رضا امیرخانی: هیچ مرزی میان ایران و افغانستان نمی‌شناسم
رضا امیرخانی گفت: از نظر من به عنوان فردی که در فرهنگ زندگی می‌کند و نه در جغرافیا، هیچ مرزی میان ایران و افغانستان نیست و معتقدم در وطن فرهنگی ما مرزی وجود ندارد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، مراسم اختتامیه «کارگاه طراحی خدمات ویژه هم‌وطنان افغانستانی عضو کتابخانه‌های عمومی» سه‌شنبه، 19 اسفندماه با حضور رضا امیرخانی نویسنده مطرح کشور، سیدمرتضی حسینی شاه‌ترابی منتقد، مدرس داستان‌نویسی و از فعالان فرهنگی افغانستانی، مجتبی نوروزی، معاون مرکز مطالعات راهبردی روابط فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، امین متولیان، معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد، مهدی توکلیان مدیرکل روابط عمومی و امور بین الملل نهاد، سجاد محمدیان، سرپرست دفتر پژوهش و آموزش نهاد، محمد هادی ناصری طاهری، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان تهران و با ارتباط تصویری با استان‌های مشارکت کننده در این کارگاه‌ها، در سالن اجتماعات کتابخانه مرکزی پارک‌شهر برگزار شد.
در ابتدای این مراسم سجاد محمدیان، سرپرست دفتر پژوهش و آموزش نهاد درباره ضرورت طراحی و برگزاری این کارگاه‌ها گفت: دفتر پژوهش و آموزش نهاد به منظور تکمیل طرح شناسایی و طراحی خدمات برای رفع نیاز مخاطبان، اقدام به مطالعه و بررسی نیازهای مخاطبان کتابخانه‌های عمومی کرد که یکی از گروه‌های اصلی در این مطالعات، هم وطنان افغانستانی بودند.
تلاش برای شناسایی نیاز مخاطبان و طراحی خدمات برای آنها
وی افزود: بر این اساس کارگاه‌هایی با حضور مربیان ایرانی و افغانستانی و همراهی کتابداران و کارشناسان 5 استان، 7 کارگاه برگزار شد؛ در هر کارگاه پنج نوجوان افغانستانی حضور داشتند. روشی که در این کارگاه‌ها مورد استفاده قرار گرفت «داستان‌سرایی» بود، به طوری که هر نوجوان افغانستانی یک داستان با محوریت یکی از خدمات کتابخانه‌های عمومی را بر اساس خاطرات، تجربیات و تخیل خود ارائه می‌کردند.
محمدیان درباره آثار ارائه شده در این کارگاه‌ها توضیح داد: ماحصل این کارگاه‌ها ارائه 16 اثر داستانی با موضوعاتی چون «شناخت و حفظ هویت»، « مشاوره تحصیلی، شغلی و روانشناسی»، «نقش کتابخانه برای پر کردن اوقات فراغت» و «امانت دادن تجهیزات » بود. که این آثار در ادامه اجرای کارگاه‌ها با حضور مجید اسطیری، عباس حسین‌نژاد، خداداد حیدری و حامد محقق داوری شد.
سرپرست دفتر پژوهش و آموزش نهاد یادآور شد: از همکارانم در استان‌های تهران، سمنان، قم، یزد و خراسان رضوی و همچنین مربیان و داوران عزیز و ارجمند که ما را در اجرای بهتر این کارگاه یاری کردند تشکر می‌کنم و امیدوارم که بتوانیم خروجی این کارگاه‌ها را به شناسنامه خدمت تبدیل کنیم و آن را در کتابخانه‌های عمومی کشور اجرا کنیم.
کرونا و یادآوری بدون مرز بودن جهان
در ادامه این مراسم رضا رضا امیرخانی، از نویسندگان مطرح کشور ضمن تقدیر از برگزارکنندگان این برنامه با اشاره به شرایط ویژه حاکم بر جهان به واسطه شیوع گسترده ویروس کرونا، طی سخنانی گفت: جلساتی که درباره افغانستان برگزار می‌شود همواره برای من جلسات خوب و محترمی بوده است و این اولین جلسه‌ای است که بعد از شیوع کرونا با افتخار و با لذت در آن شرکت کرده‌ام.
امیرخانی با بیان خاطره‌ای افزود: سال گذشته از من خواسته شد که یک پیام نوروزی به خواهران و برادران افغانستانی بدهم؛ به یاد آوردم حدود 28 سال پیش که در یکی از نقاط محروم ایران به کار آمارگیری مشغول بودم، متوجه شدم که برخی از بچه‌های آن مناطق نام‌هایی چون آبله، قحطی و سیل دارند؛ پرسیدم که «این اسم‌ها از کجا آمده؟» گفتند «این اسم گذاری‌ها مربوط به سال‌هایی است که این مناطق درگیر آبله، قطعی و سیل بوده؛ بر این اساس خیلی خوش‌بینانه و خیلی خام‌دستانه در اسفند سال گذشته در آن پیام گفتم که «انشاالله امسال کسی نام فرزندش را کرونا نگذارد. امیدوارم که این بیماری زود تمام شود و برود» ولی گویا اکنون به واقع با دوره‌ای به نام دوره کرونا روبرو هستیم.
وی افزود: از نظر من مهمترین ویژگی کرونا «بدون مرز بودن» آن است. به طوری که اولین باری است که فردی به نام علی در تهران با برادر افغانستانی خود، خواهر نیویورکی خود، پسرخاله سنگالی خود و با همه جهان فامیل شده است. یک موجود کوچک بدون مرز به ما نشان داد که همه ما یک پاره هستیم. اگرچه ای کاش خداوند چیز بهتری را مقرر می‌کرد تا ما را به این درک و فهم برساند که مرزها نمی‌توانند از بسیاری از چیزها جلوگیری کنند.
این نویسنده تصریح کرد: کرونا در زمره پدیده‌هایی بود که دوباره به ما یادآور شد که مرزها واقعی نیستند و ما در دنیای بدون مرز زندگی می‌کنیم. امروز وقتی دعا می‌کنیم که خداوند شر این ویروس را از سر همه جهان رفع کند، تقسیم بندی نمی‌کنیم که خداوند این قوم را نجات دهند و آن قوم را نه و این مذهب را نجات دهد و آن مذهب را نه. چراکه این مذاهب و این قوم‌ها با یکدیگر مرز دارند، همچنان که دشمنان با یکدیگر مرز دارند، اما کرونا بین مرزها حرکت می کند.
خطرناک بودن تثبیت مرزهای جغرافیایی میان ایران و افغانستان
امیرخانی در ادامه با اشاره به روند جهانی شدن گفت: همه ما تصور می‌کردیم که «جهانی شدن» را از طریق دیگری دریافت خواهیم کرد، اما پیش از آن‌که جهانی شدن را از طریق تکنولوژی و فناوری‌های جدید درک کنیم، این درک خیلی با مفهوم‌تر و بامعناتر، از طریق کرونا به همه ما سرایت کرد. در جهان بدون مرز که همه تلاش می‌کنند مرزهای جغرافیایی و سیاسی را به دلیل منافع ملی نادیده بگیرند و اتحادیه‌های مختلفی برای برداشتن این مرزها تشکیل می‌دهند، ما یکی از متزلزل‌ترین مرزهای فرهنگی و سیاسی خودمان را بسیار جدی و محکم گرفته‌ایم.
نویسنده کتاب «جانستان کابلستان» تأکید کرد: از نظر من به عنوان فردی که در فرهنگ زندگی می‌کند و نه در جغرافیا، هیچ مرزی میان ایران و افغانستان نیست و معتقدم در وطن فرهنگی ما مرزی وجود ندارد؛ همچنان‌که علی معلم‌دامغانی می‌گوید: «چو در ری پوپک هندو به شارستان بطِ بحری، به گنگا طوطیان دیدم به لحن ماورالنهری». از این منظر اگرچه در جغرافیای سیاسی، اقتصادی مرزهایی وجود دارد، اما دنیا در تمام این سال‌ها تلاش دارد تا این مرزها را از میان بردارد و ما می‌رویم به سمت انسانی که با همه دنیا مراوده دارد در عین این که هویت خود را حفظ می‌کند.
وی تأکید کرد: در این دنیایی که مرزهای جغرافیای سیاسی و اقتصادی و همه مرزها در حال شکستن هستند، تأکید و تثبیت مرزهای جغرافیای سیاسی آن هم بین ایران و افغانستان که انصافاً پاره‌ای از یک پیکرند بحثی خطرناک است. به خصوص برای ایرانی که سال‌هاست میزبان خواهران و برادران افغانستانی است که برخی از آنها هرگز افغانستان را ندیده‌اند.
لزوم ایجاد بستر مناسب برای زندگی مهاجران افغانستانی
امیرخانی با اشاره به لزوم فراهم کردن بستری مناسب برای زندگی هم‌وطنان افغانستانی در کشور گفت: پس از نوشتن کتاب «جانستان و کابلستان» در میان جوانان و نوجوانان افغانستانی فراوان افرادی بودند که به من مراجعه کردند و از کتاب من تعریف؛ از آنها می‌پرسیدم که «آیا روایت من شبیه کشورتان بود؟» و آنها جواب می‌دادند که «نمی‌دانیم شبیه بود یا نه، اما این کتاب پنجره‌ای بود که از آن کشور خودمان را دیدیم»
این نویسنده ادامه داد: اینجا برای اولین بار متوجه شدم که ما نسل بزرگی از نسل سومی‌های افغانستانی را داریم که تا به حال این کشورشان را ندیده‌اند؛ آنها ایران را دیده‌اند و در ایران زندگی کرده‌اند بدون این که بخواهند هویت خود را از دست بدهند و ما موظفیم دنیایی را بسازیم که آنها در این جغرافیا و در این امکان زمانی و تاریخی، احساس غربت نداشته باشند.
وی با تقدیر از برگزارکنندگان این برنامه گفت: بسیار متشکرم از نهاد کتابخانه‌های عمومی که این فضا را فراهم کرده که برادران و خواهران افغانستانی به راحتی بتوانند در کتابخانه‌های عمومی عضو شوند؛ در بسیاری از کتابخانه‌های دنیا فارغ از خدمت امانت کتاب، تلاش می‌شود که امکان ورود و استفاده همگان از قرائتخانه‌ها فراهم شود و حتی برای امانت دادن کتاب نیز شرایطی بسیار ساده در نظر می‌گیرند تا حتی افرادی که به صورت غیرقانونی در کشورشان حضور دارند به سمت کتاب و کتابخوانی جذب کنند.
رضا امیرخانی ادامه داد: چراکه آنها این حقیقت را می‌دانند که جذب هر نفر به کتابخانه، کمک به امنیت و سلامت کشورشان است؛ آن گونه که در فیلم مشهور «شهر فرشتگان» نشان داده می‌شود کتابخانه‌ها از بهشتی‌ترین نقاط دنیا هستند. از این منظر معتقدم که دسترسی هر انسان به کتابخانه باید بدون محدودیت مانند دسترسی انسان‌ها به آسمان باشد.
انتهای پیام/
