گزارش| سند «جامع همکاری تهران-کابل» تلاشی دیرهنگام یا اقدام نمایشی

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، مذاکرات هیئت‌های ایران و افغانستان در پنجمین دور برای نهایی کردن سند جامع همکاری از روز یکشنبه آغاز شده است و در حالی ادامه دارد که عباس عراقچی گفته است؛ بزودی این سند به ریاست جمهوری دو کشور برای امضا داده می‌شود.

این در حالی است که درباره این سند جامع، گزارشی روشنی در گذشته و آینده وجود ندارد و با ابهام روبرو است.

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

برای اولین بار «ابراهیم رحیم پور» معاون آسیا و اقیانوسیه وزرات امور خارجه در 29 خرداد 1396 اعلام کرد که سند جامع همکاری‌های راهبری ایران و افغانستان پس از نشست‌هایی نهایی خواهد شد.

همچنین در همین راستا، کمیته‌های پنج‌گانه‌ای تعیین شد تا حداکثر شش ماه این مذاکرات را به نتیجه برسانند اما در دی ماه 1397 با تدوین سند راهبردی دو کشور وارد بخش جدیدی شد و به مرحله نگارش رسید.

بهرام قاسمی، سخنگوی وقت وزارت امور خارجه ایران درباره کمیته‌های پنج گانه در اواخر مردادماه 1397 گفت که  کار کمیته‌ها بزودی پایان خواهد یافت و هئیت‌هایی با اختیارات لازم پیگیر کار هستند.

پس از یک وقفه چند ماهه بار دیگر در اواخر تیرماه 1399 در سفر عباس عراقچی به کابل، سند راهبردی ایران و افغانستان روی زبانها افتاد.

عراقچی با حضور در نشست «چشم‌انداز روابط ایران و افغانستان، چالش‌ها و فرصت‌ها» درباره سند جامع همکاری دو کشور گفت که «برای تهیه این سند پنج کمیته اقتصادی، فرهنگی، دفاعی و امنیتی اتباع و آب تشکیل شده است و کار کمیته‌های فرهنگی، آب و اتباع پایان یافته است، در دو کمیته دیگر رایزنی‌ها و گفت‌وگوها ادامه دارد.

وی در این نشست اظهارداشت: بنای سند این است که صلح بین دو کشور را به یک امر دائمی تبدیل کند و دو کشور در هیچگونه ائتلاف، اتحاد و پیمانی با کشوری ثالث علیه طرف مقابل شرکت نکند.

با توجه به آنچه که گفته شد، توضیح دیگری در رسانه‌ها و یا دولتمردان دو کشور ارائه نشده است. اگرچه که مردم و دو کشور همواره از بسیاری جهات بر یکدیگر تاثیرگذارند و پیوندهای بسیاری دارند اما  یک پرسش اساسی همچنان بی پاسخ مانده است که هدف دولت‌های کنونی از این سند، همکاری‌ واقعی یا گزارشی برای دولت‌های آینده است؟

دولت آقای روحانی در ماه‌های پایانی خود به سر می‌برد و کارهای ناتمام بسیاری در عرصه داخلی و بویژه خارجی دارد و مطرح کردن چنین سندی بیشتر شبیه به قطور کردن کارنامه این دولت می‌ماند تا کاری برای مردم دو کشور.

این در حالی است که اگر قرار است کار مناسب و عینی انجام شود باید مشکلات مهاجرین افغان در ایران در شرایط کنونی گام به گام ساده‌تر می‌شد.

در سوی دیگر، دولت اشرف غنی علاوه بر این که به فساد اداری و بی کفایتی متهم است، در مذاکرات بین‌الافغانی صلح در قطر نیز دستاوردی نداشته است.

همچنین در سالهای اخیر حتی آمریکایی‌ها نیز در موضوعات مهم دولت کنونی افغانستان را به حاشیه رانده‌اند.

باوجود حضور نیروهای نظامی آمریکا و تحولات سریع سیاسی و نظامی در افغانستان بیشتر دولت‌های منطقه از جمله، ترکیه، هند، پاکستان، روسیه و حتی عربستان و کشورهای کوچک آسیای مرکزی همچنین جامعه جهانی برای سهم گیری و یا تاثیرگذاری در این کشور دیپلماسی فعالی داشته‌اند و با توجه به ظرفیت‌های خودشان، تلاش‌های قابل توجهی از میزبانی برای صلح تا سایر موارد، انجام داده‌اند.

اما در این سوی، دولت آقای روحانی و وزارت خارجه محترم کاری که حداقل در رسانه از آن بتوان دفاع کرد از خود نشان نداده‌اند.

برپایی چند نمایشگاه و سفرهای بدون دستاورد و حمایت و تقبیح‌های نابهنگام تنها کارهایی بوده که در رسانه بازتاب داشته است.

این در حالی است که افغانستان در همسایگی ایران شرایط ویژه‌ای دارد، این کشور بخشی از آسیای مرکزی است، در حوزه امنیتی روسیه، چین و جنوب آسیا قرار دارد همچنین برای خاورمیانه نیز حائز اهمیت است بنابراین نیازمند نگاه خاص سیاسی، امنیتی، اقتصادی و دیگر حوزه‌هاست و بدلیل اشتراکات فراوان، زمینه‌های مناسبی برای همکاری ایران فراهم است.

 با نگاه متفاوت از آنچه که دولت کنونی داشته است، افغانستان و ایران نیازمند سند راهبردی هستند تا منافع دو کشور تامین شود و مناسبات بیش از گذشته گسترش یابد اما در شرایط کنونی به نظر نمی‌رسد که دولت‌ اشرف غنی که درباره مشروعیت و مدت زمانش با غربی‌ها چانه می‌زند و دولت روحانی که در ماههای پایانی قرار دارد، توانسته باشند کاری از پیش ببرند.

اگر چنین نیست باید دولت های کنونی ایران و افغانستان شفاف سازی کنند.

انتهای پیام/.