تروریسم چه بلایی بر سر شاهرگ اقتصاد سوریه آورد؟ تروریست‌ها گندم‌زارها را آتش می‌زدند/ مصاحبه اختصاصی با وزیر کشاورزی سوریه
خسارات وارده به بخش محصولات زراعی و دامی سوریه در طول یک دهه جنگ تروریستی علیه آن، بالغ بر ۱۶میلیارد دلار است که معادل همین رقم یعنی ۱۶میلیارد دلار نیز به‌عنوان زیان وارده به ارزش افزوده محصولات فوق باید در نظر گرفته شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم در دمشق، مهندس «محمد حسان قطنه»، وزیر کشاورزی سوریه در یک گفتگوی مفصل به تشریح آخرین وضعیت بخش کشاورزی این کشور، مشکلات و معضلات این بخش به‌ویژه در طول یک دهه جنگ تروریستی جهانی علیه آن و پیامدهایی که همچنان ادامه دارد و خسارتهای بسیار سنگینی که به‌گفته وزیر کشاورزی سوریه به بیش از 16 میلیارد دلار می‌رسد، پرداخته است.
* * * * *
مهمترین محورهای مصاحبه با وزیر کشاورزی سوریه
ـ جنگ تروریستی تحمیلی 10ساله علیه سوریه منجر به تخریب کامل یا تعطیلی بخشی از منابع کشاورزی و در نتیجه منجر به کاهش مساحت اراضی زیر کشت و مورد بهره‌برداری و کاهش نسبی تولیدات کشاورزی شد.
ـ تروریسم اقتصادی و تروریسم بین‌المللی و اعمال تحریم‌های ناعادلانه علیه سوریه، منجر به بروز موانع و دشواری‌هایی در واردات شده و خسارتهای سنگینی به بخش کشاورزی وارد کرده است.
ـ ما در تولید محصولات زراعی متحمل ضرر و زیان شدیم، ما فصل‌های کاشت را از دست دادیم. مساحت زمین‌های دیم حدود 400هزار هکتار کاهش یافت.
ـ خسارات وارده به بخش محصولات زراعی و دامی بالغ بر 16میلیارد دلار است که معادل همین رقم یعنی 16میلیارد دلار نیز به‌عنوان زیان وارده به ارزش افزوده محصولات فوق باید در نظر گرفته شود.
ـ پس از شکست تجاوز تروریستی به سوریه، شاهد اقدامات رذیلانه مانند سوزاندن محصولات و صدها هکتار گندمزار توسط تروریست‌ها بودیم.
ـ سوریه توانست بسیاری از اراضی‌ای را که به دست تروریسم افتاده بود، باز پس گیرد و با آبادانی و سرمایه‌گذاری دوباره، آنها را احیا کند.
ـ گندم یکی از محصولاتی بود که تحت تأثیر این جنگ تولید آن کاهش یافت .گندم تنها محصولی است که سوریه مجبور به وارد کردن آن از خارج شد.
ـ در طول سال‌های قبل از جنگ و همچنین در طول جنگ و تاکنون، همکاری نزدیک و مداومی با ایران داشته و داریم.
ـ در تلاش هستیم طوری برنامه‌ریزی کنیم که تولید محصولات کشاورزی بین دو کشور را توسعه و گسترش دهیم.
ـ ایران و سوریه در زمینه علمی و فنی، گسترش تحقیقات و نیز تولیدات کشاورزی همکاری می‌کنند.
ـ دو طرف درباره پروژه‌های فنی، طرح‌های مکانیزه کشاورزی، پرورش گاو و تولید شیر و تولید واکسن تب برفکی و توسعه حیات وحش همکاری می‌کنند.
ـ شرکت‌های ایرانی علاقه‌مند به فعالیت در حوزه تولید شیر، پرورش گاو، احداث کارخانه‌های تولید تجهیزات شبکه‌های آبیاری مدرن، استفاده از فناوری نانو در تولید کود و برخی محصولات کشاورزی، شرکت‌های تولید بذر و تأسیس آزمایشگاه‌ها برای بررسی محصولات هستند.
ـ در سطح اجرایی، صادقانه بگویم، این توافقنامه‌ها آن طور که تمایل داشتم، نتیجه‌بخش نبوده است.
ـ نشست‌ها در سطح بسیار بالا برگزار خواهد شد، طی این نشست‌ها، این همکاری با برنامه‌های میدانی تثبیت خواهد شد به‌نحوی که شهروندان سوری و ایرانی آن را احساس خواهند کرد.
مشروح مصاحبه با وزیر کشاورزی سوریه
محمد حسن قطنه از آگوست مهندس کشاورزی و کارشناس توسعه روستایی و اجتماعی بود و مدتی به‌عنوان رئیس دفتر نخست‌وزیری فعالیت کرد. وی همچنین مشاور وزیر کشاورزی و اصلاح کشاورزی بود، همچنین مدیر برنامه‌ریزی و آمار وزارت کشاورزی و اصلاح کشاورزی بود و مطالعات و پژوهشهایی درباره آماده‌سازی بخش کشاورزی سوریه انجام داد.
تسنیم: آقای وزیر، به‌عبارتی می‌توان گفت یک سوم سوریه و حدود 20 درصد مردم در دوره پیش از جنگ تروریستی علیه سوریه به نوعی پشتوانه بخش کشاورزی بودند بعد از این دهه خونین، پس از این جنگ تروریستی، بعد از این بهار خونین که مردم سوریه طی آن گل‌ها را فقط بر سر مزار عزیزان خود می‌دیدند شاهد افول بخش کشاورزی مانند سایر بخش‌های تولیدی در سوریه بودیم شما دلایل واقعی نهفته در پس این افول یا فروپاشی یا عقب گرد را در چه دلایل و عواملی ملاحظه می‌کنید؟
محمد حسن قطنه: بخش کشاورزی یکی از بخش‌هایی بود که در نتیجه نابودی اراضی کشاورزی تخریب شبکه های آبیاری و چاه‌ها، از بین رفتن تمام بخش‌های تولید محصولات کشاورزی اعم از تأسیسات کشاورزی ثروت‌های دامی، دامداری‌ها، صنایع غذایی و تمام تجهیزات کشاورزی، تحت تأثیر این جنگ قرار گرفت. این تأثیر یا به صورت تخریب کامل یا تعطیلی بخشی از این منابع بود که منجر به کاهش مساحت اراضی زیر کشت و مورد بهره برداری و کاهش نسبی تولیدات کشاورزی شد.
تسنیم: جناب وزیر، اعمال تحریم‌های سخت‌گیرانه و یک‌جانبه «قیصر»، از سوی غرب این تحریم‌ها چه پیامدها و آثاری بر بخش کشاورزی سوریه داشته است به ویژه اینکه آمریکایی‌ها به طور مداوم ادعا می‌کنند که مردم سوریه و معیشت مردم سوریه را هدف نمی‌گیرند؟
ـ تحریم‌های بین المللی علیه سوریه تأثیر می‌گذارد، این تحریم‌ها بر بهای تجهیزات موردنیاز این بخش که باید از خارج وارد شود، چون افزایش قدرت تروریسم و قدرت جامعه جهانی برای مبارزه با سوریه، به عنوان تروریسم اقتصادی و تروریسم بین المللی و اعمال تحریم‌های ناعادلانه علیه سوریه، منجر به بروز موانع و دشواری‌هایی در واردات می‌شود. تحریم‌های قیصر مانع انعقاد قراردادهای شرکت‌های بین‌المللی با شرکت‌های سوری و واردات محصولات و مواد اولیه به سوریه شد.
آنها می‌گویند تحریم‌های قیصر و تحریم‌های بین المللی جامعه سوریه را هدف قرار نمی دهد، اتفاقا باید گفت، عمق جامعه سوریه را هدف قرار می‌دهد. چون مانع واردات نیازمندی‌های تولید به سوریه می‌شود. ممنوعیت واردات به این معناست که ما از تولید محصولات کشاورزی منع شویم و این به معنای افزایش قیمت‌ها و درنتیجه کاهش قدرت خرید شهروند سوری است و این بر جامعه سوریه به شکل مستقیم تأثیر می‌گذارد .
تسنیم: بسیار خوب جناب وزیر، با توجه به آنچه درباره خسارات و خرابی های وارد شده به بخش کشاورزی بیان کردید، به زبان آمار و ارقام حجم و میزان خسارات وارده به این بخش از سال 2011 تا به امروز یعنی سال 2021 چقدر است؟
ـ جنگ‌ها همیشه مخرب و ویرانگر هستند و ممکن است، اعداد و ارقام واقعی گاهی اوقات واقعیت را بیان نکنند. چون معیارهای بسیاری برای مقایسه وجود دارد، ازجمله معیار مربوط به اندازه‌گیری عنصر مخرب یا واحد تولیدی که ممکن است تخریب شده باشد، چه زمین باشد، چه چاه، چه تراکتور یا منبع آب و غیره. ولی ما در تولید محصولات زراعی متحمل ضرر و زیان شدیم ما فصل‌های کاشت را از دست دادیم.مساحت زمین‌های دیم حدود 400 هزار هکتار کاهش یافت.
سوریه در حدود 4/7 میلیون هکتار 82 گونه گیاه کشت می‌کرد اما مساحت این مناطق اکنون به 4 میلیون هکتار کاهش یافته است. ما قبلا اراضی دیمی در حدود یک و نیم میلیون هکتار داشتیم، اما اکنون مساحت این اراضی به 950 هزار هکتار کاهش یافته است. این کاهش تولید تأثیر زیادی بر تولید و بهره وری دارد و سرانجام اینکه کاهش تولید محصولات زراعی، کاهش درآمد کشاورز و سرانجام کاهش سطح زندگی در مناطق روستایی را به دنبال دارد. اگر همه این عوامل را از سال 2011 تا 2016 محاسبه کنیم خسارات وارده به بخش محصولات زراعی و دامی بالغ بر 16 میلیارد دلار است که معادل همین رقم یعنی 16 میلیارد دلار نیز به عنوان زیان وارده به ارزش افزوده محصولات فوق باید در نظر گرفته شود.
به عبارت دیگر، وقتی چاهی در موعد مقرر حفر می‌شود وقتی شبکه آبیاری در زمان مقرر اجرا و مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد و زمانی که زمین زیر کشت برود و تراکتور و دستگاه‌های دیگر در دسترس باشد. خرید محصول در موعد مقرر، در حالی که اکنون اگر این کشاورز بخواهد یک دستگاه تراکتور بخرد یا یک حلقه چاه حفر و آماده کند، تفاوت قیمت بسیار زیاد خواهد بود، بنابراین اعداد و ارقام بزرگ به دست می‌آید.
حال اگر 16 میلیارد دلار را در 3 یا 4 ضرب کنیم، چه خواهد شد؟چون همانطور که گفتیم، قیمت یک دستگاه تراکتور در دوران قبل از جنگ در سوریه بیش از 3 تا 4 میلیون لیره سوریه نبود اما حالا به حدود 30 میلیون لیره سوریه رسیده است.
همچنین موارد دیگری وجود دارد که قابل قیمت گذاری نیست، ما نژادهای خاصی داشتیم که آسیب دیدند، مثلاً نوعی دام به‌نام «العواسی» در کشورمان وجود دارد که گوسفندان نژاد معروف و اصیل سوری هستند، همچنین معروف است که دارای نژاد خاصی از گاوهای شامی هستیم که گاوهای منطقه جولان هستند و «العکشیه» نام دارند. ما دارای بزهای اصیل سوری و زنبورهایی هستیم که خاص سوریه است همه اینها آسیب دیده و بازگرداندن همه این ثروت‌های خاص کار آسانی نیست. بخشی از ثروت دامی ما یا به دلیل ذبح اجباری یا قاچاق به کشورهای همسایه و کاهش تعداد دام‌ها متحمل ضرر شد و ثروت حیوانی به شدت کاهش یافت و البته جبران این ضرر و زیان کار آسانی نیست.
تسنیم: جناب وزیر، اختلافی درباره تلاش‌های دولت سوریه به طور کلی و وزارت کشاورزی به طور خاص از زمان تصدی وزارت کشاورزی توسط جنابعالی وجود ندارد با این حال با وجود تمام اقداماتی که انجام می‌دهید، باز اقدامات بسیاری وجود دارد که باید انجام شود، برنامه های کاری شما برای پیشرفت و احیای مجدد بخش کشاورزی در دو مقطع کوتاه‌مدت و بلندمدت چیست؟
ـ بخش کشاورزی در سوریه، از جمله بخش‌های قوی در سوریه است و دولت از آن حمایت به عمل می‌آورد. این حمایت در همه اشکال از بخش کشاورزی صورت می‌گیرد.حمایت مالی، حمایت معنوی، حمایت سازمانی، پشتیبانی، بازاریابی محصولات راهبردی، پشتیبانی قیمت‌ها برای خرید محصولات راهبردی توسط دولت و نهادهای عمومی وابسته به دولت، ارائه وام‌های کشاورزی، تشکیل صندوق‌های کاهش اثرات خشکسالی بر کشاورزی، صندوق های پشتیبانی، تأسیس بانک کشاورزی ویژه حمایت مالی، همه این حمایت‌ها با هدف کمک به کشاورز روی زمینش و کمک به اشکال مختلف کار کشاورزی انجام می‌شود.
این حمایت‌ها همیشه با سیاستهای دولت در ارتباط است و هدف از آنها کمک به کشاورز برای حفظ زمینش و در عین حال سوق دادن وی به اجرای سیاستهای برنامه ریزی شده دولت همانند دیگر حوزه‌‌هاست.
وزارت کشاورزی پیش از جنگ، راهبرد اجرایی مشخصی برای بخش کشاورزی داشت این راهبرد،میان مدت و بلندمدت بود که تا سال 2030 تدوین شده بود
سعی کردیم سیاستهای کشاورزی قبل از جنگ را ارزیابی کنیم تا ببینیم طی دوره جنگ چه تغییراتی در سیاستهای کشاورزی ایجاد شده است؟ اینکه در مرحله پس از جنگ برای بازسازی و توسعه بخش کشاورزی چه کاری می‌توانیم انجام دهیم؟ آیا نیاز به تدوین سیاستهای جدیدی در حوزه ساختار سازمانی داریم؟ یا نیازمند قوانین مدون برای بخش کشاورزی هستیم؟ تا بعد از آن اقدام به تهیه و تدوین تحقیقات و مطالعات جامعی کنیم که خط مشی بخش کشاورزی را برای مرحله بعد، دوره پس از جنگ مشخص کند.
این نشست‌هایی که برگزار کردیم همایش بخش کشاورزی را در 24 فوریه برگزار کردیم. در زمان حاضر، ما 5 سری کارگاه آموزشی درباره تولیدات کشاورزی و تولیدات دامی، توسعه روستایی، منابع طبیعی، صادرات برگزار کردیم که رهاورد آن، یک مطالعه کامل درباره توسعه است که توسط مقامات بالاتر تصویب خواهد شد و خط مشی بخش کشاورزی را تا 20 سال آینده ترسیم خواهد کرد.
پس از شکست تجاوز تروریستی به سوریه، تجاوز مستقیم به جمهوری عربی سوریه توسط دشمنان آن نیز با شکست مواجه شد. شاهد اقدامات رذیلانه مانند سوزاندن محصولات و صدها هکتار گندمزار توسط تروریست‌ها و افراد مسلحی بودیم که 10 سال است سوریه راهدف قرار داده‌اند.
تسنیم: جناب وزیر، چند روز پیش به همراه تیم خبرگزاری در غوطه شرقی بودیم مردم درباره جنایات بسیار وحشتناکی سخن گفتند که گروه‌های تروریستی مسلح علیه درختان میوه مرتکب شدند به نظر می‌رسد، این اقدامات، جنگ برای به زانو درآوردن دولت سوریه از طریق گرسنگی دادن مردم سوریه است سوال من این است که چرا برخی از گروه‌های شبه نظامی محلی، دولت‌های عربی و حتی جامعه جهانی با این گستاخی و جنون با سوریه برخورد می‌کنند سوریه با این طرف‌ها چه تعاملی داشته است؟
ـ اگر وارد اصل مطلب شویم، واقعیت امر این است که مردم سوریه، مردمی آگاه و مقاوم هستند. همیشه وقتی مقابل دشمن ایستادگی کنید، البته هدف هستید، به‌ویژه اگر طرفی باشد که این دشمن را برای به زانو در آوردن دولتی مورد حمایت قرار دهد که در برابر تجاوز ایستادگی کرده باشد و در عین حال یکی از کشورهای مقاومت باشد. چون در این حالت حامل پیام و صاحب و طرف بر حق است.
سرزمین اشغال شده‌ای وجود دارد که باید به مردم سوریه بازگردانده شود و هیچ چشم پوشی از حق و حقوق وجود ندارد، در اینجا وقتی مردم به همراه رهبران خود از حقوق خود چشم‌پوشی نکنند و با رهبران خود همکاری داشته باشد. طبیعی است که از سوی دشمنان هدف قرار گیرد. وقتی ما را هدف قرار دادند، زیرساخت‌ها و منابع ما را در تمام اشکال آن هدف قرار دادند، کسی که یک درخت را قطع می‌کند، با هدف قطع آن درخت، این کار را انجام نمی‌دهد. به همین ترتیب، افراد مسلح تنها اقدام به سرقت پمپ‌ها و پمپاژها نکردند، بلکه بعد از سرقت پمپ‌ها اقدام به پرکردن چاه‌ها با قطعات آهن و یا سنگ کردند تا کشاورز نتواند، بار دیگر از آن استفاده کند. بنابراین هدف، اقدامی خرابکارانه بود، هدف سرقت یک پمپ برای فروش نبود، چون اگر غیر از این بود، هیچ گاه چاه‌ها با سنگ پر نمی‌شدند.
بنابراین، پرکردن چاه با سنگ یا تکه‌های آهن برای جلوگیری از بهره‌برداری از آن صورت می‌گیرد و بیش از هر چیز هدف، اقدامات تخریبی است. نکته دیگری که در سال‌های اخیر آشکار شد، سوزاندن محصولات زراعی بود آن هم نه در زمان تولید محصولات، بلکه پیش از برداشت محصول توسط کشاورز و کسانی که اقدام به سوزاندن برخی اراضی می‌کردند، از فرصتهای خاص همچون وزش برای آتش زدن محصولات استفاده می‌کردند این نابودی برنامه ریزی با هدف به زانو درآوردن مردم سوریه است.
به همین دلیل، برای امسال برنامه‌های خاصی در نظر گرفتیم. از جمله برنامه هشدار زودهنگام با هدف همکاری با مناطق و طرف‌های رسمی برای جلوگیری از وقوع چنین آتش سوزی‌ها و یا ورود مستقیم و فوری به محض وقوع این آتش سوزی‌ها متأسفانه، ما با اقدامات تروریستی بسیاری مواجه شدیم. اما مردم سوریه همچنان قدرتمند باقی خواهند ماند و می‌توانند تروریسم را شکست دهند، زیرا شواهد نشان می‌دهد که سوریه توانست قدرت خود را به دست آورده و بسیاری از اراضی که به دست تروریسم افتاده بود، را باز پس گیرد و با سازندگی و آبادانی و سرمایه گذاری دوباره، آنها را احیا کند.
تسنیم: جناب وزیر، دولت سوریه به‌طور کلی تمرکز زیادی روی گندم دارد به‌ویژه وزارت کشاورزی و شما که به این موضوع توجهی ویژه‌تر دارید، به‌طوری که برخی توجه شما به موضوع گندم را مبالغه‌آمیز می‌دانند، تا جایی که امسال را «سال گندم» نامگذاری کردید، برای دستیابی به هدفی که مشخص کردید، برای اینکه سوریه به سوریه خودکفا در خوشه‌های طلایی گندم برسد، برای اینکه مردم ثمره کاشت را ببینند، چه اقداماتی را انجام داده‌اید؟
ـ گندم یکی از محصولاتی بود که تحت تأثیر این جنگ تولید آن کاهش یافت .گندم تنها محصولی است که سوریه مجبور به وارد کردن آن از خارج شد. ما امسال را سال گندم نامگذاری کردیم و برای آن منابعی از قبیل بذر، کود و سوخت در نظر گرفتیم با برادران کشاورز و اتحادیه کشاورزان، برنامه‌ای برای کاشت تهیه کردیم. با همه وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و برادران کشاورز تماس گرفتیم و توانستیم یک میلیون و پانصد هزار هکتار زمین را زیر کشت گندم ببریم. در حالی که سال گذشته حدود یک میلیون هکتار زمین به کشت گندم اختصاص داشت، امسال عملا سطح اراضی زیر کشت گندم را در مقایسه با سال پیش از آن پانصد هزار هکتار افزایش دادیم.
همچنین نیازهای کشاورزان را تأمین کردیم. اقدام به قیمت‌گذاری این محصول کردیم تا ادامه کاشت این محصول از سوی کشاورزان را تضمین کنیم و دولت و سازمان غله این محصول را با قیمت‌های تعیین شده خواهند خرید. اما حرف ما این است که هر نقطه‌ای از کشور که زیر کشت گندم برود باید در داخل نیز مصرف شود و نیاز این مردم را تأمین کند و برای این ملت کافی خواهد بود که توانست به تولید و کشاورزی ادامه دهد. چون همین که ما اقدام به نامگذاری امسال به نام سال گندم کردیم و برخی نیازهای تولید زراعی را در حد و حدود امکانات دولت تأمین کردیم. همه کشاورزان از این طرح استقبال کردند و با آن همراهی نشان دادند و نیم میلیون هکتار زمین بیشتر از سال گذشته را زیر کشت بردند.
تسنیم: جناب وزیر، اکنون به روابط سوریه و ایران در بخش کشاورزی بپردازیم
کشورهای بسیاری بودند که توانستند تهدیدها را به فرصتهای مهم تبدیل کنند، جمهوری اسلامی یکی از این کشورهاست که توانست که از زمان بازگشت امام راحل(ره) از فرانسه در سال 1979 به آن دست یابد در حالی که آمریکا 42 سال است که به شدت ایران را تحریم کرده است. با این حال، ایران اکنون توانسته است کاری در حد معجزه انجام دهد و ایرانی‌ها توانسته‌اند از تولید و ساخت سوزن تا موشک خودکفا باشند. این موضوعی است که شامل بخش کشاورزی نیز می‌شود. نگاه شما به این تجربه چیست؟و سوریه چگونه می‌تواند، از این تجربه استفاده کند؟
ـ در طول سال‌های قبل از جنگ و همچنین در طول جنگ و تاکنون، همکاری نزدیک و مداومی با طرف ایرانی داشته‌ایم و در تلاش هستیم، طوری برنامه‌ریزی کنیم که تولید محصولات کشاورزی بین دو کشور را توسعه و گسترش دهیم. طی سال‌های گذشته و در طول سال‌های جنگ چندین خط اعتباری وجود داشت که از طریق آنها برخی محصولات کشاورزی و غذایی را مبادله می‌کردیم. همچنین دو کشور همکاری‌های علمی و فنی با یکدیگر داشته و دیدارهایی برای گسترش تحقیقات،برنامه‌های مطالعاتی،تبادل نژاد محصولات زراعی و نیز تولیدات کشاورزی انجام دادند و این کار همچنان ادامه دارد.
تسنیم: جناب وزیر، پس از تسلط ارتش قهرمان سوریه بر بیش از 70 درصد از مساحت کشور بسیاری از کشاورزان سوری طی سال‌های اخیر بازگشت به اراضی را آغاز کردند. اما متأسفانه برخی از آنها همچنان از ابزارهای ابتدایی استفاده می‌کنند با وجود توسعه چشمگیر فناوری‌های مدرن در زمینه کشاورزی در حالی که می‌دانیم مهندسان کشاورزی ایران دارای تجربه عالی در زمینه کشاورزی مکانیزه و فناوری کشاورزی هستند. آیا شما به دنبال انتقال یا جایگزینی این تجربه ایرانی و یا حداقل تأسیس شرکت‌های سوری – ایرانی برای بهره‌گیری از تجربه ایران هستید؟
از زمان تصدی این وزارتخانه، با دستکم 7 یا 8 هیئت ایرانی دیدار کردم و با یکدیگر برای شروع پروژه‌های فنی، طرح‌های مکانیزه کشاورزی تبادل هیئت‌های ژن شناس،برگزاری دوره‌های آموزشی و برنامه‌های توسعه که به سوری‌ها در اجرای پروژه‌های جدید کمک می‌کند، هماهنگی کردیم. طرف ایرانی در زمینه پرورش گاو و تولید شیر پیشرفت زیادی داشته است و این موضوعی است که برای ما مشهود بود.
در زمان حاضر همکاری برای ایجاد آزمایشگاهی جهت تولید واکسن تب برفکی با همکاری طرف ایرانی وجود دارد و نیز تمایل به توسعه حیات وحش با تمرکز برحفظ و توجه به مناطق حفاظت شده جنگل کاری مجدد مناطق آسیب دیده از آتش سوزی و بازسازی مناطق آسیب دیده از تغییرات آب و هوایی وجود دارد. همکاری نزدیکی در این زمینه‌ها وجود دارد. علاوه برنامه اعتباری که وجود دارد و در چارچوب آن نیازهای دو طرف مبادله می‌شوند.
در زمان حاضر مقادیر زیادی گندم، کود، علوفه و غیره مبادله می‌شود و شرکت‌هایی نیز در زمان حاضر در زمینه صادرات فسفات سوریه فعالیت می‌کنند.
این همکاری بین دو کشور وجود دارد و رو به افزایش و تکامل است. ابتدای سال جاری(2021) نشستی بین اتاق بازرگانی سوریه و ایران برگزار ش. برخی از شرکت‌های ایرانی متخصص و فعال در امر بازسازی پیشنهاد بازسازی آنچه را تروریسم طی 10 سال ویران کرد به مدت 3 سال دادند این درحالی است که ایرانی‌ها تجربه درخشانی در بازسازی و سازندگی دارند.
تسنیم: کاملاً درست است، آیا به‌دنبال یا به فکر دادن طرح‌های بازسازی خرابی‌های ناشی از حضور تروریسم در بخش کشاورزی به شرکت‌های ایرانی هستید؟چه امکاناتی را می‌توانید در این زمینه ارائه دهید؟
ـ توافقنامه‌هایی میان طرفین سوری و ایرانی منعقد شده است. بیشتر شرکت‌هایی که پیش قدم شدند، شرکت‌های فعال در حوزه کشاورزی نیستند. هم‌اکنون شرکت‌هایی در سوریه پیش‌قدم شده‌اند و در بخش‌های برق، ساخت و ساز، بازسازی، منابع آب و تعمیر و ترمیم برخی از نیروگاه‌های برق و بنادر مشغول به کار هستند. فعالیت های چندی انجام شده اما زمینه اصلی ورود برادران ایرانی به بازار سوریه، تأمین نیازهای تولید است. وقتی می‌گوییم تراکتور، پس نیاز به تولید این محصول داریم. با این حال ما کارخانه‌های تولید لبنیات و پنیر داریم و می‌دانیم طرف ایرانی تجربه زیادی در زمینه پرورش گاو دارد و در این زمینه وارد مرحله اجرایی شده‌ایم.
توافقنامه‌ای میان طرفین وجود دارد که بر اساس آن، طرف ایرانی متعهد است حدود پنج هزار هکتار از اراضی سوریه را زیر کشت گیاهانی ببرد که آنها را برای اراضی و زمین‌های سوریه ضروری می‌داند. همچنین طرف ایرانی قرار است در یک گاوداری سرمایه‌گذاری کند، و همکاری‌هایی در زمینه پرورش گاو وجود دارد. در نتیجه هم اکنون شاهد همکاری دو کشور در زمینه تأمین نیازهای تولید کود و خرید کودهای خام و صادرات آنها پس از تولید مجدد هستیم. در زمان حاضر در این حوزه‌های تولیدی با شرکت‌های ایرانی همکاری وجود دارد.
تسنیم: در زمان حاضر میزان حضور این شرکت‌ها و سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها در بخش کشاورزی سوریه در چه سطحی است؟
ـ در زمان حاضر شرکت‌هایی هستند که عمدتا اقدام به وارد کردن کود و تراکتور و عمدتا ماشین آلات کشاورزی می‌کنند، چندین نمایشگاه در دمشق برگزار شده که تعداد زیادی از شرکت‌های ایرانی در آنها شرکت کرده‌اند. شرکت‌های ایرانی علاقه‌مند به فعالیت در حوزه تولید شیر، پرورش گاو، احداث کارخانه‌های تولید تجهیزات شبکه‌های آبیاری مدرن، استفاده از فناوری نانو در تولید کود و برخی محصولات کشاورزی،شرکت‌های تولید بذر و تأسیس آزمایشگاه‌ها برای بررسی محصولات هستند.
تسنیم: طی سال‌های گذشته چندین توافقنامه همکاری میان ایران و سوریه امضا شد،هم اکنون این توافقنامه‌ها در چه مرحله اجرایی قرار دارند؟
در سطح اجرایی، صادقانه بگویم، این توافقنامه ها آن طور که تمایل داشتم، نتیجه بخش نبوده است. با این حال من واقعا می‌دانم چنین توافقنامه‌هایی چه تأثیری دارند. امیدواریم روابط واقعی فنی و علمی با طرف ایرانی را به نقطه اوج برسانیم. همکاری‌های بسیار نزدیکی وجود دارد و دیدارهای بسیار نزدیکی بین دو کشور انجام خواهد شد. دیدارها و نشست‌ها در سطح بسیار بالا برگزار خواهد شد. در واقع با وجود تمام فعالیت‌های تولیدی و اقتصادی که با ایران داریم. در ماه پنجم میلادی و مشخصا 23 می نشست‌ها و دیدارهایی انجام می‌شود که طی این نشست‌ها،این همکاری با برنامه‌های میدانی تثبیت و تحکیم خواهد شد به نحوی که شهروندان سوری و ایرانی آن را احساس خواهند کرد.
تسنیم: پیش از اینکه گفتگو را با جنابعالی پایان دهم، دو سوال برایم باقی مانده اولین سوال اینکه شما در این دهه سیاه جنگ تروریستی که بر سوریه گذشت شما مسئولیت‌های دیگری هم داشتید که آخرین آن تصدی وزارت کشاورزی است. سخت‌ترین لحظات که بر بخش کشاورزی سوریه گذشت، چه بوده است؟
ـ سخت‌ترین لحظات، لحظاتی است که شما نمی‌توانید، وارد عمل شوید. این لحظه سخت در واقع دو لحظه است. یکی مربوط به تغییرات آب و هوایی است که یکی از سخت‌ترین تجربیات بخش کشاورزی در سال 2008 بود زمانی که خشکسالی رخ داد تولید محصولات کشاورزی به سطح بی سابقه‌ای کاهش یافت. در این برهه یعنی برهه قبل از جنگ عملاً امنیت غذایی خود را از دست دادیم.
اکنون در برهه جنگ که متاسفانه لحظه دوم است و تأثیر تروریسم که سبب آوارگی مردم و از بین رفتن منابع تولید شد و آنها را وادار به مهاجرت از جایی به جایی دیگر به دور از جنگ و به دور از آسیب‌های ناشی از جنگ کرد، این دو موضوع خسارت زیادی به تولید محصولات کشاورزی وارد کرد.
تسنیم: در هر صورت، جناب وزیر، با وجود همه اتفاقات، با وجود تروریسم با وجود این دهه خونین که بر سوریه گذشت، با وجود تحریم‌ها، بخش کشاورزی همچنان شاهرگ اقتصاد سوریه را تشکیل می‌دهد. پس از آسیب‌هایی که به بخش‌های گردشگری، تجارت و صنعت وارد کرده، آیا امیدی به بخش کشاورزی هست، آقای وزیر؟
ـ مطمئناً امید وجود دارد، آن هم به دو دلیل سوریه، نه قبل از جنگ و نه در طول جنگ به لقمه نان دیگران نیاز نداشت چون کشاورز سوری به کشت خود ادامه می‌دهد و امروز اگر هم ما به گندم نیاز پیدا کردیم، هستند کسانی مانند ایران و روسیه، دوستان ما کنار ما باشند.
تسنیم: در پایان این دیدار مایل هستم، از شما جناب وزیر بسیار تشکر کنم.
ـ با تشکر از شما. به این رسانه خوب احترام می‌گزارم و به مردم ایران سلام می‌کنم و همچنین به رهبران ملت ایران درود می‌فرستم و احترام زیادی برای آنها قائلیم. ما مردم سوریه، هیچ‌گاه لطف دوستان را فراموش نمی‌کنیم. ما همیشه به‌دنبال همکاری با همه هستیم و برای سوریه و ایران خیر و برای این دو ملت عزت و کرامت را آرزو می‌کنیم که آنها را قادر ساخت تا در برابر محاصره و تروریسم مقاومت کنند.
انتهای پیام/
