نمایشگاه مجازی کتاب؛ خیلی دور خیلی نزدیک

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،‌ نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران از صبح امروز اول بهمن ماه فعالیت خود را آغاز کرد،‌ در این نمایشگاه که به صورت 24 ساعته به فعالیت خود ادامه می‌دهد،‌ کتاب‌های ناشران داخلی با تخفیف 20درصدی و کتاب‌های ناشران خارجی با تخفیف 50درصدی ارائه می‌شود.

بیش از هزار و 732 ناشر داخلی و  180 ناشر خارجی به عرضه بیش از 120 هزار عنوان کتاب فارسی‌، عربی و لاتین پرداخته‌اند. نمایشگاه مجازی کتاب تهران 30 برنامه فرهنگی نیز تدارک دیده است که بخش قابل توجهی از این نشست‌ها در بخش بین‌الملل برگزار می‌شود. 

از ویژگی‌های نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران همکاری شرکت پست برای ارسال کتاب‌های خریداری شده عنوان است،‌ تمامی مخاطبان از هر نقطه از ایران می‌توانند کتاب‌های خود را به صورت رایگان توسط پست تحویل بگیرند.

نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران اقدام به توزیع بن اعتباری خرید برای اعضای هیئت علمی، طلاب و دانشجویان سراسر کشور نیز کرده است. یارانه خرید کتاب (بن کتاب) به‌صورت «اعتبار خرید» به کد ملی متقاضیان اختصاص پیدا کرده است.

سقف یارانه اعتباری خرید کتاب برای دانشجویان و طلاب 200 هزار تومان است که از این مقدار 60 درصد، معادل 120 هزار تومان سهم مشارکت دانشجویان و طلاب است و 40 درصد، معادل 80 هزار تومان سهم معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با مشارکت بانک صادرات ایران است.

سقف یارانه اعتباری خرید کتاب برای اعضای هیئت علمی 400 هزار تومان است که از این مقدار 50 درصد، معادل 200 هزار تومان  سهم عضو هیئت علمی و 50 درصد، معادل 200 هزار تومان نیز برعهده معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی  است. سهم خریدار از یارانه اعتبار خرید کتاب هنگام خرید کتاب محاسبه و کسر میشود.

نمایشگاه مجازی کتاب تهران گام نخست ایران در برپایی چنین رویدادی به شمار می‌رود و طبیعتاً با نواقص و ایراداتی روبرو خواهد بود،‌ اما صرف نظر از نواقص و ایرادات احتمالی بسیاری از ناشران و کارشناسان حوزه اقتصاد نشر مخالف برگزاری چنین رویدادی بوده و هستند،‌ بسیاری از این مخالفان برگزاری چنین رویدادی را نه تنها مثمر ثمر نمی‌دانند بلکه موجب هدر رفت بودجه‌های در اختیار معاونت که برای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران بوده است می‌دانند.

به باور ناشران و البته کتابفروشان اساساً برگزاری نمایشاه مجازی کتاب توسط وزارت ارشاد مخالف اصل 44 قانون اساسی و شعارهای وزیر فرهنگ و ارشاد مبنی بر واگذاری کار به اهلش می‌دانند.

اگرچه رایزنی‌ها و هم‌اندیشی‌هایی با مدیران اتحادیه‌ها و اعضای صنف در برگزاری این نمایشگاه انجام شده است، اما به گفته صنف در برگزاری این رویداد ناشران،‌ انجمن‌ها و اتحادیه‌ها دخالتی ندارند و همه چیز در اختیار خانه کتاب است. 

 پاره‌ای دیگر از ناشران برگزاری چنین رویدادی را به ضرر کتابفروشان می‌دانند، کتابفروشانی که در یکسال گذشته به دلیل شرایط کرونا چندین بار تعطیلی را جبران کرده‌اند.

کتابفروشان معتقدند که بعد از تعطیلات دو هفته‌ای تهران تازه مخاطب با کتابفروشی‌ها آشتی کرده‌اند و حالا برپایی نمایشگاه مجازی کتاب موجب رکود دوباره کتابفروشی‌ها خواهد شد.

سوی دیگر قضه ناشران هستند،‌ جلال ذکایی مدیر انتشارات عصر از شرایط موجود در نمایشگاه انتقاد دارد و به ماندن سرمایه ناشران در یک حساب واسط آن هم به مدت 15 روز گلایه دارد.

فارغ از انتقادات ناشران که پاره‌ای قابل رفع و پاره‌ای دیگر اساسا بنا به ماهیت نمایشگاه مجازی قابل رفع نیست‌، به نظر می‌رسد که موفقت نمایشگاه کتاب مجازی با چند عامل مهم در ارتباط است، اول تبلیغات،‌ که البته در هفته‌های اخیر رسانه‌های بسیاری به این مهم پرداخته‌اند باید دید در عمل تبلیغات چه اندازه مهم بوده است،‌ دوم زیرساخت اینترنت که در سال‌های اخیر همواره با ضعف روبرو بوده است و سوم پست. اگرچه مسئولان پست در روزهای اخیر اعلام کرده‌اند که تمام قد در میدان حضور خواهند داشت، اما پست به ویژه  در منطقه خیابان انقلاب چندان قوی نیست و در سال‌های اخیر ناشران مشکلاتی بسیاری برای پست مرسوله‌های خود داشته‌اند.

نکته جالب توجه دیگر اقدام برخی از ناشران بزرگ است،‌ برخی از ناشران همزمان با نمایشگاه مجازی کتاب تهران در صفحات شخصی خود در شبکه‌های اینستاگرامی از فروش کتاب‌هایشان با تخفیف 20 درصدی خبر داده‌اند،‌ حتی در برخی موارد این ناشران مدعی شده‌اند که کتاب‌ها را رایگان به دست مخاطبان می‌رسانند،‌ بدون اینکه اشاره‌ای به خرید کتاب از سایت نمایشگاه مجازی داشته باشند،‌ اینکه چرا چنین موازی‌کاری رخ داده است نیز جای خود جالب توجه است.

به هر حال نمایشگاه مجازی کتاب تجربه‌ای است که در عمل باید دید چه اندازه موفق است،‌ آیا اهداف برگزار کنندگان را برآورد می‌کند و مایه رونق اقتصادی در نشر خواهد شد یا مانند نمایشگاه مجازی کتاب جنوب کرمان فروش ناشران حتی به اندازه یک نصف روز عادی نیز نخواهد بود.

انتهای پیام/