کاهش ۹۰ میلیاد مترمکعبی سد حوضه آبخیز خزر به علت رسوب‌گذاری
" آخرین سدی که در حوضه آبخیز خزر ساخته شده، حدود ۴۰ سال پیش و حجم مفید آن نیز ۱۷۰ میلیارد مترمکعب بوده که اکنون به علت رسوب‌گذاری به ۸۰ میلیارد مترمکعب کاهش یافته است".
به گزارش خبرنگار حوزه محیط زیست خبرگزاری تسنیم؛ حمید علیزاده در وبینار راهکارهای پایداری خلیج گرگان با تأکید بر اینکه تبادل آب از خشک شدن خلیج گرگان جلوگیری میکند، اظهار کرد: تبادل آب، کیفیت آب را بهبود می‌بخشد و از تشکیل غبار محلی نیز جلوگیری میکند، اما عمق و وسعت خلیج تغییری نخواهد کرد.
وی ادامه داد: همزمان با این اقدامات، باید پایش منطقه دریایی و داخلی خلیج گرگان نیز از طریق ایستگاه‌های ثابت انجام شود.
معاون پژوهشی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی تأکید کرد: امروز در شرایطی هستیم که بدون فوت وقت، باید تبادل آب بین خلیج گرگان و خزر تسهیل شود تا حجم گیاهان تالابی و مقدار رسوب با برداشت کردن، کاهش یابد، البته پیشنهاداتی برای اجرای این کار وجود دارد که بین 200 متر و تا عمق یک متر لایروبی صورت گیرد تا تبادل آب بهتر انجام شود.
علیزاده ادامه داد: همزمان با این اقدامات باید مدیریت حوضه آبریز نیز انجام شود تا مواد مغذی و رسوب کمتری وارد خلیج گرگان شود.
وی با تأکید بر اینکه تراز آب خزر در دهه 50 یک متر پایین‌تر از زمان فعلی بود، اما مشکلاتی که امروز داریم در آن زمان وجود نداشت، اظهار کرد: دلیل آن این بود که فعالیت‌های انسانی در حوضه خزر مانند امروز نبوده است.
معاون پژوهشی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی تصریح کرد: در 20 تا 25 سال گذشته شاهد افزایش تبخیر در حوضه آبریز دریای خزر بودیم و بررسی‌ها نیز نشان داد، زمانی که دِبی ولگا افزایش مییابد، تراز آب خزر نیز به همان نسبت افزایش را نشان نمی‌دهد.
علیزاده ادامه داد: حدود 70 تا 80 میلیارد مترمکعب آب اضافه در خزر داریم، اما تراز آب در حد چند سانتیمتر افزایش مییابد، در حالی که باید 20 تا 25 سانتیمتر افزایش داشته باشیم که در دهه‌های اخیر این اتفاق نیفتاده است.
وی تأکید کرد: مطالعات نشان می‌دهد که همیشه شوری آب در خلیج گرگان چه در تراز بالا و چه تراز پایین بیشتر از خزر است، با توجه به اینکه شرایط اقلیمی نشان می‌دهد که آب از دریای خزر وارد خلیج گرگان شده و در آنجا تبخیر می‌شود و با توجه به حجم آب رودخانه‌هایی که وارد خلیج می‌شود، فقط لحاظ کردن حقآبه کمکی به بهبود شرایط خلیج نمی‌کند، مسئله‌ای که در این زمینه کمک میکند این است که دهانه‌های ورودی خلیج گرگان و خزر باز شود که اگر بسته شود، خلیج مانند منبع غبار محلی عمل خواهد کرد.
معاون پژوهشی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی اضافه کرد: البته در این میان تغییر اقلیم نیز تأثیر بسزایی داشته است، به طوری که باعث کاهش مساحت، عمق و تبادل آب میان دریای خزر و خلیج گرگان شده که در صورت ادامه یافتن این شرایط، خلیج گرگان به یک منبع گرد و غبار محلی تبدیل می‌شود که برای بقای محیط زیست بسیار خطرناک است.
علیزاده افزود: بررسی‌ها نشان می‌دهد که خلیج گرگان تحت تأثیر چند شاخص مهم در سال‌های اخیر تغییراتی داشته که یکی از مهم‌ترین آنها، تراز آب دریای خزر بوده که اکنون در سطح پایینی قرار دارد، شرایطی که در دهه 50 خورشیدی نیز داشته‌ایم.
وی اضافه کرد: اکنون خلیج گرگان نیمه‌خشک است و میزان تبخیر بیشتر از میزان ورودی آب است و این خلیج با منابع آب شیرین پُر نخواهد شد و همیشه بیلان منفی دارد.
معاون پژوهشی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی تأکید کرد: بارش، تبخیر و ورودی نیز به عنوان دو مولفه مهم در نوسان تراز آب خزر بسیار مهم است و با توجه به اینکه بارندگی در حوضه آبخیز خزر زیاد تغییر نکرده است، بنابرابن ورودی و تبخیر به خزر به‌ویژه از طریق رودخانه وُلگا نیز بسیار حائز اهمیت است.
علیزاده در پایان خاطرنشان کرد: مصرف آب در حوزه آبریز خزر نیز ممکن است اثر داشته باشد، اما آن چیزی که مطرح می‌شود این است که مصرف آب از مدت‌ها پیش در حوضه آبخیز خزر تثبیت شده است؛ آخرین سدی نیز که در این حوضه آبخیز ساخته شده، حدود 40 سال پیش و حجم مفید آن نیز 170 میلیارد مترمکعب بوده که اکنون به علت رسوب‌گذاری به 80 میلیارد مترمکعب کاهش یافته است.
به گزارش تسنیم؛ خلیج گرگان بزرگترین خلیج دریای خزر است که بر اثر پیشروی و گسترش شرقی رشته ساحلی شبه جزیره میانکاله در جنوب شرقی دریای خزر تشکیل شده است، این خلیج تنها خلیج دریای خزر در محدوده جغرافیایی ایران و بین دو استان مازندران، شهرستان بهشهر و استان گلستان، شهرستان بندرگز است.
این خلیج در سال 1354 خورشیدی به همراه تالاب میانکاله و لپوی زاغمرز (در استان‌های گلستان و مازندران) به عنوان نخستین مجموعه تالاب بین‌المللی جهان در فهرست تالاب‌های کنوانسیون رامسر به ثبت رسید تا ثابت شود نه فقط این خلیج بلکه نواحی اطراف آن شامل شبه جزیره میانکاله (پناهگاه حیات‌وحش) و تالاب بین‌المللی گُمیشان یک مجموعه ارزشمند زیست‌محیطی است، خلیج گرگان بخشی از پناهگاه حیات وحش میانکاله محسوب می‌شود.
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
انتهای پیام/