نخستین سیگنال منفی بلینکن برای ترکیه؛ دولت جدید آمریکا تقابل با آنکارا را کلید زد؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در آمریکا و در یک جو امنیتی که به قول ترک ها، پلیس به پرنده ها هم اجازه پرزدن نمی دهد، آمادگی برای برگزاری مراسم ادای سوگند جو بایدن در جریان است.

در چنین شرایطی است که سخنان آنتونی بلینکن در مورد روابط آمریکا و ترکیه، به یک باره توجه رسانه های جهان را به سوی خود جلب می کند.

در آخرین ساعات دوران مسئولیت مایک پامپئو که هیچگاه رابطه دوستانه ای با ترکیه نداشت، نامزد جدید پست وزارت امور خارجه آمریکا، نشان داد که اختلافات و مشکلات در مسیر روابط واشنگتن – آنکارا، فقط رهاورد دولت ترامپ نیست و در دوران بایدن نیز، مشکلات جدی وجود دارند.

یک به اصطلاح متفق استراتژیک

آنتونی بلینکن دیپلمات باسابقه تیم اوباما که حالا به عنوان نامزد پست وزارت امور خارجه دولت جو بایدن معرفی شده، دیروز سه شنبه، در مورد ترکیه صحبت کرد. او در مورد ترکیه گفت: «ترکیه عضو ناتو است اما مانند یک متحد عمل نمی کند.»

بلینکن در ادامه سخنان خود و زمانی که در مورد متفق استراتژیک صحبت می کرد، انگار که به شکل ناگهانی چیزی را به یاد آورده باشد، فوراً این عبارت را اضافه کرد: «به اصطلاح متفق استراتژیک».

آنتونی بلینکن، گزینه بایدن برای وزارت امور خارجه، به نمایندگان مجلس گفت: «این ایده که سیاست و تصمیمات یک شریک استراتژیک ما - به اصطلاح استراتژیک-  واقعاً با یکی از بزرگترین رقبای استراتژیک ما یعنی روسیه مطابقت داشته باشد، قابل قبول نیست.»

بعید است که بلینکن در جریان این موضوع باشد که ترک ها در ادبیات سیاسی و رسانه ای خود، تا چه اندازه به این پیشوند « SÖZDE » گله مندانه و کنایی «به اصطلاح» (SÖZDE)، حساس هستند.

همین چند روز پیش بود که کمال کلیچدار اوغلو رهبر ج.ه.پ یعنی رهبر بزرگترین حزب مخالف اردوغان، در سخنان انتقادی خود، از عبارت «به اصطلاح رئیس جمهور کشور» (SÖZDE CUMHURBAŞKANI) استفاده کرد. نه تنها رسانه های طرفدار حزب عدالت و توسعه، بلکه مقامات این حزب، کلیچدار اوغلو را با انتقادات تند خود بمباران کرده و تیم مشاورین حقوقی رئیس جمهور، فی الفور علیه او اقامه دعوی کرد و پیش بینی می شود که این دعوی آن قدر خسارت و جزای نقدی سنگینی بر دست کلیچدار اوغلو بگذارد که حتی مجبور شود برای دومین بار خانه خود را بفروشد. (در سیستم حقوقی ترکیه، اخذ جزاهای سنگین مالی از افراد و پرداخت آن به شاکی، امری رایج است.)

مقامات ترکیه که در چند سال اخیر، بارها از آمریکا گله مند شده اند، هیچگاه به خودشان اجازه نداده اند که چنین کنایه ای به کار ببرند و همواره نهایت خشمشان در این حد بوده که پرسیده اند: مگر ما متفق نیستیم؟ چرا با ما دوستانه برخورد نمی کنید؟

آیا مساله اصلی، موشک است؟

بلینکن در سخنان خود، به روشنی به موضوع سامانه موشکی اس 400 اشاره کرد و خرید این سامانه را برای ترکیه به مثابه یک خطای بزرگ دانست.

ترکیه عضو ناتو را متهم کرد که مانند یک متحد عمل نمی کند و گفت، واشنگتن در صورت لزوم تحریم های بیشتر آنکارا به دلیل دستیابی به سیستم دفاع هوایی روسیه را بررسی خواهد کرد.

ماه گذشته، واشنگتن تحریم های پیش بینی شده طولانی مدتی را علیه صنایع دفاعی ترکیه به دلیل دستیابی به سیستم های دفاع موشکی اس 400 اعمال کرد.

این تحریم ها از حمایت دو جانبه از کنگره آمریکا برخوردار بوده و تحت قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم ها (CAATSA) اعلام شده است.

این اولین بار است که این عمل علیه یکی از اعضای اتحاد ناتو مورد استفاده قرار گرفته است. در این شرایط، ژنرال خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه اعلام کرده که آنکارا منتظر است در دوران مسئولیت جو بایدن، این تحریم به سرعت از میان برداشته شود. اما سخنان بلینکن نشان داد که نگاه تیم بایدن، بسیار محتاطانه تر و محافظه کارانه تر از آن است که بخواهد به یک باره دست دوستی به سوی دولت اردوغان دراز کند و تحریم ها را بردارد.

بلینکن در جلسه استماع تأیید کمیته روابط خارجی مجلس سنا در این مورد گفت: «من فکر می کنم ما باید نگاهی بیندازیم تا تاثیری که تحریم های موجود داشته است را ببینیم و سپس تعیین کنیم که آیا کارهای بیشتری انجام شود؟ ترکیه از بسیاری جهات به عنوان یک متحد عمل نمی کند و این یک چالش بسیار بسیار مهم برای ما است و دیدگاه ما در این مورد، کاملاً واضح است.»

اختلاف نظر عمیق بر سر سامانه دفاعی اس 400 مهمترین چالشی است که دولت بایدن با ترکیه خواهد داشت. البته اختلافات آنها فقط محدود به موشک نیست و این دو متحد ناتو همچنین در مورد سیاست سوریه، فعالیت های اکتشاف نفت آنکارا در شرق مدیترانه و دخالت ترکیه در درگیری قره باغ کوهستانی با یکدیگر اختلاف نظر جدی دارند.

اما چرا مساله موشک، از سوی آمریکایی ها تا این اندازه برجسته شده و در سطحی اغراق آمیز در مورد آن صحبت می کنند.

آیا مساله این است که ترکیه با سامانه اس 400 به تهدیدی علیه آمریکا و متفقین اروپایی و عربی آمریکا تبدیل خواهد شد؟ خیر. قطعاً چنین نیست و ترکیه مقابله با اروپا و آمریکا و متفقین آمریکا را به ذهن خود راه نمی دهند.

مساله، اساساً ترکیه نیست، روسیه است. برای اثبات این موضوع، می توان به نمونه و مثال روشن هندوستان اشاره کرد. به محض انتشار خبر توافق دهلی و مسکو برای تکمیل روند خرید سامانه اس 400 از روسیه، این بار هندوستان نیز از سوی آمریکا مورد تهدید قرار گرفت و جالب اینجاست که از ترکیه نیز یاد کردند. یعنی به وضوح گفته شد: «اگر هندوستان از روسیه، اس 400 بخرد، مانند ترکیه تحت تحریم ما قرار خواهد گرفت.»

ارزیابی کلی اتاق فکرهای آمریکایی نزدیک به دموکرات ها، نشان می دهد که مقامات این حزب، درباره رده بندی قدرت در جهان، نگران شده اند. آنها معتقدند که در دوران 4 ساله مسئولیت دونالد ترامپ و ندانم کاری های او کار دست آمریکا داده و در این 4 سال، روسیه و چین، از هر دورانی قدرتمندتر شده و در اغلب حوزه ها از دست برتر و بالاتر برخوردار هستند.

در نتیجه، شواهد نشان می دهد که ترمیم ایماژ خط خورده و پرچین و چروک آمریکا برای دولت بایدن به یک هدف مهم تبدیل شده است و در رهگذر رسیدن به این هدف، ترکیه نیز ناچار است عواقب دوستی نزدیک با پوتین و پیامدهای خرید اس 400 را بپذیرد.

حال باید دید آیا در هفته های آتی، تیم های بایدن و اردوغان، راه میانه ای برای گذار از مشکل اس 400 پیدا می کنند یا این که، سایه بلند این موشک ها بر روابط آنکارا – واشنگتن، باقی خواهد ماند.

انتهای پیام/