محورهای راهبرد آمریکا برای تقابل با چین؛ صبر وحفظ فشار
اظهار نظر مقامات دولت جدید آمریکا حاکی از آن است که دموکرات‌های آمریکایی برخلاف دونالد ترامپ برای تقابل با چین به عنوان رقیب اصلی خود از راهبرد صبر و فشار هوشمندانه استفاده می‌کنند.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، یکی از بزرگترین چالش های دولت جو بایدن نحوه رویارویی با چین و در عین حال بهبود روابط با پکن است. در دولت قبلی ایالات متحده تنها موضوعی که کارشناسان روابط بین الملل بر روی آن اتفاق نظر داشتند، عدم تمایل دونالد ترامپ برای کاهش تنش با چین بود. در واقع سیاستهای کاخ سفید در دوره ترامپ بر روی فشار حداکثری بر روی چین و حمله همه جانبه به دژهای دفاعی پکن متمرکز بود.
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در صفحه اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
هرچند با روی کار آمدن بایدن بسیاری امیدوار به تغییر راهبرد آمریکا و تلاش برای بهبود روابط میان واشنگتن و پکن بودند اما اتفاقی که در سه هفته اخیر پس از حضور رئیس جمهوری جدید آمریکا در کاخ سفید افتاده بیانگر همان مثال قدیمی مبنی بر رفتار مکارانه دموکرات‌های آمریکایی است.
آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا روز جمعه در گفت‌وگوی تلفنی با یانگ جیه چی دیپلمات ارشد چینی تاکید کرده است که ایالات متحده قاطعانه مسائل مربوط به حقوق بشر و ارزشهای دموکراتیک در منطقه سین کیانگ، تبت و هنگ کنگ را دنبال و پیگیری خواهد کرد. هرچند مشاور ارشد سیاست خارجی رئیس جمهوری چین، واشنگتن را مقصر سقوط روابط دوجانبه میان دو کشور به پایین‌ترین حد ممکن در چند دهه گذشته دانست و در عین حال انتقادهای آمریکا از سیاستهای پکن در قبال سین کیانگ و هنگ کنگ را رد کرد اما این گفتگو چیزی نبود که کارشناسان انتظار آن را در اولین تماس داشته باشند.
باتوجه به این که چین در سالهای اخیر از رتبه های پایین درحال نزدیک شدن به قدرت اول دنیا بوده همواره ترجیح داده که دست کم به صورت علنی نقش فعالی در زمینه رقابت با آمریکا و غرب ایفا نکند و به صورت آهسته و بدون جلب توجه زیاد فاصله خود با رقیب اصلی خود را کاهش دهد. به نظر می رسد در موضوع چین، جو بایدن قصد دارد درعین حال که شعار تعامل با جامعه بین الملل را سر می‌دهد، به هیچ عنوان به تهدید رقیب اصلی خود بی توجه نبوده بلکه از موضوع مذاکره برای ائتلاف با متحدان قدیمی آمریکا و فشار به چین استفاده کند؛ موضوعی که شاید ترامپ به دلیل نداشتن سابقه دیپلماتیک نتوانست از آن بهره لازم را بگیرد و حتی با تهدید متحدان همیشگی آمریکا و از دست دادن اعتماد آنها سعی داشت یک تنه به مصاف اژدهای زرد برود.
گفتگوی تلفنی دو ساعته روز چهارشنبه میان جو بایدن و شی جین پینگ، همتای چینی او نیز نشان داد که اختلاف نظرهای بسیاری میان طرفین وجود دارد. هرچند رئیس جمهور چین با بیان اینکه تقابل میان دو قدرت اول دنیا یک فاجعه برای هردوطرف به همراه خواهد داشت و خواستار همکاری "برد-برد" میان دود طرف شد اما بایدن همچنان چین را رقیبی جدی برای آمریکا خوانده و روز پنجشنبه در دیدار با تعدادی از سناتورهای آمریکایی بر لزوم تقویت زیرساخت‌های آمریکا برای پیروزی بر چین تاکید کرد. عزم آمریکا در جدی گرفتن تهدید چین را از این جمله بایدن می توان متوجه شد که گفته: اگر به خود تکانی ندهیم، آنها (چینی ها) غذای ما را خواهند خورد.
با این حال در 25 ژانویه، جن ساکی، دبیر مطبوعاتی کاخ سفید به خبرنگاران گفته بود که رویکرد بایدن در روابط با چین بر مبنای "صبوری" خواهد بود و قصد دارد سیاستهای سرسختانه‌ای که در دولت دونالد ترامپ اتخاذ شده بود را مورد بازبینی قرار دهد. ساکی اعلام کرده که دولت بایدن قصد دارد یک بازبینی بین سازمانی در اقداماتی مانند تعرفه های تجاری، خروج نام برخی شرکت‌های چینی از لیست سیاه که توسط ترامپ انجام شد را در دستور کار قرار دهد.
بیش از هر چیز دولت بایدن از سیاستهای اتخاذ شده توسط دولت بایدن در تقابل با چین را متوقف ساخته است. به عنوان مثال دولت جدید آمریکا تعرفه بر محصولات چینی را حفظ کرده هرچند از ممنوعیت برنامه تیک تاک که در دولت ترامپ تصویب شد حمایت کرد. حزب دموکرات به صورت سنتی خود را حامی مسائل حقوق بشری نشان می دهد و به همین دلیل است که اعتراض به آنچه واشنگتن نقض حقوق بشر در چین می‌خواند نقشی محوری در صحبت‌های بایدن و بلینکن دارد.
با اینحال این دو نفر و تیم جدید بایدن ترجیح میدهند که برخلاف مایک پامپئو، وزیر خارجه سابق آمریکا انتقادات خود از پکن را علنی نکنند و به صورت غیر مستقیم و صبورانه در این مسیر حرکت کنند. موضوع دیگر به نظر تمرکز دولت بایدن به مفهوم جمهوری خلق چین است تا حزب حاکم کمونیست. دولت جدید آمریکا ترجیح می‌دهد برخلاف ترامپ و پامپئو، انتقادات خود را معطوف حزب کمونیست و ارزشهای کمونیستی چین نکند.
موضوع دیگر راهبردی است که دولت بایدن در قبال چین اتخاذ کرده است. به نظر می رسد واشنگتن تحت هدایت بایدن به دنبال ادغام راهبرد تعامل و مهار در قبال پکن است (هرچند در ظاهر به نظر لحن تعامل در دولت فعلی پررنگ تر به نظر میر‌سد). هرچند دولت بایدن همواره شعار تعامل را به عنوان یکی از محورهای انتخاباتی خود مطرح کرده اما در پشت پرده به دنبال آن است که با استفاده از تعامل با متحدان قدیمی مانند اروپا، هند، ژاپن، استرالیا، کره جنوبی و ... مانع از پیشروی های سیاسی پکن هم در عرصه جهانی و هم در شرق آسیا شود.
بایدن و در کل دموکرات‌ها بیش از برخورد سیاسی تمایل بیشتری به مهار سیاسی رقبا و دشمنان خود دارند. این موضوع در قبال تایوان که یکی از اهرم های فشار آمریکا به چین بوده خود را نشان داده و حاکی از نوعی ابهام و دوگانگی در سیاستهای واشنگتن است. جیمی کارتر در سال 1979 قانون روابط آمریکا و تایوان را به امضا رساند و همواره بر دفاع از تایوان تاکید داشته اما در واقعیت واشنگتن تمایلی به تقابل نظامی با چین در قبال تایوان نداشته و سعی کرده در مقابل ظهور نظامی چین با ارسال سلاح به تایوان باعث ایجاد نوعی بازدارندگی در مقابل هرنوع تهدید نظامی شود.
هرچند کارشناسانی مانند ریچارد هاس و دیوید ساکس در مقاله خود در فارن افرز خواستار تغییر این ابهام به نوعی شفافیت شده اند اما به نظر می رسد مقامات آمریکایی همچنان ترجیح میدهند این سیاست ابهام در قبال تایوان را حفظ کنند.
آنچه از عملکرد دولت جدید آمریکا می توان حدس زد، تلاش تیم بایدن برای تقابل هوشمندانه با رقبا و دشمنان ایالات متحده است. نیروهای جدید کاخ سفید هرچند همواره از تعامل با جامعه بین الملل صحبت می کنند اما در عین حال قصد دارند تا با جلب نظر جامعه بین الملل و متحدان قدیمی آمریکا به خواسته های خود دست یافته و دست برتر را در برابر رقبایی مانند چین داشته باشند. رفتار هوشمندانه و حتی مکارانه دموکرات‌ها کار را برای رقبایی مانند چین که طی سالهای اخیر چنین سیاستی را پیش برده اند سخت کرده و باعث پیچیدگی این شطرنج سیاسی شده است.
انتهای پیام/
