چرا دولت جدید آمریکا درصدد تمدید پیمان استارت-۳ است؟
دولت جو بایدن، مواضع خود درباره تمدید پیمان کاهش تسلیحات راهبردی تهاجمی را اعلام کرده، هرچند این تمایل، دلیلی برای تغییر سیاست بازدارندگی روسیه از سوی واشنگتن نخواهد بود، ولی در مسکو علامت مثبتی تلقی می‌شود.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه اینترنتی «وزگلیاد» روسیه در تحلیلی نوشته است: دولت جدید "جو بایدن" رئیس جمهوری آمریکا، بعد از مدت‌ها، چرخش شدیدی در رابطه با نجات پیمان ادامه کاهش و محدود سازی تسلیحات راهبردی تهاجمی (معروف به پیمان استارت-3) از خود نشان داده است.
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
پس از آنکه "دونالد ترامپ" عملاً مذاکرات هسته‌ای با روسیه را به خاک سپرد، اکنون تیم رهبری بایدن وعده داده که این توافقنامه را نه فقط برای یک سال، بلکه در صورت توافق با مسکو، برای پنج سال تمدید کند. حال باید دید، چه چیز باعث شده تا مقامات جدید واشنگتن رویکرد خود نسبت به موضوع مهم امنیت بین المللی را تغییر داده‌اند؟
روز جمعه مشخص شد که "جیک سالیوان" مشاور جو بایدن در مسائل امنیت ملی، پیشنهادهای آمریکا در خصوص تمدید پیمان استارت را به "آناتولی آنتونوف" سفیر روسیه در واشنگتن ارائه دهد.
پیش از این، "جن ساکی" سخنگوی کاخ سفید تأیید کرد که دولت ایالات متحده خواستار تمدید پیمان استارت-3 برای مدت 5 سال (همانطور که در شرایط این توافقنامه مجاز دانسته شده) است و این اقدام را پاسخگوی منافع ملی امنیتی آمریکا می‌داند.
مقامات مسکو واکنش مثبتی به اخبار رسیده از واشنگتن در این رابطه نشان داده‌اند. "دیمیتری پسکوف" سخنگوی کاخ کرملین اعلام کرد که روسیه از اراده سیاسی دولت جدید ایالات متحده برای تمدید توافقنامه ادامه کاهش تسلیحات راهبردی تهاجمی استقبال می‌کند، البته روند آتی اوضاع به جزییات پیشنهاد طرف آمریکایی در این باره بستگی خواهد داشت.
آخرین فرصت برای نجات توافقنامه مهمی در عرصه امنیت هسته‌ای
دولت دونالد ترامپ طی چهار سال موجودیت خود، آشکارا تمدید این توافقنامه مهم در زمینه امنیت هسته‌ای را به تأخیر انداخت. همانطور که مشخص است، مدت اعتبار پیمان استارت-3 که در سال 2011 بین روسیه و آمریکا امضاء شد، بعد از ده سال، یعنی در تاریخ 5 فوریه سال جاری میلادی (17 بهمن ماه) به اتمام خواهد رسید، ولی طبق مفاد مندرج در این سند، در صورت تمایل هر دو طرف، این توافقنامه می‌تواند برای 5 سال دیگر، یعنی تا سال 2026 تمدید شود. ولی مسکو و واشنگتن تا زمانی که ترامپ در کاخ سفید حضور داشت، نتوانستند در خصوص تمدید این پیمان به توافق برسند، حتی پس از آنکه طرف روسی حاضر به دادن امتیاز شد. دولت روسیه موافقت کرده بود که این سند نه برای 5 سال، بلکه فعلا برای یکسال تمدید شود و از آمادگی مسکو برای مسدود شدن تمامی زرادخانه‌های هسته‌ای در این مدت خبر داد. ولی دولت ترامپ باز هم برای این اقدام شرط گذاشت و بررسی متقابل از رعایت مفاد توافقنامه (بازرسی‌های مرتب) را مطرح کرد که مقامات مسکو با این کار موافقت نکردند.
علاوه بر این، مقامات واشنگتن بارها بر تبدیل این توافقنامه دوجانبه به یک قرارداد سه جانبه، با حضور چین، اصرار کردند. این درخواست یک شرط بسیار دشوار بود، چرا که مقامات پکن که زرادخانه‌های آنها به مراتب کمتر از روسیه و آمریکاست، قصد ندارند هیچ محدودیتی در این زمینه را برعهده بگیرند.
روز جمعه وزارت خارجه چین بار دیگر با اشاره به مواضع این کشور درباره تسلیحات هسته‌ای، تأکید کرد که پکن به راهکار تدافعی خود پایبند بوده و قصد دارد "حداقل امکانات" هسته‌ای این کشور، که هرگز بصورت پیش‌دستانه استفاده نخواهد شد، را همچنان حفظ کند.
بیانیه جدید دولت چین را می‌توان در چارچوب پیمان استارت-3 نیز بررسی کرد: مقامات پکن، مانند گذشته، هرچند در این توافقنامه مشارکت ندارند، ولی بر تعهدات خویش بر اساس توافقات بین المللی پایبند خواهند بود.
آیا رفتار دولت دموکرات آمریکا در جهت گیری به سمت روسیه واقعاً تغییر کرده است؟
واشنگتن، بلافاصله پس از آغاز به کار دولت دموکرات، تغییر رفتار خود را نشان داد. خبر پیشنهاد سالیوان، مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری جدید به سفیر روسیه ، برای کسی تعجب آور نبود. روز چهارشنبه "لوید آستین" رئیس جدید پنتاگون اعلام کرده بود که تمدید پیمان استارت-3 در جهت منافع ملی آمریکا خواهد بود. به گفته وی، تمدید این سند، زمان لازم را به روسیه و آمریکا خواهد داد تا روی توافقات جدیدی در عرصه کنترل تسلیحات کار کنند.
البته از سوی دیگر، واشنگتن بطور همزمان، قصد دارد اقدامات تلافی جویانه‌ای علیه مسکو، به دلیل "سیاست تهاجمی و بی‌پروا" این کشور در نظر بگیرد. آستین معتقد است که واشنگتن باید به سیاست بازدارندگی روسیه ادامه دهد و در عین حال لازم است تا از تشدید وخامت اوضاع جلوگیری شده و امکانات برای گسترش همکاری‌ها در زمینه‌های مورد علاقه دو کشور حفظ شود.
وزیر دفاع جدید آمریکا گفت: «هدف اصلی در جهت گیری به سمت روسیه، باید دفاع از منافع آمریکا بعنوان سپری برای منافع متحدانش در برابر "تهاجم نظامی از جانب مسکو" و تقویت شرکای ما در "مبارزه با عواقب ناشی از سوء استفاده‌های روسیه" باشد.»
طبق اطلاعات روزنامه واشنگتن پست، دولت بایدن قصد دارد گزارشی درباره مداخله روسیه در انتخابات سال 2020 تهیه کند. علاوه بر این، کاخ سفید خواستار تحقیقات درباره پرداخت روسیه به جنبش "طالبان" برای کشتن نظامیان آمریکایی و همچنین امکان دست داشتن مسکو در حملات سایبری اخیر به سازمان‌های دولتی در ایالات متحده خواهد شد.
واشنگتن ممکن است درخواست‌های جدیدی از روسیه را مطرح کند
با وجود این مسائل، کارشناسان روس معتقدند که اظهارات مقامات جدید واشنگتن برای نجات پیمان استارت-3، ارسال علامتی مثبت است. به گفته آنها، این تمایل را می‌توان در چارچوب "اقدامات ضدترامپ" جو بایدن و نه مواضع اصولی دولت جدید آمریکا ارزیابی کرد. البته نتیجه این اقدام، تمدید یک توافقنامه مهم در زمینه کنترل تسلیحات، حداقل برای 5 سال آینده خواهد بود، هرچند زمان زیادی برای اقدام دو طرف در این خصوص باقی نمانده است.
کارشناسان روس در عین حال یادآور شده‌اند که توافقنامه مربوط به ادامه کاهش تسلیحات راهبردی، تنها یکی از سه پیمانی است که طی سال‌های اخیر، امنیت بین المللی را به همراه پیمان مربوط به نابودی موشک‌های دارای برد متوسط و کوتاه‌تر و همچنین پیمان "آسمان باز" تأمین می‌کرد. این توافقات مهم توسط دولت ترامپ لغو شدند و فعلاً که دولت بایدن، صحبت مشخصی درباره آینده آنها نکرده است.
البته از دولت جدید ایالات متحده می‌توان انتظار داشت که درخواست‌های تازه‌ای از روسیه داشته باشد: مثلاً درباره ممنوعیت تسلیحات مافوق صوت، موشک‌های کروز بین قاره‌ای یا اژدرهای هسته‌ای که آمریکا هنوز قادر به ساخت آنها نیست.
ضمن اینکه، باید یادآور شد که توافقنامه استارت-3، اشاره‌ای به تسلیحات راهبردی فرانسه و انگلیس ندارد که در حال حاضر تحت هدایت واحدی قرار دارد که ریاست آن هم برعهده آمریکاست و این مسئله نگرانی‌هایی را در روسیه بوجود آورده است.
انتهای پیام/
