جلسه نقد و بررسی حسینه تلویزیونی برگزار شد/ تلویزیون نباید در انتخاب سخنران و مداح به سمت برندسازی برود

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نشست نقد و بررسی نقاط ضعف و قوت برنامه‌های محرمی صداوسیما با حضور حجت‌الاسلام رضایی عضو شورای معارف سیما، عبدالرحمان نظام‌اسلامی و هادی صلح‌جو مجریان برنامه‌های تکیه‌خانه شبکه دو و حسینیه ایران شبکه یک، مرتضی یعقوبی تهیه‌کننده برنامه "تکیه‌خانه"، حجت‌الاسلام ابراهیم بهاری کارشناس مذهبی و حسین سلطان‌محمدی منتقد برگزار شد. حجت‌الاسلام رضایی صحبت‌هایش را با گلایه از عدم توجه لازم به شهدای راه خدمت در شبکه‌های تلویزیونی آغاز کرد.

گلایه از عدم توجه به شهدای راه خدمت تلویزیون

او گفت: ما در جریان تولید و پخش برنامه‌های محرمی شهید دادیم اما آن‌طور که باید و شاید درباره‌اش صحبتی نشد. خود ما در صداوسیما مانور چندانی نشان ندادیم؛ شخصیتی مثل "حاتم‌خانی" که فشار زیادی را در دوران کار شبکه قرآن تحمل کرد. با اینکه بیماری زمینه‌ای داشت شیفت‌های مداوم سرکار بود، به کرونا مبتلا شد و دارفانی را وداع گفت. البته رسانه‌های غربی به تمسخر برخی از این نام‌ها را آوردند. 

وی تصریح کرد: ما اینجا دور هم جمع شده‌ایم تا درباره نقاط ضعف و قوتِ تجربه‌ای که نه ما داشته‌ایم و نه هیئت‌های مذهبی کشور، صحبت کنیم. هر دو وارد این عرصه شدیم یکی با سختی رعایت پروتکل‌های بهداشتی طنین‌اندازِ‌ نام امام حسین(ع) و مصائب اهل‌بیت در کوچه و بازار شد و یکی هم در قابِ سیما، تصویر رنگارنگی از شور و شعور حسینی راه انداخت تا کسانی که نمی‌توانند به هر دلیلی مثل سال‌های گذشته در تکیه‌ها و هیئت‌های مذهبی کشور حاضر شوند، در پایِ تلویزیون، این عزاداری را داشته باشند.  

حسینیه تلویزیونی آمد برای آموزش عزاداریِ کرونایی

هادی صلح‌جو مجری و طراح برنامه حسینیه ایران درباره ایده ساخت چنین برنامه‌ای گفت: ما با رویکرد آموزشی و اطلاع‌رسانی وارد میدان شدیم که چگونه امسال با وجود کرونا در هیئت‌ها حاضر شویم. از دو سه روز مانده به شروع عزاداری‌ها پخش را آغاز کردیم و در این راستا قدم‌هایی برداشتیم تا هیئت‌ها و عزاداران بدانند با چه نوع شیوه‌هایی باید اقامه عزا کنند. این برنامه در ایام دیگری هم روی آنتن می‌رود و حتماً برای ایام اربعین هم برنامه ویژه‌ای از حسینیه ایران پخش خواهد شد. در راستای معرفت‌افزایی گام برداشتیم اما از شور حسینی غافل نشدیم. چون شور در ما ایجاد می‌شود و توأمان شعور هم بر ما اثر می‌گذارد. من موافق برقراری نسبت شور و شعور حسینی در کنار هم هستم و اینکه از شور غافل شویم و شعور را دریابیم، ‌مخالفم. چرا‌ که بارها دیده شده در جریان شنیدن مرثیه‌ کوتاهی، آن معرفت القاء شده است. 

سامانه کارشناسان تلویزیون فعال شده!

عضو شورای معارف سیما با ارائه آماری از پخش سخنرانی‌ها و مداحی‌ها در تلویزیون، گفت: 5 هزار و 930 دقیقه بالغ بر 99 ساعت سخنرانی از شبکه‌های سیما روی آنتن رفت و مداحی نیز 85 ساعت پخش شد. امسال از سخنرانان شاخص و هم غیرمشهور  استفاده کردیم و این را باید بدانیم که قالب سخنرانی تلویزیونی با قالبِ منبر متفاوت است. قطعاً نمی‌توان حال و هوا و اتفاقات در هیئت و مسجد و سخنرانی و مداحی‌ در آنها را با قالب‌ِ تلویزیونی مقایسه کرد. اشکالاتی به آن وارد است و اینجا فرصتی شد که در بابِ ضعف‌هایش با هم صحبت کنیم. سامانه کارشناسان طراحی و به همه ابلاغ شده است و با مراکز حوزوی جلسه گذاشته‌ایم و از آن‌ها خواسته‌ایم شخصیت‌های جدید معرفی کنند تا بتوانیم از آنتنِ شبکه‌های تلویزیونی وعظ‌های مختلف و متنوعی را پخش کنیم. 

چرا تلویزیون به محرم ظلم می‌کند؟

حجت‌الاسلام ابراهیم بهاری کارشناس مذهبی به برنامه‌ریزی شتاب‌زده تلویزیون برای ایام محرم انتقاد کرد و افزود: جلوه‌های عاشورا و جریان محرم به عنوان یکی از اساسی‌ترین پایه‌های حاکمیت ما مطرح است و همگان می‌دانند که ما را در مجموعه شیعه به عنوان ام‌القرای جهان تشیع می‌شناسند. صداوسیما باید در این زمینه نگاهِ بلند و وسیع‌تری داشته باشد و اگر 2 ماه مانده به این ایام و هر مناسبتِ‌ دیگری، تازه برنامه‌ریزی و جلسات طراحی شروع می‌شود، در واقع به محرم و مناسبت‌های مذهبی، ظلم کرده است. این واقعیت را باید بپذیریم که صداوسیما با مسائل مذهبی و فرهنگی، سطحی برخورد می‌کند. چرا که فقط تعداد محدودی سخنران و مداح را روی آنتن می‌برد و آن‌ها فقط دیده می‌شوند؛ در صورتی که ما هزاران سخنران و مداح شناخته شده کاربلد داریم. 

تلویزیون دنبال برندسازی نرود که شکست می‌خورد

وی خاطرنشان کرد: تلویزیون نباید در انتخاب سخنران و مداح به سمت برندسازی برود؛ هرجا این اتفاق افتاده چه در عرصه مجری و بازیگر و هنرمند و چه مجری معارفی و برنامه‌ساز و حتی سخنران و مداح، شکست خورده است. صداوسیما نباید دنبال برندسازی باشد بلکه باید دنبال معرفت‌افزایی و سبک زندگی باشد. چرا که از مجموعه رسانه‌ملی به عنوان دانشگاه یاد می‌شود همان‌طور که حضرت امام (ره) این جمله را برای صداوسیما به‌کار بردند. قطعاً نباید با این اوصاف به دنبال یک عده محدود باشد و وسعت نگاهشان را بالا ببرند. وابسته کردن مخاطب به یک عده محدود ظلم به شعور مخاطب است! 

چالش برنامه "تکیه‌خانه"

مرتضی یعقوبی تهیه‌کننده برنامه "تکیه‌خانه" در این نشست،‌ گفت:‌ طراحی‌ برنامه "تکیه‌خانه" تقریباً یک ماه قبل از محرم شکل گرفت و دست‌اندرکاران امر، ‌دلسوزانه و هیئتی پای کار آمدند. بنا را گذاشتیم هر خانه را تبدیل به تکیه و حسینیه کنیم. مشارکت خوبی را از مردم داشتیم و عکس‌های خوبی را برای ما ارسال کردند. نظم کنداکتوری که در شبکه دو شکل گرفت برای خانواده سیاستگذاری شد تا کنداکتور صبحگاهی، ظهرگاهی، عصرگاهی و شامگاهی داشته باشیم. سعی کردیم به فراخور بینندگان خوراک داشته باشیم و فضای شور و شعور حسینی را به موازات هم جلو ببریم. یعنی در کنار سخنران و مداح، از گردانندگان هیئت‌های موفق هم دعوت کردیم. چالشی برای مردم ایجاد شد که دلنامه‌ها و یا دلنوشته‌هایشان را برای ما ارسال کنند که اغلب نوشته بودند و می‌گفتند حسرت می‌خورند که مثل سال‌های گذشته نمی‌توانند عزاداری کنند. 

آزمونِ سخت تلویزیون برای رمضان و محرم

عبدالرحمان نظام‌اسلامی مجری برنامه "تکیه‌خانه" شبکه دو درباره شروع آزمون سختِ تلویزیون در رمضان و محرم، گفت: صداوسیما امسال در آزمون سخت ماه مبارک رمضان،‌ با توجه به شرایط خاصِ‌کرونایی از پسِ این آزمون برآمد. این تجربه مقدمه‌ای شد برای موضوع محرم و عاشورا؛ ما به دنبال این بودیم که مردم و جامعه را متوجه اهداف اصلی امام حسین(ع) کنیم و هم از مردم بیاموزیم. چون همیشه مردم در همه عرصه‌ها پیشگام بوده‌اند. یکی از اتفاقات زیبایی که در رسانه‌ملی افتاد پوشش گسترده نماز ظهر عاشورا بود که به مردم یادآوری شد عشق به امام حسین(ع) فقط در قالبِ سینه‌زنی و زنجیرزنی تبلور پیدا نمی‌کند. حتی در ادامه این آموزه‌ها بحث دستگیری از محرومان و مستمندان با آن پویش مواسات و همدلی گره خورد و بسیار برجسته شد.

تلاش گسترده رسانه‌های معاند برای تضعیف عزاداری‌ها

وی با اشاره به تلاش گسترده رسانه‌های معاند برای تضعیف حرکت هر ساله مردم، توضیح داد: همه‌ساله رسانه‌های معاند برای تضعیف حرکت هرساله محرم، برنامه‌ریزی داشتند و امسال محورِ آماجشان را به این سمت بردند عزاداری امام‌حسین(ع) مساوی است با کرونا گرفتن! به نوعی احساسات مردم را هدف قرار دادند که این کار شما به تلاش پزشکان و جامعه پزشکی ضربه می‌زند. اما بصیرت و بالندگی و اتفاقاً ورود بجا و به لحظه رسانه‌ملی این هجمه‌ها را خنثی کرد. از طرفی توجه به اقوام و گویش‌ها و آداب و سنت‌های عزاداری ایران اسلامی در سطح گسترده‌ای به شبکه‌های سیما آمد و در جای خودش بسیار دلچسب و جذاب بودند. البته ناگفته نماند که برای اربعین حسینی با توجه به فقدان راهپیمایی گسترده اربعینی امسال به دلیل شرایط کرونایی، تلویزیون تدارکِ ویژه‌ای دیده و روی آنتن خواهید دید. 

نگاه درجه دوم به معارفِ تلویزیون

در ادامه حجت‌الاسلام رضایی به عدم حمایت درستِ بحث معارفی در تلویزیون اشاره کرد و گفت: ما در اعتبارات ته صفیم؛ اما با این اوصاف همیشه از آدم‌های حرفه‌ای برای برنامه‌ها و اتفاقات مذهبی تلویزیون بهره برده‌ایم. اما پیشبرد بهتر و موفقیت بیشتر مستلزم اعتبار بهتری است. سازوکار نظارتی داشته‌ایم و داریم و این هوشیاری را همیشه داشته‌ایم. خود شورای معارف جنس کار معارفی را می‌داند و از مدیران ارشد هم تشکر می‌کنیم که به برنامه‌های معارفی بها می‌دهند. شورای معارف بودجه آنچنانی ندارد و حتماً برای رسیدن به ایده‌آل‌ها نیاز به حمایت داریم. هرچه‌قدر برای ساخت "مختارها" هزینه کنیم سرمایه است. باید از این ظرفیت‌های دینی بیشتر استفاده کنیم چه سریال و چه برنامه‌سازی وقتی با حوزه معارف در تلویزیون با نگاه درجه دوم برخورد می‌شود، البته بحث عمده ما حوزه بودجه‌ای است. 

چرا فقط "مختار" و چرا "مختارها" نه؟!

حجت‌الاسلام بهاری با اشاره به تکرار چند سریال و عدم توجه به ساخت سریال‌های قرآنی و دینی، تأکید کرد: تکرار برخی از سریال‌ها مثل "مختارنامه" مایه مباهات است که رگه‌های تازه‌ای را برای مخاطب به تصویر می‌کشد. این‌ها گنجینه‌ای فراموش نشدنی‌اند اما به قولِ مرحوم ملاقلی‌پور امام حسین(ع) خورشید است اما حول محورش میلیون‌ها سناریو و برنامه وجود دارد که تولید شدنشان هم ماندگاری می‌آورد و هم مخاطبینِ‌ زیادی دارد. محرم وقتی می‌آید همین قدیمی‌ها را پخش می‌کنیم و کماکان توجهی به ساخت کارهای جدید نداریم. خوشبختانه آقای میرباقری این روزها در حال ساخت سریال "سلمان فارسی" است اما باید توجه داشته باشیم که قرآن بیش از 5 هزار قصه دارد و بهترین سناریوها و سریال‌ها از درون آن استخراج می‌شود. به جای تولید این سریال‌های سطحی و پیش‌پاافتاده که همواره آپارتمانی،‌ تکراری و کلیشه‌ای‌اند به سراغ این سوژه‌ها بروید که مایه مباهات تلویزیون ایران خواهد بود. شاید هم البته به خاطر مشکلات بودجه‌ای، لوکیشن، لباس، صحنه و بازیگر به سراغش نمی‌روند که اگر به این صورت هم باشد در مجموعه دینی هرچه کار می‌کنیم هزینه نیست بلکه سرمایه‌گذاری است. 

انتهای پیام/