گفت‌وگوی مدیر بخش امنیتی"ادام" با نشریه قرار| فاکتورهای قدرت جمهوری آذربایجان و نقش ترکیه در آن

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در شرایطی که الهام علی اف رئیس جمهورآذربایجان، خبر از پیروزی های ارتش تحت امر خود در برخی مناطق قره باغ داده، رسانه های ترکیه، این خبر را به شکلی بسیار گسترده و حماسی منتشر کرده اند.

این روزها، تقریباً تمام مطبوعات و پایگاه های خبری و شبکه های تلویزیونی ترکیه، به شکلی بسیار گسترده و بی سابقه، از ضرورت آزادی کامل قره باغ می نویسند و حتی برخی از تحلیل گران نزدیک به آکپارتی، معتقدند که باید کنفدراسیون ترکیه – جمهوری اذربایجان، شکل بگیرد.

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

طاها آک یول، روزنامه نگار مشهور و قدیمی ترکیه، به منظور کسب اطلاعات در مورد ابعاد دفاعی و امنیتی این موضوع، در نسخه امروز روزنامه قرار، گفتگویی با دکتر جان قصاب اوغلو مدیر بخش امنیتی «اَدام»، انجام داده ست.

اَدام با نام کامل «انجمن تحقیقات اقتصاد و سیاست خارجی» (EDAM) و از موسسات معتبر ترکیه است.

اهمیت اقتدار روسیه در قفقاز

از نظر شما، همزمانی تقریبی حملات ارمنستان به قره باغ با رزمایش قفقاز، تا چه اندازه اهمیت دارد؟

من فکر می کنم مانور یا رزمایش قفقاز و ارتباط آن با مساله ارمنستان و قره باغ، از دو لحاظ، مهم و شایان تامل است و این همزمانی را باید مهم تلقی کنیم.

1. اگر چه گفته شده که رزمایش، به منظور قدرت نمایی در برابر تروریسم، انجام شده است. اما روسیه در رزمایش قفقاز، به طور معنی دار و جدی، قدرت تسلیحاتی خود را به نمایش گذاشت.  

از موشک اس 400 گرفته تا موشک سام و دیگر موشک های شلیک شده از نزدیکی دریای خزر، همگی در رزمایش مزبور مورد استفاده قرار گرفت و چهارچوب و گستره رزمایش، نشان داد که می خواهند، دولت های خصم را هم تحت تاثیر قرار دهند.

2. دومین بُعد از اهمیت این مسئله این است که رزمایش مزبور توانست به شکل دقیقی، ائتلاف و همراهی روسیه و ارمنستان را به نمایش بگذارد. شاید شما هم اطلاع نداشته باشید، اما طی سال 2016 تا 2017 میلادی در ارمنستان یک گروهان رزمی ویژه مشترک شکل گرفت که نظامیان و تمام واحدهای این گروه و اعضای نخبه آن، روسی - ارمنی بودند.

در حال حاضر نیز ژنرال تیگران پاروانیان مسئول هدایت این گروهان است که در رزمایش نیز نقش مهمی داشت. لذا این مسائل، توانست جسارت ویژه ای به ارمنستان ببخشد. اما واقعیت این است که جمهوری آذربایجان، از قبل آمادگی واکنش داشت.

البته من همینجا لازم می دانم در مورد تحرکات نظامی ارتش ارمنستان، سوال مهمی طرح کنم. سوال من از کارشناسان این حوزه این است: اساساً شخص نیکول پاشینیان در مقام نخست وزیر کشور، تا چه اندازه در هدایت نیروهای مسلح و امر و نهی در برابر فرماندهان عالی رتبه، قدرت و اختیارات دارد؟

ممکن است در کوتاه مدت نتوانیم به طور کامل و روشن به چنین پرسشی پاسخ دهیم. اما قطعاً، در ماه های آتی، این موضوع به شکل جدی تری مورد توجه قرار خواهد گرفت. بعید نیست ما شاهد این باشیم که نیکول پاشینیان، در چهارچوب یک سناریوی خاص، از سوی ژنرال های روسی، کنار گذاشته شود.

از نظر شما، همزمانی حمله ارمنستان به جمهوری آذربایجان با رزمایش قفقاز، تصادف و اتفاق است؟ واقعاً ممکن است که ارمنستان، بدون مجوز روسیه، به ایران حمله کند؟

این موضوع، پیچیده تر از آن چیزی است که تصور می شود. اگر به خاطر داشته باشید، ایروان، قبل از حملات اخیر، یک بار دیگر هم در منطقه تاووس، به جمهوری آذربایجان حمله کرد. در آن منطقه و به دنبال یک توطئه نظامی و برنامه ریزی شده، توانستند ژنرال پولاد هاشم اف و محافظینش را به شهادت برسانند.

هاشم اف، یک فرمانده قابل و قدرتمند بود که در درگیری های سال 2016 مدال شجاعت دریافت کرده بود. انتخاب منطقه ای همچون تاووس به عنوان قلب ترانزیت گاز جیحان و نیز نقطه مهمی از راه آهن تفلیس- باکو به قارص ترکیه، یک انتخاب آگاهانه و معنی دار بود و از منظر ژئوپولتیکی، پیام و هدف مهمی دارد.

اسناد وزارت دفاع جمهوری آذربایجان نشان می دهد که ارمنستان در اثنای برگزاری رزمایش قفقاز نیز بارها آذری ها را تحریک کرده است و نهایتاً، باز هم حمله کردند. اما ارمنستان، دو چیز را محاسبه نکرده بود. اول این که جمهوری آذربایجان از آمادگی و قاطعیت فراوانی برای واکنش برخوردار بود و شاید کسی فکر نمی کرد که چنین سریع و قاطعانه پاسخ دهد.

دوم این که ارمنستان نمی دانست که فاکتور مهمی به نام استفاده از پهپادهای مسلح، تا چه اندازه، به نظامیان جمهوری آذربایجان، توان هجومی و در عین حال قابلیت دفاعی داده است.

فراتر از حیاط خلوت

روابط نظامی بین روسیه و ارمنستان به چه شکلی است؟

فدراسیون روسیه در ارمنستان انبار مهمات و پایگاه های مهمی دارد. مهمترین آن هم نقطه نظامی 102 است. پیرامون آن منطقه علاوه بر چندین زاغه مهمات ویژه، سیستم‌های موشکی اس.اس 26 و اسکندر کلاهک دار وهواپیماهای جنگنده میگ 29 در آنجا مستقر شده، حتی سیستم موشکی اس 300 و سیستم موشکی سام نیز در آنجا مستقر شده است.

پس از آن که در سال 2015 میلادی، ترکیه یک هواپیمای جنگنده سوخو 24 روسیه را پایین انداخت، این کشور تلاش کرد در ارمنستان، حضور نظامی قدرتمندانه تر و بیشتری داشته باشد. در واقع، فدراسیون روسیه نسبت به ارمنستان دیدگاهی دارد که به جرأت می توان گفت آن را دنباله ژئوپلتیک خود می‌داند و برای ارمنستان حتی جایگاهی فراتر از یک حیاط خلوت قائل است. بنابراین، بین نیروهای نظامی روسیه و ارمنستان ارتباط کاملاً ویژه ای وجود دارد.

ائتلاف ترک – آذری

شما قبلاً گفته اید که انسجام دفاعی ترکیه و آذربایجان، از منظر موازنات قفقاز، روسیه را نگران و ناراحت می کند. لطفاً این موضوع را برای ما اندکی بیشتر باز کنید.

درگیری های اخیر، به ما، روسیه و ارمنستان، این واقعیت را نشان داد که جمهوری آذربایجان، عربستان سعودی نیست. این عربستان بود که صدها میلیارد دلار از درآمد نفتی خود را صرف خرید تسلیحات گران قیمت کرد اما حتی در یمن و در برابر نیروهای یمن که تسلیحات خاصی در دست نداشتند، توان رزم و جنگیدن نداشت و نتوانست به نتیجه مطلوب و دلخواه برسد.

باکو، از منظر نیروی نظامی مستعد و دارای توان رزمی، در سطح بسیار خوبی است. قطعاً همکاری های نیروهای مسلح ترکیه نیز در افزایش توان رزمی و استعداد نظامی نیروهای جمهوری آذربایجان، نقش مهمی داشته است.

در اینجا، یک مساله ژئواستراتژیک دیگر نیز وجود دارد که ناظر بر نقش و جایگاه مهم روابط سازمانی بین ارتش سوم ترکیه و ارتش جمهوری آذربایجان در  نخجوان است که موقعیت بسیار خوبی برای تهدید ایروان در اختیار دارد.

راندمان بالای نظامیان جمهوری آذربایجان در بهره گرفتن از پهپادهای مسلح، نشان می دهد که این نیرو، از ترکیه، فقط سلاح نگرفته و در عین حال، دانش و توان علمی نیز گرفته است. پهپادهای مسلح آذربایجان در درگیری های اخیر، یگان های زرهی و نفربرهای ارمنستان را زمین گیر کرد.

هماهنگی بین پهپادها و واحدهای زرهی ارتش آذربایجان و همچنین انتقال سریع اطلاعات به فضای مجازی، همگی از دانش و تجربه ارزشمندی برخوردار است که بخش مهم آن، از سوی ترکیه در اختیار باکو قرار داده شده و به مراتب از خرید سلاح های چند میلیارد دلاری ارزشمندتر و تاثیرگذارتر است.

ترکیه در جریان حملات سپر بهار، حملاتی در سوریه انجام داد که دانش و تخصص دفاعی خاصی پشت این حملات بود و این دانش نیز در اختیار آذربایجان گذاشته شده است.

این نوع از هماهنگی و انسجام دفاعی و نظامی بین ترکیه و جمهوری آذربایجان، دقیقاً به معنی تغییرِ بازی است و ترکیه و آذربایجان، از عواطفی سخن می گویند که حتی فراتر از شعار دو دولت ، یک ملت است. خلاصه اش می شود این: «دو دولت اما یک عقلیت نظامی».

در کنار چنین انسجام معنی داری، توسعه صنایع دفاعی ترکیه نیز، تغییراتی در قفقاز رقم زده است.

پیامی برای نیکول پاشینیان

آیا روسیه با تحریک ارمنستان علیه آذربایجان، به ترکیه پیام داده است؟

خیر. این پیام برای نیکول پاشینیان است. روسیه می خواهد پاشینیان به عنوان یک رهبر نزدیک به غرب، بفهمد که ارباب واقعی کیست. در همین حال، می خواهد، بعد از کنار رفتن پاشینیان، این نکته هم جا انداخته شود که قرار نیست در این منطقه، رهبرانی با اراده و خواست مخالفین بر سر قدرت بیایند و چنین چیزی با ذات و ماهیت سیاسی – اجتماعی بر جای مانده از دوران جماهیر شوروی، منافات دارد.

فاکتورهای قدرت آذربایجان

جمهوری آذربایجان در سال 1990 میلادی از لحاظ نظامی ضعیف بود و یکی از دلایل اشغال قره باغ نیز همین است. چه چیزی تغییر کرد؟

چند فاکتور مهم وجود دارند: توسعه اقتصادی و تاثیر درآمدهای دولت بر ارتقای  توان تسلیحاتی، رابطه با اسراییل، افزایش توان رزمی در حد استانداردهای ناتو، ائتلاف با ترکیه و در عین حال فاکتور مهمی به بنام تلاش های ژنرال ذاکر حسن اف.

روند دیپلماسی آغاز خواهد شد

آیا آذربایجان می تواند بخشی از اراضی خود را آزاد کند؟

از منظر توان نظامی، تغییراتی روی داده و باید این را جدی گرفت. هم از لحاظ دشواری کار نظامی و هم از منظر موازنات بین المللی، نباید انتظار داشت که طی چند حمله سریع، همه چیز تمام شود و کل قره باغ را پس بگیرند.

اما بخشی از اراضی را خواهند گرفت. دیر یا زود، روند دیپلماسی آغاز خواهد شد و در این روند، نقشه ها نیز دچار تغییراتی خواهد شد. بدون شک، اگر عکس این اتفاق افتاده بود، یعنی از 30 سال پیش تاکنون، یک پنجم از ارمنستان توسط جمهوری آذربایجان اشغال شده بود، خیلی ها با آذربایجان برخورد می کردند و این ثابت می کند که پای رفتارهای دوگانه در میان است.

فاکتور رژیم صهیونیستی

اسراییل در این میان چه نقشی دارد؟ چرا قفقاز برای اسراییل مهم است؟

اسراییل دو هدف دارد: 1.نزدیک بودن به ایران. 2.استفاده از ظرفیت فروش سلاح در قفقاز. همین الان، در حملات نظامی آذربایجان، شاهد این هستیم که این کشور از هواپیماهای بدون سرنشین اسراییلی به نام هاروپ استفاده کرده، موشک های لورا از اسراییل گرفته و چندین نوع سلاح دیگر نیز دریافت کرده است.

3 هدف ترکیه

ترکیه باید چه اهدافی را دنبال کند؟

ترکیه باید 3 هدف مهم داشته باشد: 1.کمک به جمهوری آذربایجان برای آزادسازی اراضی تحت اشغال. البته این کار یک شب و دو شب نیست و نیاز به برنامه دارد. 2.تلاش برای برقراری یک موازنه صحیح با روسیه. 3.ممانعت از تبدیل شدن ارمنستان به پایگاه تروریستی پ.ک.ک و ی.پ.گ.

منبع روزنامه قرار

انتهای پیام/