متقاضیان طرح اقدام ملی مسکن در جاده دوراهی نوسان قیمت تمام‌شده ساختمان/ طرحی که به مستأجران خانه‌به‌دوش روی خوش‌نشان نداد
گروه استانها- باگذشت یک سال از اجرای طرح اقدام ملی مسکن متقاضیان این طرح بر سر ماندن و یا حذف شدن از دور نهایی سردر گریبان هستند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم ، با توجه به نابسامانی‌های بازار مسکن که این روزها روزبه‌روز وضعیت آن نامطلوب‌تر هم می‌شود تهیه یک سرپناه ساده حتی در نقطه‌ای پایین‌شهر و یا به عبارتی یک آپارتمان کوچک در پایین شهر برای یک خانواده کم درآمد و حتی قشر متوسط چیزی شبیه یک معجزه است.
بازار مسکن دست دلالان افتاد به‌طوری‌که در سال گذشته با صعود قابل‌توجه قیمت، و درعین‌حال سقوط حجم معاملات به پایان رسید هرچند بازار مسکن و آینده آن در سال 1400 غیرقابل‌پیش‌بینی است و قیمت یک آپاراتمان نقلی شاید بین 500 میلیون‌تا 1 میلیارد تومان آن‌هم بستگی به موقعیت جغرافی و منطقه موردنظر برای یک خانواده معامله شود.
حال سؤال یک زوج جوان که تازه زندگی خود را شروع کردند و یا یک کارگر با حقوق 2 میلیون تومان و یک بازنشسته و خانواده کم‌درآمد در شرایط تورم امروزی کشوریک میلیارد تومان را از کجا و چگونه فراهم کند؟ چرا باید خرید یک مسکن برای یک خانواده ایرانی چیزی شبیه رؤیا و معجزه باشد؟
درزمان دولت‌های گذشته طرح‌ها و برنامه‌هایی برای خانه‌دار شدن اقشار محروم و کم‌درآمد و یا به‌اصطلاح بی‌خانه اجرا شد که بعضاً ایرادهایی به دنبال داشت اما مهم‌ترین و شاخص‌ترین طرح که همان طرح مسکن مهر بود در زمان دولت نهم و دهم اجرا شد هرچند حرف‌وحدیث‌هایی به نبال داشت اما تا حدودی توانست بر سر خانواده‌های کم‌درآمد و یا زوج‌های جوان یک سرپناه پهن نماید.
در زمان دولت تدبیر و امید هم طرح‌هایی در حوزه مسکن و باهدف خانه‌دار کردن مردم اجرا شد اما این طرح‌ها نتوانست آن‌گونه که بایدوشاید بر وضعیت بخش مسکن و خانه‌دار شدن مردم تأثیر داشته باشد ازجمله صندوق پس‌انداز مسکن تا فروش اقساطی و مسکن اجتماعی و حمایتی و غیره تا این‌که در زمستان سال 98 دولت را برآن داشت تا «طرح اقدام ملی مسکن» را اجرا کند.
به‌موجب این طرح دولت باید 400 هزار واحد مسکونی کار ساخت 200 هزار واحد آن در شهرهای جدید و با مشارکت بخش خصوصی و100 هزار واحد در مناطق فرسوده و از سوی شرکت بازآفرینی شهر و هم‌چنین 100 هزار واحد هم بر عهده بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است را ساخته و در اختیار متقاضیان قرار دهد.
اوایل شهریورماه سال 99 هم استارت، ثبت‌نام طرح ملی مسکن از استان کرمان کلید خورد؛ در اولین گام در سیستان و بلوچستان، قم، خراسان‌شمالی و خراسان جنوبی نام‌نویسی شروع شد استان تک شهرستان قم هم که باید 13 هزار و500 واحد مسکن را در بازده زمانی 2 تا 3 ساله ساخته و در اختیار قمی‌ها قرار دهد طبق شرایط این طرح؛ افرادی که از سال 84 فاقد مسکن ملکی بوده و تاکنون تسهیلات وام مسکن دریافت نکرده‌اند می‌توانند از این طرح استفاده و مسکن دار شوند.
اصل ماجرا از جایی شروع شد که بدون آگاهی مسئولان قمی و متقاضیان این طرح برای 11 هزار متقاضی قمی واحدهای مسکونی در 70 کیلومتری شهرستان اراک بانام شهرک امیرکبیر در نظر گرفته شد که موجب اعتراض‌هایی شد و با پیگیری استاندار و معاونت عمرانی بعد از الحاق اراضی 560 هکتاری قرار شد این متقاضیان در خود شهر قم واحدهای خود را دریافت کنند.
اما این پایان ماجرای طرح اقدام ملی مسکن نبود چراکه با توجه به شرایط اقتصادی و نوسانات قیمت مسکن و از سو قیمت تمام‌شده مصالح و هم‌چنین هزینه‌های اجرای زیرساخت‌ها برای این واحدها درحالی‌که در ابتدای شروع ثبت‌نام متقاضیان باید مبلغی بین 2 تا 3 میلیون آورده داشته باشند در جریان رکود بازار مسکن و افزایش قیمت تمام‌شده ساختمان هر متقاضی باید ماهانه 15 میلیون تومان پرداخت کند و برای این امر هم 100 میلیون تومان وام در نظر گرفته‌شده است.
اما با نوسانات قیمت بازار مسکن هر مترمربع زمینی که برای ساخت این طرح در نظر گرفته می‌شود با در نظر گرفتن قیمت روز در حال تغییر است لذا یک آپارتمان 100 متری که در پردیسان برای متقاضیان در نظر گرفته‌شده است از 250 میلیون اکنون به 500 میلیون و شاید با توجه به قیمت زمین در سال 1400 ممکن چند برابر دیگر هم افزایش پیدا کند این میان متقاضیانی که برای رهایی از مستأجری و خانه‌به‌دوشی دست‌به‌گریبان این طرح شدند اکنون وسط راه میان ماندن و نماندن سردر گریبان هستند چون قیمت مصالح و قیمت تمام‌شده زمین در تلاطم است.
با مصاحبه‌های میدانی از برخی متقاضیان این طرح مشخص‌شده است بسیاری از این افراد به این خیال که با ثبت‌نام قرار است از شبح مستأجری نجات پیدا کنند اقدام به ثبت‌نام کرده و آنچه به‌عنوان پس‌انداز اندوخته داشتند برای این طرح در طبق اخلاص گذاشتند درحالی‌که این طرح از ابتدای اجرا تنها برای اقشار متوسط به بالا در نظر گرفته‌شده بود و یک خانوار کم‌درآمد و یا زوج جوان توانایی پرداخت 15 میلیون تومان آورده برای هزینه ساخت چنین واحدهایی را ندارد.
چرا نباید به فکر مسکن کم‌درآمدها باشند
یکی از متقاضیان مسکن طرح اقدام ملی مسکن که به این امید این طرح می‌تواند ناجی او از مستأجری باشد در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم می‌گوید: مسکن مهر که طبق شرایطی که داشت مختص قشر کم‌درآمد بود اما بعدها دلالان و سرمایه‌دارها چندین مسکن مهر را خریداری کردند درحالی‌که خود کلی زمین و ملک اختصاصی داشتند بعدها این خانه‌ها را باقیمت‌های دو برابری فروختند مسکن ملی هم باید حداقل 350 میلیون تومان متقاضی ظرف دو سال به‌عنوان آورده داشته باشیم من مستأجر چگونه می‌توانم چنین آورده‌ای را فراهم کنم؟
از علی بی‌طرفان که در این طرح ثبت‌نام کرده و برای این امر خودروی خود را فروخته می‌پرسم مگر از شرایط این طرح مطلع نبودی بیان می‌کند: چرا در سایت‌ها مطالعه کردم که باید هرماه حداقل 15 میلیون را فراهم کنم و با توجه به قیمت روز بازار مسکن ممکن است قیمت تمام‌شده واحدها هم‌تغییر کند ولی برای رهایی از مشکلات مستأجری خیال می‌کردم که این طرح ممکن است ناجی من از چالش مستأجری و خانه‌به‌دوشی باشد.
مددجویان بهزیستی و دارای معلول به کجا پناه ببرند؟
مرتضی یزدی بازنشسته 60 ساله‌ای است که دو فرزند معلول دارد و تاکنون مستاجرمانده وی درباره طرح اقدام ملی مسکن عنوان می‌کند: از سوی بهزیستی به ما اطلاع دادند که طرحی از سوی دولت در حال اجرا است که بهزیستی و مددجویان آن‌هم با کمک خیرین مسکن‌ساز سهم دارند و می‌توانند متقاضی باشند من هم ثبت‌نام کردند قرار بود 150 میلیون تومان آن را بهزیستی متقبل شود و سهمی هم خیرین مسکن‌ساز ولی با توجه به این‌که قیمت تمام‌شده ساختمان افزایش‌یافته است من توانایی ادامه در این طرح را ندارم.
به گفته این متقاضی؛ تنها راه موفقیت این طرح قطع دست دلالانی است که بازار مسکن را قبضه کرده‌اند مگر نه‌تنها من مددجوی بهزیستی بلکه قشر متوسط و حتی مرفه هم رضایت ندارد با این هزینه بالا یک آپارتمان نقلی را متقاضی باشد هزینه ساخت چنین واحدهایی در شرایط کنونی برای دولت بالا است و ما هم توانایی فراهم کردن هزینه آن را نداریم.
یک آپارتمان نقلی برای متقاضی 700 میلیون تومان تمام می‌شود
یک متقاضی دیگری که حتی تا مرحله سبز شدن فرم «جی » خود پیش رفته در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم می‌گوید: در آغاز ثبت‌نام قرار شد 30 میلیون تومان آورده اولیه باشد و پول ساخت هم متری 3 میلیون تومان دولت در این طرح قرار بود زمین را رایگان در اختیار متقاضیان قرار دهد و متقاضیانی مانند من فکر می‌کردیم که با آورده 300 میلیون تومانی که 100 میلیون آن‌هم است 200 میلیون تومان آن خورد خورد پرداخت می‌کنند اما چه خیال بافی هایی اکنون بنیاد مسکن 60 میلیون از مردم هزینه می‌خواهد.
محمد ایزدی پناه اظهارمی کند: اکنون برای ساخت با توجه به افزایش و نوسان قیمت بازار مسکن متری 5 میلیون از ما می‌خواهند که 150 میلیون هم باید جدا برای هزینه زمین پرداخت و در آخر هم باید هزینه انشعاب گاز و برق و آب هم بپردازیم یک‌خانه 100 متری با این هزینه‌ها 700 میلیون تومان آب می‌خورد با این اوصاف خودم مستقیم خانه می‌خریدم مطلوب‌تر نبود؟
به گفته وی، ماهانه باید 15 میلیون تومان هزینه بپردازیم به خیال راهی از اجازه و مشکلات آن وارد این طرح شدیم حال بین رفتن و ماندن سر به گریبان مانده‌ایم .
وامی که داده می‌شود با توجه به نوسانات مسکن تغییر کند
یکدیگر از متقاضیان طرح اقدام ملی مسکن می‌گوید: قیمت‌ها در حال تغییر است و با افزایش قیمت ساختمان به‌طور صددرصدی روبرو هستیم مشکل اساسی ما افزایش قیمت ساختمان و مصالح است ولی در کنار آن وام هیچ تغییری نکرده است.
محمد نیازی که خود کارمند است می‌افزاید: باید وام با توجه به افزایش هزینه ساخت‌وسازها و مصالح هم افزایش یابد قیمت زمین و ساخت‌وساز بالا رفته است اگر هزینه را نپردازیم فرم جی ما قرمز می‌شود از بنیاد مسکن و راه و شهرسازی تقاضا داریم گزارش کار ارائه کنند و در یک صورت مالی کل هزینه‌ها را اطلاع‌رسانی کنند.
برای اطلاع از آخرین وضعیت ساخت‌وسازهای مسکن طرح اقدام ملی در استان از مدیرکل امور فنی استانداری قم مصاحبه و جویای آخرین وضعیت ساخت سازها می‌شوم.
قیمت تمام‌شده واحدها به وضعیت نوسان و بازار مسکن بستگی دارد
مدیرکل امور فنی استانداری قم هم در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم درباره آخرین وضعیت طرح اقدام ملی مسکن در قم می‌گوید: وقتی می‌گوییم قیمت تمام‌شده یعنی این‌که از قیمت ابتدایی آن اطلاع داریم ولی انتهای قیمت تمام‌شده را مطلع نیستیم ما به‌دفعات مناقصه‌هایی را گذاشتیم و چندین جلسه را با همکاران درراه و شهرسازی و معاونت وزارت راه و شهرسازی برگزار کردیم و طی تفاهم‌نامه‌ای که برقرار شد هماهنگ کردیم که قیمت تمام‌شده تغییری نکند اما با توجه به قیمت بازار قیمت تمام‌شده واحدها هم‌تغییر می‌کند.
مرتضی رحمانی می‌افزاید: قیمت تمام‌شده واحدهای طرح اقدام ملی مسکن به وضعیت بازار مسکن و نوسان بستگی دارد و ما هم از قیمت تمام‌شده مطلع نیستیم دولت مصمم است این پروژه‌ها را در اسرع وقت ممکن به سرانجام برساند؛ وزیر راه و شهرسازی که خود عهده‌دار اجرای این طرح در سراسر کشور است در تلاش برای پیشرفت کار پروژه‌ها در اسرع وقت ممکن است در قم هم استاندار به‌طور هفته‌ای از ما گزارش کار پیشرفت کار می‌گیرد.
به گفته وی؛ اخیراً هم بنیاد مسکن زمین‌هایی را از سوی ستاد اجرای فرمان امام (ره) تحویل گرفته است و در حال آماده‌سازی است و این منوط به این است که چه زمانی پروانه ساخت را تحویل بگیرند و ما مشکلی در ناهماهنگی دستگاه‌های اجرایی نداریم معاونت عمرانی و استاندار مرتب گزارش کار می‌گیرند دوم فروردین‌ماه من در کشیک بودم و آخرین گزارش کار را تحویل دادم.
پروژه‌های زیتون 6؛7؛ و10 تا 25 درصد پیشرفت کاردارند
مدیرکل امور فنی استانداری قم در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود بیان می‌کند: همان‌طور که قم در ثبت‌نام و کلنگ زنی اجرای طرح اقدام ملی مسکن پیشرو بود تلاش داریم پروژه‌ها در زمان کوتاه‌تری به سرانجام برسد ؛ امروزه پروژه‌هایی به نام زیتون 6 و 7 و 10 که حتی آمادگی داریم خبرنگاران برای بازدید حضور و پیشرفت کار حضوری بازدید کنند تا 25 درصد پیشرفت فیزیکی داشتند و تا 95 درصد هم ضوابط فنی در آن اعمال‌شده است.
وی عنوان می‌کند: در قم همه دستگاه‌های اجرایی برای اجرای موفق این طرح باهم هماهنگ و همکاری مطلوبی دارند از شهرداری گرفته تا بنیاد مسکن و اداره کل راه و شهرسازی و هم‌چنین دستگاه‌های خدمات رسان مانند آب و برق و گاز برای تأمین زیرساخت این طرح آمادگی کامل دارند.
اجازه نمی‌دهیم هیچ قمی در شهرک امیرکبیر ساکن شود
مدیرکل امور فنی استانداری قم با اشاره به مشکلات ثبت‌نام برخی قمی‌هایی که در شهرک امیرکبیر ثبت‌نام کردند بیان می‌کند: هفته آخر سال 99 استانداری و معاونت عمرانی طی جلسه‌ای که با وزیر راه و شهرسازی داشتند مشکلات این متقاضیان را بررسی و پیگیری کردند با الحاق 560 هکتار اراضی دولتی به شهر قم ما اجازه نمی‌دهیم هیچ قمی در این شهرک و در 70 کیلومتری اراک ساکن شود این زمین‌ها آماده است و ما منتظر صدور پروانه ساخت‌وساز هستیم .
رحمانی تصریح می‌کند: 2 هزار و 500 واحد از طرح اقدام ملی مسکن هم‌اکنون در حال اجرا است و پیمانکاران بدون این‌که فریب بالاتری را بگیرند در حال فعالیت و انجام کار هستند 1100 واحد دیگر هم که 17 هکتاری است هم از سوی بنیاد مسکن در حال اجرا است .
شاید این مواردی از مشکلات متقاضیانی است که در گفت‌وگو مشکلات را مطرح کردند برای من سؤال شد مگر متقاضیان از ابتدا شرایط را مطلع نبودند و یا این‌که راه و شهرسازی به‌عنوان متولی این طرح اطلاع‌رسانی نکرده است .
برای بررسی این مشکلات به سمت اداره کل راه و شهرسازی روانه می‌شوم مدیر روابط عمومی این اداره بالا رفتن هزینه‌ها را افزایش 4 برابری قیمت تمام‌شده ساخت‌وساز و زمین می‌داند.
طرح اقدام ملی مسکن برای اقشار متوسط به بالا است
مدیرکل روابط عمومی اداره کل راه و شهرسازی می‌گوید: در طرح اقدام ملی مسکن باید آورده متقاضی باقیمت روز و تمام‌شده واحدها هماهنگ باشد اکنون قیمت واحدها با توجه به نوسان بازار مسکن 4 برابر شده است ممکن است یک واحد 100 مترمربعی متری 5 میلیون ویا بالاتر قیمت تمام‌شده آن باشد و این قیمت مصوب خود وزارتخانه است و هیچ ارتباطی به استان خاصی ندارد.
مهدی رحیمی راد می‌افزاید: مسکن طرح اقدام ملی مربوط به اقشار متوسط به بالا است و اقشار کم‌درآمد با توجه به نوسان بازار مسکن توانایی آن را ندارند که طبق قرارداد ماهانه 15 میلیون تومان هزینه کنند ما به‌طور مرتب از شرایط این طرح اطلاع‌رسانی کردیم .
به گفته وی، افرادی که درآمد و یا اندوخته کم‌تر از 200 میلیون تومان دارند و هم‌اکنون مستأجر هستند با توجه به نوسان قیمت تمام‌شده و این‌که باید زیرساخت‌های واحدها را تأمین کنند توانایی آن را ندارند که در این طرح ثبت‌نام کنند.
وی در پاسخ به این سؤال که اگر متقاضی این طرح پی ببرد که نمی‌تواند هزینه قیمت تمام‌شده این واحدها را تأمین کند می‌تواند منصرف آورده او بازپرداخت می‌شود ؟ عنوان می‌کند:هرمتقاضی که توانایی پرداخت هزینه قیمت تمام‌شده واحد را نداشته باشد قبل از تحویل واحد خود می‌تواند منصرف و هزینه‌های خود را دریافت کند.
انتهای پیام/454/ ع
گزارش :هیفاء پردل