طمع سیری‌ناپذیر دلالان در بازار "سیر" زنجان/ کشاورزان طارمی همچنان چشم‌انتظار تحقق وعده‌ها
گروه استانها ــ نبود سردخانه و واحدهای فرآوری سیر سبب شده تا امسال نیز همچون سال‌های گذشته بازار از سیر طارم اشباع شود و قیمت این محصول با وجود هزینه بالا در تولید به پایین‌ترین سطح نزول کند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان، نام طارم که به گوش می‌رسد ناخداگاه وجود محصولات کشاورزی متنوع از جمله سیر و زیتون در ذهن تداعی میشود چرا که این 2 محصول در شهرستان طارم زبانزد خاص و عام است و حتی علاوه بر داخل کشور طرفداران خاص خود را در سراسر جهان نیز دارد. این شهرستان به واسطه بهرهمندی از آب و هوای مساعد، موقعیت بسیار ویژه‌‌ای به لحاظ کشاورزی دارد و طبق اذعان کارشناسان جهاد کشاورزی سالانه قریب به 500 هزار تن انواع محصولات کشاورزی در این شهرستان برداشت و روانه بازارهای مصرف میشود.
با این وجود بهرهمندی از تنوع آب و هوایی سبب شده تا در هر فصلی از سال که وارد این شهرستان شویم محصول خاصی در حال برداشت باشد. در این روزها نیز بعد از برداشت نوبرانه محصول کرفس، نوبت به برداشت محصول سیر رسیده است. سیری که عطرش بوی باغات و جاده‌های طارم را گرفته و هر رهگذری را به سمت خود جذب می‌کند اما فقط بوی سیر و مزارع سبز آن است که نوازش‌گر چشم حرف بیننده است چرا که در پشت این زیبایی‌ها قصه پرغصه سیرکاران طارم همچون سال‌های گذشته نهفته است و اگر لحظه‌ای پای درد و دل این کشاورزان که حداقل 6 ماه برای به ثمر رسیدن این محصول زمان سپری کرده‌اند بنشینیم دل سیر گلایه از بازار سیر دارند که دست‌رنجشان در این روزها بر باد می‌رود و تنها سود حاصل به جیب دلالان می‌رود.
این محصول همانند روال هر ساله، قبل از برداشت به بالاترین قیمت خرید و فروش میشود اما همین که زمان برداشت می‌رسد قیمت همانند سنگی که از قله کوه به پایین سقوط کند به نازل‌ترین میزان خود می‌رسد که حتی نمی‌تواند هزینه‌های کاشت، داشت و برداشت را تامین نمایند. در یک حساب سر انگشتی تمام نهاد‌ه‌ها، ادوات کشاورزی، کارگران مزارع و حتی آب و برق مصرفی دارای جهش چند برابری قیمت هستند که چندین برابر هزینه برای کشاورزان تحمیل کرده‌اند و این تولیدکننده است که به امید برداشت محصول و کسب درآمد روزها را سپری کرده اما زمان برداشت که فرا رسیده چیزی که برایشان مانده درد و رنج تولید بدون مزد و پاداش است.
از سویی دیگر دلالان نیز همه ساله در تمام نقاط زنجان در زمان برداشت محصول، شریک پر و پا قرص سفره گسترده کشاورزان هستند و داغ دیگری در دل کشاورزان می‌گذارند چرا که سعی می‌کنند دست‌رنج کشاورزان را یک شبه از آن خود کنند و در بیشتر اوقات نیز به دلیل اینکه نظارتی بر بازار انجام نمی‌گیرد و حمایتی از کشاورز نمی‌شود دست‌رنج به وسیله واسطه‌ها به تاراج می‌رود. زیرا دلالان با هر قیمتی که خود سود نهایی را ببرد محصول را از تولیدکننده خریداری کرده و با چندین برابر قیمت آن را به دست مصرف کننده می‌رسانند.
اما در کنار تمام این ناملایمی‌هایی که به کشاورزان تحمیل میشود تجار و صادرکنندگان نیز، دیگر روی خوش به این محصول نشان نمی‌دهند و نبود سردخانه نگهداری سیر در این شهرستان را مهمترین دلیل این بی‌اعتنایی اعلام می‌کنند. علاوه بر این حتی نبود واحدهای فرآوری نیز خود به این مشکلات افزوده است.
این امور از مهمترین ضعف‌های شهرستان طارم و مسئولان است که تمام این مشکلات را می‌بینند اما بدون اینکه برنامه‌ریزی درستی در همان سال برای آن محصول داشته باشند سال زراعی را به اتمام می‌رسانند و با شروع سال زراعی جدید مشکلات دوباره از نو آغاز میشود.
با وجودی که طارم یکی از بزرگترین تولیدکنندگان سیر در کشور است و با توجه به اینکه سالانه قریب یک هزار و 500 هکتار زیر کشت محصول سیر می‌رود و باید برنامه‌ریزی برای احداث سردخانه فرآوری وجود داشته باشد اما این امر تا حال حاضر محقق نشده و هیچ اتفاق خاصی در این ارتباط رخ نداده است. اما اگر مسئولان از سرمایه‌گذاران حمایت می‌کردند در طول این سال‌ها احداث سردخانه و واحدهای فرآوری سیر محقق می‌شد و دست‌رنج کشاورزان نیز با حضور دلالان به یغما نمی‌رفت و کشاورزان می‌توانستند بدون حضور واسطه‌ها، محصول را به دست تجار و صادر کنندگان برسانند.
با این حال ناگفته نماند اگر ستاد تنظیم بازار شهرستان طارم در کنار وجود سردخانه مستقر بود سبب می‌شد تا عرضه محصول سیر در یک بازه زمانی در هنگام برداشت دچار تلاطم قیمتی نشود و از سویی دیگر با صادرات به موقع آن سبب ارز آوری به کشور و در نهایت بهبود معیشت کشاورزان در این منطقه می‌شد. با این وجود این ناملایمی‌ها و بی‌برنامگی‌ها سبب شده تا هر ساله سطح زیر کشت پایین‌تر بیاید به طوری که از سال 97 سطح زیر کشت سیر از 2 هزار هکتار به یک هزار و 400 هکتار کاهش یافته است و اگر شرایط بازار همینطور ادامه‌دار باشد دیگر اثری از کاشت سیر و رتبه دومی این شهرستان در تولید سیر در کشور باقی نخواهند ماند!
حال سوال این است که در سال جاری چه تمهیداتی برای بازار‌یابی سیر و ممانعت از روند نزولی قیمت آن انجام خواهد شد؟ چرا شهرستان طارم تا حال حاضر نتوانسته بهره‌مند از سردخانه و واحدهای فرآوری سیر شود؟
مجتبی اسکندری، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان طارم در گفتوگو با تسنیم با اعلام اینکه محصول سیر طارم از جمله محصولات اصلی این شهرستان است، اظهار داشت: تعداد یک هزار و 100 نفر از بهره‌برداران طارمی به کشت و کار این محصول مشغول هستند و پیش‌بینی بر این است که میزان 56 هزار تن محصول از سطح مزارع برداشت و روانه بازار شود.
وی با بیان اینکه سیر تولیدی این شهرستان از نوع قرمز و صورتی است گفت: با توجه به کیفیت بالایی که این محصول دارد علاوه بر تامین نیاز استان به سایر نقاط کشور و همچنین در صورت امکان صادرات به کشور‌هایی همچون روسیه و کشور‌های حاشیه خلیج‌فارس انجام میشود.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان طارم از جمله مشکلات سیرکاران این شهرستان را نوسان قیمت بازار، نبود صنایع فرآوری اعلام کرد و افزود: نبود امکانات لازم سبب خروج ارزش افزوده محصول از این منطقه میشود با این وجود در حال ساماندهی بازار به وسیله شرکت‌های بازرگانی محصولات کشاورزی هستیم.
محمدی، مسئول زراعت شهرستان طارم نیز در این زمینه در جمع خبرنگاران اظهار داشت: معمولا سالانه برداشت سیر از 15 اردیبهشت آغاز می‌شد اما امسال به دلیل خشک‌‌سالی‌ها برداشت از 24 فروردین آغاز شده که همین امر سبب شده تا قسمتی از محصول برداشتی مناسب برای صادرات نباشد.
وی گفت: عمده مشکل سیرکاران به دلایل ذکر شده است چرا که هر ساله صادرات سیر به روسیه و کشور‌های حاشیه خلیج فارس انجام می‌شد اما امسال نیز همانند سال گذشته ویروس کرونا بر مشکلات افزوده است با این حال در تلاش هستیم با رونق‌گیری صادرات قیمت محصول افزایش یابد.
از سویی دیگر عبدالله جعفری، مدیر توسعه بازرگانی جهاد کشاورزی استان زنجان در این زمینه در گفتوگو با تسنیم اظهار داشت: سازمان جهاد کشاورزی به عنوان متولی تولید به منظور توسعه بازار این محصول اقدامات موثری را انجام داده است به طوری که اطلاع‌رسانی گسترده‌ای را در کل کشور انجام داده تا از این طریق تجار و صادرکنندگان از وجود سیر در شهرستان طارم مطلع شوند و محصول را بدون واسطه و مستقیم از کشاورزان خریداری کنند.
وی گفت: با صنایع غذایی مرتبط کشور، اتاق بازرگانی و سازمان صمت مکاتبات لازم انجام شده است به طوری که از سازمان صنعت، معدن و تجارت به عنوان متولی به جهت توسعه بازار و صادرات این محصول درخواست شده تا اقدامات لازم را انجام دهد و امیدواریم در آینده‌ای نزدیک با حضور تولیدکنندگان و صادر کنندگان بازار سیر از تلاطم خارج شود و سود کشت حاصل کشاورزان شود.
مصطفی طاهری، نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس در گفتوگو با تسنیم با بیان اینکه خام فروشی محصولات کشاورزی یکی از بزرگترین موانع ارز‌آوری در این زمینه است، اظهار داشت: شهرستان طارم ظرفیت بی‌نظیری در تولیدات محصولات کشاورزی دارد و به عنوان یک گنج پنهان مطرح است اما با وجودی که سرمایه‌گذار وجود دارد و اعلام آمادگی می‌کند اما امکانات شهرک صنعتی در این زمینه جوابگو نیست.
وی با بیان اینکه با مدیران شهرک صنعتی در حال رایزنی هستیم تا سوله‌هایی که بلا استفاده مانده باز پس‌گیری و در اختیار سرمایه‌گذاران قرار گیرد، خاطر‌نشان کرد: در این زمینه اخطار‌های لازم صادر شده و اگر شخصی که دارای سالن بلا استفاده در شهرک صنعتی است ظرف مدت دو تا سه ماه آینده اقدام به راه‌اندازی مجدد نکند این امکان از وی سلب شده و زمین و سوله پس گرفته خواهد شد.
نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس گفت: طارم منطقه ثروتمندی است که می‌تواند تعاونی‌های قوی شکل دهد و نقدینگی را بالاتر ببرد اما واقعیت ماجرا این است که آموزش‌های لازم نیز توسط سازمان‌های ذیربط انجام نمی‌گیرد تا کشاورزان به جای راحت‌طلبی و فروش محصول به زیر قیمت، با فرآوری آن ارزش افزوده دو تا سه برابری ایجاد کنند.
وی یادآور شد: رایزنی‌های لازم با مدیران آب، برق، گاز و شهرک صنعتی انجام گرفته تا خرداد ماه 1400 شهرک صنعتی روستای گیلان‌کشه طارم به نتیجه برسد تا در نهایت با فرآوری زیتون، سیر و سایر محصولات این شهرستان ارزش افزوده محصولات تولیدی این شهرستان بالاتر برود.
با تمام این‌ها، محصول سیر طارم با اینکه دارای مرغوبیت بالا است و همواره مورد توجه تجار قرار دارد، اما وجود برخی مشکلات همانند نبود کارخانجات فرآوری و سردخانه سبب شده تا این محصول امسال نیز همچون سالیان گذشته در زمان برداشت با مشکلات عدیده که مهمترین آن افت قیمت است مواجه شود و کشاورزان نیز در شرایط مبهم اقتصادی هر چه بیشتر تحت فشار قرار گیرند. اما این امر نامطلوب در نهایت می‌تواند سطح تولید محصول سیر طارم را در طول سال‌های پیش رو به حداقل برساند که این موضوع جز پیامد منفی برای شهرستان طارم، استان و کشور نتیجه دیگری جز وابستگی به خارج نخواهد داشت.
با این وجود امید می‌رود مسئولان امر تدابیری را اتخاذ کنند که با مستقر شدن صنایع تبدیلی و سردخانه با مدیریت بازار در زمان برداشت محصول، کشاورزان همچون امسال ضرر و زیان نبینند و به جای سپردن محصولات خود به دست دلالان بدون واسطه محصول را روانه بازارهای صادراتی کنند.
انتهای پیام/س
