راهکارهای مقابله با آسیب های فضای مجازی برای کودکان و نوجوانان چیست؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم«پرونده حکمرانی فضای مجازی»؛ امروزه تحولات سریع در عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات منجر به پیدایش بازیگران جدید رسانه‌ای نظیر پلتفرم‌های اشتراک‌گذاری ویدئو و شبکه‌های اجتماعی شده است. فناوری اطلاعات و ارتباطات علیرغم اینکه فرصت های فراوانی را ایجاد کرده است، ولی تحقیقات ثابت کرده است که اینترنت و پلفترم های فضای مجازی، دارای آسیب ها و مخاطرات فراوان به خصوص برای کودکان و نوجوانان بوده و لازم است به منظور حمایت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی چاره اساسی اندیشیده شود.

** ایجاد فضای امن و پاک برای کودکان در اینترنت

یکی از راهکارهای عمده مقابله با آسیب های فضای مجازی، ایجاد فضای امن و پاک در اینترنت است؛ این مساله به خصوص برای کودکان در فضای مجازی تا حد بسیار زیادی می تواند از آثار مخرب اینترنت جلوگیری کند. ولی متاسفانه باید گفت در حال حاضر چنین فضایی وجود ندارد. در این باره محمد علیپور رئیس انجمن تخصصی کودک و رسانه اظهار داشت: در فضای مجازی چند نوع چالش برای دسترسی کودکان داریم. کودکان ما یک فضای امن و پاک در اینترنت ندارند. وقتی کودک و نوجوان ما وارد اینترنت می‌شود، به مطالب بزرگسالان دسترسی دارد. این در حالی است که در دیگر کشورها یا وسیله دستیابی به اینترنت محدود شده یا اینترنت محدود برای کودک وجود دارد.

رئیس انجمن کودک و رسانه همچنین گفت: چالش دیگر فضای مجازی برای کودکان ما، وجود پیام‌رسان‌های اجتماعی از جمله اینستاگرام و محتوای بی‌در و پیکر و محدود نشده در آنها برای کودک و نوجوان است. در این زمینه وزارت ارتباطات می‌تواند وارد عمل شود. از طرفی ما با کمبود فضاهای تفریحی و مراکز تفریحی سالم مواجهیم، به همین دلیل والدین معمولا آسان‌ترین راه را انتخاب می‌کنند و موبایل و تبلت را در اختیار کودک و نوجوان خود قرار می‌دهند. در حالی که در کشور ما اینترنت مخصوص کودک و نوجوان نداریم. بنابراین باید فضای مخصوص و جذابی در اینترنت برای کودکان به وجود آوریم.

همچنین علیرضا گودرزی کارشناس فضای مجازی و رسانه در این باره معتقد است: در ایام کرونا، مصرف اینترنت توسط کودکان و نوجوانان با افزایش 100 درصدی مواجه بوده است. علت آن هم استفاده از سامانه «شاد» و خانه‌نشینی فرزندان بوده و والدین هم چاره‌ای جز در اختیار گذاشتن لپ‌تاپ و تبلت و موبایل به فرزندان نداشته‌اند. معضل ما نداشتن «اینترنت کودک» است. همان‌گونه که والدین غذا و داروی کودک را از قبل بررسی می‌کنند و سپس به کودک اجازه خوردن می‌دهند، در زمینه فضای مجازی و استفاده از اینترنت نیز نظارت والدین الزامی است.

** تدوین قوانین و مقررات در حوزه تنظیم گری فضای مجازی

کشورهای مختلف در راستای حمایت از کودکان و نوجوانان در اینترنت، پلتفرم های فضای مجازی را در حوزه تنظیم گری قرار داده و تنظیم گران نیز در این باره موظف شده اند بر عملکرد پلتفرم ها نظارت کامل داشته باشند. در این باره حنانه اکبری نوری کارشناس فضای مجازی و رسانه معتقد است: اتحادیه اروپا در بازنگری خود بر دستورالعمل خدمات‌رسان‌های صوتی و تصویری سال 2018، پلتفرم های اشتراک‌گذاری ویدئو نظیر یوتیوب، تیک‌تاک و شبکه‌های اجتماعی که کارکرد اشتراک‌گذاری ویدئو دارند نظیر اینستاگرام را به عنوان سرویس‌های رسانه‌ای شناسایی کرد و در حوزه تنظیم‌گری نهادهای تنظیم‌گر قرار داد که این امر موجب شد پلتفرم‌ها به طور خاص در سه حوزه محتوای غیرقانونی، محتوای آسیب‌رسان و ارتباطات تجاری مسئول شناخته شوند. در نتیجه تنظیم‌گران موظف شدند الزاماتی را برای پلتفرم‌ها در قالب قوانین و مقررات تدوین و بر حسن اجرای پلتفرم‌ها نیز نظارت کنند.

از همین پرونده بیشتر بخوانید:

** دسترسی محدود کودکان به اینترنت در اکثر کشورهای دنیا

دسترسی محدود کودکان به فضای مجازی از راهکارهای دیگری است که در زمینه حمایت از کودکان در فضای مجازی وجود دارد و اغلب کشورهای دنیا بدین مساله پرداخته اند. علیرضا گودرزی کارشناس حوزه فضای مجازی در این باره معتقد است: در اکثر کشورهای دنیا برای دسترسی به اینترنت، سن کودک یا نوجوان پرسیده می‌شود و مطابق با سن او خدمات اینترنتی ارائه می‌شود. متاسفانه هنوز این امر در کشور ما جا نیفتاده است. برای دسترسی کودک و نوجوان به اینترنت در 3 سطح باید اقداماتی انجام شود: 1-بخش قانونی: هنوز قانون مشخصی در مجلس یا شورای عالی فضای مجازی به تصویب نرسیده است. 2- بخش تنظیم‌گری: در این بخش باید به کسب و کار فعالان این حوزه توجه شود. 3-بخش کسب و کار.

** لزوم رده بندی سنی و موضوعی تولیدات رسانه ای در فضای مجازی

از جمله کارهایی که برای جلوگیری از آسیب های فضای مجازی در حوزه کودکان و نوجوانان لازم است انجام شود، رده بندی سنی و موضوعی محتوای رسانه ای است. در این باره گودرزی اظهار داشت: رده‌بندی سنی و موضوعی در 3 بخش اپ‌استورها، سامانه‌های VOD و مصرف اینترنت لازم است. به عنوان مثال، سامسونگ در اپ‌استور خود یک بخش Kids Mode دارد. بنابراین ما هم نیاز داریم که در اپ‌استورهایمان بخش کودک وجود داشته باشد و این باید پیگیری شود. یعنی مثل استخر کودکان که از استخر بزرگسالان جداست، محتوای حوزه کودک نیز از محتوای بزرگسالان باید جدا شود. می‌توان مثل کشورهای دیگر، یک سرویس فنی ایجاد کنیم که والدین بتوانند از دسترسی کودک به یک بخش مشخص از یک فیلم یا سریال جلوگیری کنند.

انتهای پیام/