‌سازد.
نیویورک تایمز با انتشار خبر توافق ایران و آژانس در 26 آگوست نوشت: با این توافق، ایران مسیر دشمنی خود را با جامعه بین المللی بر سر موضوع هسته ای معکوس نمود، که در نتیجه سبب جدایی بین قدرت های جهانی و انزوای فزاینده آمریکا شده است. ایران پس از اختلاف شورای امنیت سازمان ملل بر سر احیای تحریم های اقتصادی، نسبت به مواضع سرسختانه پیشین خود نرم تر شده است.
ولادیمیر باتیوک، رئیس مرکز تحقیقات ابعاد منطقه ای سیاست های نظامی آمریکا در انستیتو کانادا و آمریکای روسیه اظهار داشت: توافق ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی برای بازرسی از دو مکان در ایران، بهانه برای اقدام علیه برجام و ایران را از آمریکا گرفت. به گفته وی: تروییکای اروپایی شامل فرانسه، انگلیس و آلمان هم که دو ماه پیش قطعنامه ای را در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی برای دسترسی بازرسان به دو سایت هسته ای در ایران به تصویب رساندند، هم اکنون با موافقت ایران با این بازرسی، تلاش های خود را بر اجرای برجام متمرکز می کنند . موافقت ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی برای ارائه دسترسی آژانس به دو سایت هسته ای، گامی در مسیر درست است که از شدت تنش ها پیرامون برنامه هسته ای ایران می کاهد . زورگویی آمریکا در آژانس و استفاده از مطالعات ادعایی که مربوط به دوره قبل از همکاری ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی بوده است، عامل اصلی مخالفت تهران با بازرسی از دو سایت هسته ای بود و در واقع، واشنگتن از این فرصت برای زیر سوال بردن ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای ایران استفاده کرد. موافقت ایران با آژانس در مورد دسترسی بازرسان آژانس به دو سایت هسته ای در این کشور، مسیر اجرای برجام را هموارتر می کند، هر چند که موانع زیادی از سوی واشنگتن برای توقف اجرای برجام بوجود آمده است. شکست آمریکا در بازگرداندن تحریم ها در مورد ایران، سرآغازی بر پایان یکجانبه گرایی این کشور است .
ماییس قربانف، صاحبنظر روس در امور خاورمیانه نیز طی مصاحبه ای گفت: ایران با توافق با آژانس بین المللی انرژی اتمی، یک بار دیگر حقانیت مواضع هسته ای خود را اثبات کرد. ایران با توافق با آژانس بین المللی انرژی اتمی به جامعه جهانی نشان داد که هیچ چیز مخفی در رابطه با ساخت سلاح اتمی ندارد و برنامه هسته ای این کشور، صلح آمیز است. ایران با موافقت با بازرسی دو سایت هسته ای از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی، بهانه را از کشورهای غربی بویژه آمریکا برای فشار بر این کشور گرفت. قربانف خاطرنشان کرد که نگرانی آمریکا و برخی متحدان آن در مورد برنامه غنی سازی اورانیوم ایران بی اساس است و آنها بخوبی می دانند که با این مواد هسته ای، نمی توان بمب اتمی ساخت. به گفته وی، کشورهای اروپایی از سیاست های آمریکا علیه ایران به ستوه آمده اند و سعی دارند در شرایط جدید، همکاری ها با ایران را گسترش دهند و به همین دلیل، به منافع خود توجه می کنند.
انتهای پیام/
