درمان زخم کهنه ریزگردها در غبارخیزترین استان کشور نیازمند اعتبار و استمرار است

به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرمان، استان کرمان 20 درصد بیابان‌های کشور یعنی چیزی در حدود 6.3 میلیون هکتار بیابان را در خود جای داده است که 71 درصد این بیابان‌ها به دلیل کم‌بارشی تحت تاثیر فرسایش بادی قرار دارند و این مسئله استان کرمان را به غبارخیزترین استان کشور تبدیل کرده است به طوری که با اندک وزش بادی شاهد حرکت شن‌های روان و پدیده گرد و غبار هستیم؛ پدیده‌ای که حالا دیگر نمی‌توان آن را مهمان مردم محروم مناطق شرقی و جنوبی استان دانست و حالا دیگر به نوعی خود صاحب خانه شده است.

پدیده ریزگرد یا همان گرد و غبار ماجرا تکراری و آشنای مردم جنوب و شرق استان کرمان است که با هر بار آمدنش نفس را بر مرد و زن و پیر و جوان تنگ کرده و منجر به بسته شدن راه‌ها و تعطیلی ادارات می‌شود.

مهدی رجبی‌زاده مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری شمال استان کرمان با بیان اینکه در استان کرمان چیزی در حدود 6.3 میلیون هکتار بیابان داریم که 20 درصد بیابان‌های کشور در این استان قرار دارد اظهار داشت: 71 درصد این بیابان‌ها یعنی چیزی در حدود 4.5 میلیون هکتار عرصه بیابانی استان کرمان به دلیل کم‌بارشی تحت تاثیر فرسایش بادی است.

وی ادامه داد: تحت تاثیر فرسایش بادی بودن یعنی فقر پوششی گیاهی در این مناطق به اندازه‌ای زیاد است که با اندک وزش بادی شاهد حرکت شن‌های روان و پدیده گرد و غبار در این مناطق هستیم.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری شمال استان کرمان با بیان اینکه در استان خوزستان مناطق تحت تاثیر فرسایش بادی 700 هزار هکتار است گفت: این درحالی است که این عدد در استان کرمان به 4.5 میلیون هکتار می‌رسد.

وی بیان کرد: طبق مطالعات انجام شده از 16 شهرستانی که تحت مدیریت منابع طبیعی و آبخیزداری شمال استان کرمان است 14 شهرستان آن یا بیابانی هستند و یا در معرض بیابانی شدن قرار دارند.

رجبی‌زاده با اشاره به اینکه چیزی که ما را دچار مشکل می‌کند کانون‌های بحرانی حساس به فرسایش بادی است افزود: این کانون‌های یعنی جاهایی که مراکز حیاتی، زیرساخت‌ها، مناطق مسکونی و مراکز اقتصادی و راه‌های مواصلاتی ما در آن قرار دارد و حفظ این مراکز برای ما از اهمیت حیاتی برخوردار است.

وی با بیان اینکه در مطالعات انجام شده 28 کانون بحرانی به مساحت یک میلیون و 200 هزار هکتار تاکنون شناسایی کرده‌ایم گفت: این کانون‌های بحرانی باید حفظ و حراست شوند و آنها را باید نجات دهیم.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری شمال استان کرمان با اشاره به اینکه فعالیت‌های بیابان‌زدایی در استان کرمان به حدود 60 سال قبل می‌رسد خاطرنشان کرد: بارزترین این اقدامات اجرای کمربند سبز و یا جنگل تاغزار اطراف شهر کرمان است که کاشت آن از سال 1345 آغاز و تا سال 85 ادامه داشت و اگر این جنگل‌ها نبود ادامه حیات در شهر کرمان تحت هجوم شن‌های روان قابل تصور نبود.

وی با بیان اینکه در حال حاضر مناطق شرقی و شمال شرق استان کرمان در اولویت فعالیت‌های بیابان‌زدایی ما قرار دارد گفت: چهار شهرستان شرقی استان کرمان 2 میلیون و 100 هزار هکتار مساحت دارند که 62 درصد این اراضی یعنی چیزی در حدود 1 میلیون و 300 هزار هکتار آن عرصه بیابانی است.

رجبی‌زاده با اشاره به اینکه از این میزان 970 هزار هکتار آن مناطق تحت تاثیر فرسایش بادی است که فقر پوشش بالایی دارند افزود: بالغ بر 20 هزار هکتار مالچ پاشی و 48 هزار هکتار نهال‌کاری در شرق استان انجام شده است.

وی با بیان اینکه شرق استان کرمان که یک کانون حساس به فرسایش بادی برای ماست ادامه داد: در سال 98 و 99 حدود 152 میلیارد تومان در این مناطق هزینه شده که 80 درصد اعتبارات ما در حوزه بیابان‌ها در این چهار شهرستان هزینه شده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری شمال استان کرمان با اشاره به اینکه فرآیند بیابان‌زایی یک فرایند رو به رشد و جهانی است و تغییر اقلیم در آن نقش زیادی دارد افزود: تلاش ما بر این است که کاری انجام دهیم تا این کانون‌های بحرانی را از عوارض منفی بیابان‌زایی مصون نگه داریم. 

وی با بیان اینکه کانون اصلی فعالیت‌های مقابله با بیان‌زایی ما در شرق استان کرمان متمرکز است یادآور شد: طرح جامع مقابله با فرسایش بادی شرق استان کرمان در سال 95 تهیه شد و اعتباری معادل 536 میلیارد تومان در آن زمان نیاز داشت تا در یک برنامه پنج ساله بتوانیم کارهای زیربنایی را در منطقه انجام دهیم.

رجبی‌زاده با اشاره به اینکه تاکنون حدود 50 درصد اعتبارات اجرای این طرح به واسطه مشکلات منابع مالی دولت تأمین و کارهای بزرگی انجام شده است گفت: اجرای 11 هزار هکتار مالچ پاشی در برنامه بود که تاکنون 7 هزار هکتار آن انجام شده و این عملیات همچنان ادامه دارد.

وی با بیان اینکه در آن مناطق باید به صورت اورژانسی و فوریتی تپه‌های ماسه‌ای را در محل خودشان تثبیت می‌کردیم تا بعد از آن بتوانیم وارد فعالیت‌های بیولوژیک و پوشش گیاهی شویم تصریح کرد: مالچ پاشی فعالیت بسیار هزینه‌بری است و امروز مالچ را کیلویی 8 هزار تومان خریداری می‌کنیم و هر هکتار مالچ پاشی حدود 70 میلیون تومان هزینه دارد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری شمال استان کرمان با اشاره به اینکه بیابانی‌زدایی در این مناطق مانع تبعات بعدی از جمله مهاجرت می‌شود که این اقدامات لازم است گفت: در بیابان زدایی شهرستان خاصی را هدف فرا نمی‌دهیم و منطقه جغرافیایی مورد هدف ما است.

وی با بیان اینکه امیدواریم با تزریق اعتبارات طرح جامع مقابله با فرسایش بادی شرق استان کرمان را در چند سال آینده به نتیجه برسانیم و منطقه را حفاظت کنیم افزود: البته انجام این اقدامات به این معنا نیست که در این منطقه هیچ وقت دچار طوفان شن و گرد و غبار نخواهیم شد.

سعیده رسولی کارشناس و مسئول بررسی آلودگی هوای حفاظت محیط زیست استان کرمان نیز با بیان اینکه مشکلات زیست محیطی یک شبه و یک روزه بوجود نمی‌آید اظهار داشت: این مشکلات نتیجه فعالیت‌های انسانی و عوامل طبیعی در دراز مدت و نتیجه فعالیت‌های ما در گذشته است.

وی با عنوان اینکه تغییر کاربری اراضی کشاورزی، کشاورزی‌های غیر اصولی و سوء مدیریت منابع آب و از بین رفتن پوشش‌های گیاهی در عرصه‌های طبیعی و تخریب مراتع جزو عوامل انسان ساختی هستند که این مسئله را تشدید کردند افزود: خشکسالی‌های دهه‌های اخیر و قرار گرفتن استان کرمان در اقلیم گرم و خشک و بیابانی و بارش‌های کم در استان نیز از جمله عوامل طبیعی هستند که به این مسئله دامن زده است.

مسئول بررسی آلودگی هوای حفاظت محیط زیست استان کرمان با اشاره به اینکه استان کرمان در جنوب و شرق با استان سیستان و بلوچستان و در شمال و غرب با استان یزد هم مرز است و این مسئله باعث شده تا مشکل شن‌های روان و گرد و غبار در استان کرمان شدت پیدا کند تصریح کرد: حفاظت از محیط زیست یک موضوع فرابخشی است و تعداد زیادی از  دستگاه‌های اجرایی و ارگان‌ها باید در این زمینه فعالیت کنند تا نتایج مثبتی را در این حوزه شاهد باشیم.

وی با بیان اینکه کارگروه استانی مقابله با پدیده گرد و غبار را داریم و ادارات منابع طبیعی شمال و جنوب استان، جهاد کشاورزی شمال و جنوب، محیط زیست، دانشگاه‌های علم پزشکی، هوا شناسی، آب و منطقه‌ای، آب و فاضلاب، آموزش و پرورش و هلال احمر استان کرمان عضو این کارگروه هستند ادامه داد: سند جامع مقابله با گرد و غبار دو سال گذشته تدوین و در شورای برنامه‌ریزی استان تصویب شده است.

رسولی با اشاره به اینکه اعتبار خوبی در سال گذشته به استان کرمان در راستای مقابله با گرد و غبار تخصیص داده شد و بیشترین اعتبار به ادارات منابع طبیعی شمال و جنوب استان کرمان اختصاص یافت افزود: مالچ پاشی، کاشت نهال، ایجاد بادشکن زنده و غیر زنده و ایجاد تله رسوب‌گیر از جمله اقداماتی است که آغاز شده و انجام آن همچنان ادامه دارد.

وی با بیان اینکه متأسفانه استان کرمان با توجه به مطالعات سند منشأیابی داخلی سازمان حفاظت محیط زیست که در سال 97 نتایج آن بدست آمد غبارخیزترین استان کشور است گفت: تقریباً در اکثر شهرهای استان کانون‌های گرد و غبار را با شدت‌های متفاوت داریم که بیشترین آن در مناطق جنوبی و شرقی استان کرمان قرار دارد.

مسئول بررسی آلودگی هوای حفاظت محیط زیست استان کرمان با اشاره به اینکه تا کنون اعتبارات مربوط به گرد و غبار از صندوق توسعه ملی اختصاص پیدا کرده است بیان کرد: می‌طلبد که از محل اعتبارات استانی نیز اعتبار ویژه‌ای را در این حوزه داشته باشیم.

وی با بیان اینکه نکته مهم اینجاست که اعتبارات اختصاص یافته در این حوزه در سال‌های آینده نیز ادامه داشته باشد تصریح کرد: در صورتی که اقدامات انجام شده ادامه‌دار نباشد کارهایی هم که تاکنون انجام شده بی‌نتیجه می‌ماند.

رسولی ادامه داد: تا کنون نهال‌کاری وسیعی در استان برای مقابله با گرد و غبار و شن‌های روان انجام شده که این نهال‌ها نیازمند مراقبت و آبیاری هستند و اعتبارات بسیار زیادی در این حوزه لازم است تا نتیجه اقدامات خود را در مقابله با گرد و غبار مشاهده کنیم.

وی با بیان اینکه تنها وسیله و ابزار شناسایی گرد و غبار ایستگاه‌های پایش کیفی هوا است گفت: با پیگیری‌های انجام شده تاکنون 9 ایستگاه پایش کیفی هوا در شهرهای بم، ریگان، فهرج، کهنوج، زرند، کرمان، راور و انار نصب شده است که با توجه به گستردگی و غبارخیز بودن استان تعداد این ایستگاه‌ها باید افزایش پیدا کند.

انتهای پیام/511/ ت