«معجزه آبخیزداری»|نهی مقام معظم رهبری از غرس درختان مضر/ درختان غیرمثمر چگونه باعث وقوع سیل می شوند؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم «پرونده معجزه آبخیزداری»؛ کاشت درختان مثمر یکی از موضوعات مهم و اساسی در موضوع پروژه های آبخیزداری کشور به شمار می رود. این موضوع از آنجا بیشتر حائز اهمیت است که رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای در سال 1395 فرمودند: «من غالباً هر سال، درخت های کاج یا سرو یا درخت چنار و مانند اینها می کاشتم، لکن یک نفری در این یادداشت‌های مردمی که برای من هر روز می‌آید، به من نوشته بود که چرا درخت میوه نمی کارید؟ لذا امسال ما درخت میوه کاشتیم.» (بیانات مقام معظم رهبری در تاریخ 18 اسفند 1395)

همچنین مقام معظم رهبری در سال 1397 با تأکید بر کاشت درختان مثمر و مضر برشمردن بعضی از گونه های درختی فرمودند:

شنیده میشود در مورد غرس برخی از نهالهای مضر در بعضی از نقاط کشور بی‌توجّهی میشود؛ به این مسئله خیلی باید اهمّیّت داده بشود. شنیدیم در بعضی از مراکز کشور به‌خاطر جلوگیری از پیشرفت صحرا و بیابان‌زایی، برخی از نهالها و اصله‌هایی که مناسب نیست و مضر است، کاشته میشود! خیلی ضروری است که دستگاه‌های مسئول مراقبت کنند که چنین اتّفاقی نیفتد

هشدار مقام معظم رهبری مبنی بر مضر بودن بعضی از گونه های گیاهی در حالی است که در سال های اخیر، به بهانه بیابانزدایی، کاشت اقسام درختان وارداتی مثل کهور، عرعر و غیره در دستور کار دستگاه های دولتی مرتبط بوده است که متاسفانه کاشت این گونه های گیاهی به خصوص کهور آمریکایی خسارات و آسیب های مختلف بهداشتی و زیست محیطی را به دنبال داشته است.

عوارض مخرب و زیانبار غرس درختان غیرمثمر و مضر

درباره عوارض مخرب و خسارات بار کاشت درختان بی ثمر و مضر مثل کهور آمریکایی نرگس سادات نجفی پژوهشگر اسلامی محیط زیست و منابع طبیعی و نویسنده کتاب اقتصاد مقاوم تر، محیط سالم تر معتقد است: طبق تحقیقات انجام شده، درختان غیرمثمر باعث جاری شدن سیلاب می شوند. این درختان با سفت کردن خاک و کم کردن پوشش گیاهی باعث می شوند آب سطحی به زمین نفوذ نکند و در نتیجه باعث سیلاب های ویرانگر شود. با کم شدن گیاهان و بوته های اطراف خاک حاصلخیز شسته می شود و گیاهان خودرو رشد نمی کنند و درنتیجه آب های سطحی داخل زمین نفوذ نمی کند و رواناب در سطح زمین جاری شده و به صورت سیلاب هدر می رود.

از دیگر اثرات مخرب و زیانبار کاشت درختان غیرمثمر مثل کهور، رشد نیافتن گونه های درختی مثمر یا گیاهان مزروعی است که نقش موثری در مقابله با ریزگردها و گردوغبار و حتی جاری شدن رواناب دارند. در این باره این پژوهشگر محیط زیست و منابع طبیعی اظهار می دارد: درختان غیر مثمر اجازه رشد هیچ گیاهی در کنار خود را نمی‌دهند و همچنین درختان و گیاهان بی ثمر باعث فراری شدن پرندگان و حیوانات می شوند در نتیجه زمین کود خود را از دست می دهد و گیاهان خودرو که نقش موثری در مقابله با ریزگرد دارند، کم می شوند. این در حالی است که می توان در کنار درختان مثمر گونه های مختلف گیاهی را کاشت که نقش موثری در حفظ رطوبت و نگهداری خاک و عدم وقوع ریزگرد دارند. برای مثال در کنار درخت نخل می‌توان سه طبقه درخت دیگر از نوع مرکبات را کاشت و همچنین درختان مثمر مثل نخل این توانایی را دارند که اجازه رویش گیاهان مرتعی در کنار خود را بدهند و این مساله در کاهش ریزگردها تأثیر فراوانی خواهد داشت.

به گفته نویسنده کتاب اقتصاد مقاوم تر، محیط سالم تر از مضرات کاشتن درختان غیرمثمر کاهش حاصخیزی خاک است. برای نمونه چمن خاک حاصلخیز را از بین می برد و برای کاشت مجدد چمن هربار نیاز به تعویض کامل خاک است بر خلاف محصولات کشاورزی که با تناوب زراعی یا آیش می توان محصولات متنوعی کاشت. نمونه دیگر گونه درختان غیرمثمر، اوکالیپتوس است که این گیاه زمین را از حاصخیزی می اندازد خاک را فقیر واسیدی می کنند و نیتروژن خاک را می گیرند. این در حالی است که برخی گیاهان مانند شنبلیله و یونجود و نخود و باقلا نه تنها خاصیت حاصلخیزی خاک را کم نمی کنند که خود کود سبز نام گرفته اند و با زیست مسالمت آمیز با باکتری های مخصوصی نیتروژن هوا را جذب می کنند و باعث ازدیاد حاصلخیزی خاک می شوند.

گزارش از: مهدی عرفانیان

انتهای پیام/