آیا باید به وعده آمریکا برای پایان جنگ یمن خوش بین بود؟ بایدن به دنبال نفوذ مستقیم

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا در سخنرانی خود در ساختمان وزارت خارجه این کشور، جنگ یمن را یک فاجعه راهبردی نامید و گفت: این جنگ باید هرچه زودتر تمام شود او در عین حال به حمایت از عربستان برای حفظ تمامیت ارضی خود نیز پرداخت[2].

بحران یمن در حالی کمتر از دوماه دیگر وارد 7 سالگی خود می شود که در این جنگ ایالات متحده، حمایت نامحدودی را شامل ائتلاف سعودی علیه یمن از فروش تسلیحات مدرن گرفته تا ارائه کمک‌های مستشاری و اطلاعاتی کرده است. در نتیجه این حمایت‌ها و بنا بر آمار رسمی 16802 یمنی جان ‌باخته‌اند که 3753 نفر آنها کودک بودند[3].

نکته حائز اهمیت در این است که اوج این حمایت‌ها به دوران معاونت بایدن در دولت باراک اوباما باز می‌گردد. این درحالی است که بایدن این روزها صحبت از تعلیق حمایت تسلیحاتی از عربستان[4] و خارج کردن انصارالله از لیست سازمان‌های تروریستی می کند[5].

به نظر می‌رسد این اقدام حاکمان جدید ایالات متحده به دنبال اهدافی است که در طول بیش از 6 سال گذشته و با جنگ نتوانسته است به آن برسد.

• اهداف ایالات متحده در یمن

مهمترین هدف ایالات متحده در استفاده از ادبیات بشردوستانه نسبت به بحران یمن تحمیل حضور مستقیم خود در یکی از مهمترین مناطق ژئواستراتژیک جهان بعد از تنگه هرمز و خلیج فارس است. این موضوعی است که «حسن ایرلو» سفیر جمهوری اسلامی ایران در یمن  جمعه شب در توئیتی به آن اشاره کرد و نوشت:  آمریکا شیطان بزرگ است و نسبت به موضع گیری آمریکا خوش بین نیستیم و مطمئناً سیاست دولت جدید آمریکا با دولت‌ قبلی فرق دارد و آن تحمیل حضور مستقیم سیاسی و نظامی در یمن است، همانگونه که در کشورهای عراق و سوریه روی داد[6].

تلاش دولت ایالات متحده در نفوذ مستقیم با ژست‌های انسان دوستانه در منطقه یک راهبرد قدیمی برای مشروعیت دادن به فجایعی است که آمریکا در منطقه انجام داده است.

حمایت از عربستان سعودی و تلاش برای نجات این کشور از باتلاق بحران یمن با هزینه سیاسی کمتر نیز دیگر هدفی است که می‌توان از راهبرد نوین آمریکا در قبال یمن متصور شد. تلاش برای نجات عربستان از جنگ یمن در حالی که بایدن دست سعودی را در حمله به یمن با بهانه مبارزه با القاعده بازگذاشته است. تایید این مساله و اعلام حمایت از سعودی و دفاع از خود، در واقع نوعی پیام دلگرم کننده برای خاندان سعودی بود. به همین دلیل سعودی‌ها بلافاصله پس از موضع گیری بایدن، از این بخش از اظهارات او استقبال کرده و تنها این بخش از سخنان او را برجسته کردند.

• آینده بحران یمن در دوران بایدن

بسیاری از کارشناسان غربی معتقدند که گشایش‌هایی برای بحران یمن در دولت بایدن به وجود خواهد آمد. جان کربی سخنگوی پنتاگون در مصاحبه خود گفت «هنگامی که به حمایت از شرکای خود می‌پردازیم باید این کمک‌ها با منافع و ارزش‌هایمان مطابقت داشته باشد.» با این حال او گفت که آمریکا به تعهدات امنیتی خود در قبال شرکای منطقه‌ای و منافع امنیتی خویش پایبند است[7]. مشاور امنیت ملی آمریکا نیز گفت دولت جدید این کشور به حمایت از عملیات‌های تهاجمی در یمن پایان خواهد داد[8].

تمام این اظهارنظرها امید را برای پایان بحران یمن پررنگ کرد. به گونه‌ای که هشام شرف وزیر خارجه دولت نجات ملی یمن گفته است: ما در دولت نجات ملی یمن از هرگونه تلاش آمریکایی برای توقف جنگ خصمانه و بی‌ثمر و لغو محاصره این کشور استقبال می‌کنیم[9].

• جایی برای خوش‌بینی نیست

اما جلوگیری از محکومیت بین‌المللی جنایات عربستان، ادامه فروش تسلیحات به ائتلاف سعودی در 6 سال گذشته در کنار حمایت‌های سیاسی از ابوظبی و ریاض باعث شده است تا مردم یمن به حسن نیت آمریکا با بی‌اعتمادی بنگرند.

در واقع بحران یمن در حالی با مذاکره به پایان خواهد رسید، که ایالات متحده و عربستان این واقعیت را درک کنند که مردم یمن در راه رسیدن به اهداف خود از هیچ چیزی فروگذار نمی‌کنند.

البخیتی عضو شورای سیاسی شورای سیاسی جنبش انصارالله در مصاحبه با المیادین گفت: آمریکا ممکن است حمایت خود را از کشورهای متجاوز کاهش دهد، ولی آن را به طور کامل متوقف نمی‌کند. ما منتظر عمل دولت آمریکا هستیم و به حرف و سخن صرف توجه نمی کنیم[10].

این نکته به آن معنا است که با توجه به عملکرد ایالات متحده در آتش افروزی بحران یمن، مسئولین این کشور با بی‌اعتمادی به عملکرد واشنگتن چشم دوخته‌اند. در واقعیت بایدن برای حل سیاسی بحران یمن با راه دشواری رو به روست. دولت ایالات متحده از سویی در تلاش است تا عربستان را از باتلاق یمن خارج کند و از سوی دیگر به دنبال اعمال نفوذ مستقیم با ژست حقوق بشر در یمن است. این موضوعی است که از دید مردم و مسئولین یمن پنهان نمانده است. در واقع آن چیزی که در صحنه واقعی یمن در حال شکل گیری است تلاش ایالات متحده و عربستان برای به دست آوردن منافع خود در بحران یمن از طریق نفوذ مستقیم و بازی‌های حقوق بشری است.