مصائب ساخت مسابقه "میدون" در سایه نداشتنِ سلبریتی و خشکی اقتصاد/ انتقاد "آقای داور" به سلبریتی‌هایی که در تلویزیون گودزیلا شده‌اند!
تهیهکننده مسابقه تلویزیونی "میدون" اعتقاد دارد هرکسی می‌تواند با داشتن سرمایه، سلبریتی بیاورد و مخاطب را جذب کند اما برنامه‌سازی با خلاقیت، پیچیده است.
خبرگزاری تسنیم- مجتبی برزگر: استعدادیابی، کارآفرینی و خلاقیت کسب و کار از جمله اهداف مسابقه تلویزیونی با عنوان "میدون" است که در فصل اول 54 قسمت روی آنتن رفت و با تغییرات جزئی، فصل دوم را شهریورماه به آنتن رساند. تاکنون 31 قسمت از فصل دوم به همراه دو رویداد سرمایه‌گذاری پخش شده و با تولید و پخش چند برنامه جنبی، "میدون" مهیای فصل سوم خواهد شد.
سید محمد حسین هاشمی گلپایگانی مسابقه‌ای را تهیه‌کنندگی و کارگردانی می‌کند که جوانان خلّاق، مستعد و دارای طرح‌های اقتصادی در فضایی کاملاً دوستانه با هم به رقابت می‌پردازند.
شاید در نگاه نخست با شنیدن مسابقه استعدادیابی ذهن به سمت مسابقه استعدادیابی "عصر جدید" سوق پیدا کند. اما این مسابقه بسیار جدّی‌تر و تخصصی‌تر از آن است. ضمن اینکه حضور داوران که اغلب از اساتید دانشگاه و کارآفرین‌های برتر در کنار دانشجویان نخبه در این مسابقه حضور خواهند داشت هم فضا را به کلی متفاوت از "عصر جدید" و هر مسابقه دیگری می‌کند. از طرفی این مسابقه مجری رسمی ندارد و تنها برنامهای است که از روز نخست بدون سلبریتی و هیاهوی رسانه‌ای، روی آنتن آمد.
مینا مهرنوش؛ عضو هیات علمی دانشگاه تهران، مدیرعامل چندین شتاب‌دهنده و مرکز استعدادیابی و خلاقیت کسب و کار، علیرضا یونچی؛ عضو مجمع عالی واردات، پرویز کرمی؛ دبیر ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان و امیرحسین اسدی، مدیرعامل چندین شتاب‌دهنده و استارت‌آپ، تیم داوری نخستین دوره از مسابقه تلویزیونی "میدون" را تشکیل می‌دهند.
اما در فصل دوم تیم داوری تغییر کرد و امیر شکوهی‌نیا؛ فعال استارتاپی و مدرس دیجیتال مارکتینگ، حمیدرضا موثقی مسئول اتحادیه تولیدکنندگان، بازرگانان و صنایع بسته‌بندی چای کشور، حجت‌الله عبدالملکی عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع) و معاون اشتغال و کاریابی کمیته امداد امام خمینی(ره) واردِ مسابقه "میدون" شدند و تنها علیرضا یونچی و مینا مهرنوش در تیم داوری باقی ماندند. البته حسین مصطفی‌زاده کارآفرین نمونه و نائب رئیس شورای اصناف به تازگی جایگزین حمیدرضا موثقی شده است.
گلپایگانی تهیهکننده و کارگردان مسابقه "میدون" در جریان میزگرد تسنیم درباره داوران این مسابقه تلویزیونی گفت: "داوران ما هرکدام یک کاراکتر دارند؛ یعنی ما چهار تا استاد دانشگاه نیاوردیم که کنار هم بگذاریم؛ یکی حاجی‌بازاری است، یکی دیجیتال مارکتینگ است، یکی استاد دانشگاه است، یکی تولیدکننده است، یکی کارمند و کاراکتر دولتی حامی کسب‌وکار است، هر کدام یک کاراکتر دارند و متفاوتند. بنابراین همیشه بین آن‌ها اختلاف‌نظر وجود دارد. این اختلاف واقعی است و در فضای کسب‌وکار وجود دارد."
یکی از نکاتی که درباره آن در این میزگرد با تهیهکننده و کارگردان و داورِ مسابقه به گفت‌وگو نشستیم درباره عدم استفاده از سلبریتی و مجری و بیشتر محتوامحوری و رقابتِ اقتصادی واقعی صحبت کردیم. برنامهای که سعی کرده از کلیشه‌های مرسوم عبور کند و شبیه به برنامه‌های دیگر تلویزیون نباشد. با وجود نداشتن مجری، ریتم برنامه را حفظ کند و فضای خشک و رسمی اقتصادی و کارآفرینی را با بازیگردانی و فضای نمایشی به سمت جذابیت‌های ذاتی مسابقه تلویزیونی سوق دهد.
تهیهکننده و کارگردان "میدون" در جریانِ صحبت‌هایش به این نکته اشاره کرد که این مسابقه از دلِ برنامه‌های پایش و "حرف حساب" بیرون آمد؛ اما اینجا فضا فراتر از برنامه و ارائه آیتم‌های کسب و کار است. در مسابقه دکور و فضاسازی و میزانسن و از همه مهمتر داستان‌سازی و روایت پردازی حرف اول را می‌زند. در برنامه ما همه‌چیز در لحظه اتفاق می‌افتد و شرکت‌کننده ممکن است در حال توضیح دادن ایده خود باشد و داور میان حرف او آمده و سؤالاتی را بیان کند. درست مانند اتفاقی که ممکن است در حوزه کسب و کار بیفتد.
"میدون" از دلِ "پایش" بیرون آمد
مشروح این میزگرد و گفت‌وگوی با سیدمحمد حسین هاشمی‌گلپایگانی تهیهکننده و کارگردان و حجت‌الله عبدالملکی داورِ مسابقه "میدون" را در ادامه می‌خوانید:
* بگذارید از اینجا شروع کنیم که اصلاً چطور شد که مسابقه "میدون" شکل گرفت و چطور شد برای این تولید و دغدغه‌هایی که نسبت به تولید وجود دارد مسابقه ساختید. چرا که قبلاً جسته و گریخته، آیتم‌هایی برای تولید ساخته می‌شد و مسابقه کار تأثیرگذار و جذاب‌تری بود اما با ریسک‌ها و سختی‌هایی همراه است. چطور به این تصمیم رسیدید؟
سید محمد حسین هاشمی گلپایگانی تهیهکننده و کارگردان: "میدون" عقبه طولانی 4، 5 ساله دارد که در شروع آن آقای عبدالملکی داور فصل دوم ما حضور داشتند. دغدغه‌هایی که یکسری دانشجو نسبت به اشتغال کشور داشتند و به جریانی تبدیل شد. در نهایت این جمع‌بندی بوجود آمد که برای اشتغال خُرد بهترین راه این است که مردم را دوباره درگیر کنیم. اول سامانه‌ای بوجود آمد یکسری برنامه‌هایی مشاورمحور و آموزشی دنبال شد؛ همان اوایل برنامه "پایش" شکل گرفت. بعدها "حرف حساب" و "بعد از کجا شروع کنم" و تیزرها و آیتم‌های مربوط به "پول کجاست؟" پخش شدند.
در واقع این مسابقه از دلِ برنامه‌های پایش و "حرف حساب" بیرون آمد؛ رفته رفته دغدغه‌ها سمت و سوی جدّی‌تری به خودش گرفت و گفتیم باید با برنامهای جذاب‌تر وارد لایه‌های عمومی جامعه شویم. کاری بسازیم که فارغ از مخاطب خاص، قاطبه مردم را هم راضی کند. یکی از این نکاتی که به آن همواره توجه داشتیم حوزه داوری مسابقه بود که مثلاً همین آقای عبدالملکی داور فصل دوم ما، هم اقتصاددان‌اند و هم ویژگی‌های فردی متمایزی دارند که این روابط بین او و شرکت‌کننده‌ها به خوبی و با جذابیت دنبال شود. به همین خاطر امروز مخاطب بهتر با این اتفاقات همزیستی و ارتباط بهتری برقرار می‌کند.
اینجا فضا فراتر از برنامه و ارائه آیتم‌های کسب و کار است. در مسابقه دکور و فضاسازی و میزانسن و از همه مهمتر داستان‌سازی و روایت پردازی حرف اول را می‌زند. در برنامه ما همه‌چیز در لحظه اتفاق می‌افتد و شرکت‌کننده ممکن است در حال توضیح دادن ایده خود باشد و داور میان حرف او آمده و سؤالاتی را بیان کند. درست مانند اتفاقی که ممکن است در حوزه کسب و کار بیفتد.
می‌دانستیم اقتصاد مفاهیم خشکی دارد که همه جامعه را جذب خودش نمیکند. به همین خاطر با توجه به تجربیات گذشته، "میدون" را مثلِ زندگی واقعی مردم درآوردیم. خدا را شاکرم که توانست مخاطب خوبی برای خودش بدست آورد.
همه به ما می‌گفتند "میدون" شکست می‌خورد
* یکی از مسائل دیگری که امروز مطرح می‌شود تفاوت و وجوه تمایز میان فصل اول و دوم مسابقه "میدون" است. می‌دانید که برخی از سریال‌ها و برنامه‌ها نتوانستند در همان فصل ابتدایی مخاطب حداکثری را جذب خودشان کنند. اما برخی با فصل‌های بعدی از میدان به در شده‌اند و برخی هم مثل مسابقه شما بیشتر در فصل دوم به این جذب مخاطب رسید. چرا این اتفاق در فصل اول نیفتاد؛ دلیل خاصی داشت؟
سیدمحمد حسین هاشمی‌گلپایگانی تهیهکننده و کارگردان: چند دلیل داشت. برنامه "میدون" پیچیدگی ویژه‌ای دارد. به گونه‌ای که وقتی می‌خواستیم "میدون" را شروع کنیم همه به ما می‌گفتند قطعاً شکست می‌خورید. این نکته را برنامه‌سازهایی می‌گفتند که به شدت حرفهای بودند. البته دلایلی که می‌آوردند خیلی بی‌راه نبود؛ اولاً "میدون" با این شکل و شمایل سابقه نداشت که برنامه تلویزیونی بدون سلبریتی ساخته شود و بخواهد مخاطب را جذب خودش کند. بنابراین اول سلبریتی نداشتیم و دوم مجری نداریم. در برنامه‌های معمول و روالِ عادی برنامه‌سازی تلویزیون، همه باید مجری داشته باشند.
"عصر جدید" و "دورهمی" نبود!
سومین دلیل، موضوع‌مان بود که خسته‌کننده به نظر می‌رسید. "عصر جدید" نبود که حرکت نمایشی زیبایی را مخاطب ببیند یا برنامه "دورهمی" که میهمان سلبریتی داشته باشد. این سه دلیل کنار هم را می‌آوردند که "میدون" نمی‌تواند توفیقی در تلویزیون داشته باشد.
اشتباهات خیلی داشتیم، نکات و مسائلی که تاکنون تجربه‌اش را نداشتیم. به خاطر اینکه دوربین "میدون" بتواند مخاطب بیشتری را جذب کند برای هر شرکتکنندهای سناریویی را تنظیم کردیم و در این میان از هارمونی و هماهنگی میان داوران هم غافل نشدیم. خواستیم اقشار متعددی در پشتِ صندلی‌های داوری "میدون" بنشینند تا قضاوت‌های جذاب و کاربردی را شاهد باشیم.
از حاجی‌بازاری تا دیجیتال مارکتینگ و استاد دانشگاه، فعال استارتاپی و کارآفرین نمونه و نائب رئیس شورای اصناف. این جمع‌بندی‌ها و تجربه‌ها به ما کمک کرد تا قسمت به قسمت این خلاقیت و نوآوری ما را به بالا رفتن جذابیت فصل دوم،نزدیک کند.
نگاه مردمی "میدون" نگاه به برنامه‌سازی را تغییر داد
* این خلاقیت و نوآوری که شما به آن اشاره کردید همان حلقه مفقوده برنامه‌سازی در تلویزیون است...
هاشمی گلپایگانی تهیهکننده و کارگردان: ما عادت کرده بودیم به برنامه‌های تلویزیونی که مجری می‌نشیند با میهمان سلبریتی درباره زندگی و اتفاقات روز صحبت کنند و برنامه تمام می‌شود. اما این نگاه مردم‌گرایی در "میدون" قدری نگاه‌ها به حوزه برنامه‌سازی را تغییر داد.
شروعِ حرکت "میدون" از مجموعه جهادی بسیج دانشجویی
* آقای عبدالملکی نظر شما درباره "میدون چیست؟ به نظرتان میان فصل اول و دوم چه تفاوت‌هایی وجود دارد و برای ادامه راه چه چشم‌اندازی را باید مدنظرش قرار دهد؟
مجموعه جهادی در بسیج دانشجویی آمدند وارد موضوع کسب و کار و اشتغال در مناطق محروم شدند. شروعِ حرکت "میدون" از آنجا بود. 5 سال پیش بود که حرکت‌های جهادی نوعاً در حوزه‌های فرهنگی و پزشکی بود و معدود گروه جهادی وارد موضوع کسب و کار و اشتغال می‌شدند. چون کسب و کار ذاتاً کار سختی است و در ادبیات متعارف هم می‌گویند سخت‌ترین کار، اشتغال است. اما آن‌ها رشته‌شان حوزه مدیریت، کسب و کار و اقتصاد بود و از طرفی با فضای واقعی اشتغال در کشور درگیر بودند.
شروع کردند به ایده‌پردازی تا مسائل و مشکلات چگونه حل شود و در کنار آن فضای کسب و کار هم بهبود پیدا کند. به اسم "میدون" با هدف مزیّت‌بخشی و شناسایی فرصت‌ها در مناطق، بحث آموزش و تأمین سرمایه و منابع موردنیاز بازاریابی فروش در قالب سامانه و سایت، کار را از سال 1394 شروع کردند.
زمانی که در شورای اقتصاد صداوسیما و سپس در قرارگاه کارآفرینی رسانه ملّی، مسئولیت داشتم آن زمان به این نیاز بزرگ پی‌بردیم که خلأ آن وجود دارد و آن مسئله کسب و کار بود که به صورت ملموس در اختیار مخاطب قرار گیرد؛ برخی از داوران "میدون" مثل خانم مهرنوش در این شورا حضور داشتند. دغدغه داشتیم صداوسیما به فضای کسب و کار و برقراری ارتباط بین مخاطب و حوزه اشتغال و کسب و کار ورود اساسی داشته باشد و برنامهای تأثیرگذار راه‌اندازی شود. تجربه‌های کشورهای دیگر را هم در این شورا مورد بررسی قرار دادیم و البته برنامه "میدون" هم شباهت‌هایی به این تجربیات دارد اما با این سبک و سیاق، مشابه کاملی در دنیا از "میدون" وجود ندارد.
روایت داورِ "میدون" از آرزویی که برآورده شد
برنامه‌هایی که "میدون" از آن الهام گرفته بحث و بررسی می‌شد؛ این ضرورت به صورت خاص وجود داشت که ما به برنامه مردمی کسب و کار احتیاج داریم. این دوستان آرزویی که ما در آن شورا داشتیم را برآورده کردند. واقعاً برای ما آرزو بود و همان طور که گفتند با خودمان می‌گفتیم هیچ برنامه‌ساز و شبکه‌ای زیر بار چنین برنامهای نمی‌رود. یا بودجه آن چنانی داشته باشد و یا موضوعاتی که جذاب نیست. این دوستان این کار را کردند و سعه صدر به خرج دادند.
چند اتفاق خوب در برنامه "میدون" می‌افتد که برای خود من جذاب است. یکی از آن‌ها این است که افراد موفق در فضای کسب و کار معرفی می‌شوند و قصه‌های این‌ها گفته می‌شود و خیلی از مردم به این فکر می‌کنند که چقدر با آن‌ها قرابت دارند. روش‌هایی که در کسب و کار به موفقیت رسیدند را مطرح می‌کنند که رسیدن به تولید، اتفاق عجیبی نیست؛ اینکه برخی می‌گفتند نمی‌شود موفق شد، در این برنامه نشان داده می‌شود که با تلاش و کوشش و ایده‌پردازی همه‌چیز امکان‌پذیر است.
وقتی بیننده با شرکتکنندهای از مناطق دورافتاده کشور مواجه می‌شود که تولیدی را ارائه می‌کند، با خودش می‌گوید چرا من نکنم؟ این اولین خلأیی در حوزه توسعه کسب و کار و اشتغال در کشور بود که توده جوانان ما در کشور می‌گفتند ما نمی‌توانیم. اتفاقی که امروز می‌افتد در تب و تاب بورس، خرید دلار و سکه و حتی خرید خودرو در قرعه‌کشی‌ها برخی حضور فعال دارند بلکه بتوانند به سودهایی بادآورده برسند. وقتی ما ورود می‌کنیم که چرا پول‌ها به این سمت می‌رود، اغلب به ما ناسزا می‌دهند و می‌گویند کار دیگری نمی‌توانند بکنند.
القای فرهنگ ما می‌توانیم "میدون" در جامعه
این برنامه نشان می‌دهد که خیلی‌ها موفق شدند و کارهای خوبی کردند حتی در روستاهای دورافتاده؛ بدانید که می‌شود. ما به این فرهنگ خیلی زیاد نیاز داریم که این برنامه به جامعه تزریق می‌کند.
و نکته دوم این است که در خلال این برنامه آموزش اتفاق می‌افتد. صرفاً این نیست که آی مردم این که تولید شده را پیگیری کنید. کسانی که آنجا نشسته‌اند و داوری می‌کنند در کنار اعلامِ موفقیت‌ها، ایرادات را گوشزد می‌کنند. از قیمت و ریسک و بازار فروش این محصول می‌گویند. کسی که پای تلویزیون هم نشسته متوجه می‌شود اگر می‌خواهد این کالا یا محصول را تولید کند باید به جنس و بازار آن توجه کند.
نکته سوم این است که این برنامه روی سیاست‌های کلان فضای کسب و کار کشور اثر می‌گذارد. باید در مسیری حرکت کند که این تأثیرگذاری را از دست ندهد و همواره خودش را پویا و به روز نگه دارد.
خیلی از مسئولان، "میدون" را می‌بینند
* چند سالی است که رهبر معظم انقلاب روی تولید داخل تأکید دارند؛ چقدر فکر می‌کنید این ایده‌ها بتوانند تبدیل به تولید شود، در نهایت با کاهش واردات به تولید داخل دست پیدا کنیم؟
حجت‌الله عبدالملکی داور مسابقه "میدون": خیلی از مسئولین و مدیران این برنامه را می‌بینند از وزیر، استاندار و نماینده مجلس گرفته تا اعضای هیئت مدیره کمیته امداد؛ این نکته مثبتی است. یکی از مشکلاتی که با مسئولین داریم، خبر ندارند در یکسری از مشاغل و فضای کسب و کار چه خبر است. این برنامه خیلی جامع و کامل، مسئولین را در جریان حوزه کارآفرینی، اشتغال، کسب و کار و تولید قرار می‌دهد. قول می‌دهم بررسی شود، خواهید دید خیلی از دستورات و اصلاحیه‌های تولیدی و صنعتی بعد از این برنامه داده می‌شود.
البته بدشانسی "میدون" این است در زمانِ دولتی پخش می‌شود که هیچ اعتقادی به تولید ندارد. اگر دولتی پای کار بود بخشنامه می‌کرد همه استاندارها و وزار باید این برنامه را ببینند. برنامهای که با حضور کارآفرین، تولیدکننده و کارشناسان و داورانی که با سلایق متفاوت، حرفهای گفتنی جذابی دارند. همه مسئولین باید این برنامه را ببینند که اتفاقاً به خروجی‌های بهتر حوزه تولید و صنعت کشور کمک می‌کند.
"میدون" شو نیست
هاشمی‌گلپایگانی تهیهکننده و کارگردان: ویژگی که در برنامه "میدون" به دنبالش بودیم و محقق شد، اینکه برنامهای واقعی است، در واقع نمایشی(شو) نیست. از ابتدای آن کسب و کارها می‌آیند راستی‌آزمایی می‌شوند. برای آن‌ها سناریوسازی می‌شود و بعد از برنده شدن، در جشنواره‌ها و بازاریابی‌های مختلف شرکت داده می‌شوند. جالب است 46 میلیارد سرمایه‌گذاری در این بازاریابی‌ها اتفاق افتاد.
سرمایه‌گذار وقتی تولید و کسب و کار را می‌بیند مشتاق می‌شود. جالب است که 1000 نفر درخواست سرمایه‌گذاری برای کسب و کاری را می‌دادند. 300 نفر درخواست نمایندگی داشتند. آیتمی داریم بعد از "میدون" نمایش داده می‌شود، کسانی که قبلاً تولیداتشان را ارائه دادند را پیگیری می‌کنیم چه حال و روزی دارند؟ چرا که در بازدیدها و پیگیری‌هایی که داشتیم بعد از برنامه "میدون" این رونق برایشان بوجود آمده است.
ماجرای پیش‌خرید 4 میلیاردی فرشِ شرکت‌کننده "میدون"
خانمی بود در فصل اول "میدون" در کار فرش بودند، تاجری در کویت این برنامه را دیده بود و 4 میلیارد فرش را پیش خرید کرد. به او زنگ زدیم می‌گفت صبح تا شب آموزش می‌دهد. از طرفی وام‌هایی که به شرکت‌کنندگان داده شده را با دوربین "میدون" پیگیری می‌کنیم تا ببینیم تولیدشان در چه وضعیتی است. این آیتم به نام "بعد میدون" در پایان برنامه پخش می‌شود.
برنامه "میدون" چند نوع اثر در جامعه داشته که اول اثر فرهنگی است در توده مردم دارد که عبارت "ما می‌توانیم" را به خوبی جا می‌اندازد. جالب است اداره دامدادی جهاد اعلام کرده چتد صد نفر درخواست پرورش خر به ما کرده‌اند، در حالی که تا به حال چنین مجوزی نمی‌دادیم. و به این واسطه پروتکل‌های پرورش خر را نوشتیم. برای گاو داشتیم و 150 مجوز بعد از برنامه شما دادیم.
برنامهای که شرکت‌کنندگان را سلبریتی می‌کند
دومین دسته‌بندی برای شرکت‌کنندگان اتفاق می‌افتد؛ همان سرمایه‌گذاری‌هایی که مصداق بارزش حمایت وزیر صمت از آن تولید کلاج برقی و یا تاجر کویتی؛ همه از طریق تیم ما پیگیری و معرفی می‌شوند چه سرمایه‌گذار مردمی و چه دولتی. چون این شرکت‌کننده‌ها به شهرهایشان برمی‌گردند برای خودشان سلبریتی می‌شوند. مسئولین استان از آن‌ها می‌خواهند سرمایه‌گذاری کنند و اتفاق‌های واقعی بیفتد.
شرکت‌کننده چطور به صحنه رقابت "میدون" می‌رسد؟
* سؤال دیگری که پیش می‌آید بحث انتخاب تولیدکننده و صاحبان صنایعی است. برچه اساسی این انتخاب‌ها صورت می‌گیرد؟
هاشمی‌گلپایگانی تهیهکننده و کارگردان: در سایت ثبت‌نام می‌کنند؛ مثلاً 6 هزار نفر ثبت‌نام کرده‌اند. یکسری بانک‌هایی از نهادهای کمیته امداد امام خمینی(ره)، بنیاد برکت، جهاد و امید حمایت می‌گیریم. راستی‌آزمایی اولیه داریم و بعد از این راستی‌آزمایی اولیه در مسابقه رادیویی رادیو اقتصاد شرکت می‌کنند. برنده‌های مسابقه رادیویی رادیو اقتصاد وارد صحنه اصلی "میدون" می‌شوند. گروهی برای آن‌ها طرح تجاری می‌نویسد و گروه دومی هم برای آن‌ها موقعیت‌سازی و بازیگردانی می‌کند. این روالی است که شرکت‌کننده طی می‌کند تا وارد مسابقه "میدون" شود.
* اولویت‌های خاصی هم دارید؟
هاشمی‌گلپایگانی تهیهکننده و کارگردان: اولویت‌هایمان کسب و کارهایی است که بتوانیم ترویج بیشتری بدهیم. طرف داستان و سختی داشته که به اینجا رسیده است.
چرا نام این مسابقه "میدون" شد؟
* برای برخی سؤال است که چرا نام این مسابقه را "میدون" گذاشتید و از ابتدا همین نام مدنظرتان بود؟
هاشمی‌گلپایگانی تهیهکننده و کارگردان: چند دلیل داشت. در وهله اول مخاطب با شنیدن نام "میدون" متوجه این موضوع شود که در حوزه کارآفرینی و اشتغال باید آستین همت را بالا بزند. از طرفی دیگر "میدون" حالت رقابت ایچاد می‌کند و کسب و کار مفهوم رقابت دارد. "میدون" حالت جنگ هم دارد و صاحبان کسب و کارهای ما واقعاً مجاهدند. چرا که اگر سرمایه‌اش را در جای دیگری می‌گذاشت شاید بیشتر می‌توانست درآمد کسب کند اما با عشقی آمده که اشتغال در جامعه ایجاد کند.
* چقدر به داورها این اختیار داده شده بتوانند به شرکتکنندهای که از نظرشان برتر است مزیّت و امتیازی قائل شوند؟
هاشمی‌گلپایگانی تهیهکننده و کارگردان: داورها کاملاً مختارند. سعی کردیم در انتخاب داورها از هر صنف بهترین‌هایشان را برگزینیم. به همین خاطر خودشان توانایی‌هایی دارند و میتوانند پول‌هایی را خرج کنند و تسهیلاتی را در اختیار شرکت‌کننده قرار دهند.
کسب و کارِ بچه‌های اوتیسمی
* آقای عبدالملکی، کدام شرکت‌کننده بیشتر حالتان را خوب کرد؟ جذاب‌ترین اتفاقی که در "میدون" افتاد را برای ما تعریف کنید؟
خانم دکتری که تخصصش روانشناسی بود و فرزندش بیماری اوتیسم داشت، برای اینکه روحیه این‌ها خوب شود و جایگاه‌شان در جامعه تقویت شود، کسب و کار صنایع دستی و هنری متناسب با این‌ها تعریف کرده بود. 130 نفر از بچه‌های اوتیسمی کار می‌کردند و برای آن‌ها بازاریابی می‌کردند. خیلی جالب بود که می‌گفتند ما 7 هزار بچه اوتیسمی داریم اگر می‌شد ما کسب و کارشان را تقویت کنیم و سال آینده به 1000 نفر برسد، می‌توانیم برند جهانی در حوزه کارآفرینی بچه‌های اوتیسمی داشته باشیم؛ از این همه تلاش و حرکت رو به جلو، به وجد آمدم.
باید "میدون" به چه سمتی برود...!
* فکر می‌کنید برای این که مسیر فصل بعدی "میدون" درست طی شود باید چه رویکردهایی در دستور کار قرار گیرد؟
حجت‌الله عبدالملکی (داور فصل دوم "میدون"): کسب و کارهای جذاب‌تری شناسایی شوند، کسب و کارهایی که کمتر شنیده شده و نوآوری ویژه‌تری در آن‌ها وجود دارد. در واقع مخاطبان چیزی را ببینند که تا به الان ندیده‌اند. خیلی وقت‌ها محصولی عرضه می‌شود و کسب و کاری که کمتر عرضه شده و جذابیت بیشتری برای مخاطب ایجاد می‌کند. وسعت کسب و کارها خیلی زیاد است و هیچ نهایتی ندارد. کسب و کارهایی که به لحاظ مجری و سطح سرمایه‌ای که می‌خواهد، متنوع‌تر باشد. از نظر اینکه کجا زندگی می‌کنند و سن و سال‌شان چکونه است و کسب و کار داشتیم در سن نسبتاً بالایی ورود کرده بود، مهم است که متنوع باشد.
مخاطبان متنوع باشند از نظر قومیت و سن و سال کمک می‌کند. سطح سرمایه موردنیاز نیاز به تنوع دارد؛ کسب و کارهایی داشته‌ایم که با دو سه میلیون راه افتادند تا کسب و کارهایی که چند صد میلیارد سرمایه نیاز دارند. همیشه مخاطب منتظر اتفاقات خاص است.
ماجرای سکه‌های سرنوشت
* موضوع دیگر "سکه‌های سرنوشت" است که در فصل دوم دستخوش تغییر شد و به قول یکی از داوران مسابقه‌تان که گفته بود کم‌کردن سکه‌ها و یا ماجرای سکه‌های سرنوشت ممکن است به مذاق شرکت‌کنندگان خوش نیاید. زیرا در فصل قبل بر این مبنا بود که سکه‌ها اضافه می‌شد اما در سری جدید این روند برعکس شده است...
هاشمی‌گلپایگانی تهیهکننده و کارگردان: بگذارید اول نسبت به نکته دوم آقای عبدالملکی، نکته‌ای داشته باشم؛ ما می‌خواهیم در برنامه "میدون" آموزش بدهیم تا مردم یاد بگیرند. چه زمانی یاد می‌گیرند هر موقع اشتباهات دیگر را ببینند. اینکه داورها بگویند خیلی خوبید و تحسین کنند، مسئله‌ای از کشورم و کارآفرینی حل نمیکند. آن زمانی ارزشمند می‌شود که با دقت و جدیّت ایرادات و مشکلات را مطرح کنیم. بنابراین در فصل‌های جدید سیاست‌هایمان را عوض کردیم و به ایرادات و اشتباهات موجود پرداختیم.
روحانی‌هایی که به "میدون" آمدند
* برخی موضوع روحانیون را مطرح کردند. دو روحانی که در برنامهای برای ارائه فعالیت خود حضور داشتند. اصولاً چه نیازی بود که چنین ارائه‌ای شکل بگیرد؟ آیا این شرکت‌کنندگان، صنعتگر بودند پس لباس روحانیت چه بوده؟ اگر خلّاق بودند، باز لباس روحانیت مداخله‌اش به چه معناست؟
هاشمی‌گلپایگانی تهیهکننده و کارگردان: واقعیت امر این است که ثبت‌نام کردند و دو گانه اجتماعی و کارآفرینی امری فانتزی در کشور ما نیست. بلکه امری واقعی است که همه باید دست به دست هم بدهند همه نوع اقشاری برای این همیّت بزرگ به میدان بیایند. اگر می گوییم جهش تولید و رونق اشتغال؛ جهش یعنی همه در میدان باشند. از روحانی، پیر و جوان، بی‌سواد، خانه‌دار و شغل خانگی را سعی کردیم در برنامه داشته باشیم.. روحانی‌ها هم ثبت‌نام کردند و طبق روال خودشان جلو آمدند.
شروع پیش‌تولید "میدون ایران" و تولیدِ "میدون بان"
* آقای عبدالملکی درباره شاخص‌هایی که باید در فصل‌های آینده به آن توجه کنید توضیحاتی دادند. شما بگویید برنامه‌تان برای فصل‌های بعدی چیست؟
هاشمی‌گلپایگانی تهیهکننده و کارگردان: چند برنامه جانبی "میدون" را وارد مرحله تولید کرده‌ایم. "میدون ایران" که پیش‌تولیدش آغاز شده و یکی دو هفته آینده وارد ضبط می‌شود. داوران ما دور تا دور ایران و مرزهای ایران را می‌روند و این بار اشتغال به محضر داوران می‌آید. داور به منطقه می‌رود و کسب و کار را می‌بیند. برنامه دوم، "میدون‌بان" است که یک مقدار جنجالی می‌شود؛ مردم فیلم می‌فرستند از مشکلاتی که بر سر راه تولید وجود دارد می‌گویند و ما پیگیری می‌کنیم مشکل‌شان حل شود.
جالب است اینجا به این نکته اشاره کنم که در هیچ موقعیتی حتی کرونا و آتش‌سوزی، "میدون" را از آنتن پایین نیاوردیم. حتی وقتی دو داور کرونا گرفت با سه داور روی آنتن رفتیم. می‌خواستیم به مخاطب بگوییم کارآفرینی به هیج‌دلیلی در کشور متوقف نمی‌شود.
فصل سوم "میدون" را خواهیم داشت و در ادامه قسمت‌ها در خدمت چهار داور خواهیم بود، چون می‌خواهیم بدون کم و کاست از همه نکات داوران بهره ببریم.
تلویزیون باید تنبلی را کنار بگذارد
* نکته آخر این میزگرد درباره برنامه‌سازی تلویزیون است که سلبریتی‌محور شده و بیشتر به این سمت رفته‌اند که بازیگرها مجری شوند. وابسته دکورهای آنچنانی شدند و نمی‌خواهند زیر بارِ ریسک و خلاقیت و نوآوری بروند. اگر تلویزیون می‌خواهد برنامه‌های بدون سلبریتی همچون "میدون" را تجربه کند باید چه کار کند؟
هاشمی‌گلپایگانی تهیهکننده و کارگردان: کاری ندارد اگر تنبلی را کنار بگذارند. هرکسی می‌تواند با داشتن سرمایه و پول، سلبریتی بگذارد و مخاطب را به راحتی جذب کند. شاید هم به لحاظ برنامه‌سازی و یا برندسازی کار درستی باشد که به آن سلبریتی خاص اعتماد کند و برنامه را بسپارد. در واقع با پول و سلبریتی، برنامه هم وایرال می‌شود. اما کار با خلاقیت، پیچیده است که باید شرکت‌کننده شهرستانی را جلوی دوربین ببریم که نه تنها برای اولین بار است به تهران می‌آید برای اولین بار دوربین را هم تجربه می‌کند. این‌ها کار را سخت‌تر می‌کند ما یک هفته باید تلاش کنیم تا آن شرکت‌کننده سه دقیقه درست و واقعی جلوی دوربین صحبت کند و برای مخاطب قابل رؤیت باشد.
صداوسیما حاضر نیست سلبریتی به درد بخور تربیت کند
حجت‌الله عبدالملکی (داور فصل دوم "میدون"): یکی از مشکلاتی که صداوسیمای الانِ ما دارد حاضر نیست سلبریتی به درد بخور تربیت کند؛ همه دنبال غذای حاضر آماده‌اند. انگار فراموش کرده‌اند این سلبریتی، روزی در همین صداوسیما به او فرصت داده شده و آزمون و خطا کرده است تا امروز برای خودش کسی شود. نمی‌دانم چرا در سال‌های اخیر روی سلبریتی‌سازی کار نمی‌کنند؟ در فضای کسب و کار به سلبریتی نیاز داریم مثل خیلی از حوزه‌های دیگر.
سلبریتی‌هایی که در تلویزیون تبدیل به گودزیلا شده‌اند
یکی از مشکلات امروز صداوسیما این است که این سلبریتی‌های پرورش پیدا کرده‌اش، امروز تبدیل به گودزیلا شده‌اند را چگونه می‌خواهد مدیریت کند؟ باید سرمایه‌گذاری کنیم آدم‌های جدیدی که میتوانند در آینده محبوب شوند و به سلبریتی‌های دوست‌داشتنی مردم تبدیل شوند، پرورش دهیم. آن زمانی که در صداوسیما بودم به مدیران رده بالا گفتم، صداوسیمای جمهوری اسلامی 100 نفرند. 35 هزار کارمند دارید اما این 100 نفر که هم نویسنده، تهیهکننده، مجری، بازیگر و حتی مدیرند، مؤثرند.
تلویزیون مراقبت کند مجری‌اش نگوید اقتصاد مقاومتی یعنی اقتصاد ریاضتی!
چند توصیه کوتاه‌مدت و بلندمدت به مدیران داشتم. کوتاه‌مدت این است که روی این 100 نفر مسلط شوند و هدایتشان کنند. فلان مجری از سر بی‌اطلاعی نگوید اقتصاد مقاومتی یعنی اقتصاد ریاضتی! من آن موقع که دبیر شورای اقتصاد رسانه ملّی بودم با برخی از آدم‌ها صحبت می‌کردیم می‌گفتیم فیلم بسازید و اقتصاد مقاومتی را توضیح دهید. از مدیران خواستم این 100 نفر را مراقبت کنند و اطلاعات بدهند حرفهای غلط غیرکارشناسی شده نزنند. در بلندمدت هم به جای این 100 نفر، 1000 نفر دیگر تربیت کنند. سلبریتی‌پروری و سلبریتی‌داری مسئله جدیدی است که صداوسیمای ما حاضر نیست روی آن‌ها سرمایه‌گذاری کند.
انتهای پیام/