جادوی شاعر صبح/ شرح جدیدی از دیوان خاقانی منتشر شد

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، چهارمین جلد از مجموعه «شرح دیوان خاقانی» توسط انتشارات زوار منتشر شد و در دسترس علاقه‌مندان به ادبیات کلاسیک قرار گرفت. این اثر که به کوشش محمدرضا برزگر خالقی تدوین و تألیف شده است، تلاش دارد به شرح ابیاتی از دیوان افضل‌الدین بدیل بن علی خاقانی شروانی بپردازد؛ شاعری که اشعارش در دیریابی و دشواری شهره است. 

نام خاقانی در کنار نام حکیم نظامی، بلافاصله بعد از ارکان اربعه ادبیات ایران (فردوسی، مولانا، سعدی و حافظ) در ردیف بزرگترین شاعران ملک فارسی جای دارد و در این مورد اغلب صاحب‌نظران و ادب شناسان اتفاق نظر دارند. شعر او به دلیل حجاب رنگین سبک و شیوه خاص شاعری او، تا دیر زمانی چنانکه شایسته اوست، مورد توجه و ارزیابی اهل ادب قرار نگرفته بود و سالیان سال بیشتر ایرانیان این اعجوبه ادب فارسی را تنها با قصیده دیوان مداین می‌شناختند. هرچند خاقانی عمدتاً با سروده‌ها و به ویژه قصایدش شناخته می‌شود، او در نثر نیز چیره‌دستی خود را به اثبات رسانده است: «نیست اقلیم سخن را بهتر از من پادشاه/ درجهان ملک سخن راندن مسلم شد مرا».

شعر خاقانی همواره مطمح نظر اهل فن بوده است. گویند نخستین شرح از اشعار او به قلم امیرخسرو دهلوی انجام شده و گاه نیز از جامی در ردیف افرادی که به این امر اهتمام ورزیده‌اند، یاد شده است، اما نسخه‌ای از این شروح در دسترس نیست. شاید بتوان گفت شرح دیوان خاقانی و اشعار او، از قرن نهم آغاز شده و اثر شیخ آذری طوسی را قدیمی‌ترین شرح در این خصوص نامیده‌اند.

در دوره معاصر نیز تلاش‌ها برای فهم اشعار این شاعر نوگو ادامه داشته است. عناوین مختلفی در این رابطه منتشر شده که از این موارد می‌توان به شرح سید ضیاء‌الدین سجادی، نصرالله امامی، میرجلال‌الدین کزازی، معصومه معدن‌کن و عباس ماهیار اشاره کرد. برخی از منتقدان بر این باورند که شروح منتشر شده گاه به دلیل عدم آشنایی مؤلف با سبک شاعر، تنها به شرح واژگان و اصطلاحات ختم شده است؛ بنابراین بیشتر می‌توان این دسته از آثار را گزارش نامید تا شرح دیوان.

جلد چهارم از شرح برزگر خالقی یکی از تازه‌ترین تلاش‌ها در این عرصه است. جلد نخست این مجموعه در سال 87 به کوشش انتشارات زوار منتشر شد و از آن پس، در سال 97 و 98 جلدهای دوم و سوم آن نیز روانه کتابفروشی‌ها شد. اهتمام مؤلف در این مجلدات بر قصاید خاقانی بوده است. توجه به همه ابیات و رعایت انسجام منطقی از جمله ویژگی‌های برزگر خالقی در این اثر است. اما از سوی دیگر، برخی از منتقدان نیز بر این باورند که شرح او را می‌توان شرحی دانشجویی نامید که می‌تواند برای دانشجویان مفید فایده باشد.

از سوی دیگر، بهره بردن مؤلف از پژوهش‌های مختلف در این زمینه، از دیگر ویژگی‌های شرح برزگر خالقی است که نشان می‌دهد علی‌رغم تأخیر 10 ساله در انتشار جلد اول و دوم، مؤلف بر کارهای انجام شده در این زمینه واقف است. 

انتشارات زوار کتاب حاضر را در دو هزار و 725 صفحه و به قیمت 170 هزار تومان در دسترس علاقه‌مندان قرار داده است. 

انتهای پیام/