چه کنیم تا به "دیابت" مبتلا نشویم؟!/ نقش تغذیه سالم در کنترل قندخون

دکتر غزاله اسلامیان، متخصص تغذیه و رژیم درمانی در گفت‌‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران پویا با بیان این‌‌که دیابت، بیماری مزمنی است که با نام "بیماری قند" شناخته می‌‌شود، گفت: دیابت می‌‌تواند منجر به پیامدهای نامطلوبی مانند نابینایی، مشکلات قلبی - عروقی، نارسایی کلیه، سکته‌‌های قلبی و مغزی و حتی قطع عضو شود.

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

وی افزود: بیماری دیابت انواع متفاوتی دارد که شامل دیابت نوع یک یا دیابت وابسته به انسولین، دیابت نوع 2 یا دیابت غیروابسته به انسولین و دیابت بارداری می‌‌شود؛ 463 میلیون بزرگسال یعنی یک نفر از هر 11 نفر در سال 2019 مبتلا به دیابت بوده‌‌اند؛ پیش بینی می‌‌شود تعداد مبتلایان به این بیماری تا سال 2030 به 578 میلیون نفر در جهان افزایش یابد.

اسلامیان ادامه داد: امروزه به دلیل تغییر شیوه زندگی و افزایش شیوع اضافه وزن و چاقی، شیوع بیماری دیابت به طور چشمگیری رو به افزایش است به طوری که در کودکان دبستانی نیز شیوع دیابت نوع 2 رشد جهانی داشته است!

این متخصص تغذیه و رژیم درمانی هشدار داد: اکثر افرادی که به دیابت مبتلا هستند، از بیماری خود بی‌‌خبرند و این امر، درمان این بیماری و پیشگیری از عوارض نامطلوب آن را مشکل می‌‌سازد؛ از هر دو بزرگسال مبتلا به دیابت، یک نفر از دیابت خود مطلع نیست و بیماری‌‌اش تشخیص داده نمی‌‌شود یعنی بیماری 232 میلیون نفر در جهان تشخیص داده نمی‌‌شود و اکثر مبتلایان، دیابت نوع 2 دارند بنابراین تشخیص زودهنگام دیابت و آگاهی از پیشگیری و مدیریت آن، بسیار اهمیت دارد.

وی با بیان این‌‌که یکی از عوامل تأثیرگذار در پیشگیری و کنترل بیماری دیابت، پیروی از یک الگوی غذایی سالم و توجه به توصیه‌‌های تغذیه‌‌ای در رابطه با این بیماری است، خاطرنشان کرد: مبتلایان به دیابت، باید از رژیمی پیروی کنند که میزان کربوهیدرات (قند) آن در وعده‌‌ها و میان وعده‌‌های غذایی توسط متخصص تغذیه شمارش و تنظیم شده باشد بنابراین این افراد باید از جابجا کردن مواد غذایی بین وعده‌‌های مختلف پرهیز کنند چرا که این امر سبب می‌‌شود میزان کربوهیدرات موجود در هر وعده غذایی تغییر کند و تنظیم قند خون بر اساس دارو یا انسولین تزریقی دچار مشکل شود همچنین از مصرف زیاد قند، شکر، مربا، عسل، شربت، شیرینی، کیک، شکلات، نوشابه‌‌ها و سایر مواد غذایی که در تهیه آن‌‌ها از شکر استفاده می‌‌شود، تا حد امکان پرهیز کنند. میزان مصرف مواد غذایی شیرین بر اساس وضعیت قند خون و شرایط بیمار، توسط متخصص تعیین خواهد شد.

بیماران دیابتی هنگام افت قند خون چه کار کنند؟

عضو هیئت علمی گروه تغذیه بالینی و رژیم درمانی دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: در بیماران دیابتی به ویژه در افرادی که انسولین تزریق می‌‌کنند، افت قند خون یکی از مشکلات شایع است که با عرق کردن، لرزش، احساس خستگی یا گرسنگی همراه است.

وی با بیان این‌‌که افراد مختلف، حس‌‌های متفاوتی در زمان بروز افت قند خون دارند، خاطرنشان کرد: اگر فرد، حس معمول و طبیعی نداشت حتما قند خون خود را چک کند. اگر افراد دچار افت شدید قند خون می‌‌‌‌شوند این سؤالات را از خود بپرسند آیا من وعده یا میان ‌وعده غذایی خود را مصرف کرده‌‌ام؟ آیا من وعده‌‌های غذایی خود را در زمان مشخص خورده‌‌ام؟ آیا من کمتر از حد معمول غذا خورده‌‌ام؟ آیا من کمتر از معمول کربوهیدرات مصرف کرده‌‌ام؟ آیا من بیشتر از معمول ورزش کرده‌‌ام؟ آیا من بیش از معمول انسولین تزریق کرده‌‌ام؟ آیا پزشک من داروهایم را تغییر داده است؟

وی افزود: در مواقعی که احساس افت قند خون به فرد دست می‌‌دهد، بلافاصله قند خون باید چک شود. اگر قند خون زیر 70 بود باید سریعاً یک ماده غذایی قندی دریافت شود؛ برای مثال نصف لیوان آب میوه یا شربت قندی بنوشد یا یک قاشق غذاخوری عسل یا شکر را در یک لیوان آب ریخته و مصرف کند. 15 دقیقه بعد قند خون مجدداً اندازه گیری شود. اگر هنوز قند خون زیر 70 باشد، مراحل بالا باید تکرار شود. در صورتی که فرد به قدری بی حال است که نمی‌‌تواند اقدامات بالا را انجام دهد یا با وجود انجام اقدامات بالا، قند خون پس از نیم ساعت، بالای 80 نیامده با اورژانس (شماره 115) باید تماس بگیرد؛ افراد دیابتی، همواره یک منبع کربوهیدرات ساده مانند آبنبات را باید همراه داشته باشند تا در صورت کاهش قند خون مصرف کنند.

نکات تغذیه‌‌ای ساده برای پیشگیری از افزایش قند خون

این متخصص تغذیه و رژیم‌‌ درمانی درباره نقش تغذیه در پیشگیری و کمک به افراد دیابتی بیان کرد: افراد مبتلا به دیابت و همچنین افراد برای پیشگیری از این بیماری باید به این توصیه‌‌های تغذیه‌‌ای باید عمل کنند؛ همراه با غذا به میزان کافی از گروه سبزی‌‌ها استفاده کنند. در رژیم غذایی خود به جای نان‌‌های سفید، از نان‌‌های سبوس دار و غلات سبوس دار استفاده کنند. غذاها را کاملا بجوند و آهسته میل کنند. این امر در پیشگیری از مصرف زیاد مواد غذایی مؤثر است. از مصرف غذا در هنگام تماشای تلویزیون یا مطالعه کردن پرهیز کنند، زیرا این امر سبب از بین رفتن تمرکز در هنگام غذا خوردن و در نتیجه مصرف بیش از حد مواد غذایی می‌‌شود.

اسلامیان ادامه داد: افراد برای پیشگیری از دیابت یا افرادی که دیابتی هستند از مصرف زیاد مواد اشتهاآور مانند آبلیمو، سرکه و ترشی همراه با غذا پرهیز کنند. از مصرف چربی گوشت‌‌ها، پوست مرغ، پوست ماهی، لبنیات پرچرب، سس‌‌های سفید، دل، جگر، قلوه، کله پاچه، کره، خامه، شیرینی‌‌های خامه‌‌ای و چیپس پرهیز کنند. از مصرف غذاهای سرخ شده در روغن، غذاهای پرچرب، غذاهای آماده (فست فودها) از جمله پیتزا پرهیز کنند. بهتر است غذاها تا حد امکان به صورت بخارپز، آب پز یا کبابی باشد.

وی متذکر شد: افراد از مصرف روغن‌‌ها و چربی‌‌های جامد پرهیز کنند همچنین روزانه حداقل نیم ساعت ورزش هوازی (برای مثال پیاده روی)، به طور منظم انجام دهند.

انتهای پیام/