گزارش| افق پیش روی ناتو از نگاه معاون ترکیه‌ای دبیرکل (بخش ۱)

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در روزهای اخیر، به سفارش و دستور استولتنبرگ دبیرکل ناتو، گزارش افق 10 ساله این پیمان نظامی تدوین شده و در این گزارش، به مباحث مهمی پرداخته شده که با امنیت جهان، نقش چین و روسیه و معادلات دفاعی و امنیتی حساس جهان، ارتباط دارد.

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

یکی از کارشناسانی که در تدوین این گزارش نقش داشته و در عین حال، به عنوان یکی از معاونین دبیرکل ناتو شناخته شده، دیپلمات ترک، تاجان ایلدم است.

او بیش از دو دهه از عمر خود را به انحای مختلف، به کار، مطالعه و فعالیت رسمی دیپلماتیمک در مورد ناتو اختصاص داده است. تاجان ایلدم به مدت دو سال نماینده ترکیه در ناتو و چند سال نیز مشاور امنیتی بوده و از سال 2016 تاکنون معاون دبیرکل ناتو است.

وی در گفتگو با روزنامه جمهوریت، علاوه بر اهداف مطرح شده در افق 10 ساله ناتو، در مورد نقش ترکیه در ناتو، رویکرد ناتو به امنیت منطقه و مسائلی از این دست پرداخته است.

در شرایطی که تیم جو بایدن در آمریکا بر سر کار آمده و امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه، ناتو را به خاطر سکوت در قبال تحرکات ترکیه در شرق مدیترانه، به مرگ مغزی متهم کرده، سخنان تاجان ایلدم شنیدنی است و نشان می دهد که ماندن در این پیمان نظامی هنوز برای ترکیه مهم است و یکی از نقاط مشترک مهم بین دولت فعلی ترکیه و سران ناتو، این است که هر دو معتقدند چین را نباید به عنوان تهدیدی برای امنیت جهان تلقی کرد.

برای تدوین گزارش ناتو، 30 نفر از 30 کشور متفق نامزد شدن اما از این میان، فقط 10 نفر در تیم تدوین گزارش تحلیلی ناتو، جای گرفتند. آنان به مدت 8 ماه و در یکصد نشست چند ساعته، گزارشی با سرفصل «ناتو 2030: اتحاد برای یک قرن» را نهایی کردند که عملاً به عنوان نقشه راه این پیمان نظامی شناخته می شود.

ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو در مورد موقعیت زمانی ویژه جهان صحبت کرد. نظر شما چیست؟ آیا یک نظم نوین جهانی در حال شکل گیری است؟

خط مشی کنونی ناتو در سال 2010 میلادی شکل گرفته و هر 10 سال یک بار هم، این خط مشی به روز شده است. بر اساس انتظارات دبیرکل و دیدگاه های کارشناسان، تلاش شده تا در گزارش جدید، برخی از ابعاد خط مشی ناتو، به روز شوند.

توصیه های اصلی کارشناسان در این گزارش چیست؟

سه محور عمده در این توصیه نامه وجود دارد که در واقع، ارکان اصلی اهداف ناتو هستند: 1. دفاع جمعی. 2. مدیریت بحران. 3. همکاری امنیتی. این در واقع تلاشی است برای نهادینه کردن مجموع همکاری های سیاسی و امنیتی فرا آتلانتیک. مسائل بسیار مهمی همچون قدرت چین و روسیه در عرصه جهانی، تحولات جدید دنیای فن آوری و تاثیر آن بر وضعیت جهان و تمرکز بر همکاری امنیتی. یکی از سرفصل های مهم ما، موضع مبارزه با ترور و همکاری پیشرفته و سازماندهی شده در این حوزه است.

زمانی که ماکرون برای نخستین بار از مفهوم «مرگ مغزی ناتو» سخن به میان آورد، شما معاون دبیرکل ناتو بودید. آیا این حرف ماکرون عامل و مشوقی بود برای این که گزارش مزبور، هر چه زودتر تدوین شود؟

یک سال پیش، زمانی که ماکرون برای نخستین بار این جمله را بر زبان آورد، در شرایطی بودیم که می توان بگویم این حرف ماکرون، برای تدوین گزارش ما، موثر بود.

ماکرون یک بار در مورد تحرکات ترکیه در شرق مدیترانه این لفظ را به کار برد. اما بار نخست، زمانی بود که در مورد خروج آمریکا از سوریه صحبت کرد.

او معتقد بود که وقتی آمریکا برای خروج از سوریه با کسی مشورت نمی کند، این به معنی مرگ مغزی ناتو است. اما آن چه متناقض و پارادوکسیکال است، این است که خود فرانسه، بارها در مسائل دفاعی و امنیتی، در جلسات محرمانه، اعتقادی نداشته که واکنش خاصی به مسائل مختلف نشان داده شود.

در نتیجه من معتقدم که گزارش مبسوط ناتو و افقی که برای اهداف و اقدامات آن ترسیم شده، دقیقاً به معنی رد سخن ماکرون است و نشان می دهد که ناتو همچنان زنده است.

گزارش مزبور، چه سرفصل هایی دارد؟

یک متن 67 صفحه ای است با 20 سرفصل مستقل و مجموعاً 138 توصیه و پیشنهاد. در یکی از فصول، بر این تاکید شده که ناتو تا سال 2014 میلادی، تحرک نظامی قابل توجهی داشته و حالا وقت آن است که در حوزه های سیاسی نیز، برای تقویت ائتلاف، اقدامات بیشتری انجام دهد. اغلب پیشنهادها هم در همین زمینه مطرح شده اند.

چه کسانی و از کدام کشورها در این گروه 10 نفره حضور داشتند؟

30 نامزد از بین کشورهای متفق پیشنهاد شدند و انتخاب نهایی افراد، با شخص دبیرکل بود.

او شرط مهمی گذاشت دال بر این که ما باید به عنوان کارشناس مستقل و بر اساس دیدگاه علمی و در جهت وحدت ناتو با مسائل برخورد کنیم و این گونه نباشد که افراد، صرفاً بر اساس منافع ملی و خواسته دولت های خود، صحبت کنند.

غیر از من، بقیه افراد یا وزیر اسبق دفاع بودند یا وزیر اسبق وزارت امور خارجه. فرانسه، لهستان و آلمان، در سطح وزیر اسبق امور خارجه یا دفاع، آمریکا و ایتالیا در سطح معاون اسبق وزیر امور خارجه، کانادا و انگلیس در سطح مشاور اسبق امنیت ملی نخست وزیر، دانمارک در سطح رئیس نهاد فکری و هلند نیز در سطح یکی از کارشناسان عالی رتبه بخش خصوصی، از ترکیه نیز من انتخاب شدم. (5 خانم و 5 آقا) قرار شد ما به مدت 8 ماه جمعاً یکصد جلسه رو در رو داشته باشیم. اما به خاطر کرونا، مجبور شدیم کل این نشست ها را به شکل ویدیو کنفرانس برگزار کنیم.

کدام سرفصل ها بیشتر مورد توجه قرار گرفتند؟

به روز آوری همکاری، وضعیت چین و روسیه، تاثیر دنیای فن آوری بر امنیت، تروریسم، تسلیحات هسته ای و موضوع بازدارندگی، تغییرات اقلیمی، امنیت انسانی، همه گیری ها و حوادث غیر مترقبه، مقاومت اجتماعی در برابر تهدیدات ترکیبی و اطلاعات جعلی، همکاری های ناتو و اتحادیه اروپا، شراکت های ناتو و همچنین بحث بر سر چند و چون تصمیم گیری داخلی و تقویت همبستگی در ناتو.

در گزارش گروه شما، روسیه به عنوان کانون اصلی تهدیدات جهانی توصیف شده است. ممکن است در این مورد، برایمان توضیح دهید؟

در رویکرد سیاسی اصلی ناتو در قبال روسیه، تغییر خاصی صورت نگرفته است. آن چه در این گزارش مورد تاکید قرار گرفته، برخی رفتارهای روسیه در مورد کریمه و اوکراین است.

آن چه برای ناتو اهمیت دارد، این است که اولاً الحاق کریمه را غیر مشروع و غیرقانونی می داند و دوم این که با وجود همه تهدیدات، معتقد به لزوم گفتگو با روسیه است.

بر اساس رویکرد فکری این گزارش، ناتو، دو تهدید کانونی را به عنوان مسائل اصلی، تحلیل و ارزیابی می کند: نخست، تهدیدات روسیه علیه اروپا. دوم، تهدیدات جهانی تروریسم.

من لازم می دانم به این نکته هم اشاره کنم که کشور ما ترکیه، هم عضو ناتو است و هم این که روابط ما با روسیه بدون تنش است و در این مساله، تناقضی وجود ندارد.

ادامه دارد....

انتهای پیام/