گزارش| چرا المان‌های «شهرکرد» با فرهنگ بومی مطابقت ندارد؟
گروه استانها - المان‌های شهری به عنوان جزئی از طراحی شهری باید هویت و سیمای یک شهر را نشان دهد و توجه به زیرساخت‌های شهر برای بکارگیری المان‌های شهری ضروری و تناسب با فرهنگ غنی استان ضروری‌تر است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شهرکرد، شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری است، نام پیشین آن «دِهْکُرد» بوده‌است که پس از تبدیل به شهر (شهریور 1314 خورشیدی)، به شهرکرد تغییر نام یافته است. شهرکرد با برخورداری از جاذبه‌های طبیعی با چشم‌اندازی مسحورکننده و قدمتی کهن همواره یکی از مقاصد اصلی گردشگری ایران محسوب می‌شود.
از آن جایی که انسان موجودی است که همواره به دنبال زیبایی است، زندگی در مکانی که از نظر بصری زیبا و چشم نواز بوده و نیازهای او را پاسخگو باشد یک اصل است. در واقع ویژگی‌های ظاهریِ اجزاء و امکانات شهر نظیر شکل، رنگ، مکان قرارگیری و نوع کاربرد، نقش مهمی در زیباسازی شهر ایفا می‌کنند.
المان‌های شهری به عنوان جزئی از طراحی شهری باید هویت و سیمای یک شهر را نشان دهد و توجه به زیرساخت‌های شهر از لحاظ شهری، زیبایی، ترافیک و... برای بکارگیری المان‌های شهری ضروری و تناسب با فرهنگ غنی استان ضروری‌تر است.
در شهرکرد المان‌های مختلفی همچون کوچ عشایر در میدان کوهرنگ، المان بزرگترین قفل جهان در میدان رسالت منطقه چهار شهرکرد و المان‌های دیگری به چشم می‌خورد، اما در برخی از دیگر میادین شهر آنچنان که باید به المان‌های منطبق با فرهنگ بومی استان توجه نشده است.
برای اطلاع و آگاهی بیشتر از وضعیت المان‌های شهر با یک کارشناس متخصص در این زمینه هم‌صحبت شدیم. بهروز آزادگان کارشناس ارشد معماری و بافت تاریخی است.
آزادگان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به اینکه المان‌ها قبل از اسلام نیز وجود داشته‌اند، اظهار داشت : در گذشته میله‌های روشن از فاصله دور برای مشخص‌کردن شهرها در تعیین مسافت برای مسافران به کار می‌رفت و بعد از ورود اسلام به ایران، میله‌های راهنما به نام عربی مناره تغییر یافت و به تدریج به عنوان یک نماد الحاقی جایگاه خود را در ایوان‌های مساجد پیدا کرد. با رصد فضای شهری از گذشته تا کنون به میادین شهری می‌رسیم که می‌تواند فضای تقسیم‌بندی شهر را در اختیارمان بگذارد که می‌توان از میدان نقش جهان اصفهان با کاربردی مذهبی، تجاری و سیاسی نام برد.
این کارشناس ارشد معماری و بافت تاریخی افزود: با تغییر فرم میادین، از آن برای تجمع افراد، ارائه فرمان‌های حکومتی یا اطلاعات خاصی که از طریق حکومت در اختیار مردم قرار می‌گرفت، استفاده می‌شد و پس از آن با کمک بزرگانِ طراحی فضا‌های شهری، المان‌هایی با نمادهایی از فرهنگ و آداب و رسوم در میانه میدان یا به اصطلاح امروزی فلکه قرار گرفت.
آزادگان با این پرسش که آیا با دیدن المان‌های شهرکرد بیننده به نشانه‌های آن پی می‌برد، گفت: قرارگرفتن المان‌ها یا چندین نماد در یک میدان باید مانع اغتشاش بصری مخاطب شود و از الگوی قرارگیری صحیح و رنگ و مقیاس مناسب بهره‌مند شود.
وی با انتقاد از اینکه هیچ المان مناسبی برای معرفی شهرکرد به گردشگران خارجی وجود ندارد، تصریح کرد: علیرغم اینکه گردشگری شهری می‌تواند در توسعه شهر، درآمدزایی و رفع مشکلات شهری موثر باشد، میراث فرهنگی و شهرداری شهرکرد نسبت به این موضوع کم‌توجه هستند.
کارشناس ارشد معماری و بافت تاریخی با اشاره اینکه چهارمحال و بختیاری مهد تولید گردو و بادام است خاطرنشان کرد: می‌توان همچون شهرهای شمالی کشور که با کاشت درختان نارنج محصول خود را در سطح ملی و بین المللی معرفی کرده‌اند، از همین روش برای معرفی محصولات بومی استان با ارتقا آگاهی و افزایش سطح فرهنگی مردم در جامعه بهره برد. المان، معرف هویت نیز هست و یکی از معانی هویت در بحث شهری، ارتباط برقرارکردن بین دیروز و امروز است که طراحی المان‌های شهرکرد تهی از آن است.
کارشناس ارشد معماری و بافت تاریخی بر خرد و تفکر جمعی در اجرای المان‌های شهری و پرهیز از اقدامات احساسی و سلیقه‌ای در شهرکرد تاکید کرد و با اشاره به مغفول ماندن برندسازی در طراحی المان‌ها و بهره‌گیری از آن برای معرفی بزرگان و اندیشمندان حوزه‌های مختلف در شهرکرد، یادآور شد: با توجه به اینکه به لحاظ فرهنگی و اقلیمی، مردم این خطه کمتر گفت‌وگو می‌کنند، این‌المان‌ها می‌تواند این خلافرهنگی را پر کند تا جایی که یک المان می‌تواند برای مسافران خاطره‌ساز شود، تا به محض دیدن یا شنیدن اطلاعاتی در مورد شهرکرد، المان مربوطه در ذهن‌ها نقش ببندد.
رضا ریاحی رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شهرکرد اما درباره کاستی‌هایی که در زمینه المان‌های سطح شهرکرد وجود دارد، در گفت‌وگو با تسنیم، اظهار داشت: برخی از المان‌های شهرکرد اساسا برای شهرکرد طراحی شده و معرف صنایع دستی و سایر ویژگی‌های شهر است و بخشی دیگر توسط شرکت‌های فعال در این زمینه به عنوان مبلمان شهری خریداری و نصب می‌شوند که ممکن است در کل کشور دیده شوند.
وی با بیان اینکه المان‌های موجود در شهرکرد، آنچنان که باید گویای ویژگی‌های بومی، اقلیمی و سنتی استان و شهرکرد نیستند، افزود: در 3 ماه اخیر سه فراخوان برای طراحی المان‌های نوروزی، دائمی و دیوارنگاره‌های شهری منتشر شده است.
رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شهرکرد با تاکید بر محوریت بافت سنتی و اقلیمی و بومی و فرهنگی شهر در طراحی المان‌های جدید افزود: 15طراح هنرمند با 22 طرح در فراخوان بازطراحی المان و میدان دوازده محرم (فلکه آبی) شرکت کردند که پس از مرحله نخست داوری، تعداد 5 طرح پذیرفته شد و بزودی یک طرح برتر جهت اجرا، پس از انجام مراحل داوری انتخاب و نهایی خواهد شد. امسال با توجه به فراخوان‌ها، رنگ و بوی سنت و فرهنگ در ملبمان و المان‌های سطح شهرکرد بیشتر مشهود است.
ریاحی با تاکید بر بهره‌مندی از تخصص طراحان بومی در این راستا تصریح کرد: در سال جاری 1میلیارد و 300 میلیون تومان برای اجرای المان‌های شهرکرد پیش بینی شده است که براساس وضعیت مالی کشور و شهرداری شهرکرد میزان تخصیص در چندماهه آینده مشخص می‌شود.
گزارش از زهره علی بابایی
انتهای پیام/7540/ ت
