گزارش| روایتگران مقاومت؛ از واقعیت تا خیال خاکریز‌های جنگ
گروه استانها- این روزها بسیاری از نویسندگان خوش قلم جوان بر اساس ذهنیت خودشان داستان‌هایی را می‌نویسند که هیچ‌گونه شباهتی به فضای جنگ و روحیه رزمندگان و فرماندهان ندارد، نوشته‌هایی اغراق آمیز که تفکر و تامل مخاطب را به همراه ندارد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، از پایان جنگ تحمیلی هشت ساله دفاع مقدس در این سرزمین سالها می‌گذرد؛ اتفاقی که به عنوان برگی از تاریخ ایران، زمان انقضائی ندارد و همچنان خاطره‌ها و روایت‌های ناگفته بسیاری وجود دارد؛ از آنجایی که ادبیات، آینه تمام‌نما و راوی صادق پدیده‌های اجتماعی و تاریخی است، درمورد جنگ نیز سکوت نمی‌کند و به روایت هنرمندانه از این پدیده می‌پردازد؛ درباره جنگ تحمیلی نیز همین‌گونه است و با وجود گذشت سالها همچنان روایت‌ها، خاطره‌ها و داستان‌های خواندنی و تاثیرگذاری منتشر می‌شوند که وجوهی جدید از آن دوران را برای نسل‌های جدیدتر و کسانی که جنگ را لمس نکرده‌اند آشکار می‌کند.
همیشه و در همه جای جهان کسانی بوده‌اند که از سختی‌ها و بحران‌ها را نوشته‌اند چراکه دنیا و انسان‌های همیشه دردمندش به خواندن نوشته‌های کسانی که قبل از خودشان سختی و جنگ را گذرانده‌اند نیاز دارد تا امیدوار باشند و بدانند سختی و دشواری در وجود ما انسان‌ها، باقدمت‌تر از آن چیزی است که گمان می‌کنیم.
ادبیات دفاع مقدس نیز مصداق بارزی از این ماجراست؛ خاطره‌ها و نوشته‌هایی که از روزهای جنگ و بحران می‌گویند و روحیه صبر، امیدواری، ایثار و شجاعت رزمندگان و فرماندهان را برای مخاطبان به تصویر می‌کشند؛ این آثار تاکنون بخش ارزشمند و مهمی از تاریخ ادبیات این کشور را به خود اختصاص داده‌اند.
رهبر انقلاب اسلامی نیز در سخنان خود ادبیات دفاع مقدس را به سرچشمه‌ای جوشان تشبیه کردند و بر تولید متون فاخر ادبی به‌عنوان منابع غنی برای خلق آثار هنری و همچنین لزوم شخصیت‌پردازی از شهیدان و رزمندگان جنگ تاکید کردند.
خبرگزاری تسنیم به مناسبت هفته دفاع مقدس در قالب پرونده‌ای با عنوان "روایتگران مقاومت" به معرفی نویسندگان دفاع مقدس و بررسی و تحلیل نوشته‌ها و آثار این حوزه پرداخته است؛ در نخستین شماره از این پرونده، به گفت‌وگو با سردار سیدعلی بنی‌لوحی یکی از رزمندگان و جانبازان دفاع مقدس پرداختیم که اکنون در زمینه ادبیات دفاع مقدس صاحب اثر و فعال است .
سردار سید علی بنی لوحی در دوران دفاع مقدس، در جبهه‌های جنوب و غرب کشور حضور داشته و کتاب‌های "خورشید شلمچه"، "معبر بهشت"، "نبرد‌های شرق کارون"، "شور عاشقی"، "جز لبخند چیزی نگفت" و "مبانی دفاع از دیدگاه امام خمینی (ره) در دفاع مقدس با تحلیل مقایسه‌ای" از جمله آثار منتشر شده وی هستند.
این نویسنده با بیان اینکه ادبیات دفاع مقدس در حقیقت سبکی از زندگی علوی را به مخاطبان عرضه می‌کند، اظهار داشت: کتاب‌های تالیف شده عموما در مورد تاریخ انقلاب اسلامی یا فرهنگ و اندیشه و دفاع مقدس است. در کتاب‌های خود تلاش کردم سبک زندگی رزمندگان و فرماندهان را که مورد نیاز جامعه است، آنگونه که خود شاهد آن بودم برای نسل‌های بعد از جنگ به یادگار بگذارم.
جای خالی نویسندگان حرفه‌ای در ادبیات دفاع مقدس
از دلایل سردار بنی لوحی برای ورود به عرصه نوشتن پرسیدیم؛ وی مهم ترین انگیزه‌اش را تاکید مقام معظم رهبری به تدوین آثار دانست و افزود : همیشه احساس می‌کنم برای فرماندهان و تاثیرگذاران دوران دفاع مقدس این کار یک واجب عینی است. در هر صورت تمام رزمندگان دوران دفاع و حماسه ، دغدغه و انگیزه نوشتن را دارند اما ای کاش نویسندگان حرفه‌ای وارد این عرصه می‌شدند تا با تولید آثار ادبی فاخر خلاءهای موجود را پر کنند.
سیدعلی بنی‌لوحی درباره میزان تاثیرگذاری آثار ادبیات دفاع مقدس می‌گوید: بدون شک به برکت خون شهدا است که این کتاب‌ها مطرح می‌شوند؛ اینکه تیراژ کتاب "جزلبخند چیزی نگفت" به چاپ چهلم و 200 هزار جلد می‌رسد معلوم است مخاطب دارد و جوانان ما دنبال زیبایی های اسلام و انقلاب اسلامی هستند.
"حسین درشب‌های چزابه" عنوان جدیدترین اثر سید علی بنی لوحی است که در صف انتشار است، این نویسنده درباره این اثر توضیحاتی را ارائه می‌دهد و می‌گوید: این کتاب شامل هفت روایت مستقل است که خودم از نزدیک شاهد آنها بودم؛ در صحنه‌هایی از این خاطرات حدود 90 نفر حاضر بوده‌اند که 75 نفر از آنها به شهادت رسیده‌اند. در یکی از روایت‌ها از حسین خرازی نوشته‌ام که سه شبانه روز نخوابید تا عملیات بستان به نتیجه برسد.
این ها تازه گوشه‌ای از روایت آن سالهاست
وی درباره گستره وسیع روایت‌های دفاع مقدس بیان کرد: تاکنون بیش از 10 هزار جلد کتاب در حوزه دفاع مقدس چاپ شده است اما این آثار حتی یک درصد از وقایع و اتفاقات آن دوران را هم بیان نمی‌کند؛ این گواه وسعت حماسه و گفتمان تاثیرگذار دفاع مقدس است.
سردار بنی‌لوحی به آسیب‌شناسی این شاخه از ادبیات پرداخت و گفت: بسیاری از نویسندگان خوش قلم جوان بر اساس ذهنیت خودشان داستان‌هایی را روایت می‌کنند که هیچ‌گونه شباهتی به فضای جنگ و روحیه رزمندگان و فرماندهان ندارد، نوشته‌هایی اغراق آمیز که تنها احساسات مخاطبان را جریحه‌دار می‌کند و تامل و تفکر مخاطب را به همراه ندارد؛ این را کسی که سالها با آن فرماندهان بوده می‌فهمد؛ به عنوان مثال سالها پیش روایتی از مجروحیت شهید حسین خرازی منتشر شد که با واقعیت مطابق نبود؛ نویسنده اینگونه روایت کرده بود که حسین خرازی در طلائیه دستش از مچ قطع شد و برای آن که رزمندگان متوجه نشوند و روحیه شان حفظ شود دستش را در جیب لباسش گذاشت و از میان آنها عبور کرد؛ این نمونه‌ای از یک تحریف تاسف‌برانگیز است، چرا که دست شهید حسین خرازی از کتف قطع شده بود؛ علاوه برآن زمانی که در محیطی انفجار رخ می‌دهد به واسطه دود و آتش، رزمندگان بیهوش می‌شوند و توانی برای راه رفتن ندارند.
این نویسنده دفاع مقدس معتقد است بسیاری از آثاری که در حوزه ادبیات دفاع مقدس در ژانر خاطره‌نگاری منتشر می‌شوند علاوه بر ارزش تاریخی، در جایگاه شالوده‌ای برای تولیدات فیلمسازان و رمان‌نویسان است؛ اما تا چه حد این اتفاق می‌افتد؟ تا چه حد آثار سینمایی مبتنی بر این نوشته‌ها و کتاب‌ها ساخته می‌شود؟ تا چه میزان رمان فاخر و دارای ارزش ادبی بر اساس این خاطره‌نگاشت‌ها روانه بازار می‌شوند؟ پاسخ منفی است؛ بسیاری از رزمندگان اهل قلم نیستند، تنها صادقانه و خالصانه آنچه را که دیده‌اند می‌نویسند تا محتوایی را در اختیار اهالی قلم قرار دهند اما متاسفانه رابطه‌ای میان خاطره‌نگاشت‌ها و تولیدات سینمایی و ادبی وجود ندارد.
وی در آخر افزود: حوزه ادبیات در سایه تلاش ناشران غیر‌دولتی نیازمند رشد و تغذیه است؛ ضمن اینکه باید افتخار کنیم حوزه هنری در بخش عمده‌ای از وظیفه خود در نشر کتاب‌های خوب با موضوع فرهنگ اندیشه دفاع مقدس عملکرد موفقی داشته‌است.
انتهای پیام/174/ش
