گزارش| برنامه فضایی ترکیه، هدف علمی یا بلندپروازی سیاسی؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، مدتی بود که در چند کشور جهان، ستون های فلزی اسرارآمیزی سر از خاک برآورده و توجه رسانه ها و کاربران فضای مجازی را به سوی خود جلب کرده بودند.

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

برخی از کاربران فضای مجازی مدعی شده بودند که این ستون های فلزی توسط آدم های فضایی به زمین آورده شده اند. در ترکیه نیز همین اتفاق افتاد و پیدا شدن یک ستون فلزی بزرگ منطقه تاریخی گوک تپه، توجه رسانه ها را به سوی خود جلب کرد و صدها نفر برای تماشای این ستون، به منطقه مزبور رفتند.

رسانه های ترکیه اعلام کردند که ژندارمری، یگان نگهبانی 24 ساعته گذاشته و سرویس اطلاعاتی میت، تیمی از دانشمندان را مسئول بررسی این موضوع کرده تا بدانند کار گذاشتن این ستون، کار چه کسی بوده و چه هدفی را دنبال کرده است. اما دیروز مشخص شد که همه این ها، بخشی از یک تبلیغات هدفمند دولتی بوده برای جلب توجه افکار عمومی مردم به «برنامه ملی فضانوردی ترکیه».

دیروز رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه دیروز در مراسم معرفی «برنامه ملی فضایی» در مرکز فرهنگ و کاخ ریاست جمهوری بش ‌تپه در آنکارا، رسماً از برنامه آژانس ملی فضانوردی کشورش رونمایی کرد.

بخشی از سخنان اردوغان در این مراسم، اندکی عجیب و حتی اغراق آمیز به نظر می رسد. او گفت:«ما باید تمدن خود را بار دیگر تقویت کنیم تا همه بشریت بتوانند به صلح و آرامش برسند. برای آن که تمدنمان بار دیگر پیشگام جهان باشد، ترکیه باید در رقابت فضایی، پیشرو باشد. تمدنمان که پیشگام صدها ساله عدالت، اخلاق و صلح روی زمین بوده است، در حال حاضر به دنبال کشف راهی در سفر آسمانی خود است.»

اردوغان همچنین گفت: «در مقاطع زمانی پیش رو، با استفاده از نرم‌افزارهای داخلی که مهندسان تُرک طراحی کرده‌اند، امنیت داده های اطلاعاتی ماهواره‌هایمان را تامین خواهیم کرد. ما در 18 سال اخیر از طریق سازمان تحقیقاتی توبیتاک برای 56 پروژه در حوزه ماهواره، فضا، سیستم‌ پرتاب و تجهیزات فضایی در مجموع 2.1 میلیارد لیره بودجه تامین کرده‌ایم. فراخوان‌ها و مسابقاتی را ترتیب خواهیم داد که به دانشگاهیان، کارآفرینان و شهروندان فرصت می‌دهد تا به اهداف ما کمک کنند.»

اهداف 10 گانه برنامه فضانوردی ترکیه

رئیس جمهور ترکیه دیروز از یک دستور 10 ماده ای پرده برداشت که به عنوان برنامه ملی فضانوردی ترکیه، قلمداد شده است.

این مواد عبارتند از:

1.اولین و مهم‌ ترین هدف‌ در برنامه ملی فضانوردی ترکیه، نخستین تماس با ماه در یکصدمین سالگرد جمهوریت (2023) است. نخستین پرتاب فضاپیمای ترکیه در مدار نزدیک، با همکاری بین‌المللی محقق خواهد شد.

2.در سال 2028 میلادی، فضاپیمای ترکیه با موشک‌های ملی در مدار قرار خواهد گرفت.

3.توسعه سیستم موقعیت‌یابی و زمان بندی متعلق به ترکیه باشد.

4.دسترسی به فضا و راه‌اندازی یک ایستگاه فضایی.

5.سرمایه‌گذاری در حوزه آب و هوای فضایی و توسعه اختیارات فضایی ترکیه.

6. ارتقای ترکیه در مشاهدات نجومی و ردیابی اجسام فضایی از سطح زمین به سطح بالاتر.

 7. توسعه بیشتر سیستم اقتصاد صنعت فضایی در ترکیه.

8. راه‌اندازی منطقه توسعه فناوری فضایی.

9.توسعه منابع انسانی کارآمد و با کفایت در زمینه فضا.

10.اعزام یک شهروند‌ ترکیه با وظیفه علمی و نه توریستی.

برنامه ملی فضایی ترکیه، در برخی رسانه ها و مطبوعات آمریکا نیز بازتاب یافت.

خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی نوشت:«در سال 2018 آژانس فضایی ترکیه تأسیس شد و این بستری جدید برای دانشمندان برنامه ملی فضایی فراهم می‌کند و با ایجاد فرصت‌های شغلی جدید فرار مغزها کاهش خواهد یافت.»

رویترز نیز در گزارشی به پرتاب ماهواره نسل پنجم ترکیه در تاریخ 8 ژنویه با موشک فالکون 9 شرکت اسپیس ایکس از شهر کیپ کاناورال واقع در ایالت فلوریدای آمریکا اشاره کرد. پرتاب این ماهواره گویای بخشی از همکاری های ایلان ماسک با تیم اردوغان است.

ارتباط پهپاد و سفینه

سخنان اردوغان در مورد آژانس فضایی ترکیه، نشان دهنده این است که او و اعضای تیمش، اعتماد به نفس فراوانی از تولید و به کارگیری انواع پهپادها، کسب کرده اند. او در این مورد گفت: «برای افزایش آگاهی و دانش فضایی از هیچ کوششی فروگذار نخواهیم کرد. با سرمایه گذاری در بخش ساخت پهپاد‌های مسلح و غیر مسلح در زمان مناسب موفق شدیم تغییر دهنده این رقابت‌ها باشیم.»

سلجوق بیرقدار داماد کوچک اردوغان و مغز اصلی طراحی و تولید پهپادهای ترکیه در مراسم دیروز در گفتگو با خبرنگاران اعلام کرد:«همچنان که در تولید هواپیماهای بدون سرنشین و دیگر وسایل هوایی موفق عمل کرده ایم، در حوزه صنایع فضایی نیز نقطه آخر را خواهیم گذاشت و پیشرفت را به قله خواهیم رساند.»

درخواست اردوغان برای اعزام فضانوردِ زن

مصطفی وارانک، وزیر صنایع و تکنولوژی ترکیه نیز گفته است:«آژانس فضایی ترکیه برنامه‌ای را تدارک دیده است که باعث ارتقا سطح توانمندی و ظرفیت‌های موجود کشور در زمینه اقتصاد فضایی خواهد شد. خواسته رئیس جمهورمان اعزام یک فضانورد زن به فضا است. اطمینان دارم یک شهروند مناسب این ماموریت را انجام خواهد داد.»

وزیر صنایع و تکنولوژی ترکیه افزود:«با 3 کشور توافق‌نامه‌های همکاری فضایی امضا کردیم. متن توافق‌نامه‌ با پاکستان و جمهوری آذربایجان نیز آماده و در آستانه امضا است. با اجرای برنامه ملی فضایی، ترکیه قادر به تولید محصولات بیشتری دارای ارزش افزوده بالا خواهد شد. برنامه ملی فضایی تنها با منابع انسانی و پول انجام نمی‌گیرد، بلکه برای تحقق آن سیاست‌گذاری‌های دقیق و پشتکار لازم است. با فناوری‌های ملی، تاریخ فضایی خواهیم نوشت و به یک نیروی قدرتمند و مهم در عرصه اقتصاد فضایی تبدیل خواهیم شد.»

قدرت نمایی در برابر رقیب منطقه ای

ترکیه روزی را برای رونمایی از برنامه ملی فضانوردی انتخاب کرد که امارات متحده عربی، ماهواره خود را به مدار مریخ فرستاد.

ترکیه و امارات متحده عربی، سال هاست که سایه همدیگر را با تیر می زنند. در چهارچوب رقابت های منطقه ای و به ویژه در پرونده هایی همچون سوریه و آفریقا و حمایت از اخوان المسلمین، ترکیه و قطر همواره در کنار هم قرار گرفته اند و دو شاهزاده بلندپرواز یعنی محمد بن سلمان عربستان سعودی و محمد بن زاید امارات، در تقابل با ترکیه قرار گرفته و تلاش کرده اند به منظور مخالفت با سیاست های ترکیه، ژنرال عبدالفتاح سیسی مصری را نیز به تیم خود بیاورند.

در نتیجه همزمانی قدرت نمایی فضانوردانه ترکیه و امارات نیز از منظر نشانه شناسی سیاسی، نمی تواند اتفاقی و تصادفی باشد. چرا که برنامه رونمایی از اهداف فضایی ترکیه، برخلاف پرتاب ماهواره امارات، رویدادی نبود که حتماً باید همان دیروز اتفاق بیفتد.

کره ماه مهم است یا معیشت مردم؟

برخی از کاربران فضای مجازی، رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه رجب طیب اردوغان را به این متهم کرده اند که تلاش برای رساندن یک فضا نورد ترک به کره ماه را به یک موضوع حماسی، شعاری و پوپولیستی تبدیل کرده و این در حالی است که دولت او در برخی حوزه های مهم از جمله معیشت مردم، عملکرد قابل قبولی نداشته و فقر و بیکاری، جامعه ترکیه را با شرایط سختی روبرو کرده است.

فایق اُزتراک سخنگوی حزب جمهوری خلق، دیروز با ادبیاتی کنایی اعلام کرد: «به یاد دارم که زمانی برات آلبایراک داماد ارشد اردوغان گفته بود: ما هوادارانی داریم که اگر بگوییم یک اتوبان 4 بانده به سوی کره ماه می سازیم، حرف ما را باور می کنند. داماد رفته است اما ظاهراً حرف های او هنوز هم روی میز دولت است. اردوغان وعده داده در 2023 نخستین تماس با ماه برقرار شود. پرید، پرید، آن قدر پرید تا به ماه رسید.»

اما در مقابل، مدافعین حزب عدالت و توسعه، بر این باورند که نباید توسعه علمی و تحقیقاتی را فدای مسائل اقتصادی کرد.

انتهای پیام/