دلایل «جنگ ایران و عراق»| از شکست آمریکا در «واقعه طبس» تا چراغ سبز به «صدام» برای حمله سراسری

یدالله ایزدی، پژوهشگر دفاع مقدس در گفتگو با خبرنگار حوزه فرهنگ حماسه و مقاومت خبرگزاری تسنیم به دلایل جنگ ایران و عراق اشاره و اختلافات ایران و عراق را دارای زمینه‌های قبلی عنوان کرد و گفت: ایران و عراق در صده‌های قبل یعنی حکومت صفویه تا دوره عثمانی با یکدیگر مشکلات مرزی داشتند که در همان دوران «قراردادهای رفع اختلاف مرزی» متعددی منقعد شده بود. اسناد تاریخی نشان می‌دهد که در چهار صده  گذشته این اختلافات بوده و در برخی مواقع منجر به درگیری نیز شده است.

وی با بیان اینکه این قراردادها بصورت کامل رضایت دو طرف را جلب نمی‌کرد به همین دلیل ناپایدار بودند؛ گفت که این اختلافات در سال 1350 به اوج خود رسید که به قرارداد 1975 الجزایر منجر شد. بنابراین ایران در قبل از انقلاب، چه قبل از تشکیل عراق جدید چه بعد از تشکیل عراق جدید با یکدیگر اختلاف داشتند.

این پژوهشگر دفاع مقدس روی کار آمدن رژیم بعث عراق را باعث تشدید این اختلافات دانست و با یادآوری درگیری‌های مرزی در سال‌ 52  تصریح کرد: در سال‌های 52 و 53 این اختلافات به اوج خود رسید و در برخی مواقع منجر به درگیری در جبهه های میانی در حد حمله به پاسگاه های مرزی و حملات توپخانه‌ای شده که نهایتاً با وساطت الجزایر قرارداد 1975 نوشته شد و این اختلافات تا حدودی برطرف شد تا آنجاییکه رژیم عراق رضایتمندی خود را بصورت مکرر در موضع‌گیری‌های رسمی اعلام کرد.

ایزدی آغاز و شکل‌گیری انقلاب اسلامی و فضای حاکم در داخل کشورمان را فرصتی برای مطامع صدام عنوان کرد و با بیان اینکه  توانمندی ارتش کشورمان در روزهای ابتدایی انقلاب دچار آسیب شده بود، افزود: درحد فاصل پس از وقوع انقلاب اسلامی ایران و قبل از جنگ سراسری، شاهد رفتاهایی از رژیم عراق هستیم که برخی از فرماندهان این دوران را «جنگِ قبل از جنگ» عنوان می‌کنند.

وی به شرارت‌های رژیم بعث عراق در ما‌ه‌های ابتدایی تشکیل انقلاب اسلامی اشاره کرد و توزیع و ورود سلاح از مرزهای کشور، مین‌گذاری جاده‌ها، نفوذ در کشور، درگیری‌های پاسگاه‌های مرزی و پاره‌ای از انفجارها در خاک کشورمان را محورهای این شرارت‌ها دانست و تصریح کرد: در چهار نقطه خوزستان مثل آبادان تحرکات ضد انقلاب -منافقین- همانند سایر کشور نیست. چراکه این تحرکات، ادعاهای قومی بوده و درصدد حاکمیت توسط عشایر عرب است و بگونه‌ای اتحاد با رژیم بعث عراق را دنبال می‌کرد.

این پژوهشگر دفاع مقدس به تیراندازی به نیروی انقلابی، انفجار در بازارهای روز خوزستان و انفجار لوله‌های نفتی را یکی دیگر از تحرکات ضد انقلاب در خوزستان دانست و گفت: بر اساس آمار‌های منتشر شده در دوران «جنگِ قبل از جنگ» -حد فاصل بهار 1358 تا قبل از وقوع جنگ - در منطقه آبادان 37 بار، خرمشهر 58 بار،‌ منطقه دشت آزادگان (غرب اهواز) 98 بار و غرب کرخه 28 بار مورد تحرکات ضد انقلاب قرار می‌گیرد که تجهیز و تسلیح آنها توسط قرار رژیم بعث بوده‌است.

ایزدی با بیان اینکه هرچه به سال 59 نزدیک می‌شویم، فعالیت‌های ضد انقلاب بیشتر کنترل و مهار می‌شود؛ بنابراین عراق‌ خودش بصورت مستقیم بیش از 200 عملیات‌های خرابکارانه انجام داد، افزود: عراق در این سال تحرکاتی از جمله  تجاوزهای هوایی به مناطق هوایی، اعزام نیرو به مرز، عکسبرداری از مناطق مرزی و عمق خاک کشورمان،‌ درگیری با پاسگاه‌های مرزی از طریق شلیک خمپاره، حمله به چاه‌های نفتی و ورود اسلحه و مهمات از مرزهایی که مغفول مانده، داشته است.

وی این اقدامات را مقدمه عراق برای حمله سراسری به خاک کشورمان خواند و با بیان اینکه در دوران «جنگِ قبل از جنگ» بسیاری شهید و جانباز شدند؛ تصریح کرد: رژیم بعث عراق با آمادگی قبلی، طراحی و از مدت‌های قبل با برنامه‌ریزی به خاک کشورمان حمله کرد. بنابراین این تحلیل که گفته می‌شود، عراق بدون طراحی به ایران حمله کرده حرف درستی نیست.

این پژوهشگر دفاع مقدس با اشاره به دیپلماسی رژیم بعث عراق با سایر کشورها برای آماده کردن فضا عمومی جهان برای حمله به ایران، گفت: مسئولین عراقی در حوزه دیپلماسی ادعایی از جمله حاکمیت بر جزایز سه گانه، حقوق تضییع شده اعراب در کشورمان و ... می‌کنند. البته شواهد و قرائن دیگری نیز وجود دارد که نشانده هماهنگی این رژیم با قدرت‌های استکباری است.

ایزدی ادامه داد: موضوعات تسخیر لانه جاسوسی، شکست در کودتای نوژه و واقعه طبس دست در دست هم داد که عراق از ناحیه آمریکا خیالش راحت باشد؛‌ بنابراین با برنامه‌ریزی قبلی در تاریخ 31 شهریورماه سال 59 وارد جنگ با ایران اسلامی شد.

وی با بیان اینکه عراق برای حمله به ایران بهانه‌هایی مختلفی از جمله اختلافات مرزی در اروندرود، جزیره آبادان و زمین‌های شرق رودخانه اروند، ادعاهایی قومی که اعراب خوزستان متعلق به عراق بوده که ایران آن را اشغال کرده است، داشت، تصریح کرد: نحوه هجوم لشکرهای عراق نشان می‌دهد که تصرف سرزمین خوزستان از اهداف عراق است؛ به همین دلیل است که ادعاها در خصوص اروند و... فقط بهانه است.

این پژوهشگر دفاع مقدس با تاکید بر اینکه شرایط داخلی کشور، ضعف ارتش کشورمان در روزهای آغازین انقلاب اسلامی و توافق و حمایت قدرت‌های غربی از عراق، باعث شد صدام به ایران حمله کند، افزود: مقاومت جانانه رزمندگان، موضوعات طبیعی محیط که اجازه مانور به ارتش عراق نمی‌داد و... اجازه نداد که عراق به اهداف خود -که اشغال خوزستان بود- برسد. بنابراین در 10 روز اول فشار خود را به ناحیه خرمشهر و آبادن زیاد کرد که با شکل‌گیری مقاومت‌های مردمی و تلاش نیروهای مسلح نتوانست به اهداف اولیه خود برسد.

ایزدی در بخش دیگری از گفتگوی خود با خبرنگار فرهنگ حماسه و مقاومت خبرگزاری تسنیم به دیدگاه‌های مختلف حمله عراق به ایران اشاره کرد و گفت: برخی‌ها می‌گویند عراق بر اساس استراتژی منطقه‌ای آمریکا به ایران حمله کرد؛ یعنی آمریکا در دولت موقت تلاش کرد، باب مراوده و مذاکره با جمهوری اسلامی را حفظ کند که با تسخیر لانه جاسوسی توسط دانشجویان مسلمان پیرو خط امام(ره) نقشه‌های آنها نقش برآب شد. اسنادی پیدا شد که آمریکا به برخی از جریان‌های داخلی ایران برای مهار انقلاب دل خوش کرده بود.

وی با تاکید بر اینکه آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیده بودند که علیه کشورمان اقدام نظامی کنند و صدام به نیابت از آنها حمله کرد؛ به اسناد شفاف چراغ سبز آمریکایی‌ها به عراق اشاره کرد و اظهار داشت: به همین دلیل -براساس دیدگاه اول- می‌گویند عراق بر اساس استراتژی منطقه‌ای آمریکا یعنی مهار انقلاب اسلامی به ایران حمله کرده است.

این پژوهشگر دفاع مقدس با اشاره به دیدگاه دوم، اختلافات مرزی و منافع ملی عراق دلیل حمله به ایران دانست و گفت: برخی می‌گویند اختلافات مرزی ایران و عراق و مشکلات داخلی کشور؛ صدام را بر آن داشت که از این موقعیت سوء استفاده کند و با آن پیشینه تاریخی به ایران حمله کرد.

ایزدی دیدگاه سوم را اشتراک نظر میان صدام و آمریکا برای حمله به ایران عنوان کرد و گفت: برخی دیگر می‌گویند منافع آمریکا و عراق با یکدیگر تلاقی کرده یعنی یک هم‌افزاییِ منافع در این حمله برای هر دو کشور وجود داشته است.

وی با تاکید بر اینکه هرکدام از این دیدگا‌ه‌ها را در نظر بگیریم، صدام باید چراغ سبز قدرت‌های بزرگ را دریافت می‌کرد، اظهار داشت: در اسناد و تحلیل‌ها منتشر شده ملاقات‌هایی میان مسئولان آمریکایی و عراقی در مرز اردن قبل از وقوع جنگ اتفاق افتاده که بیانگر اطلاع و حمایت‌های آنها از این حمله بوده است که دریافت موشک‌های غربی، جنگنده‌های میراژ و... همه مؤید این موضوع است.

انتهای پیام/