گزارش| درس‌هایی از زلزله ازمیر ترکیه

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، فواد اوکتای معاون رئیس جمهور ترکیه که همراه با اغلب اعضای کابینه اردوغان به شهر زلزله زده سفری حصار ازمیر رفته، در گفتگو با خبرنگاران، خبر از این موضوع داد که شمار جانباختگان در زلزله 6.6 ریشتری اخیر ازمیر به 55 نفر رسیده است.

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

وی همچنین اعلام کرد که شمار مجروحین از 1100 نفر فراتر رفته اما بخش مهمی از مجروحین مداوا شده و به خانه هایشان فرستاده شده اند.

دیشب و زیر نور پروژوکتورهای عظیم و امروز نیز، امدادرسانان با تمام توان به کار آواربرداری ادامه دادند و چند نفر از زیرآوارماندگان 33 ساعت پس از وقوع زلزله، سالم بیرون آورده شدند.

بر اساس گزارش های معاونت ریاست جمهوری ترکیه، 2 هزار نفر نیروی امدادگر به کمک زلزله زدگان رفته و 3 هزار و 880 چادر برای اسکان خانواده ها برپا شده است.

دولت اردوغان اعلام کرده که برای کلیه کسانی که خانه هایشان ویران شده خانه می سازد و تا آن زمان، اجازه منازل جدید آنها را نیز پرداخت می کند. اگر چه در مورد مدیریت مقابله با زلزله، انتقاداتی از سوی مخالفین بیان شده اما باید گفت، در نحوه مواجهه سازمان های مرتبط با امداد و نجات ترکیه با زلزله ازمیر و همچنین طرح مباحث مربوط به ایمنی ساختمان و اهمیت موضوعی به نام دولت پاسخگو، نکات منفی و مثبت فراوانی وجود دارد که می توان از آنها درس گرفت.

زلزله در ازمیر، نگرانی در استانبول

وقوع زلزله در ترکیه، دیگر رویداد عجیبی نیست. چرا که در چندین منطقه جغرافیایی گسترده این همسایه غربی ایران، گسل های مهمی وجود دارد و از شمال شرق و جنوب شرق گرفته تا آناتولی مرکزی و همچنین در خطوط شمال غرب در دریای سیاه و مناطق قابل توجهی از اژه و مارمارا، گسل هایی زیر زمین خوابیده اند که هر کدام از آنها به نوعی، برای زلزله نگارها و زمین شناس ها، نگران کننده است.

شاید یکی از مهم ترین ابعاد نگران کننده وقوع این حادثه غیرمترقبه در ترکیه، امکان وقوع آن در استانبول است. چرا که این کلانشهر 14 میلیونی و پایتخت اقتصادی، برای ترکیه از اهمیتی حیاتی و استراتژیک برخوردار است و اغراق آمیز نیست اگر بگوییم، امنیت ملی ترکیه با وضعیت استانبول گره خورده است.

به همین خاطر، در همان نخستین دقایق وقوع زلزله ازمیر، با وجود فاصله ای قریب به 500 کیلومتر اما با توجه به نزدیکی حوزه اژه، کارشناسان مرتبط، حتی بیش از ازمیر، نگران استانبول شدند. چرا که از این می ترسیدند که فشارهای زیرزمینی، کاری کند که استانبول نیز با مشکل روبرو شود. آنها خوب می دانند که  وقوع یک زلزله و سونامی مهلک در استانبول، می تواند ترکیه را با شرایط بسیار دشواری روبرو کند.

دولتِ حاضر در صحنه، دولتِ پاسخگو

برخی از رسانه های مخالف حزب حاکم ترکیه، کابینه اردوغان را به شُو و نمایش سیاسی متهم کرده و معتقدند که حضور سریع مقامات در صحنه حادثه، هدفی جز نمایش ندارد. اما واقعیت این است که حتی اگر این تفسیر را هم قبول داشته باشیم، نفس حضور سریع و پیگیری دقیق وزرا و مقامات در محل حادثه از منظر روانشناسی اجتماعی و ایجاد حس وفاق و همدلی، از اهمیت بالایی برخوردار است.

در ترکیه، مرکز مقابله با حوادث غیرمترقبه، مستقیماً زیر نظر وزیر کشور است و سلیمان سویلو وزیر کشور در زلزله سال گذشته در الازغ، به مدت 3 شبانه روز کامل در صحنه حضور داشت و شخصاً مسئول میز بحران بود.

اما حالا او در بستر بیماری کرونا افتاده و این بار، پاکدمیرلی وزیر کشاورزی و جنگل داری، در همان دقایق نخست به محل حادثه رفت و حتی تلفن به دست با برخی زیرآوارماندگان ارتباط برقرار کرده و به آنها روحیه داد. پس از او هم فخرلدین کوجا وزیر بهداشت، قرارگاه مبارزه با کرونا در استانبول را رها کرده و خود را به ازمیر رساند.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز با فاصله ای کوتاه، خود را به سفری حصار ازمیر رساند. اما پس از او، این فواد اوکتای معاون رئیس جمهور بود که همراه با بیش از 10 وزیر کابینه به مرکز حادثه رفت و در آنجا پس از بازدید و حضور چند ساعته، تصمیمات دولت را در یک جلسه مطبوعاتی با رسانه ها در میان گذاشت.

بنابراین، سرعت حضور مسئولان عالی رتبه کشوری در محل حادثه، برپایی سریع چادرها، ابلاغ زودهنگام تصمیمات دولت برای ساخت مسکن و اعطای اجاره مسکن به خانواده های زلزله زده، تعیین تکلیف مدارس ازمیر و مدیریت دقیق و حرفه ای عملیات آواربرداری و امداد و نجات، از ابعاد مهم و موفق کارنامه دولت ترکیه در مواجهه با زلزله ازمیر بود.

از همدلی تا توییت های فتنه برانگیز

یکی از ابعاد سیاسی- اجتماعی مهم مدیریت حوادث غیرمترقبه، چند و جون مواجهه با فضای مجازی است. در همان ساعات نخست، برخی از کاربران در توییتر و اینستاگرام، با طرح مباحث تحریک کننده و تشویش برانگیز و این اتهام که ازمیر مرکز زنا بوده و وقوع زلزله در این استان، انتقام از زناکاران بوده، عواطف عمومی را جریحه دار کردند.

طولی نکشید که تنها چند ساعت پس از انتشار این پست ها، بیش از 6 تن از کاربران مزبور، بازداشت شدند. اما کاربران دیگری نیز، اوج همدلی را به نمایش گذاشته و اعلام کردند که حاضرند در منازل خود در ازمیر، پذیرای خانواده های زلزله زده باشند و حتی می توانند با خودرو خود، به محل استقرار متقاضیان رفته و آنان را با خود به خانه هایشان برده و از آنها میزبانی کنند.

نکته جالب در مواجهه رسانه ها با تحرکات فضای مجازی، این بود که با برجسته نمایی موارد مثبت و ایجابی و زم و انتقاد تند از موارد منفی، عملاً، فضای مجازی نیز تحت تاثیر رسانه قرار گرفت.

داوطلبین و نهادهای مدنی

مدیریت دقیق و هماهنگی به منظور استفاده صحیح از توان و کمک نیروهای داوطلب، یکی از ابعاد مهم عملیات نجات در ازمیر بود. برخی از کارگران معدن حادثه زده سوما که خود، ماندن زیر آوار را تجربه کرده بودند، در همان ساعات نخست به میدان آمدند و علاوه بر آنها داوطلبین هلال احمر ترکیه نیز با هماهنگی به تیم های امداد و نجات پیوستند و استفاده هوشمندانه و ابتکاری از بیل های مکانیکی به عنوان نگه دارنده موقت ساختمان های خم شده، از ابعاد جالب توجه در کارشناسی مقابله با پیامدهای زلزله بود.

باز هم امنیت مسکن

یکی از نکات جالب توجه در زلزله ازمیر، برجسته شدن بحث استاندارد در خانه سازی و امنیت مسکن بود.

روزنامه صباح، از روزنامه­ های وابسته به حزب عدالت و توسعه، در گزارشی به بررسی موضوع فنی ساختمانهای زلزله زده ازمیر پرداخته و چنین نوشته است: در کنار ساختمانهای فروریخته در زلزله ازمیر، ساختمانهایی قرار دارند که حتی دیوارهایشان ترک برنداشته و کوچکترین مشکلی ندارند. متاسفانه، باز هم پای بی­ توجهی به استاندارد خانه­ سازی و امنیت ساختمان ها در میان است. دو ساختمانی که در این زلزله نزدیک به 40 کشته داده ­اند، هر دو بر اساس اعلام نظر مهندسین و کارشناسان شهرداری، غیرقابل سکونت تشخیص داده شدند. یکی از این ساختمان ها به نام امره، 10 سال پیش از سوی مهندسین بازرسی شهرداری، خطرناک و غیرقابل زیست تشخیص داده شد. ساختمان دیگر نیز به نام کاراگل، 5 سال پیش از سوی شهرداری به عنوان ساختمان خطرناک معرفی شد اما هیچکدام از این دو ساختمان پلمپ نشدند.

رسانه های ترکیه با برجسته کردن موضوع اهمیت رعایت نظارت فنی بر ساخت مجتمع های مسکونی و برجسته سازی مسائل مهمی همچون فساد و رشوه در مجاری نظارتی، کاری می کنند که مساله توجه به مسائل فنی و ایمنی ساختمان، اهمیت بیشتری پیدا کند.

در همین حال، یکی دیگر از ابعاد مهم و آموزنده فعالیت رسانه ها در مورد زلزله ازمیر، تمرکز بر این موضوع بود که ترکیه باید آمادگی آن را داشته باشد که در آینده نیز با زلزله های دیگری روبرو شود و از حالا باید بداند که در برخورد با این حادثه غیرمترقبه سهمگین، چه باید کرد.

انتهای پیام/