میزگرد گفتمان موسیقی دفاع مقدس|چرا روایت فتح از تلویزیون پخش نمی‌شود؟/ کوتاهی نهادهای فرهنگی در زمینه موسیقی دفاع مقدس
چهاردهمین نشست گفتمان موسیقی دفاع مقدس با بررسی اوضاع موسیقی دفاع مقدس و چالش‌های پیشِ‌روی این هنر برگزار شد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، چهاردهمین نشست گفتمان موسیقی دفاع مقدس، دوشنبه 31 شهریور 1399 و همزمان با آغاز هفته دفاع مقدس و با همت سازمان هنری و سینمایی دفاع مقدس و با همکاری خبرگزاری تسنیم برگزار شد.
ایرج قنبری شاعر، ترانه‌سرا و مدیر اسبق حوزه موسیقی، مهدی حبیبی خواننده و شاعر و مصطفی محدثی خراسانی شاعر و منتقد ادبی، حاضران در این جلسه بودند.
این نشست هم مانند دیگر برنامه‌های گفتمان موسیقی دفاع مقدس، به بررسی و تحلیل اوضاع موسیقی دفاع مقدس اختصاص داشت، در همین باره هر کدام از مهمانانِ حاضر در این نشست به بیان دیدگاه‌ها و البته پیشنهادهایشان برای گسترش موسیقی دفاع مقدس پرداختند.
در ادامه متن صحبت‌های هر کدام از حاضران در این جلسه را می‌خوانید:
حماسه عرفانی یا عرفان حماسه‌ای
مصطفی محدثی خراسانی: ما در این نشست‌ها نگاهی تاریخی و تحلیلی به موسیقی دفاع مقدس داریم. موسیقی را در همان دوران دفاع مقدس و البته مسیری را که تا امروز طی شده است بررسی می‌کنیم، در عین حال به بررسی اوضاع کنونیِ موسیقی دفاع مقدس می‌پردازیم.
ملت ما در دوران دفاع مقدس به هویت جدیدی رسید. البته این هویت پیشتر هم در تاریخ ما بوده است، اما دفاع مقدس توانست فضیلت‌های ملی ما را بار دیگر غبارروبی کند. این اتفاق در هنر و ادبیات ما هم رخ داد، یعنی هنر و ادبیات ما غبارروبی شد و بار دیگر به شکوفایی رساند.
در جریان شعر دفاع مقدس و در حوزه ادبیات، حماسه با عرفان درهم آمیخته شد، این اتفاقی بود که پیشتر در تاریخ ادبیات سابقه نداشت. اشعاری سروده شد که حماسه عرفانی یا عرفان حماسه‌ای بودند.
ایرج قنبری: مردم ما در دوران دفاع مقدس، ذهنشان برای نشان دادن اندیشه‌های حماسی شکل گرفت، این اتفاق به‌صورت جوششی و خلاقانه انجام شد.
آن دسته از کارهایی که پشتوانه‌اش تجربه‌های هنری بود و با کمک هنرمندان شکل گرفت، ماندگارتر شد، ولی آن دسته از کارهای خودجوش تأثیرش مقطعی و ماندگاری‌اش هم کمتر بود. اگر در آینده هم بخواهیم این تلاش ماندگار باشد، بدون پشتوانه‌های جوششی در جامعه و میان مردم نمی‌تواند تأثیرگذاری در جامعه داشته باشد.
نهادهای فرهنگی در زمینه دفاع مقدس کوتاهی کردند/ چرا روایت فتح از تلویزیون پخش نمی‌شود
مهدی حبیبی: شکل‌گیری جریان مظلوم شدنِ روز به روزِ هویت تاریخی دفاع مقدس است. در نهادهایی که وظیفه‌شان زنده نگه‌داشتن هویت دفاع مقدس است، تلاش‌شان یک‌هزارم آن چیزی است که باید انجام شود. بی‌شک نهادهای مختلف فرهنگی در زمینه دفاع مقدس کوتاهی کرده‌اند.
امروز نسل جدید ما بسیاری از شهیدان دوران دفاع مقدس را نمی‌شناسند. نسل امروز ما با هویت دفاع مقدس آشنا نیست. در صدر این موارد، رسانه‌ها موظف به اطلاع‌رسانی هستند.
در گذشته برنامه روایت فتح پخش می‌شد اما اکنون حدود 6 سال است که دیگر روایت فتح پخش نمی‌شود. باید این پرسش را مطرح کرد که چه تفکری امروز بر رسانه حاکم است که دیگر برنامه‌ای مانند روایت فتح را پخش نمی‌کنند.
همان طور که در زمینه دفاع مقدس، معرفی درستی از این دوران نداشتیم، در زمینه تولید آثار هنری هم کم‌کار بوده‌ایم.
چه اثری، با چه کیفیتی و با چه هدفی و برای چه مخاطبی باید تولید کنیم؟ به‌نظرم باید ستادی برای این امر تشکیل شود و با داشتنِ بودجه لازم این اتفاق رخ دهد.
تا جایی که خبر دارم؛ سند راهبردی درباره آثار تولیدی در زمینه دفاع مقدس هنوز تدوین نشده است، برای این کار باید برنامه و دبیرخانه و مدیر و شورایی داشت و کار را پیش برد.
نظام جمهوری اسلامی اگر به دوره تاریخیِ دفاع مقدس توجه نکند، ضرر می‌کند. نسل امروز و جریان‌های سیاسی موجود از ارزش‌ها فاصله گرفته‌اند.
در دفاع مقدس اخلاق، دینداری، ایثار، ازخودگذشتگی، وطن‌پرستی و ولایت‌پذیری در اوج خودش بود، در مورد تمام این‌ها می‌توان آهنگ ساخت و شعر سرود و اجرا کرد. ایجاد نهاد یا ستاد مستقل تولید آثار حوزه دفاع مقدس را پیشنهاد می‌کنم.
محدثی خراسانی: پخش برنامه «روایت فتح» حتماً نباید به پخش همان برنامه‌های تولیدی قدیمی مختص شود، می‌توان این برنامه‌ها را با فُرم‌های جدید تولید و پخش کرد.
لزوم رسیدن به یک قالب هنری متناسب با دفاع مقدس
مهدی حبیبی: من بیش از 20 اثر سمفونی در حوزه دفاع مقدس اجرا کرده‌ام. پیشنهاد می‌کنم که در تلویزیون و در شبکه‌های مختلف باکس‌هایی به‌صورت ثابت و سالیانه برای پخش آثار موسیقی دفاع مقدس اختصاص داده شود.
ما هنوز به یک قالب و فرم هنری متناسب با دفاع مقدس نرسیده‌ایم، می‌توان برای دفاع مقدس سرود ملی داشته باشیم.
تفاوت‌های برخورد با شعر و موسیقی دفاع مقدس
محدثی خراسانی: در زمان دفاع مقدس شکل متناسب برای تولید آثار هنری داشتیم. شعر دفاع مقدس در طول سال‌های گذشته رها نشد و امروز می‌بینیم که شعر دفاع مقدس را متناسب با زبان و زمان امروز داریم. جریان شعر دفاع مقدس در این سال‌ها تداوم داشت و هرگز قطع نشد.
اما در زمینه موسیقی ما این اتفاق را رقم نزدیم و شاهد بودیم که موسیقی دفاع مقدس، پس از آن سال‌ها دنبال نشد و تداوم نیافت، به همین دلیل می‌بینیم که صداهای جدیدی که وارد موسیقی شدند، در زمینه موسیقی دفاع مقدس فعال نبودند.
موسیقی با مدد شعر به‌پیش می‌رود/ نقدی بر سرود ملی
ایرج قنبری: شعر ما همواره با موسیقی همراه بوده است. شاید بشود گفت که موسیقی را همواره شعر به‌پیش برده است؛ مگر در مواردی که موسیقی بدون کلام اجرا شده است.
روح جامعه ایرانی با شعر آمیخته شده است، به همین دلیل است که در یک اثر موسیقی، کلام بیشتر از موسیقی تأثیر می‌گذارد.
کتابی را درباره سرودهای ملی کشورها می‌خواندم و متوجه شدم که خیلی از مفاهیم در سرود ملی ما بیان نشده است. رویکرد ما بیان شعارگونۀ این مفاهیم در سرود ملی است.
محدثی خراسانی: در اینجا می‌توان سرود ملی جمهوری اسلامی را هم نقد کرد. این سرود موارد مهمی مانند گرامیداشت شهیدان و پاسداشت راه انقلاب را داراست، اما می‌توان مفاهیم دیگری را هم در آن بیان کرد.
چرا سرود ملی نباید طولانی‌تر باشد/ صداوسیما خود را مکلف به تولید آثار در زمینه دفاع مقدس نمی‌داند
مهدی حبیبی: موسیقی سرود ملی ایران فاخر است، اما نکته این است که چه اصراری بوده که این سرود یک دقیقه باشد، شاید بهتر بود که زمانش بیشتر باشد تا مفاهیم بیشتری در آن بیان شود.
در خیال این‌همه لعبت به هوس می‌بازم / بو که صاحب‌نظری نام تماشا ببرد
ما با نابسامانی‌های بسیاری مواجهیم، در عین حال هم نیروهای انسانی بسیاری آماده کار هستند؛ اما باز هم دست روی دست گذاشته‌ایم. شرایط تولید در حوزه دفاع مقدس در روزگار ما نسبت به روزگار دفاع مقدس متفاوت است. امروز ما از فضای موسیقی دفاع مقدس فاصله گرفته‌ایم.
آقای آهنگران کسی است که در دفاع مقدس از نظر موسیقی تأثیرگذاری بسیاری داشت و این در حالی بود که ایشان موزیسین نبود، اما ملودی‌ساز خوبی بود. شعرهای خوبی هم به دستش می‌رسید و نتیجه کار همان‌هایی شد که دیده و شنیده‌ایم.
امروز نهادی مانند صدا و سیما، تکلیفی برای تولید آثار دفاع مقدس ندارد. با تکلیف و دستور است که می‌توان برخی از رسانه‌ها و نهادها را به تولید وادار کرد. اگر تکلیف نباشد، موسیقی دفاع مقدس به‌طور مطلق تعطیل می‌شود.
ماجرای شکل‌گیری آهنگ معروف «بهار آمد و شمشادها جوان شده‌اند»
ایرج قنبری: سال 1365 توفیق حضور در جبهه‌های جنگ در منطقه نقده را داشتم. استاد مشفق کاشانی تماس گرفتند و گفتند که اثری را با موضوع دفاع مقدس که تلفیقی از دفاع مقدس، انقلاب اسلامی و بهار باشد بسرایم.
من هم در همان مسیر، شعری را آماده کردم. استاد مشفق کاشانی کار را خواند و به آهنگساز محترم فرید شبخیز دادند و آهنگی روی این اثر ساختند و آقای بیژن خاوری هم آن را خواند. این اثر با عنوان «بهار آمد و شمشادها جوان شده‌اند» منتشر شد و از سوی مردم هم مورد استقبال قرار گرفت.
انتهای پیام/+
