مسجدالاقصی؛ نقطه پرگار این روزهای فلسطین/ آیا اراضی اشغالی آبستن تحولات جدیدی است؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، شهر قدس در ماه رمضان امسال، روزهای پرفرازونشیبی را پشت‌سر گذاشت. شروع اتفاقات از درگیری‌های فلسطینی‌ها با گروه‌های یهودیان تندرو در باب العامود شروع شد. باب العامود یکی از مشهورترین درهای مسجدالاقصی است که به بازار قدیمی و تاریخی شهر قدس هم متصل می‌شود. این باب به‌دلیل اینکه محل ورود صهیونیست‌ها هم هست، بسیار مورد توجه است.

اما این درگیری‌ها هرچند تنها 4 شب ادامه یافت و اسرائیل عقب‌نشینی حصارها و محدودیت‌ها را در باب العامود برداشت، اما نقطه عطف تحولات فراوانی شد، به‌طور نمونه می‌توان به شلیک موشک از نوار غزه به مناطقی از شهرک‌های صهیونیستی و بیانیه گروه‌های مقاومت حول این اتفاق با هدف حمایت از مسجدالاقصی اشاره کرد. حضور پررنگ جوانان اهل قدس از دیگر نکات جالب اتفاقات باب العامود بود.

پس از اتفاقات باب العامود، موضوع محله الشیخ‌جراح در شهر قدس مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. محله الشیخ‌جراح حدود 3 کیلومتر تا مسجدالاقصی فاصله دارد و حدود 700 نفر در آن ساکن‌اند. این محله قدیمی و مشهور شهر قدس، افرادی از چند طایفه مشهور فلسطین‌اند که در دوران اشغال در سال 1948، که از جاهای دیگر فلسطین آواره شده بودند به این محل آمدند و ساکن شدند.

اما با اشغال قدس غربی در جنگ 6روزه در سال 1967، شرایط زندگی در الشیخ‌جراح سخت‌تر هم شد، اما مردم آن ترجیح دادند مقاومت کنند، مقاومتی که تاکنون هم ادامه‌دار بوده است. اسرائیلی‌ها طی سال‌های اخیر در راستای پروژه یهودی‌سازی شهر قدس، انگشت اتهام و تلاش‌هایش را به‌سوی این محله گرفته است که آنان ساکنین آن محل نیستند و باید آنها را طرد کنند، پروژه‌ای که هدف نهایی‌اش تغییر بافت جمعیتی شهر قدس از مسلمانان به‌سوی یهودیان است.

اسرائیل ابتدای امسال، طی حکمی به‌اصطلاح حقوقی از سوی دادگاه، اعلام کرد اهالی محله الشیخ‌جراح باید این محل را یک‌ماهه تخلیه کنند. در اردیبهشت ماه و در میانه ماه رمضان، با فرا رسیدن زمان اجرای حکم، این محل شاهد درگیری‌های زیادی شده است، خانه‌ها به‌زور مصادره می‌شوند و یهودیان مهاجر جدیدی در آن ساکن می‌شوند.

 تصاویر گفتگوی یک یهودی آمریکایی با یک زن فلسطینی که بسیار هم در رسانه‌ها دیده شد، عیان‌کننده ماهیت اتفاقات محله الشیخ‌جراح بود. در این گفتگو مرد صهیونیست مقابل زنی که تا دیروز خانه‌اش همان خان‌ ‌ای است که اکنون او در آن ساکن است می‌گوید: "حتی اگه من از اینجا برم، این خانه به تو برنمی‌گرده! حتی اگه من هم برم، خودت می‌دانی که تو نمی‌تونی این‌جا برگردی. الآن مشکلت چیه؟ من که کاره‌ای نیستم، چرا سر من داد می‌زنی؟!"، و در پایان هم در پاسخ به زن که می‌گوید "تو داری خانه‌ام را می‌دزدی" می‌گوید: خب، اگه من نمی‌دزدیدم، یکی دیگه می‌دزدید!

اما در جمعه آخر ماه مبارک رمضان، که همواره برای فلسطینی‌ها پراهمیت بوده و تحولات اخیر بر حساسیت‌هایش افزوده بود، تنش‌ها به اوج خود رسید. در ساعات پایانی روز جمعه نیروهای اسرائیلی وارد مسجدالاقصی شدند و با نمازگزاران فسلطینی درگیر شدند، درگیری‌هایی بسیار وسیع و گسترده شد و صحن‌های مسجدالاقصی و باب العامود به میدان‌های جنگ تبدیل شد. ساعتی پس از این اتفاق کشورهای ترکیه و قطر طی بیانیه‌هایی واکنش تندی گرفتند و تمام گروههای فلسطینی هم اقدامات تنش‌زای اسرائیل را محکوم کردند. اما اوج واکنش‌ها به حماس برمی‌گردد. هنیه رهبر این جنبش، در مصاحبه‌ای فوری و زنده با شبکه الاقصی گفته است: دشمن صهیونیستی قصد تخلیه مسجد الاقصی از وجود نمازگزاران را دارد اما ما با جان و خون خود از آن دفاع خواهیم کرد. هرگز اجازه یهودی‌سازی محله الشیخ‌جراح و تعرض صهیونیست‌ها به مسجد الاقصی را نمی‌دهیم، آنچه در جریان است، انتفاضه و خیزشی است که باید ادامه داشته باشد. و در پایان خطاب به نتانیاهو گفته: با آتش بازی نکن ما با هر چه در اختیار داریم از مسجدالاقصی و الشیخ‌جراح دفاع می‌کنیم و شما بازنده این نبرد هستید.

وضعیت پیش‌آمده نگرانی‌هایی را هم میان صهیونیست‌ها ایجاد کرده است. روزنامه عبری‌زبان یدیعوت آحارونوت طی گزارشی اعلام کرده است: تحولات و درگیری‌های جاری در منطقه الشیخ‌جراح و قدس ممکن است در نهایت اسرائیل را به‌سمت جنگ بکشاند، مسئله‌ای که در روزهای اخیر از مسئولین سیاسی و نظامی مقاومت در غزه و لبنان بارها و بارها شنیده‌ایم.

آیا نتانیاهو که خود را در پیش از هر زمانی به ترک صندلی نخست‌وزیری نزدیک می‌بیند، با آتش بازی جدیدی را برای حفظ آینده سیاسی خود آغاز خواهد کرد؟ شواهد نشان می‌دهد نخست وزیر 15 سال گذشته تل‌آویو به این سادگی عقب‌نشینی نخواهد کرد. البته اقدامات او لزوماً به‌معنی عدم شکست او نخواهد بود. برخی روزنامه‌های نزدیک به لیکود حزب نتانیاهو بارها از ایده او برای کسب کرسی ریاست رژیم اسرائیل خبر داده‌اند. البته رئیس اسرائیل در ساختار سیاسی تقریباً تشریفاتی است؛ اما نتانیاهو برای آن هم فکرهایی دارد و به‌دنبال تغییر برخی اختیارات ریاستی است. به‌نظر می‌رسد روزهای پرتنشی در انتظار قدس و مسجدالاقصی است.

یادداشت: محمد محسن فایضی ـ کارشناس مسائل فلسطین

انتهای پیام/+