روند سرمایه‌گذاری تسلیحاتی عربستان؛ امنیت داخلی یا جنگ‌افروزی منطقه‌ای

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، عربستان سعودی که توان علمی، فکری و عملی لازم برای تولید و بومی سازی سلاح‌های نظامی را ندارد و در حال حاضر پنجمین کشور پرهزینه جهان از لحاظ واردات تجهیزات نظامی است، اخیرا اعلام کرده که قصد دارد در دهه آینده حداقل 20 میلیارد دلار در صنعت نظامی خود هزینه کند.

در همین راستا «احمد بن عبدالعزیز العوهلی» رئیس سازمان کل صنایع نظامی عربستان سعودی گفت که این کشور به عنوان بخشی از برنامه‌های بلند پروازانه خود برای افزایش هزینه‌های نظامی داخلی، در دهه آینده بیش از 20 میلیارد دلار در صنعت نظامی خود سرمایه گذاری خواهد کرد.

سیاست جنگ افروزی برای سعودی‌ها چقدر آب می‌خورد؟

طبق جدیدترین برآوردهای «موسسه پژوهش‌های صلح بین‌المللی استکهلم» (SIPRI) هزینه‌های نظامی عربستان سعودی در سال 2018 نزدیک به 67.6 میلیارد دلار بوده است. این کشور، از لحاظ هزینه‌های نظامی سومین کشور در دنیا است. در منطقه غرب آسیا عربستان سعودی با اختلاف در صدر جدول قرار دارد.

از جمله شاخص‌های بارزی که نقش نظامی‌گری را در سیاست‌های عربستان سعودی نشان می‌دهد این است که 8.8 درصد از سهم تولید ناخالص داخلی عربستان به هزینه‌های نظامی اختصاص یافته است. در یک مقطع زمانی (سال 2015) این هزینه‌ها 13 درصد از تولید ناخالص داخلی سعودی‌ها را تشکیل می‌داد.

بعد از یک دوره سیر نزولی بین سال‌های 1999 تا 2008، واردات سلاح توسط عربستان سعودی به سرعت افزایش پیدا کرد. این رقم بین سال‌های 2009 تا 2013 و 2014 تا 2018 افزایش 192 درصدی را تجربه کرد تا عربستان سعودی بین 2014-2018 بزرگترین واردکننده سلاح در دنیا لقب بگیرد.

در نتیجه این معاملات، عربستان اکنون دارنده بزرگترین زرادخانه سلاح‌ در میان کشورهای جنوب خلیج فارس به شمار می‌رود. تهیه هواپیماهای جنگنده و سوخت‌رسان یک قلم از واردات مهم این کشور محسوب می‌شود. در سال 2016 آمریکا تحویل 154 فروند جنگنده «اف 15 اِس‌آ» به عربستان را آغاز کرد. پیشتر، در طول سال‌های 2017–2009، بریتانیا 72 فروند جنگنده چندمنظوره «تایفون» را به این کشور تحویل داده بود.

بودجه نظامی عربستان سعودی از زمان آغاز مداخله نظامی در یمن از بودجه بخش آموزش و پرورش و بهداشت این کشور بیشتر بوده است. براساس آمار موسسه جهانی متخصص هزینه‌های نظامی، این کشور از سال 2016 تا 2020 حدود 273 میلیارد دلار یعنی 20.9 درصد هزینه‌های دولت را خرج سلاح و هزینه‌های نظامی کرده است.

این در حالی است که بودجه بخش آموزش و پرورش آن طی این سالها 271 میلیارد دلار یعنی 20.7 درصد هزینه‌های دولت و بودجه بخش بهداشت 202 میلیارد دلار معادل 15.4 درصد هزینه‌های دولت را شامل می‌شود. طی بیش از پنج سال جنگ ویرانگر عربستان در یمن، ایالات متحده تامین‌کننده اصلی سلاح برای سعودی‌ها بوده است.

آمریکا، انگلیس، آلمان و فرانسه عمده‌ترین تأمین‌کننده سلاح به عربستان هستند. 73 درصد از کل واردات جنگ‌افزار عربستان از آمریکا و 13 درصد از انگلیس بوده است.

موسسه بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم در آخرین گزارش خود که فوریه 2020 منتشر شد اعلام کرد نیمی از کل فروش تسلیحات آمریکایی در این سال‌ها راهی خاورمیانه شده و نیمی از سلاح‌های آمریکایی اختصاص یافته به خاورمیانه، یعنی یک چهارم کل فروش سلاح آمریکا، به عربستان رسیده است.

روزنامه نیویورک‌تایمز نیز آوریل 2020 در گزارشی نوشت شرکت آمریکایی «ریتیون» بلافاصله بعد از آغاز جنگ یمن در سال 2015 بیش از 3 میلیارد دلار بمب به عربستان سعودی فروخت.

هزینه‌های نظامی عربستان در جنگ یمن

«محمد علی الحوثی» عضو شورای عالی سیاسی یمن دسامبر 2019 اعلام کرد که هزینه ماهانه عربستان در جنگ علیه یمنی‌ها 5 میلیارد دلار برآورد می‌شود.

اندیشکده آمریکن سینکر (American Thinker) پیشتر اعلام کرد که عربستان روزانه برای استخدام مزدوران و تسلیحات نظامی 200 میلیون دلار هزینه کرده است.

براین اساس عربستان تاکنون 378 میلیارد دلار در جنگ یمن هزینه کرده است. شبکه العربیه عربستان نیز در آوریل 2015 تنها 8 روز پس از آغاز تجاوز علیه یمن اعلام کرد که عربستان احتمالا ماهانه 175 میلیون دلار در یمن هزینه کند. مجله آمریکایی فوربس نیز 8 ماه پس از شروع جنگ یمن اعلام کرد که هزینه 6 ماه جنگ حدود 725 میلیون دلار است. تخمین دیگر در مطالعه‌ای منتشر شده توسط دانشگاه ‌هاروارد انجام شده است که در آن اعلام شده که هزینه جنگ یمن 200 میلیون دلار در روز است. دویچه وله آلمان نیز هزینه 100هواپیمای جنگی سعودی در جنگ یمن را 175 میلیون دلار تخمین زده است.

پایگاه الخلیج نیز در گزارشی در سال 2017 اعلام کرده که هزینه 90هزار حمله هوایی عربستان به یمن در دو سال اول جنگ با احتساب ٨٤ هزار تا 104 هزار دلار برای هر حمله حدود 7 میلیارد و 560 میلیون دلار است. همچنین جنگ یمن باعث شده تا هزینه‌های نظامی عربستان نیز افزایش چشمگیری داشته باشد. بودجه نظامی تخصیص یافته عربستان از سال 2016 تا 2020 بیش از ٢٧٣ میلیارد دلار است که 20/9 درصد از کل هزینه‌های دولت را شامل می‌شود.

حمایت تسلیحاتی عربستان از تروریست‌ها

از زمان آغاز بحران سوریه، عربستان با کمک آمریکا، انگلیس، فرانسه و ترکیه، اقدام به ایجاد گروه‌های تروریستی همچون «النصره، فیلق شام، احرار الشام، ارتش آزاد، داعش» و ... کرد. سعودی‌ها از همان ابتدای بحران در سوریه و دیگر کشورهای منطقه تاکنون اکثر هزینه‌های اقدامات تروریستی را به عهده گفتند.

در مارس 2018 «تیم اندرسون» نویسنده و پژوهشگر استرالیایی و نویسنده کتاب «جنگ کثیف سوریه» در یکی از مطالعات خود به نقش عربستان در ایجاد و حمایت از داعش اشاره کرد. بر اساس نتائج این مطالعات، عربستان سعودی در سال 2006 میلادی برای جلوگیری از هرگونه نزدیکی میان عراق و ایران، داعش را تاسیس کرد. عربستان همچنین از همه گروه‌های مسلح تندرو در سوریه از جمله تروریست‌های شهر درعا، حمایت‌های مالی و تسلیحاتی کرده است.

در این پژوهش تاکید شده است: تامین مالی تروریسم از سوی عربستان سعودی امری مستند است و تلکس‌های وزارت خارجه عربستان این امر را تایید می‌کند.

دسامبر 2018 نیز «راند پال»، نماینده مجلس سنای آمریکا در مصاحبه‌ای با شبکه خبری سی‌ان‌ان در دفاع از خروج نظامیان آمریکا از سوریه گفت که آمریکا و عربستان سعودی به گروه های تروریستی مانند داعش، النصره، القاعده و سنی‌های افراطی که در حال پیکار با بشار اسد در سوریه بودند، سلاح می‌رساندند.

در آگوست 2019 «رابرت فیسک» روزنامه نگار مشهور انگلیسی در یادداشتی که روزنامه ایندپندندت آن را منتشر کرد از شواهدی جدید مبنی بر دست داشتن رژیم سعودی در ارسال سلاح برای گروه‌های تروریستی در سوریه پرده برداشت.

فیسک گفت که در یکی از انبارهای زیرزمینی جبهه النصره در شهر حلب صدها خمپاره که در یکی از روستاهای بوسنی ساخته شده کشف شده و او در برگه‌های راهنمای استفاده از این خمپاره‌ها به نام شخصی برخورده و سپس با او در بوسنی ملاقات کرده است.

به گفته فیسک، این شخص به او گفته است که یک وزیر عربستانی و سه نفر از افسران ارتش این کشور به کارگاه او در بوسنی رفته و این سلاح‌ها را خریداری و به سوریه ارسال کرده‌اند.

عربستان در سال‌های اخیر حدود 200 میلیارد دلار در به آشوب کشاندن کشورهای سوریه، عراق، لیبی و لبنان و دیگر کشورهای منطقه با تجهیز و تسلیح گروه‌های تروریستی هزینه کرده است. بر اساس گزارشهای منتشر شده در رسانه‌ها، دو کشور عربستان و امارات در سال‌های اخیر در مجموع حدود یک هزار میلیارد دلار فقط خرید تسلیحات جنگی داشته‌اند، تسلیحاتی که همگی در کشتار مسلمانان منطقه استفاده شده است. عربستان فقط در دوران دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا 460 میلیارد دلار از ایالات متحده تسلیحات نظامی خرید و موجب شد که عربستان به عنوان «گاو شیرده» معروف شود.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در بازه زمانی 20 ساله (1998 تا 2017) عربستان سعودی هزینه‌های نظامی خود را 3 برابر افزایش داده و در سال 2015 این هزینه‌ها به بیشترین مقدار خود (90 میلیارد دلار در سال) رسید.

اکنون نیز سعودی‌ها به دنبال ادعاهای ایالات متحده برای توقف فروش سلاح به عربستان، در حالی از تلاش برای بومی کردن سلاح و سامانه‌های نظامی خود خبر می دهند که کارشناسان نظامی منطقه بارها تاکید کرده‌اند که این کشور توان فکری، علمی و عملی اجرای چنین طرح هایی را ندارد.

همچنین بلند پروازی‌های عربستان سعودی در حالی انجام می‌شود که ناظران سیاسی و نظامی پیش از این نیز با اشاره به اقدامات غرب برای فروش اسلحه و مهمات به ریاض هشدار داده‌اند که مخارج نظامی سنگین عربستان، منطقه غرب آسیا را به انبار مهمات آماده انفجار تبدیل کرده است.

درواقع نگاهی به روند هزینه‌ها و چگونگی استفاده سعودی‌ها از تجهیزات نظامی نشان می‌دهد که بر خلاف ادعاهای ریاض این هزینه‌های گزاف برای تامین سلاح ارتباطی با بخش دفاعی و تلاش عربستان برای تامین امنیت داخلی نداشته و در چارچوب جنگ‌افروزی در منطقه صرف شده است.

انتهای پیام/