مدیریت اقتصادی بازی‌کردن با نرخ ارز نیست/ ضرورت نقشه‌یابی تولید و مصرف کشور
یک استاد دانشگاه با انتقاد از عملکرد دولت در بخش اقتصاد گفت: معنای مدیریت اقتصادی بازی‌کردن با متغیرهای پولی و نرخ ارز نیست بلکه باید با یک مدیریت یکپارچه کسب‌وکارهای کشور را طوری تنظیم کنیم که درست کار کنند.
به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران پویا، در سنوات گذشته در تمام دنیا بیماری زیان‌بار تورم وجود داشته اما امروز در بسیاری از کشورها این مشکل حل شده است. متأسفانه در حالی که در کشورهای همسایه مانند عراق و افغانستان هم شاهد تورم‌های تک‌رقمی و حتی زیر یک درصد هستیم تورم در ایران همچنان به‌عنوان یک مشکل حاد وجود داشته این در حالی است که راه‌حل‌های درمان این بیماری در کشور ما قابل اجرا است، در این رابطه با محمدامین حاجی‌لنگری، اقتصاددان و استاد دانشگاه امام حسین (علیه السلام) گفت‌وگو کردیم:
جدیدترین خبرها و تحلیل های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید.
حاجی‌لنگری با ابراز اینکه تورم در ایران چندبعدی است و یک‌جانبه نمی‌توان آن را تحلیل کرد گفت: مثلاً یکی از عوامل تورم انتظار تورمی است که وجود دارد، همه‌ساله مردم انتظار دارند کالا و خدماتشان درصدی بالا برود و وقتی یک یا تعدادی از قیمتها بالا می‌رود بقیه قیمتها نیز خود را با آن تنظیم می‌کنند و بالا می‌برند؛ زیرا شما در این جامعه زندگی می‌کنید و برای استمرار امر معاش باید با تناسب به آن کالای خود را گرانتر بفروشید بنابراین با افزایش چند کالا به‌نوبت همه محصولات گران می‌شوند وقتی این تکرار می‌شود تورم به وجود می‌آید.
این کارشناس اقتصادی با انتقاد از این فرهنگ مردم که عادت شده است سال به سال انتظار افزایش قیمت کالا و خدمات خود را دارند گفت: قربانی این مسئله پول ملی است که در بلندمدت باعث کاهش ارزش پول ملی می‌شود.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که برخی از کارشناسان علت گرانی و تورمها را افزایش نرخ ارز و گرانی نهاده‌های تولید می‌دانند گفت: کسی منکر نقش افزایش نرخ ارز در گرانی کالاها و به‌ویژه کالاهایی که مواد اولیه آن از خارج وارد می‌شود نیست اما مسئله این است که؛ اولاً آیا مگر همه مواد اولیه خود را از خارج وارد کردید که انتظار تطابق قیمت کالای خود با افزایش نرخ ارز را دارید و اگر به‌فرض محال این‌گونه نیز باشد آیا قیمت کارگر شما نیز تغیر کرده است و در ثانی تکلیف ارز دولتی که به شما اختصاص داده شده است چه شده است که اکنون به‌بهانه گرانی قیمت ارز کالاهای خود را گران می‌کنید.
لنگری با انتقاد از عدم شفافیت دولت در زمینه اختصاص ارز دولتی به تولیدکنندگان گفت: آیا تکلیف اشخاصی که به‌بهانه ثبت سفارش واردات ارز دریافت کردند اما به‌جای واردات کالای اساسی ارز را در بازار آزاد فروختند مشخص شد که همین افراد اکنون محصولات خود را با نرخ دلار روز می‌خواهند بفروشند.
* عدم‌نقش حجم نقدینگی در تورم کشور/ نقدینگی نیاز رونق کسب‌وکارها
این استاد دانشگاه با رد اینکه نقدینگی به‌وجودآورنده تورم است گفت: بالعکس اگر به‌تناسب افزایش قیمت کالاها نقدینگی وارد بازار نشود رکود تورمی به‌وجود می‌آید؛ یعنی حجم پول از میزان تورم موجود در جامعه جا می‌ماند؛ زیرا میزان حجم پول در جامعه متغیری است که باید به‌تناسب تورم در جامعه افزایش پیدا کند تا رکود تورمی به‌وجود نیاید.
این کارشناس اقتصادی با ابراز اینکه اگر میزان حجم پول به‌تناسب تورم اصلاح نشود امکان یک سری مبادلات سرمایه‌گذاری از بین خواهد رفت گفت: چنین شرایطی باعث خواهد شد که کسب‌وکارهای جدیدی که محصول مبادلات سرمایه‌گذاری است ایجاد نشود و رکود تورمی به‌وجود آید.
*تعطیلی بودجه عمرانی ایجادکننده رکود تورمی است
وی با رد این ادعا که میزان حجم پول به‌وجودآورنده تورم است گفت: برخی کارشناسان به دولت پیشنهاد کاهش میزان حجم پول می‌کنند اما دولت که در بودجه جاری خود صرفه‌جویی نمی‌کنند بلکه بودجه‌های عمرانی خود را کاهش می‌دهد و پروژه‌های عمرانی را تعطیل می‌کند که نتیجه آن کاهش توان تولیدی کشور که این منتج به کمبود کالا و در نتیجه چنین شرایطی هم به تورم دامن می‌زند و هم رکود را به‌وجود می‌آورد.
* کنترل بازار ارز راهکار مهار تورم افسارگسیخته
لنگری با تصریح بر نقش اثرگذار ارز در تلاطمهای بازار کشور گفت: امروز اگر بخواهیم جلوی تورم افسارگسیخته را بگیریم باید قیمت ارز را متعادل کنیم و برای اینکه بتوانیم قیمت ارز را متعادل کنیم بایستی تناسب عرضه و تقاضا را در بازار ارز متعادل کنیم.
این استاد دانشگاه با تصریح بر اینکه برای تعادل در بازار عرضه و تقاضای ارز بایستی به‌سمت رونق تولید برویم گفت: مثلاً نهاده‌های دامی تکنولوژی خاصی نیاز ندارد که ما وابسته واردات آن باشیم.
وی افزود: در بخش تقاضا بایستی به‌سمت جایگزینی نیازهای وارداتی با تولید داخلی باشیم مثلاً سپاه می‌تواند با حمایت از گروه‌های دانش‌بنیان به‌سمت تولید داروهای خارجی که در نمونه داخلی آن وجود ندارد برود.
* افزایش افسارگسیخته اخیر هدیه FATF به اقتصاد ایران
وی در مورد علت گرانی افسارگسیخته اخیر نرخ ارز گفت: برخی از دولتمردان ناآگاه به‌بهانه پیوستن به FATF برخی کانالهایی را که کشور برای دور زدن تحریمها از آن بهره می‌برد شفاف‌سازی کردند و دشمن نیز با شناسایی این کانالها آنها را مسدود کرد و اکنون ورود ارز به کشور سخت شده است.
* شفافیت خوب است اما برای سوءاستفاده دشمن
لنگری با انتقاد از این منطق تیم اقتصادی دولت گفت: ظاهراً شفافیت خوب است فقط برای سوءاستفاده دشمن زیرا در اینجا و برای دشمن شفافیت پیاده‌سازی می‌شود اما در خیرات ارز هیچ شفافیتی وجود ندارد و آن را بین افرادی که متقاضی واردات هستند پخش می‌کنیم اما برخی از آنها کالا را وارد نمی‌کنند و قابل شناسایی نیستند.
این استاد دانشگاه با ابراز اینکه "نتیجه این شفافیت بر FATF این شد که اکنون نفت می‌فروشیم اما نمی‌توانیم از درآمد آن بهره‌برداری کنیم" گفت: زیرا وارد حسابهایی می‌شود که امکان استفاده و برداشت از آن وجود ندارد، در حالی که قبلاً کانالهایی وجود داشت که می‌توانستیم با بهره‌مندی از آنها درآمد نفتی را برگردانیم.
حاجی‌لنگری با اشاره به ضرورت نقشه‌یابی تولید و مصرف کشور به‌وسیله تیم اقتصادی دولت گفت: متأسفانه چنین اقدامی صورت نمی‌گیرد و نیازهای مردم دسته‌بندی نمی‌شود و دولت نقشه جامع اطلاعاتی نسبت به کسب‌وکارها و کمبودهایی در این زمینه ندارد تا بخواهد در مواردی که کمبودی وجود دارد وارد عمل شود.
وی با انتقاد از عدم نقشه مدون کسب‌وکارها به‌وسیله دولت گفت: منظور از دخالت دولت در کسب‌وکارها دولتی‌سازی اقتصاد مردمی نیست بلکه منظور این است که دولت نقشه جامع کسب‌وکارها را داشته باشد و بر این اساس اگر در موضوعی احساس کمبود کرد آن را ایجاد کند و در مزایده به مردم واگذار کند اما متأسفانه هیچ‌گاه در برنامه‌ریزی به این سمت حرکت نکردیم و بخش تولید به حال خود رها شده است و دولت در این زمینه مدیریت متمرکز ندارد.
این استاد دانشگاه با ابراز اینکه وقتی دولت از وضعیت و نقشه کسب‌وکارش اطلاع ندارد مثل این است که در جنگ نظامی نقشه عملیات جنگی ندارد و بدون هدف به خط می‌زند گفت: به همین سبب است که اگر یک کارخانه تعطیل شود تبعات آن و اینکه چه اختلالی در نظام اقتصادی کشور به‌وجود می‌آورد برای دولت مبهم است.
* مدیریت اقتصادی بازی‌کردن با نرخ ارز نیست
حاجی‌لنگری با تصریح بر اینکه معنای مدیریت اقتصادی بازی‌کردن با متغیرهای پولی و نرخ ارز نیست گفت: الفبای مدیریت اقتصادی سوار شدن بر کسب‌وکارهای کشور است که با یک مدیریت یکپارچه بتوانیم مجموعه آن را طوری تنظیم کنیم که درست کار کنند نه اینکه با بازی کردن با نرخها از مدیریت اقتصادی خود خوشنود باشیم چرا که ربطی به اصلاح نظام اقتصادی ندارند.
انتهای پیام/+
