آغاز طلایی تحولات اقتصادی در سواحل مکران/ آیا گنج پنهان ایران معادلات تجارت جهانی را متحول می‌کند؟
گروه استانها- این روزها انتقادات فراوانی موضوع توسعه سواحل مکران را نشانه رفته و منتقدان می‌گویند آن طور که باید عزمی جدی میان مسئولان اجرایی برای توسعه منطقه راهبردی مکران وجود ندارد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از چابهار ، تنها یک سال از به انتها رسیدن زمان برنامه ششم توسعه باقیمانده و همچنان از تحقق جدی توسعه سواحل مکران خبری نیست البته که در بوق و کرنا کردن اقداماتی که قرار است انجام شود همچنان در رسانه‌ها دیده می‌شود اما عملاً کاری که برای توسعه سواحل مکران انجام شده ناچیز است چرا که حتی تشکیل سازمان مربوطه یعنی سازمان "توسعه سواحل مکران" نیز به سرانجام نرسید.
استانداری سیستان و بلوچستان با راه‌اندازی ستاد استانی توسعه سواحل مکران تلاش کرده زمینه این امر را محقق کند؛ ستادی که انتقادات زیادی به آن مطرح می‌شود و برخی این مجموعه را تشکیلاتی نمایشی می‌خوانند و معتقدند کار چندانی در زمینه توسعه سواحل مکران آن آن ساخته نیست.
این در حالی است که رهبر معظم انقلاب بارها بر توسعه سریع‌تر سواحل مکران تاکید کرده‌اند و جالب اصطلاح "گنج پنهان" است که رهبری برای سواحل مکران ذکر می‌کنند و همین اصطلاح اهمیت راهبردی این سواحل را نشان می‌دهد، گنج پنهانی که سال‌ها در خاک خورده و باید برداشت و از آن برای نفع مردم منطقه استفاده شود.
وجود سواحل مکران در دو برنامه پنجم و ششم توسعه
شه بخش گرگیج نماینده سیستان و بلوچستان در شورای عالی استانها در این رابطه گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: توسعه سواحل مکران دستور رهبر معظم انقلاب است. این سواحل زیبا پتانسیل‌های زیادی دارد که همسایگان ما در کشورهای خود تاکنون از ظرفیت‌های مشابه به خوبی استفاده کرده‌اند اما ما همچنان این ظرفیت را فعال نکرده‌ایم، به تعبیر رهبر معظم انقلاب اینجا یک گنج پنهان است که می‌شود روی آن کار کرد و مردم منطقه را نیز در حوزه‌های مختلف با محوریت اقتصاد دریایی توانمند کرد.
وی درباره سند توسعه سواحل مکران گفت: در پیش زمینه دو سند نوشته شده است، سندی که در ابتدا دبیرخانه‌اش در وزارت دفاع بود و باید گفت اینجا یک نگاه سیاسی و امنیتی به موضوع مطرح بود که بعد از این، سند را از دبیرخانه وزارت دفاع به دبیرخانه وزارت راه و شهرسازی واگذار کرد و در ابتدا نیز قرار بر تشکیل سازمان توسعه سواحل مکران بود؛ هم در برنامه پنجم توسعه و هم در برنامه ششم توسعه سازمان توسعه سواحل مکران قید شده که حالا از سازمان به ستاد شورای سواحل مکران تغییر کرده در حالی که آن اختیاراتی که سازمان دارد را یک شورا ندارد.
نماینده سیستان و بلوچستان در شورای عالی استانها اظهار داشت: اگر سازمان تشکیل می‌شد آن وقت خیلی از چارت‌ها و ساختارها فرق می‌کرد اما سوال این است که واقعا آن اهدافی که دنبالش هستند چرا تحقق پیدا نکرده؟ اول باید ببینید خود این ساختار چطور شکل گرفته و آیا ساختار تشکیلاتی اصلاً وجود دارد یا نه؟ یا اینکه مثلا برای کوچکترین کاری و برای مثال گرفتن دستور در کنارک یا زرآباد باید بروند مجوز را از مرکز بگیرند، ما هیچ گونه دفتری که مستقیم کارها را انجام دهد نداریم و معلوم نیست که کار مثلا ستاد سواحل مکران یک کار مجزا است یا موازی با آن دستگاه اجرایی که می‌خواهد آن دستگاه اجرایی را به نوعی به تحرک درآورد.
وی ادامه داد: وقتی یک ساختار تشکیلاتی جداگانه وجود نداشته باشد، طبیعتاً مردم هم می‌گویند که شاید یک موازی کاری اتفاق افتاده و مثلاً کاری که راه و شهرسازی می‌خواهد کند، خوب این کار را همان راه و شهرسازی انجام می‌دهد و نیازی به ستاد نیست، اگر مثلا نیاز به ستاد است؛ آیا ستاد سرفصل‌های اعتباری مفصلی دارد که می‌تواند در کنار او بیاید و کارهای دیگری انجام دهد که به تمام آن اهداف توسعه تحقق پیدا کنند؟
توسعه پایدار انسان‌محور است
گرگیج افزود: در طرح‌های توسعه‌ای، به ویژه توسعه پایدار، انسان‌محور بودن مورد تاکید است، حال باید دقت شود که آیا به موازات توسعه، انسان مکرانی نیز توسعه پیدا می‌کند یا خیر؟ نقش انسان مکرانی در ستاد سواحل مکران چیست؟ آیا انسان مکرانی یک مشورت دهنده است در قالب کارگروه‌هایی که در واقع هیچ مشورتی متوجه آن کار گروه‌ها نیست؟ آیا قرار است افراد فقط در حد مشورت دهنده باشند و در حوزه تصمیم‌گیری نقشی نداشته باشند که در این صورت مطمئن باشید این توسعه رقم نمی‌خورد.
وی بیان کرد: ما وقتی می‌خواهیم توسعه را در یک منطقه بیاوریم، مردم آن حوزه و سرزمین نباید منهای توسعه نباشند و باید در بطن این توسعه دیده شوند و خود توسعه زمانی پایدار است که از نظر اقتصادی ماندگار باشد و مهم‌تر اینکه از نظر اجتماعی مقبول باشد و همین طور از نظر محیطی، تعریف توسعه پایدار نیز این است که برای تامین نیازهای نسل حاضر نباید توانایی‌های نسل آینده دچار مشکل شود و یک موقعی هم اعتقاد همان است که در ابتدای موضوع گفتم، یعنی زمانی که دبیرخانه وزارت دفاع بود.
فرار ارز با خام‌فروشی و انفعال مسئولان
وی اظهار داشت: اقتصاد دریای ما که فقط ترانزیت نیست. ما ظرفیت‌های زیادی در حوزه صید و شیلات داریم که می‌توانیم آنها را تبدیل به ثروت کنیم. مثلاً در بحث ماهی‌ها صید میش ماهی یکی از موارد مهم است که در چندین ساحل مانند "بریس، پسابندر، گواتر و جاسک" که میش ماهی در این مناطق از هر جای دیگری در دریای عمان بیشتر یافت می‌شود انجام شدنی است و خاویاری که این ماهی دارد و همچنین کاربردی که در ساخت کالاهای صنعتی و پزشکی دارد مورد اهمیت است. همین میش ماهی را بدون هرگونه اقدام فرآوری می‌برند پاکستان و از پاکستان به چین اننتقال داده می‌شود و از چین نیز دوباره وارد ایران می‌شود. مثلاٌ یک کاربرد این ماهی در تهیه نخ جراحی است که ما نخ جراحی را از چین به کشورمان وارد می‌کنیم.
گرگیج ادامه داد: توجه کنید چقدر این موضوع برای چین ارزآوری دارد و چقدر هم ارزبری، در صورتی که مواد اولیه‌اش از دریای ما صید شده و اگر ما در حوزه اشتغال بیاییم با همان مولفه‌های اقتصاد درون‌زا پیش برویم باید ظرفیت‌های خدادادی موجود در کشور را تبدیل به ثروت و اقتصاد کنیم توسط همان نیروهای انسانی که اینجا هستند و جالب اینکه برای مثال در مورد همین نخ جراحی ما دانش لازم را در کشور داریم.
نیازی به ستاد توسعه سواحل مکران نیست
وی اظهار داشت: به عنوان تسهیل کننده برای انجام کارها، در اینجا نیازی به ستاد سواحل مکران نبود و ما می‌توانستیم همین کار را در قالب سمن انجام دهیم؛ در واقع لازم است آن موقعیت را برای حوزه سرزمینی مردم ایجاد کرد که خودشان از آن اقتصاد و از آن ظرفیت‌هایی که وجود دارد تولید ثروت کنند و نقش مردم حوزه باید برجسته دیده شود و مردمان فقط مشورت دهنده نباشند بلکه تصمیم گیرنده باشند و در این موقعیت است که همراهی مردم بیشتر می‌شود و اگر اتفاقی در یک حوزه پیش بیاید و مردم آنجا نیایند همکاری و همراهی نکنند، مطمئن باشید که هر نوع طرح توسعه‌ای به شکست منجر خواهد شد و ما در اینجا به اندازه کافی بلکه بیشتر از کافی نیروی انسانی ماهر داریم.
نماینده سیستان و بلوچستان در شورای عالی استانها ادامه داد: ستاد سواحل مکران اگر اصلاً هم کار نکند و فقط در حوزه دریا روی موضوع شیلات کار کند کفایت می‌کند و موضوع آب، خاک و آب دریا در حوزه شیلات به درستی بررسی و مورد استفاده قرار گیرد. شیلات فقط صید ماهی نیست بلکه پرورش ماهی هم در حوزه شیلات است اما اول باید ساختار شکل بگیرد که اگر آن ساختار شکل نگیرد مثلاً کسی که دبیر سواحل مکران یا رئیس ستاد مکران است باید وظیفه‌اش مشخص باشد تا در این جا موازی‌کاری صورت نگیرد که به این شکل نمی‌شود آن توسعه را به وجود آورد و شود اقتصاد مردم را تقویت کرد.
ستاد توسعه وظیفه راهبری و نظارت بر اجرای سند توسعه را عهده‌دار است
عادل مزاری دبیر ستاد استانی توسعه سواحل مکران در این رابطه در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم درباره ساختار شورای توسعه سواحل مکران اظهار داشت: مکران در نوار ساحلی دریای عمان با موقعیت منحصر به فرد ژئوپولیتیکی شامل شهرستان‌های میناب، سیریک و جاسک در استان هرمزگان و شهرستان‌های کنارک، چابهار و دشتیاری در استان سیستان و بلوچستان به طول حدود 700 کیلومتر و مساحت حدود 40 هزار کیلومتر مربع گسترده است. طرح توسعه سواحل مکران، بر اساس بند دو مصوبه جلسه 551 شورای عالی امنیت ملی به دولت تفویض شد و توسط شورایی 18 نفره از مقامات لشکری و کشوری به عنوان ستاد توسعه سواحل مکران به ریاست معاون اول رئیس جمهور عملیاتی شد.
وی افزود: دبیرخانه ستاد توسعه سواحل مکران بر اساس بند یک مصوبه جلسه مهروماه سال 97 ستاد توسعه سواحل مکران، به وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح واگذار شده بود. در تیرماه 98 در مصوبه هیئت محترم وزیران، راهبری، بررسی و تصویب برنامه‌های طرح توسعه سواحل مکران در شورایی مرکب از 22 نفر از مقامات لشکری و کشوری تعیین و مقرر شد دبیرخانه شورا به حوزه معاونت اول رئیس جمهور منتقل شود. طی مصوبه هیئت وزیران در اردیبهشت‌ماه سال جاری وظایف دبیر شورا به وزیر راه و شهرسازی محول و ساختار دبیرخانه نیز به این وزارت خانه منتقل شد.
مزاری در رابطه با وظایف این ستاد گفت: وفق بند پ تصویب نامه هیئت وزیران در تیرماه سال 98، وظایف دبیرخانه شورای توسعه سواحل مکران بدین شرح ذیل تعیین شده "شناسایی مشکلات و چالش‌های اصلی پیش روی توسعه سواحل مکران و اولویت‌بندی آنها جهت رسیدگی در جلسات شورا و ایجاد هماهنگی و هم‌افزایی دستگاه‌های اجرایی برای توسعه پایدار منطقه، برنامه‌ریزی جهت جذب سرمایه‌گذاران، کارآفرینان و تسهیل در راه‌اندازی فعالیت‌های اقتصادی و تولیدی، برنامه‌ریزی جهت فراهم‌سازی زیرساخت‌ها، زیربناها و تسهیلات و امکانات مورد نیاز برای توسعه سواحل مکران و نظارت راهبردی پروژه‌های مصوب و پیگیری تکمیل زیرساخت‌های توسعه، راهبری توانمندسازی جوامع محلی و فرهنگ‌سازی به منظور کمک به توسعه پایدار منطقه".
دبیر ستاد استانی توسعه سواحل مکران گفت: استراتژی بلندمدت طرح آمایش سرزمین توسط شرکت مهندسین مشاور فرانسوی "ستیران" در سال 1354 ، با افق‌های بلندمدت 1371 و 1391، در این طرح تقویت ارتباطات و شبکه‌های حمل و نقل کشور و توزیع متناسب جمعیت و حفظ جمعیت فعال در روستاها و شهرهای کوچک ایران پیش بینی شده است. طرح توسعه محور شرق مصوب هیئت وزیران طی دو ویرایش سال‌های 67 و81، در این طرح در ویرایش سال 67 بر دو محور نگهداشت و افزایش جمعیت و ایجاد اشتغال تاکید شده است.
وی ادامه داد: در ویرایش سال 81 بر تقویت پیوند و تعامل سطح ملی با ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی استان برای رفع شکاف‌های اجتماعی اقتصادی تاکیده شده است؛ منجمله طرح ترانزیت کالا از بندر چابهار(مکران) به میلک زابل و از آنجا به افغانستان و آسیای میانه دیده شده است. برنامه‌های پنجم و ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، بند 7 ماده 27 برنامه ششم توسعه و بند ”ب“ ماده 29 قانون احکام دائمی توسعه، ارتقای مشارکت جوامع محلی و توانمندسازی آنان را تاکید و ابلاغ می‌کند.
مزاری اضافه کرد: طرح مطالعاتی شرکت "مآب" که در این طرح که طی دوره اخیر و تا قبل از تهیه و تصویب سند نهایی توسعه منطقه تهیه شده به عنوان چارچوبی بابت توسعه جغرافیایی منطقه مورد استفاده قرار گرفته است. سند ویژه توسعه و عمران منطقه ساحلی مکران؛ سند جامعی است که توسط دانشگاه شهید بهشتی تدوین و پس از تصویب در شورای عالی معماری و شهرسازی و شورای عالی آمایش به عنوان سند بالادستی و مرجع اصلی طرح‌های توسعه‌ای در منطقه ساحلی مکران و پس کرانه به کلیه دستگاه‌ها ابلاغ شد.
دبیر ستاد استانی توسعه سواحل مکران بیان کرد: سند توسعه سواحل مکران همانطور که وزیر راه و شهرسازی و دبیر شورای عالی توسعه سواحل مکران عنوان کردند مبنای تمام اقدامات توسعه ای دستگاه‌های مختلف در این منطقه است و از این رو ستاد توسعه وظیفه راهبری و نظارت بر اجرای سند توسعه را بر عهده دارد.
وی در مورد برنامه‌های آینده ستاد توسعه سواحل مکران اظهار داشت: در چشم‌انداز بلند مدت منشور توسعه فضایی در نظر گرفته شده است. منطقه مکران دارای قطب توسعه جاسک به عنوان بندر و پایگاه نیروی دریایی، هاب گاز، نفت و انرژی و منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار به عنوان بندر آزاد و اسکله‌های با ظرفیت ایجاد مناطق صنعتی و حمل و نقل بین المللی است. مشارکت اجتماعات محلی چه از نظر اجتماعی و فرهنگی و چه از نظر استراتژیک، آموزش‌های پایه و فنی و حرفه‌ای و همچنین بالا بردن سطح آموزش عالی، توسعه درون‌زا و برون‌زا به عنوان مکمل یکدیگر می‌تواند توسعه متوازن و پایدار را رقم بزند.
مزاری افزود: توسعه برون‌زای منطقه‌ای بر اساس تجارت بین‌المللی، حمل و نقل بین‌المللی، تولید و صادرات فولاد، پتروشیمی و صنایع متوسط و بزرگ تجهیز منابع ملی و بین‌المللی خواهد بود. توسعه درون‌زای منطقه‌ای بر اساس گردشگری، شیلات، کشاورزی، دامداری و دریانوردی و فرآوری وابسته به شیلات و کشاورزی، تجهیز منابع و دارایی‌های محلی و کمک‌های دولتی، توسعه اجتماعی- فرهنگی و نهاد سازی‌های منطقه ای استوار خواهد بود.
دبیر ستاد استانی توسعه سواحل مکران در مورد اقدامات ستاد استانی توسعه سواحل مکران بیان کرد: اقدامات ستاد توسعه سواحل مکران شامل تشکیل کارگروه‌های تخصصی با دستور استاندار سیستان و برگزاری جلسات مستمر، تشکیل کمیته‌های تخصصی در حوزه‌های قید شده در سند با حضور نخبگان و معتمدین جامعه محلی، مدیران دستگاه‌های اجرایی و فعالین کسب و کار مرتبط با هر حوزه در جهت رفع مشکلات و موانع موجود و تسهیل و تسریع در فرآیند پیش روی آنها، ارتباط مستمر با جامعه محلی و ایجاد فرصت برابر برای حضور در جلسات هم‌اندیشی ستاد توسعه و تلاش برای همراهی و مشارکت حداکثری جامعه محلی و برگزای جلسات مستمر با دستگاه‌های اجرایی ذیربط برای تببین سند توسعه سواحل مکران در جهت اجرای صحیح مفاد سند توسعه از جمله اقدامات است.
وی ادامه داد: در حوزه آموزش و توانمندسازی جامعه محلی احصا موارد مغفول مانده و هماهنگی و رایزنی با مراکز آموزشی در جهت تربیت نیروی کار ماهر، توجه ویژه به بحث جاماندگان از تحصیل، برگزاری همایش‌ها و دوره‌های کوتاه مدت برای ارتباط بیشتر بین مراکز عالی و صنعت با مشارکت جامعه محلی. جذب سرمایه گذار جدید با معرفی ظرفیت‌های موجود در منطقه و حمایت از صنایع و کسب و کارهای نیمه تعطیل و تعطیل برای شروع دوباره فعالیت‌های صنعتی با هدف بکارگیری نیروی کار بومی و اشتغال زایی پایدار. پایش پروژه‌های زیرساختی و در حال اجرا و کمک و تسهیل در برداشتن موانع موجود در جهت تسریع در فرآیند اجرا و شروع بهره برداری. توجه ویژه به مجموعه‌های دانش بنیان با پیگیری امورات مرتبط آنها در جهت ایجاد فرصت‌های شغلی برای جامعه محلی. برنامه ریزی، هماهنگی و برگزاری همایش‌های مناسبتی برای جلب مشارکت جامعه محلی و فرهنگ سازی در جهت تربیت نسل آینده(همایش پیاده روی روز هوای پاک، تالاب ها، هوتک‌ها و توانمندسازی بانوان، درخت کاری و غیره)، توجه ویژه به حوزه آموزش و تحقیقات، بهداشت و درمان، فرهنگی و اجتماعی، منابع طبیعی، عمرانی و صنایع موجود و فرصت‌های سرمایه گذاری در حوزه‌های صنایع بزرگ، صنایع دریایی و دریانوردی، شیلات، کشاورزی، انرژی، صنایع تبدیلی، بازرگانی و تجارت داخلی و بین المللی، خدماتی و مهندسی با نگاه توسعه متوازن درون زا و برون زا در کرانه و پس کرانه.
فعال اقتصادی بلوچ: ظرفیت‌های خدادادی سواحل مکران باید مورد توجه قرار بگیرند
خلیل درخشان فعال اقتصادی در منطقه سواحل مکران در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم بیان کرد: 30 سال پیش که اینجا هیچ کس به فکر زدن کارخانه کنسروسازی نبود، من تازه فارغ التحصیل، تصمیم گرفتم این کار را بکنم البته باید از قبلش هم بگویم که من می‌خواستم با کمک صیادها سه فروند کشتی خارجی مجهز به سردخانه و تونل انجماد با ظرفیت 400 تن حمل ماهی بخرم اما محلی‌ها همراهی نکردند وگرنه من حتی موافقت ارز دولتی آن را هم گرفته بودم تا بتوانیم سه فروند کشتی که آن موقع قیمت اش نصف هزینه یک لنج چوبی بدون هیچگونه تجهیزات خاصی بود وارد کنیم اما خیلی‌ها قبول نکردند و بهانه‌هایی آوردند که من به سمت زدن کارخانه کنسروسازی رفتم.
وی از کار خود توضیحات بیشتری داد و اظهار داشت: در آن سال‌ها کنسرو تن ماهی با کیفیت، داخل ایران نبود چراکه ماهی باید از ساحل به کارخانه ای مثلا در قزوین می‌رفت و از آنجایی که من یک بار با چشمان خودم دیده بودم در تایوان و فیلیپین ماهی‌های ما را قاچاقی از صیاد می‌خرند و در کارخانه ای دقیقا کنار بندرگاه کنسرو می‌کنند، به این فکر افتادم؛ البته این تصمیم من اجرا کردنش سخت‌تر از قبلی بود اما من برای اینکه بتوانم نام چابهار را در همه جای ایران جا بیندازم این تصمیم را با هزار زحمت عملی کردم، از زمین شهری گرفته تا شهرداری و شیلات هیچکدام همراهی نمی‌کردند و حتی شیلات آن زمان یعنی دوره قبل از مدیریت آقای لاهیجانیان، به من می‌گفت که زدن کارخانه کنسرو ماهی در اینجا صرفه اقتصادی ندارد.
درخشان افزود: با این حال من به دلیل اینکه آنجا مزیتش فقط ماهی بود روی این تصمیم ام مصمم بودم و می‌خواستم به هر شکل ممکن صنعت ماهی کنسرو را نیز به همان جا منتقل و راه اندازی آن را انجام بدهم و عده زیادی هم در کنار آن بودند که در فقر و محرومیت بودند که با این اتفاق می‌توانستند از محرومیت و فقر نجات پیدا کنند، این تصمیم را نیز به هر شکل ممکن بالاخره بعد از کلی سر و کله زدن با این و آن اجرایی کردم و کارخانه خود را نیز با تصرف زمینی در انتهای روستای رمین راه اندازی کردم که واقعا سختی‌های زیادی برای اجرایی کردن این موضوع کشیدم.
وی ادامه داد: من در زمینه کشاورزی هم در منطقه کار کرده ام و سال 84 که بیش از یک دهه از افتتاح سد پیشین می‌گذشت، استاندار به من گفت این پروژه را در دست بگیرم و بالاخره زمین‌هایی که آن پایین دست سد بلا استفاده مانده‌اند را زیر کشت ببریم، به همراه حمیدالله سردارزهی این پروژه را در دست گرفتیم و یک سال با مردم کلنجار رفتیم تا بیایند و ثبت نام کنند و طبق دستوری که رئیس جمهور وقت خاتمی داده بود باید زمین‌ها با اولویت بومی واگذار می‌شدند که آن زمان خشکسالی اتفاق افتاده بود و متاسفانه ذهنیت بدی نیز نسبت به کشاورزی وجود داشت و می‌گفتند آب و باران نیست که ما به آنها توضیح می‌دادیم اینجا کنارش یک مجتمع دارد و همه زمین‌ها با حقآبه کشت می‌شود.
این کارخانه‌دار بلوچ گفت: مردم راضی نمی‌شدند و همین باعث شد که ما تصمیم بگیریم در قالب یک تعاونی این کار را راه اندازی کنیم و با دوستان و خویشان و چندین نفر از روستایی‌های باهوکلات بالاخره 120 نفر از اهالی باهوکلات و 50 نفر نیز خودمان و آقای سردارزهی شناسنامه‌ها را جمع کردیم و توانستیم این تعاونی را درست کنیم، باید هزار هکتار زمین را زیر کشت می‌بردیم که یک حقآبه نیز می‌توانستیم برای آن تحت عنوان تعاونی بگیریم، چرا که برای چند هکتار نمی‌شد حقآبه گرفت، به این ترتیب ما 30 هکتار زمین را زیر کشت باغ موز بردیم و 400 هکتار نیز برای زراعت کار کردیم.
برای پیشرفت سواحل مکران باید به فکر اشتغال محلی باشیم
خلیل درخشان اظهار داشت: کاشت و برداشت ما در آخر مشخص کرد که تولید خارج از فصل در این جا جواب می‌دهد و با این که مسافت ما از اکثر بازارهای ایران دور بود اما زمان تولید یک ارزش افزوده را برای ما ایجاد می‌کرد که همین موضوع باعث شد ما بتوانیم کشاورزی را در آنجا راه بیندازیم و برای مثال هندوانه چابهار زودتر از جاهای دیگر به عمل می‌آید و همین اقدامات ما بود که باعث شد الان هندوانه چابهار یک برند بشود که شما مسکو و هر جای دیگری از خارج از کشور هم بروید می‌توانید هندوانه چابهار را خارج از فصل ببینید، البته موز هم در چابهار خوب به عمل می‌آید اگر چه هنوز این میوه جای کار کردن زیاد دارد.
وی گفت: ببینید ما اگر در چابهار و کلاً در سواحل مکران می‌خواهیم پیشرفت ایجاد بکنیم، باید به فکر اشتغال محلی نیز باشیم که مهم ترین حوزه برای کار کردن شیلات و کشاورزی است چرا که این مزیت در اینجا وجود دارد و ما باید برای رسیدن به اشتغال ظرفیت ایجاد کنیم و دنبال تجاری شدن این منطقه و بازاری شدن اینجا باشیم و اگر می‌خواهیم پای بازارهای کشورهای همسایه به اینجا باز شود باید به این موضوع توجه ویژه داشته باشیم.
این فعال اقتصادی بلوچ افزود: شما ببینید آن موقع که من هنوز اینجا کنسروسازی را جا نینداخته بودم هیچ کارخانه ای اینجا فعال نبود تا اینکه بالاخره با اقدامات من امروز می‌بینید که نزدیک به چهل کارخانه کنسروسازی در اینجا داریم؛ یا به همین موضوع کشاورزی توجه کنید، الان فرد می‌شناسم در این منطقه که می‌رود در زمین بی آب و علف هندوانه می‌کارد و می‌گوید خدا خودش آب می‌دهد! در حاشیه باهوکلات هم این اتفاق را می‌توانید ببینید، خب اگر هندوانه بکارند و به بازار برسد نفع زیادی می‌برند؛ مردم اینجا کار کشاورزی انجام می‌دهند در حالی که حتی شاید از دولت نیز هیچ تسهیلاتی نگرفته باشند و علت این موضوع این است که علاقه در این بخش وجود دارد و مردم این منطقه علاقه‌شان به کشاورزی و صیادی است.
زیرساخت‌ها را برای توسعه کشاورزی و صیادی فراهم کنیم
درخشان بیان کرد: برای مثال الان ساخت لنج را شیلات ممنوع کرده است اما مردم مایل هستند بروند در بخش شیلات سرمایه گذاری کنند و لنج بخرند و حتی حاضرند مجوز ساخت لنج را به قیمت یک میلیارد بخرند اما جالب است که فرد سرمایه‌گذار نه وامی می‌گیرد و نه ارز دولتی می‌گیرد و فقط با همان مجوز حق دارد یک لنج با پول خودش بسازد، شما به مجوزهای صادره توسط شیلات نگاه کنید، نوشته شده است نه وام می‌دهیم نه کمک می‌کنیم و نه خسارت وارده به ما ربطی دارد، پس آقای شیلات الان در این وسط صدور مجوز به شما چه ربطی دارد که اصلاً آن را ممنوع می‌کنید، بگذارید آزاد باشد و اصلا همین اتفاق است که باعث می‌شود بازار و قیمت‌ها به تعادل برسند.
وی گفت: خیلی راحت با همین کارها می‌شود محلی‌ها را سر کار فرستاد، مثلاً شما فرض کنید پتروشیمی چابهار بخواهد از بومی‌ها نیرو بگیرد، واقعا چند نفر نیرو می‌تواند جذب کند که همه متخصص باشند؟ اما شما بگویید برای ساخت لنج ثبت نام کنند، خواهید دید کلی افراد جمع می‌شوند برای این کار، در حوزه کشاورزی نیز همینطور است؛ ما اینجا آب کم نداریم فقط زیرساخت آب کم داریم و اما اگر همین سدهای مان شبکه آبیاری داشته باشند کشاورزی منطقه نیز پیشرفت خواهد کرد، از طرفی هم می‌شود مانند همین هوتک‌های کوچک اما در ابعاد بزرگ کلی آب ذخیره و مورد استفاده قرار داد و اگر این مکان ذخیره آب درست شود تا در مواقع بارانی به جای اینکه آب به دریا بریزد، ذخیره شود ما می‌توانیم روستاهای کوچک را نیز دور هم تجمیع کنیم که چاره اش هم فقط چهار دستگاه بولدزر است.
این فعال اقتصادی توضیح داد: باور کنید فقط 100 میلیون دلار بدهند، آب زیردان، پیشین و کهیر را بیاورند دم خانه مردم؛ فقط 10 درصدش برای شرب مردم کفایت می‌کند که متاسفانه تا به الان تدبیری برای این موضوع نکرده‌اند و این دو بخش اگر راه بیفتد، مطمئن باشید توسعه نیز ایجاد خواهد شد، چطور است که آب دریا را برای استان‌های دیگر می‌بریم و تولید صرف می‌کند اما در استان خودمان صرف نمی‌کند، شما خودتان پارسال دیدید که سدهای ما سرریز شدند و آب‌شان به دریا ریخته شد، خوب تا به کی قرار است اینطور پیش برود؟
وی گفت: من مدتی می‌خواستم چیز جدیدی مانند کارخانه کنسرو و یا کشتی صیادی را برای منطقه بیاورم که خیلی از محلی‌ها مخالفت کردند، الان نیز مردم اینجا باید علاقه‌شان مورد بررسی قرار بگیرد، مردم اینجا 100 سال پیش کشاورز بودند پس بهتر است که به جای آوردن کار جدید، ما ظرفیت‌ها را برای توسعه کشاورزی فراهم کنیم.
گزارش از سیدخلیل موسوی نیا
انتهای پیام/395/ح
