توسعه صادرات صنایع دستی استان خراسان رضوی ارزش افزوده و اشتغال پایدار به ارمغان می‌آورد
گروه استانها-طیف صنایع دستی موجود در استان خراسان رضوی بسیار گسترده است و البته که باید مطابق همین تنوع تمهیدی برای بازاریابی و صادرات آن در نظر گرفت؛ چون ارزش افزوده و اشتغال‌پایدار اصلی‌ترین ارمغان این میراث سنتی است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، اقتصاد تک محصولی امروزه به عنوان مشکلی اساسی در دودوتای دخل و خرج کشورها شناخته می‌شود؛ به همین دلیل بسیاری از کشورها در تلاش هستند به هر شیوه ممکن و با توجه به داشته‌هایشان از گره کور این نوع اقتصاد که شکننده است خود را رها کرده و به سمت تنوع کالاهای صادراتی خود باشند.
یکی از مهمترین سیاست‌ها در این زمینه توسعه صادرات صنایع دستی کشورها براساس سنت، تمدن و مواد اولیه موجود در منطقه است، چون کارشناسان براین باورند که تولید و توسعه صادرات انواع محصولات صنایع دستی با توجه به بومی بودن تمام مواد اولیه ارزش افزوده بسیار بالاتری داشته و می‌تواند اشتغال پایدار برای منطقه ایجاد کند.
این درحالی است که تنوع محصولات صنایع دستی در ایران بسیار بالاست و کارشناسان براین باورند درصورت توسعه هدفمند صادرات صنایع دستی ایران سهم بالایی از دلارهای نفتی کشورمان کاسته و دلارهای سبز و قابل اتکاء مناسبی در رگ اقتصاد کشورمان جریان خواهد داشت؛ دلارهایی که قابلیت کارشکنی‌های دشمنان علیه کشورمان را به حداقل خود می‌رساند.
در این بین استان خراسان رضوی با توجه به سابقه تاریخی و انواع محصولات صنایع دستی که به خود دیده جزو پتانسیل‌های مناسب توسعه تولید انواع محصولات صنایع دستی شناخته می‌شود و درصورت تحقق این اتفاق دستاوردهای قابل توجهی ایجاد خواهد کرد.
در همین‌حال بررسی اسناد تاریخی نشان می‌دهد؛ اساسا ایران کشوری غیرمتکی به نفت بوده و صرفاً در حدود یک قرن اخیر است که دلارهای نفتی بلای جان اقتصاد کشورمان شده است، بجای اینکه برای اقتصاد ایران رونق و تولید پایدار به ارمغان آورد.
برای مثال اسناد تاریخی ایران دوره قاجار و ایران قرن نوزدهم میلادی موید این مسئله هستند که کالاهایی همچون ابریشم خام، طلا و فرش بیشترین سبد صادراتی ما را تشکیل می‌داده‌اند.
اما در این میان از ظرفیت‌های تاریخی خود بعضا غفلت کرده و جفایی اساسی در حق آنها روا داشته‌ایم؛ برای مثال در ادبیات خودمان از ایران به عنوان سرزمین چهار فصل یاد کرده‌ایم و این چهار فصل بودن صرفا مرتبط با آب و هوا نیست.
تنوع و گستره آب و هوایی را می‌توان در تنوع و گستره محصولات مرتبط با صنایع دستی نیز مشاهده کرد؛ و خراسان رضوی از این حیث سرزمینی غنی و همه فصل است. طیف صنایع دستی موجود در استان خراسان رضوی بسیار گسترده است و البته که باید مطابق همین تنوع تمهیدی نیز برای صادرات آن و یا بازاریابی فروشش کرد.
به این اسامی آشنا دقت کنید: گیوه دوزی، جاجیم بافی، شعر بافی، چلنگری، خورجین بافی، صحافی سنتی، برک بافی، قفل سازی، علامت سازی و دباغی سنتی. البته اینها شاید چندان هم آشنا نباشند زیرا مربوط به زمانی دور هستند و امروز در خراسان رضوی رگه‌های هویتی خیلی کمی دارند.
دیناری؛ معاون سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی خراسان رضوی نیز با تایید اهمیت صادرات صنایع دستی معتقد است یک فقدان اساسی در حوزه صنایع دستی استان داریم و آن این است که برنامه‌ریزی منسجمی برای بازاریابی صورت نداده‌ایم.
این نکته دیناری از این حیث حائز اهمیت است که امروز بسیاری از کشورهای همسایه ما و حتی کشورهای همسایه و هم مرز با خراسان رضوی به صورت دقیق و جزء به جزء روی این مهم سرمایه‌گذاری کرده‌اند و با قدرت در این زمینه پیش می‌روند و همین مسئله سبب شده بخش عظیمی از تولید ناخالص ملی این کشورها به حوزه گردشگری و صنایع دستی اختصاص پیدا کند.
دیناری آسیب جدی دیگر در این حوزه را فقدان تولید انبوه می‌داند و می‌گوید: بازاریابی صنایع دستی و تولید انبوه آنها یک حلقه و زنجیره بهم پیوسته هستند و باید بتوانیم محصولی را که تولید می‌کنیم به درستی به شبکه مخاطب معرفی کنیم که در حوزه صنایع دستی استان این خلاء را به صورت جدی احساس می‌کنیم.
از سوی دیگر باید این نکته را مدنظر داشت که ذائقه انسان‌ها اساسا نوستالژیک پسند و آنتیک پسند است به این معنا که اگر دقت کنیم در سال‌های اخیر هر کدام از صنایع دستی استان که احیاء شده استقبال خوبی از آنها در بازار صورت گرفته است.
محمد مطیع؛ معاون صنایع دستی استان خراسان رضوی نیز معتقد است باید روی سوغات زائران و مسافرانی که به مشهد مقدس می‌آیند کار بیشتری صورت بگیرد و در بسته سوغات محتویات صنایع دستی استان را قرار داد.
وی می‌گوید: حجم عظیمی از زائران در برهه قبل از کرونا به مشهد مقدس مشرف می‌شدند و قطعاً در آینده نزدیک نیز این اتفاق رخ خواهد داد و نباید به سادگی از این ظرفیت عظیم عبور کرد.
با این شرایط و اوصاف بنظر می‌رسد صنایع دستی خراسان رضوی می‌تواند در میان مدت جایگزین بسیار خوبی برای محصولات نفتی باشد و این خلاء را جبران کند.
آمارهای سال گذشته صادرات صنایع دستی خراسان رضوی اما امیدوارکننده بوده است و نشان می‌دهد استان ظرفیت خوبی در این حوزه دارد و صرفاً کافی است عزمی جهادی در تولید و شبکه‌ای مناسب برای صادرات تمهید شود.
24 میلیون دلار صادرات چمدانی
آن گونه که ابوالفضل مکرمی‌فر؛ مدیرکل میراث فرهنگی خراسان رضوی اعلام کرده در سال 99 حجم قابل توجهی از محصولات صنایع دستی این استان به ارزش 37.2 میلیون دلار صادر شده و محصولات صنایع دستی صادر شده از خراسان رضوی شامل صادرات از طریق مرزهای رسمی و نیز صادرات به صورت چمدانی بوده است.
وی ادامه داده: 13.9 میلیون دلار از این حجم صادرات صنایع دستی خراسان رضوی از مرزهای رسمی و حدود 24 میلیون دلار آن از طریق صادرات چمدانی به کشورهای گوناگون در سطح جهان صادر شده است.
نکته جالب در آمار مدیرکل میراث فرهنگی خراسان رضوی بازار متنوع کشورهایی بوده که مقصد صنایع دستی استان محسوب می‌شده‌اند زیرا براساس این آمارها، محصولات دست‌ساز هنرمندان صنایع دستی خراسان رضوی به 50 کشور در سطح جهان صادر شده است.
تمام این نکات موید این است که بازار بسیار خوبی برای محصولات صنایع دستی استان وجود دارد و باید زمینه احیاء صنایع دستی فراموش شده استان را فراهم کرد.
انتهای پیام/281/ی
