غالب فعالیت‌های مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، نمایش‌دهنده زندگی و عملکرد شهداست
قاضی با بیان اینکه مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس یکی از وظایف اصلی خود را معرفی شهدا می‌داند، گفت: غالب فعالیت‌های مرکز، نمایش‌دهنده زندگی و عملکرد شهداست.
به گزراش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، امام خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی در دیدار دست‌اندرکاران کنگره 4 هزار شهید استان یزد با بیان اینکه شهیدان در عالم برزخ، زندگی مخصوصی دارند و پیام مهم آنها به کسانی که راهشان را ادامه دهند، بشارت به در امان بودن از ترس و اندوه است، تصریح کردند: انگیزه شهیدان از حضور در میدان جهاد همچنان‌که در وصیت‌نامه‌های آنها موجود است، حمایت از انقلاب، امام بزرگوار، حجاب، دفع شرّ دشمن و هموار شدن راه نظام برای دستیابی به اهداف آن بود که باید مراقبت کرد این آرمانها به‌دست برخی افراد نفی و مخدوش نشود.
ایشان با ابراز تأسف از افرادی که زیر سایه جمهوری اسلامی و به برکت مجاهدت شهیدان و رزمندگان در امنیت و آزادی زندگی، اما بر خلاف اهداف آن خون‌های پاک فعالیت می‌کنند، فرمودند: در مقابل این تلاش‌ها، کار و تلاش در راه حق و شهیدان را مضاعف کنید.
از این رو خبرگزاری تسنیم برای ارج نهادن به مقام شامخ شهدا و پیگیری از فعالیت‌های متولیان امر در خصوص شهدا در سال 99 و برنامه‌های آنها در سال جدید با مسئولین این نهاد‌ها گفت‌وگو کرده است. در این قسمت با مرتضی قاضی مدیر گروه مطالعات فرهنگی اجتماعی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس گفت‌وگو کرده‌ایم و او در خصوص فعالیت‌های این مرکز توضیحاتی را ارائه کرد.
* بازخوانی اسناد دفاع مقدس ما را در شناخت شهدا یاری می‌دهد
مرتضی قاضی مدیر گروه مطالعات فرهنگی اجتماعی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم با اشاره به تاریخچه شکل‌گیری مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس و همزمان شدن سال 1400 با چهلمین سالگرد تأسیس این مرکز، به توصیف انواع اسناد باقی‌مانده از هشت سال دفاع مقدس که در این مرکز گردآوری شده است، پرداخت و گفت: با بررسی اسناد باقی‌مانده از دوران جنگ، ویژگی‌های فرماندهی و مدیریتی فرماندهان و رزمندگان دفاع مقدس مانند درایت، تدبیر، خلاقیت و ابتکار این عزیزان نمایان می‌شود. به همین دلیل می‌طلبد به بررسی اقدامات این بزرگوران از طریق بازخوانی اسناد بپردازیم.
وی با بیان اینکه فایل‌های صوتی و متنی از سخنان و اقدامات بسیاری از فرماندهان شهید جنگ، از بالاترین رده فرماندهی تا رده فرمانده گردان‌‌ها در مرکز اسناد نگهداری می‌شود؛ خاطرنشان کرد: طبیعتاً بازخوانی این اسناد صوتی و مکتوب در کنار تاریخ شفاهی فرماندهان میتواند ما را در شناخت شهدای جنگ کمک و یاری دهد و از این رو اسناد مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس میتواند نقش کلیدی در معرفی شخصیت شهدا داشته باشد.
* مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس یکی از وظایف اصلی خود را شناخت و معرفی شهدا می‌داند
مدیر گروه مطالعات فرهنگی اجتماعی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس بازخوانی اسناد مکتوب و شفاهی سال‌های دفاع مقدس و همچنین بررسی تاریخ شفاهی فرماندهان دفاع مقدس را در حال حاضر دو وظیفه اصلی این مرکز خواند و افزود: تاریخ شفاهی فرماندهان روز به روز در این مرکز ثبت و ضبط می‌شود تا با بهره‌گیری از آنها، وقایع و شخصیت‌های دفاع مقدس را بهتر بشناسیم و بتوانیم برای الگوگیری در همه زمینه‌ها استفاده کنیم.
قاضی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس یکی از وظایف اصلی خود را شناخت و معرفی شهدا می‌داند، یادآور شد: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس تاکنون در خصوص سه شهید شاخص والامقام، حسن باقری، احمد کاظمی و مهدی باکری کتاب تهیه کرده است که البته این کتاب‌ها مجموعه مقالات درباره ویژگی‌های شخصیتی این شهیدان بزرگوار است که در مجله نگین ایران، در دهه 1380 منتشر شده‌اند.
وی با بیان اینکه تشریح ابعاد فرماندهی و مدیریتی شهدا در دوران دفاع مقدس در حوزه تجربه‌نگاری و مدیریت دانش بسیار مهم و ضروری است، تصریح کرد: با استفاده از صوت و متن جلسات طراحی و هدایت عملیات‌ها، بیسیم‌ها، سخنرانی‌ها و مصاحبه‌ها، می‌توان فهمید که یک فرمانده چگونه نیروهای تحت امر خود را هدایت و فرماندهی می‌کرده‌است. از این اسناد می‌توان در محصولات مختلف رسانه‌ای بهره گرفت. به عنوان مثال، اسناد صوتی شهید حسن باقری که در سریال «آخرین روزهای زمستان» مورد استفاده قرار گرفته، از جمله اسنادی است که راویان مرکز در دوران دفاع مقدس ثبت و ضبط کرده‌اند و آرشیو اصلی این اسناد در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس قرار دارد. با این آرشیو می‌توان نشان داد شهید حسن باقری، فرمانده جوان دفاع مقدس، چگونه توانسته با تدبیر و خلاقیت خود، اقدامات بسیار بزرگی را در سال‌های دفاع مقدس انجام دهد. به همین دلیل مرکز اسناد بانک جامعی از اسناد مجاهدت‌ها و اقدامات شهدای والا مقام را در اختیار دارد.
* انتشار کتب شهدا توسط مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس
مدیر گروه مطالعات فرهنگی اجتماعی مرکز اسناد با بیان اینکه می‌توان بسیاری از تدابیر و ویژگی‌های فرماندهی فرماندهان دفاع مقدس را بر اساس اسناد به نسل‌های بعد منتقل کرد، اظهار داشت: کتب شهدای والامقام، باکری و باقری و کاظمی توسط مرکز اسناد چاپ و منتشر شده است و علاقه‌مندان می‌‌توانند برشی از زندگی این بزرگواران را در این کتب مطالعه کنند. قرار است ان‌شاءالله امسال این کتب تجدید چاپ شوند.
قاضی در ادامه سخنان خود به چاپ کتاب «شهید همت در مکتب نبوی» اشاره کرد و گفت: این کتاب به ویژگی‌های مدیریتی شهید ابراهیم همت بر اساس مکتب پیامبر اعظم(ص) می‌پردازد. به عبارت دیگر در این کتاب اقدامات شهید در دوران دفاع مقدس با ویژگی‌های مدیریتی سیره پیامبر گرامی اسلام تطبیق داده شده است.
وی به چاپ کتاب «مژه‌های سوخته» اشاره کرد و گفت: این کتاب که از رده «فرمانده جوان» است، به زندگی فرمانده شهید «یوسف کلاهدوز» پرداخته و توسط فرزند شهید نگارش شده و قلمی بسیار روان و جذاب دارد.
* کدام کتب مرکز در سال 1400 منتشر می‌شود؟
مدیر گروه مطالعات فرهنگی اجتماعی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه 17 راوی این مرکز در دوران دفاع مقدس یا پس از آن به شهادت رسیده‌اند، اظهار داشت: از این عزیزان که به عنوان «تاریخ‌نگاران و راویان صحنه نبرد» یاد می‌شود تاکنون 6 جلد کتاب منتشر شده است؛ زندگینامه شهیدان ملکی، موسوی، الله‌داد، رضوانی، عیسی‌وند، جلائی‌پور، فیض، صالحی، امیری‌مقدم و صادقی‌نژاد.
وی با بیان اینکه در سال 1400 هم انتشار زندگینامه شهدای راوی ادامه خواهد داشت؛ اظهار امیدواری کردکه کتب شهیدان اسحاقی، درودیان، صباغیان وگرکانی در سال جدید به محصول برسد.
مدیر مرکز مطالعات فرهنگی اجتماعی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس ادامه داد: ناگفته نماند علاوه بر کتبی که اشاره شد، در لابلای کتب خاطرات یا کتب تاریخ شفاهی فرماندهان منتشر شده در مرکز، نام و یاد و اقدامات بسیاری از شهدای گرانقدر دفاع مقدس ذکر می‌شود.
قاضی با بیان اینکه در گروه مطالعات نظامی مرکز اسناد، با مدیریت جناب رستمی، نیز اقدامات مهمی در زمینه معرفی شهدای جنگ انجام می‌شود، تصریح کرد: در این گروه به فعالیت‌ها و عملیات‌های یگان‌های عملیاتی در دوران جنگ به صورت اختصاصی پرداخته می‌شود و شناسنامه، کارنامه و اطلس هر یگان تهیه می‌شود. در تهیه شناسنامه و کارنامه هر یگان، قطعاً شهدای شاخص آن یگان نیز مورد توجه قرار می‌گیرند.
* غالب فعالیت‌های مرکز، نمایش‌دهنده زندگی و عملکرد شهداست
وی خاطرنشان کرد: یکی از گونه‌های اطلس در گروه مطالعات نظامی، اطلس‌های مناطق جنگی است که در این اطلس‌ها نیز به شهدای شاخص هر منطقه توجه می‌شود. البته این به معنای تولید زندگینامه این شهدا نیست بلکه برشی از فعالیت‌های شهدا که مرتبط با آن منطقه است، منتشر می‌شود. به عنوان مثال، در «اطلس آبادان» به شهدای مقاومت یک ساله آبادان در دوران محاصره اشاره می‌شود.
این پژوهشگر دفاع مقدس به تولید کتب تاریخ شفاهی دفاع مقدس فرماندهان جبهه حق علیه باطل اشاره کرد و گفت: تاریخ شفاهی بسیاری از فرماندهان و مسئولان جنگ ثبت و ضبط شده است که این بزرگواران در لابه‌لای گفته‌های خود حتماً به ذکر عملکرد شهدای همرزم خود می‌پردازند. به همین جهت می‌توان گفت که غالب فعالیت‌های مرکز، نمایش‌دهنده زندگی و عملکرد شهداست.
قاضی به فعالیت‌های مرکز در سال جدید اشاره کرد و گفت: در سال جدید پروژه زندگینامه شهید محلاتی، شهید مهدی باکری، شهید اسماعیل دقایقی، شهید محمود کاوه، شهید عبدالمحمد سالمی‌نژاد و چند شهید بزرگوار دیگر به نتیجه خواهد رسید.
وی ادامه داد: طبق بررسی‌های انجام شده به این نتیجه رسیدیم متأسفانه به زندگی بسیاری از فرماندهان شهید شاخص پرداخته نشده است. از ایم رو با همکاری حفظ آثار سپاه استان‌ها، تولید کتاب زندگینامه شهدای شاخص هر استان را با تأکید ویژه روی ویژگی‌های فرماندهی و مدیریت این شهدا در دستور کار قرار داده‌ایم، البته شهدایی که تاکنون برای آنان کتاب درخور تهیه نشده باشد. کتب 10 فرمانده شهید شاخص استان خراسان رضوی از جمله این پروژه‌ها است که به امید خدا در سال 1400 به نتیجه خواهند رسید.
انتهای پیام/
