حذف موانع تولید کشور با تصویب نهایی طرح "جهش تولید دانش بنیان"
دبیر کمیسیون دانشبنیان مجلس، جزئیاتی از طرح "جهش تولید دانشبنیان" که به زودی در صحن علنی مجلس شورای اسلامی به رای گذاشته خواهد شد را تشریح کرد.
به گزارش خبرنگار علمی خبرگزاری تسنیم؛ "طرح جهش تولید دانشبنیان" در 33 بند در زمینه بیمه، مالیات، تامین اجتماعی، حضور دانش‌بنیان‌ها در مناقصات و ... با پیگیری دکتر سید محسن دهنوی عضو هیئت رئیسه و رئیس فراکسیون اقتصاد دانشبنیان مجلس شورای اسلامی و شبکه همکاران مجلس، تهیه و تدوین شده است که کلیات این طرح در کمیسیون تخصصی مجلس شورای اسلامی مصوب شده است؛ این طرح درحال نهایی شدن و آماده ارائه به صحن علنی مجلس است.
در این طرح بیش از 30 مورد از مسائل و مشکلات دانش‌بنیان‌ها شناسایی شده است و موانع جهش تولید، مورد ارزیابی قرار گرفته است؛ به نظر می‌رسد اگر این طرح در صحن علنی مجلس تایید و مصوب شود، زیرساخت مراحل قانونی زیست‌بوم اقتصاد دانشبنیان کشور فراهم خواهد شد.
طبق گفته سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس، براساس این طرح، هزینه‌های تحقیق و توسعه در شرکت‌های تولیدی به عنوان اعتبار مالیاتی این شرکت‌ها اختصاص داده می‌شود، به این معنا که هزینه‌های تحقیق و توسعه به عنوان مالیات پرداختی درنظر گرفته خواهد شد.
در رابطه با جزئیات این طرح، گفت وگویی با وحید ضرغامی؛ دبیر اجرایی فراکسیون اقتصاد دانشبنیان مجلس شورای اسلامی و قائم مقام معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی داشتیم که در ادامه می‌خوانید:
تسنیم: چه ضرورتی باعث تدوین طرح "جهش تولید دانش بنیان" شد؟
با گذشت 10 سال از تصویب قانون حمایت از شرکت‌های دانشبنیان، ضعف‌هایی در اداره و پیشبرد کارهای شرکت‌ها شناسایی شد که در طرح "جهش تولید دانشبنیان" سعی شده است تا این مسائل شناسایی و حل شود.
بسیاری از دستگاه‌های دولتی از تولید، سرباز می‌زنند؛ به عنوان نمونه وزارت جهاد کشاورزی بیش از 2 میلیارد دلار نهادههای دامی از قبیل ذرت و کنجاله سویا وارد می‌کند و این در حالی است که ما در نهادههای خود مانده‌ایم و با یک رویکرد دانشبنیان، می‌شود آنها را تولید کرد و در نظام سلامت و بحث صنایع نیز وضع همین است؛ وقتی از جهاد کشاورزی سؤال می‌کنیم می‌گویند که ما مسئول تامین هستیم و مسئولیتی در قبال تولید نداریم!!
متاسفانه تا به امروز کسی هم این موضوع را تکلیف نکرده است که یک شرکت با تولید محصولات اصلی که ارزبری بسیار بالایی نیز دارد، به خودکفایی کشور کمک کند.
در کشور اولویت‌های علم و فناوری مشخص شده است، به عنوان نمونه گفته شده است که اولویت کشور نانو یا بیو است و بعد از وارد شدن به این حوزه ها، مشاهده می‌کنیم که حوزه‌های متنوعی وجود دارد و ما در این طرح می‌گوییم که این حجم از فناوری که در 10 سال گذشته توسعه پیدا کرده است باید در خدمت محصولاتی قرار بگیرد تا به تولید آنها منجر شود و درواقع هدف اصلی طرح این است که دانش‌بنیان‌ها در خدمت صحنه واقعی اقتصاد و تولید کشور قرار بگیرند.
شرکت‌های زیادی امروز در حوزه بذر کار می‌کنند، ولی شاید فقط 5 درصد در این حوزه حرفی برای گفتن داشته باشند که این یک خلاء جدی در این عرصه است و به جای اینکه اولویت‌های فناوری را احصا کنیم، باید بگوییم که در هر حوزه‌ای یکسری محصولات می‌توانند اولویت ما باشند که آن فناوری در خدمت تولید این محصول باشند؛ در این طرح دستگاه‌های دولتی باید متولی کار بشوند، به این موضوع در کشور فکری نشده بود و بسیاری از دستگاه‌های دولتی از این موضوع طفره می‌روند.
تسنیم: در موضوع بازار محصولات شرکت‌های دانشبنیان، چه تدابیری در این طرح اندیشیده شده است؟
موضوع بازار و بازارسازی در شرکت‌های دانشبنیان اهمیت بسیار زیادی دارد چرا که بسیاری از شرکت‌های دانشبنیان وجود دارند که محصولاتی را تولید کرده‌اند اما مشتری ندارند در مقابل، مشابه این محصول در حال وارد شدن به کشور است! باید از شرکت‌های دانشبنیان حمایت کرده و بازار را در اختیار آنها قرار بدهیم اما این حمایت صرفاً به معنای دریافت پول نیست.
موضوع بازارسازی نیز یکی از ضرورت‌های اصلی این طرح است؛ بازارسازی برای شرکت‌های دانشبنیان و توسعه فعالیت‌هایشان بسیار جدی است و مهم‌ترین حمایت، این است که دستگاه‌های دولتی وارد این عرصه شده و نیازهایشان را اعلام کنند؛ به عنوان نمونه شرکت نفت اعلام کرد که این 10 محصول نیاز من است و شرکت‌ها ارزیابی بشوند و آنهایی که استانداردهای من را داشتند به آنها واگذار می‌کنم، وقتی این الگو را داریم، می‌توانیم در حوزه‌های دیگر هم اجرا کنیم.
به عنوان نمونه اگر دستگاه MRI را وارد کنیم، ارز فراوانی از کشور خارج می‌شود و ما باید بستری را فراهم کنیم که اگر تولیدکننده داخلی با کیفیت خیلی خوب، این محصول را تولید کرد، محصولشان خریداری بشود، ولی الان فضا آنقدر بسته است که قادر به فروش محصولات داخل نیس
موضوع "ضمانت فناوری" نیز یکی از بحث‌های مهم مغفول مانده در حوزه شرکت‌های دانشبنیان است؛ نهادهایی هستند که باید یک محصول دانشبنیان را بیمه کنند که اگر این محصول به هر دلیلی خراب شود، ضمانت تامین خسارت را انجام بدهد، ولی متاسفانه در حوزه دانشبنیان، این زیرساخت وجود ندارد، ولی در این طرح، به این موضوع توجه شده است.
تسنیم: در بحث ارائه مجوزهای لازم برای شرکت‌های دانشبنیان چه پیش‌بینی در این طرح شده است؟
در بازار، مردم و صنایع گاهی نسبت به یک محصول دانشبنیان بی‌اعتماد هستند و ترجیح می‌دهند، از نمونه خارجی محصول استفاده کنند؛ گاهی از محصولات داخلی، مجوز استاندارد یک کشور خارجی خواسته می‌شود که این هم از مشکلات شرکت‌های دانشبنیان است؛ به عنوان مثال از یک شرکت دانشبنیان خواسته می‌شود که فلان گواهینامه که حداقل 1 میلیون دلار برایش هزینه دارد از کشور دیگری تهیه کند؛ در این طرح گفته شده است که کارگزارهایی در کشور ایجاد بشود که با ارزیابی شرکت دانش‌بنیانِ مربوطه یا محصولش، همان گواهینامه‌ها را صادر کند.
کیفیت، موضوع مهم دیگری است که در این طرح پیش‌بینی شده است؛ شاید این تکیه‌کلام بسیاری از مردم در بازار باشد که فلان محصول کیفیت نداشت و ما به سراغ خارجی رفتیم؛ کیفیت با تحقیق و توسعه به دست می‌آید ولی به دلیل اقتصاد دولتی حاکم بر کشور، در بسیاری از موارد، رقابت بی‌معنی است و از آنطرف در فضای رقابتی است که کیفیت شکل می‌گیرد، ولی متاسفانه امروز اینطور نیست و به همین خاطر در این طرح یک نظام تشویقی به صورت معافیت مالیاتی برای صنایع کشور در نظر گرفته شده است که اینها، تحقیق و توسعه را با کمک شرکت‌های دانشبنیان انجام بدهند.
چارچوبی در دنیا وجود دارد که مشخص می‌کند چه کاری به عنوان تحقیق و توسعه شناخته می‌شود؛ به عنوان نمونه زمانی که کنترل کیفی می‌کنیم، باید ببینیم این کنترل کیفی آیا تحقیق و توسعه است یا خیر؛ معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و دستگاه‌های مرتبط مثل وزارت علوم، آیین‌نامه‌ای را برای تشخیص فعالیتهای تحقیق و توسعه و برخورداری از این تشویق مالیاتی، تهیه خواهند کرد که بعد از تهیه، ابلاغ و اجرا خواهد شد.
صنعت ماشین‌سازی در کشور به عنوان صنعتِ "صنعت‌ساز" شناخته می‌شود و در واقع پایه اصلی صنعت، صنعت ماشین‌سازی است و یکی از مواردی که جلوی رشد این صنعت را گرفته است، معافیت‌های گمرکی است؛ در بسیاری از موارد نیز دردسرهایی که تولید داخل دارد، به‌مراتب بیشتر از واردات است و خیلی، حاضر به ورود به حوزه ماشین‌آلات نیستند برای اینکه برای تولید، نیاز به تهیه کلی مجوز دارد و به همین خاطر به دنبال واردات می‌روند و یک مثالی است که می‌گوید که واردات، اتوبان 6 بانده است در حالی که این مسیر کاملاً خاکی است.
یکی از موارد معافیت گمرکی، در "بند غ ماده 119 قانون گمرکی" است و در آخر هم، معافیت غ، معافیت ماشین‌آلات است که پیشنهادش هم، از گذشته مطرح بوده است؛ در کشور، سالانه حدود 5 میلیارد دلار در این حوزه واردات داریم که 10 درصد آن نزدیک 500 میلیارد دلار را دولت سوبسید می‌دهد به این معنی که دولت وقتی به آن معافیت می‌دهد، درواقع از جیب خودش خرج گمرکی را می‌دهد که البته این ارقام، حدودی و تخمینی است.
موضوع ترک تشریفات مناقصات نیز یکی از موارد تسهیل‌گری است که در این طرح دیده شده است؛ اگر یک محصول راهبردیِ دانشبنیان خاص که در دوران تحریم هم در کشور وجود ندارد و برای اولین بار تولیدشده است، در طرح "جهش تولید دانشبنیان" آمده است که این‌گونه طرح‌ها در قانون مناقصات مستقیم، وارد نشود و با ترک تشریفات، مستقیم به سراغ تولید محصول خود برود.
تسنیم: این طرح در کدام کمیسیون‌های مجلس مطرح بوده است؟
طرح "جهش تولید دانشبنیان" در کمیسیون‌های اجتماعی، فرهنگی و بهداشت، اقتصادی، کشاورزی مطرح شده است و الان نیز این طرح در کمیسیون آموزش است.
موضوع دیگری که شاید بسیار اهمیت دارد و در این طرح نیز دیده شده است، موضوع زیرساخت‌های بلااستفاده در ارگان‌های دولتی است؛ یک طرحی در حال پیگیری است که هر دستگاهی اگر زیرساختِ بلااستفاده‌ای دارد، اقدام به فروش آن بکند، اما متاسفانه شاهد هستیم که بسیاری از دستگاه‌های اجرایی، برنامه ای برای استفاده از زیرساخت‌های بلااستفاده خود ندارند؛ در این طرح آمده است که دستگاه‌ها و ارگان‌های دولتی اگر در بحث ایجاد زیرساخت، فضای بلااستفاده‌ای دارند، می‌توانند آن فضا را در اختیار شرکت‌های دانشبنیان قرار بدهند.
موضوع بعدی نیز بحث پلتفرمِ کسب‌و‌کارهای اینترنتی است که در این طرح آمده است که اتحادیه صنفی کسب‌و‌کارهای پلتفرمی، مرجع صدور مجوز است؛ به عنوان نمونه در حوزه تاکسیرانی اینترنتی، مدیران یکی از این کسب‌و‌کارها، در ارائه آمار خود به سازمان تاکسیرانی، تعداد خودروهای اولیه همکار خود را 1000 دستگاه اعلام کرده بودند که از آنها خواسته بودند که پارکینگ محل نگهداری این 1000 دستگاه خودرو را به وی نشان بدهد! و این یک نمونه از مشکلات کسب‌و‌کارهای پلتفرمی است که امیدواریم با تصویب این طرح در مجلس، مشکلات این کسب‌و‌کارهای پلتفرمی نیز رفع شود.
انتهای پیام/