روزگار ناخوش کشاورزان زنجانی/ وقتی کارخانه‌های رب‌سازی با اکراه گوجه فرنگی را از کشاورزان خریداری می‌کنند
گروه استانها- در شرایط تحریم‌های ظالمانه و به حداقل رسیدن درآمد‌های نفتی، صادرات "محصولات کشاورزی" یکی از بهترین گزینه‌های ارز‌‌آوری به کشور محسوب می‌شود و این در حالی است که دستیابی به اهداف صادراتی در بازار نیازمند توسعه زیر ساخت‌ها است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان، کشور ایران به دلیل داشتن شرایط اقلیمی مناسب و ظرفیت بالای کشت محصولات کشاورزی می‌تواند با برنامه‌ریزی بهتر توسعه صادرات محصولات کشاورزی را رونق بخشیده و درآمد قابل توجه ارزی را به کشور وارد نماید، از سویی دیگر سبب می‌شود تا فشاری که بر منابع نفتی وارد است کاسته شود. این در حالی است که ارزش پول ملی نیز در طول سال‌های اخیر در مقابل ارز‌های دیگر کاهش یافته و با این وجود توسعه صادرات محصولات کشاورزی می‌تواند راهکاری مناسب برای ورود ارز به کشور باشد چراکه اگر از جنبه دیگر به این موضوع پرداخته شود باید ذکر گردد که قیمت انواع نهاده‌ها که برخی از آنها همانند بذر، کود و سم که وارداتی است تا چندین برابر افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند و کشاورز برای تولید به اجبار باید مصرف کننده این نهاده‌ها باشد.
این در حالی است که زمان برداشت محصول که فرا می‌رسد بدون داشتن برنامه‌ریزی مناسب در امر صادرات، محصولات به یک باره با افت شدید قیمتی همراه می‌شود و تنها کشاورز می‌ماند با ضرر و زیان حاصل از کشت. با این حال گاها بنا بر تصمیم‌گیری‌‌هایی که یک شبه انجام می‌گیرد صادرات قطع شده و تل مشکلات بر مسیر کشت، تولید و کشاوری آوار می‌شود.چراکه محصولی همچون گوجه فرنگی تا یک ماه قبل حتی کارخانه‌های فرآوری رغبتی برای پذیرش نداشتند و مسئولان جهاد کشاورزی نیز کشاورزان را متهم به اضافه بر کشت عنوان می‌کردند، اما در اقدامی مسیر صادرات باز می‌شود و قیمت فروش این محصول بعد از اتمام کشت و در نهایت در راستای صادرات به یکباره از 700 تا یک هزار تومان به بیش از 15 هزار تومان می‌رسد و این بار باز هم کشاورزان هستند که از سود بی‌نصیب می‌مانند و مصرف کننده نهایی در کشور نیز مجبور به خرید چندین برابری اقلام مصرفی می‌شود و این امر نشان دهنده این است که تصمیم‌گیری در ارتباط با صادرات محصولات کشاورزی در برخی موارد دچار نقص‌هایی است چراکه در زمان فراخی و وفور محصولات کشاورزی عدم صادرات سبب از دست رفتن سرمایه کشاورزان می‌شود و گاها حتی معیشت آنان را نشانه می‌گیرد اما بعد از اتمام زمان برداشت با تصمیمات مسئولان مسیر صادرات باز شده و دیگر محصولات کشاورزی از دسترس افراد جامعه خارج شده و در صورت وجود نیز به قیمت بسیار بالا به دست مصرف کننده نهایی می‌رسد.
با تمام این‌ها برخی از محصولات کشاورزی استان زنجان امسال مسیر پر فراز و نشیبی را تجربه کرد که یکی از این محصولات گوجه فرنگی بود، بنابر اعلام سازمان جهاد کشاورزی زنجان نیز، در سال جاری قریب به 5 هزار هکتار از اراضی زیر کشت محصول گوجه رفته بود که 280 هزار تن محصول از این سطح برداشت شد و بدون اینکه صادراتی برای آن انجام گیرد، کارخانه‌های فرآوری با اکراه به قیمت ناچیز این محصول را خریداری کردند و در نهایت سود خالص عاید آنان شد و کشاورزان از لحاظ سود تهی‌تر از هر زمان دیگری شدند.
با این حال در این روز‌ها پیاز و سیب‌زمینی از مزارع سطح استان زنجان در حال برداشت است و سوال این است که آیا این دو محصول وارد بازار‌های صادراتی خواهند شد یا سرنوشتی مشابه به سایر محصولات همچون وضعیت قرمز گوجه را تجربه خواهند کرد؟
در این راستا جواد تاراسی رئیس سازمان جهاد کشاوری استان زنجان در گفت‌و‌گو با تسنیم اظهار داشت: در سال جاری 160 هزار تن پیاز از سطح مزارع استان برداشت شده و در حال بازار رسانی است. با این حال بر اساس پیش‌بینی 266 هزار تن سیب‌زمینی نیز از سطح 7هزار و 170 هکتار از مزارع استان برداشت می‌شود و باید ذکر کرد که این محصول نیز در مرحله پایانی برداشت قرار دارد.
وی افزود: صادرات دو محصول مذکور از کشور بلامانع است اما عراق که به عنوان یکی از کشور‌های وارد کننده محصولات کشاورزی کشور و استان زنجان است پیاز را وارد می‌کند اما از وارد کردن سیب‌زمینی امتناع می‌کند که امیدوارم این مسئله نیز حل گردد تا کشاورزان که در این روز‌ها با افت قیمتی سیب‌زمینی مواجه هستند، با بازار اصلاح شده مواجه شوند و منافع آنان حفظ گردد.
از سویی دیگر، علی خانمحمدی مدیرعامل مجمع نخبگان کشاورزی کشور نیز در گفت‌و‌گو با تسنیم اظهار داشت: صادرات محصولات کشاورزی یکی از بهترین گزینه‌های جایگزین "درآمد‌های نفتی" است، چراکه با اجرا شدن کشاورزی قراردادی و الگوی کشت نیاز به درآمد‌های نفتی کاهش می‌یابد اما بر روی زیرساخت‌ها برنامه‌ریزی مناسبی انجام نمی‌گیرد. در حالی که اگر زیرساخت تولید بر مبنای ثبت سفارش، رعایت استاندارد، بالابردن کیفیت تولید، به روز شدن صنایع تبدیلی، تکمیلی و بسته‌بندی انجام گیرد، می‌توان به اهداف صادراتی در بازار هدف دست یافت.
وی افزود: ارزش پولی کشور بسیار پایین آمده و کشور‌های همسایه همانند عراق همواره خواهان محصولات کشاورزی ایران هستند چراکه هزینه چندانی در قبال خرید محصول پرداخت نمی‌کنند، با این حال صادرات محصولات کشاورزی از جمله پیاز و سیب‌زمینی به عراق آزاد بوده و همچنان در حال انجام است.
مدیرعامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی با بیان اینکه پایین بودن ارزش پولی کشور سبب مشکلاتی برای افراد جامعه شده و سبب می‌گردد تا صادر شدن محصولی نوسانات قیمتی را برای آن ایجاد کند و مصرف کننده داخلی با مشکل رو به رو شود، گفت: این در حالی است که اگر صادرات محصولات کشاورزی انجام نگیرد قشر تولید‌کننده و کشاورزان نهایت ضرر و زیان را متحمل خواهند شد و از سویی دیگر بازار داخل کشش کل محصول تولیدی کشور را نخواهد داشت بنابراین باید برنامه صادراتی محصولات کشاورزی وجود داشته باشد.
به گفته وی، رشد صادرات محصولات کشاورزی با سیاست‌های حمایتی ممکن می‌شود چراکه بخش کشاورزی ظرفیت بالایی داشته و توسعه صادرات محصولات کشاورزی می‌تواند به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع تامین کننده ارز کشور مطرح شود.
با تمام این‌ها، با توجه به تحریم‌هایی که به کشور در حال تحمیل است و حمل و نقل ریلی و دریایی با چالش‌هایی مواجه است، صادرات نیز همچنان با مشکلاتی رو به رو است و اگر در شرایط حاضر حمایت ویژه‌ای از صادرات محصولات کشاورزی انجام نگیرد، بخش تولید زیر بار فشار اقتصادی تحمیلی دوام نخواهد داشت. با این حال انتظار می‌رود در شرایط حاضر که صادرات نفتی به صفر رسیده، در راستای حمایت از کشاورزان و ارز آوری به کشور از حداکثر فرصت‌های صادراتی محصولات کشاورزی استفاده شود تا بتوان به اهداف مذکور به طور کامل دست یافت.
انتهای پیام/ش