گزارش تسنیم از بخش بازار جشنواره جهانی فیلم فجر: از ۵ غرفه به ۱۰۰ غرفه رسیدیم/ در عرضه مستند موفق نبودیم + فیلم

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، یکی از بخش‌های مهم هر جشنواره سینمایی معتبر در دنیا بخش بازار آن است. بازارها در واقع مانند پلی که معاملات را برقرار می‌کنند فیلم‌ها را برای خرید و فروش عرضه می‌کنند. جشنواره جهانی فیلم فجر نیز که در سال‌های اخیر روی این موضوع تمرکز ویژه‌ای داشته است در سی‌وهشتمین دور خود خصوصاً باتوجه به پیوستن به فیاپف آثار و محصولات بیشتری را عرضه کرد و جلسات متعددی را میان خریداران فیلم‌ها برقرار کرد.

طبق اخباری که خبرنگار تسنیم کسب کرده است تنها در روزهای نخست جشنواره بیش از هزار جلسه مجازی برای خریداران فیلم‌های سینمایی تنظیم شده است. خریداران اعم از تهیه‌کنندگان، مسئولین فستیوال‌های جهانی و توزیع‌کنندگان فیلم‌ها بودند که این موضوع نوید خوبی است که می‌توان از بستر مجازی بهترین بهره را برد و خروجی خوبی را کسب کرد.

نکته دیگر اینکه افرادی که صاحب آثار هستند و همینطور شرکت‌های پخش، می‌توانستند در بازار شرکت کرده و با دست‌اندرکاران فستیوال‌های جهانی مرتبط شوند و فیلم خودشان را ارائه کنند. چند نفر از شرکت‌کنندگان گفته‌اند که افراد مهمی از میان مدیران فستیوال‌ها و توزیع‌کنندگان در این جشنواره و بازار شرکت کرده‌اند و ما می‌توانیم فیلم‌های خودمان را بدون هزینه‌ای ارائه دهیم که همین نشان دهنده مزیت این جشنواره برای فیلمسازان و توزیع‌کنندگان داخلی و خارجی است.

در حال حاضر بیش از 80 فستیوال در میان خریداران جشنواره جهانی فیلم فجر شرکت کرده‌اند و هر روز میان توزیع‌کنندگان داخلی و فستیوال‌ها بالغ بر 20 جلسه تنظیم شده است.

از میان فیلم‌های گوناگونی که در بازار برای عرضه ارائه شد می‌توان به اسامی فیلم‌هایی مانند «انیمیشن ایرانی» به کارگردانی مهرداد شیخان، «زندگی در میان پرچم‌های جنگی» به کارگردانی محسن اسلام‌زاده، «نیلگون» ساخته حسین سهیل‌زاده، «داستان دست‌انداز» به کارگردانی کمال تبریزی، «خورشید آن ماه» به کارگردانی ستاره اسکندری، «بچه گرگ‌های دره سیب» به کارگردانی فریدون نجفی، «پدران» ساخته سالم صلواتی، «من ودبورا» به کارگردانی مرحوم سیدضیاءالدین دری «گیج گاه» به کارگردانی عادل تبریزی و «دشت خاموش» به کارگردانی احمد بهرامی می‌توان اشاره کرد.

همینطور در بخش فیلم‌های کوتاه آثاری مانند «سنگبال» و «مرگ تدریجی» به کارگردانی آمین صحرایی، «ملکوت» ساخته فرنوش عابدی، «فرجام خون‌بس» ساخته سیدمهدی موسوی شیرازی ساخته صمد علیزاده «اکو» به کارگردانی مهین صدری، «عروسک»، ساخته نسرین گل‌ریحان، «عزیز»، ساخته مهدی برزوکی، «چوپان» به کارگردانی رحمان پولادیان و «من ایرانی‌ام» به کارگردانی علیرضا کاویان راد در بازار حضور داشته است.

بنابراین بازار جشنواره جهانی فیلم فجر در مجموع توانسته است که نظر خریداران جهانی خود را جلب کند و در فروش قدم‌های جدیدی را رو به جلو بردارد.

اما امیر اسفندیاری معاون بین‌الملل جشنواره جهانی فیلم فجر درباره سابقه و قدمت بخش بازار جشنواره بیان کرد:

بخش بازار در کنار بخش مسابقه از سال 1376 به جشنواره فیلم فجر اضافه شد. در ابتدا تنها فیلم‌های سینمایی ایرانی در بخش بازار برای فروش ارائه شده بود و تنها غرفه‌های سینمای ایران برای علاقه‌مندان سینمای ما اعم از توزیع‌کنندگان و مدیران فستیوال فعالیت می‌کردند.

شروع کار غرفه سینمای ایران با پنج بخش بود که یکی از آنان غرفه اتحادیه تهیه‌کنندگان سینمای ایران بود که کل پخش‌کننده‌های ایرانی ‌می‌توانستند فیلم‌هایشان را برای پخش به آنجا بیاورند؛ علت اینکه این بازار به وجود آمد این بود که خیلی‌ها در آن دوران بنیاد سینمایی فارابی را به لابی‌گری متهم می‌کردند که نمی‌گذارد تمام فیلم‌ها به خارج بروند و به علت انحصارگرایی که دارد توانایی این کار را دارد. بازار فیلم برای همین تشکیل شد تا راه ارتباطی سینمای ایران را با جشنواره‌ها، دفاتر پخش و خریداران خارجی باز و میدان را برای خرید و فروش مهیا کند.

از اینجا به بعد بود که تمام فیلمسازانی که یا خودشان پخش‌کننده داشتند و یا مستقیماً می‌خواستند مذاکره کنند، می‌توانستند فیلم‌های خود را ارئه بدهند. چند سال گذشت و در زمانی که آقای حیدریان مدیر سازمان سینمایی بودند، این حس ایجاد شد که بازار فیلم‌های خارجی را نیز اضافه کنیم و این شد که غرفه سینمای خارج را هم به بازار اضافه کردیم و بازار ما بازار بین‌المللی شد و به هدفی که می‌خواست بسیار نزدیک شد. آن هدف این بود که ما در منطقه به اندازه کافی رشد کنیم و از همه فیلم‌های مهم و سینماگران برجسته و پخش‌کننده‌های مهم در جشنواره حضور داشته باشند.

در سال‌هایی که جشنواره‌های ملی و بین‌المللی با هم برگزار می‌شد 100 غرفه بازار داشتیم؛ یعنی از پنج غرفه‌ای که در ابتدا تشکیل شده بود به 100 غرفه رسیده بود. نکته مهم پایانی درباره بازار این است که در یکی از سال‌های اخیر اصغر فرهادی به جشنواره آمده بود. افراد مختلفی از ایشان سؤال کرده بودند که علت موفقیت شما در جشنواره‌ها چیست؟ و او گفته بود که از همین بازار جشنواره جهانی فیلم فجر شروع کرده است.

وی در بخش پایانی صحبت‌های خود درباره حضور فیلم‌های جریان دفاع مقدس و مقاومت در جشنواره جهانی فیلم فجر و همینطور جشنواره‌های خارجی بیان کرد: فیلم‌های زیادی از این بخش مانند فیلم‌های ابراهیم حاتمی‌کیا مثل دیده‌بان را به خارج از کشور فرستادیم که بسیار مورد استقبال قرار گرفت. فیلم آژانس شیشه‌ای نیز در بخش فروم جشنواره برلین حضور داشت و اتفاق‌‌های زیادی افتاده است.

اما مصطفی رزاق‌ کریمی مستندساز کشور که سابقه حضور در جشنواره‌های جهانی را دارد درباره موفقیت جشنواره جهانی فیلم فجر در حوزه مستند نظر مثبتی ندارد. او می‌گوید: من باتوجه به اینکه در حوزه سینمای مستند فعالیت می‌کنم، نظری درباره سینمای داستانی نمی‌دهم و تنها درباره مستند صحبت می‌کنم.

واقعیت این است که اولاً هر جشنواره‌ای الزاما ارزش رفتن ندارد که بگوییم باید به این جشنواره یا جشنواره دیگری برویم. جشنواره‌های زیادی هستند که برخی از سینماگران می‌خواهند به آن بروند اما به نظرم اهمیت چندانی ندارد. پس حضور سینمای ایران به صرف اینکه در جشنواره خارجی شرکت کند اهمیت ندارد. برای همین اگر بازار جشنواره،‌ ما را صرفاً به چند جشنواره معمولی معرفی کند اهمیتی ندارد.

وی ادامه داد: بلکه باید به جشنواره‌های مهم تأثیرگذار دنیا رفت. البته اینکه در جشنواره‌ها بخش بازار داشته باشند بسیار خوب و مهم است و در هر حال کارایی این بازارها همین است که فیلم‌ها را به جشنواره‌ها معرفی می‌کنند. کارگردان و فیلمساز نیز از اینکه مورد توجه قرار بگیرد خوشحال می‌شود اما نکته مهم این است که سینمای مستقل مستند نتوانسته از جریان جشنواره‌های داخلی مانند جشنواره جهانی فیلم فجر بهره‌مند شود.

به نظر من بازار جشنواره جهانی فیلم فجر حداقل در بخش مستند نتوانسته اثرگذار باشد و فیلم‌ها و فیلمسازان خود را به جشنواره‌های دنیا معرفی کند و جریان‌ساز باشد. بیشتر این خود مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است که در این زمینه مؤثر است.

او با انتقاد از جدا شدن بخش‌های ملی از بین‌المللی جشنواره فیلم فجر بیان کرد: نکته دوم اینکه به نظرم جدا کردن جشنواره جهانی فیلم فجر از ملی کار اشتباهی بود. هنوز نمی‌دانم که چرا این دو بخش از یکدیگر جدا شده‌اند؟ زمانی که این دو بخش در کنار هم بودند و فیلمساز خارجی چه مستندساز و چه داستانی به جشنواره می‌آمد، فیلم‌های ایرانی را تماشا می‌کرد چراکه بیشتر فیلم‌های خارجی را قبلاً تماشا کرده بود و تمرکزش روی فیلم‌های ایرانی بود. همین باعث می‌شد که نظر خریداران جهانی نیز روی فیلم‌های ایرانی جلب شود؛ آن موقع جشنواره فضای سینمایی‌تری داشت.

باتوجه به صحبت‌های فوق می‌توان بدون شک بر اهمیت بازار در جشنواره جهانی فیلم فجر تأکید کرد. اما باید در عین حال اذعان کرد که بخش بازار و همینطور بخش‌های رقابتی و جنبی جشنواره جهانی فیلم فجر فرصت بسیار خوبی است برای ارائه، نمایش و معرفی فیلم‌های سینمایی با محوریت فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی ما. میهمانان خارجی که به جشنواره می‌آیند دقیقاً حکم ایرانیانی را دارند که به جشنواره‌های خارجی می‌روند و دوست دارند که فیلم‌های کشورهای میزبان و خارجی دیگر را تماشا کنند نه فیلم‌های ایرانی که در وطن خود به راحتی هرچه تمام‌تر می‌توانند تماشا کنند. عطش مخاطب خارجی برای تماشای فرهنگ و هنر تاریخ ایران زمین و آشنایی با جاذبه‌های گردشگری ما و آیین و سنت‌های بزرگی مانند عزاداری ایام عاشورا، اعیاد ملی مانند نوروز و یلدا و... نمونه‌های کوچکی است که جشنواره جهانی فیلم فجر فرصت دارد تا از آن برای پیشبرد اهداف کلان فرهنگی نظام جمهوری اسلامی ایران از آن استفاده کند. بازار گرم جشنواره نیز میدان بزرگ و و پرسروصدایی است که در میان آن همه جنس، باید باکیفیت‌ترین فیلم‌‌های ایرانی با محوریت فرهنگ و تاریخ و تمدن ایرانی-اسلامی با بفروش برسد.

انتهای پیام/