طرح "راه مهندسی" خیز بلند بسیج برای موفقیت دانشجویان سیستان و بلوچستان است
گروه استانها ــ بسیج دانشجویی سیستان و بلوچستان مدتی است با اجرای طرح "راه مهندسی" خیز بلندی برای موفقیت دانشجویان دانشگاه‌های استان برداشته است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم اززاهدان، طرح "راه مهندسی" ویژه دانشجویان رشته‌های مهندسی که به همت بسیج دانشجویی از آذرماه سال 99 برای اولین بار در استان سیستان و بلوچستان کلید خورد، به دنبال این است که در هفت گام بتواند به بهترین شکل، مسیر تحصیلی و شغلی دانشجویان رشته‌های فنی و مهندسی را ترسیم کند.
طرح جامع مجازی راه مهندسی در تلاش است تا دانشجویان را سمت آگاهی و دغدغه‌مندی نسبت به حل مسائل کشور، تقویت دید جامع و تخصصی نسبت به رشته و فضای کاری آینده خود، توانمندسازی برای پیشرفت و تعالی کشور، حل دغدغه‌های ذهنی و مشکلات دوران تحصیل آنها و ... هدایت کند. با اجرای مجازی این طرح در سراسر کشور، علاوه بر تحقق هدف آن یعنی هدایت بسیاری از نخبگان سمت مسائل موجود در کشور، گامی مهم سمت تحول آموزشی در دانشگاه‌ها برداشته خواهد شد؛ چرا که یکی از راه‌های ایجاد تحول در بدنه آموزش عالی کشور، اصلاح نگرش دانشجویان نسبت به کیفیت تحصیل در دانشگاه و در نتیجه مطالبه‌ی اصلاح نظام آموزشی و پژوهشی از مسئولین و نقش‌آفرینان این حوزه است.
طرح جامع مجازی کشوری راه مهندسی در مرحله اجرا شامل برنامه هایی همچون برگزاری نشست‌های سراسری و استانی مرتبط هفتگی و ماهانه به صورت مجازی، بازدیدهای صنعتی و آموزشی حضوری با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و مجازی، جلسات پرسش و پاسخ به صورت آنلاین، طراحی و چاپ نشریه راه مهندسی و ... می‌شود. مرکز ثقل برنامه‌های این طرح، نشست‌های سراسری و کشوری است که به صورت مستمر در طول ترم‌های یک و دو برگزار می‌شود. مطالب گفته شده در این نشست‌ها، به واسطه‌ی نشست‌های استانی، جلسات پرسش و پاسخ آنلاین و همچنین بازدیدهای میدانی تثبیت می‌شوند.
این طرح شامل هفت گام اصلی است؛ در گام اول طرح سبک زندگی دانشجویی مورد صحبت مدعوین بوده؛ گام دوم آن با محوریت آشنایی با رشته‌های مهندسی برداشته شده، چگونگی مطالعه دروس این رشته‌ها موضوعیت گام سوم طرح را شکل می‌دهد و گام چهارم نیز که به تازگی در سیستان و بلوچستان به اتمام رسیده شامل تشریح راه‌های کسب موفقیت برای دانشجویان رشته‌های مهندسی است.
از آذرماه سال 99 تاکنون حدود 500 دانشجوی دختر و پسر از 20 دانشگاه و مرکز آموزش عالی سراسر استان در سامانه طرح ثبت‌نام کرده‌اند؛ همچنین 20 رویداد توسط تیم‌های راه مهندسی دانشگاه‌های استان برگزار شده که در آنها از هشت عضو هیئت علمی و هفت دانشجوی برتر در رشته‌های مختلف مهندسی دعوت شده است. در این گزارش دیدگاه‌ها و مهمترین نکاتی که مدعوین چهارمین گام طرح راه مهندسی در استان سیستان و بلوچستان شامل اساتید و دانشجویان موفق مورد تأکید قرار داده‌اند پرداخته شده است.
سیستم آموزشی فعلی حافظه‌محور شده و دانشجو را از خلاقیت دور می‌کند
امین بهزادمهر، عضو هیئت علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان و جزو یک درصد دانشمندان برتر جهان در سال 2016 در این رابطه اظهار داشت: مهندس به کسی گفته می‌شود که از یک سو دانش و علم کافی را دارد و از سوی دیگر از قدرت خلاقیت و ایده‌پردازی خاصی نیز بهره می‌برد.
وی بیان کرد: دانشجوی امروز رشته‌های مهندسی در ورود به دانشگاه احساس سردرگمی دارد و این ضعف سیستم آموزشی ماست که عمدتاً حافظه‌محور شده و دانشجو را از خلاقیت دور می‌کند. دانشجوی مهندسی باید با رشته خود ارتباط برقرار کند یعنی در کنار حل تئوری مسائل در دروس مختلف بتواند ذهن خود را ایده‌پرداز کند؛ صرفاً نمره گرفتن و اخذ مدرک نمی‌تواند راهگشای زندگی او باشد، اگر این موارد رعایت شود هیچ مهندسی بیکار نمی‌ماند.
بهزادمهر خاطرنشان کرد: درست است که در سال‌های اخیر تحریم‌های ظالمانه‌ای علیه ایران اعمال شده اما بسیاری از افرادی که با ایده و فکر جدید پا به میدان گذاشتند موفق بوده‌اند. کشور هم تشنه این ایده‌ها است؛ آمار بسیار بالای واردات تجهیزات صنعتی اعم از موارد ابزار دقیق و کنترلی نشان می‌دهد که اگر دانشجوی مهندسی برق، نیاز کشور و اصول رشته خود را بشناسد می‌تواند آنها را تولید کند یا اگر یک مهندس مکانیک به کارخانه‌ها، نیروگاه‌ها و صنایع نفتی ورود کند مشاهده می‌کند که چقدر قطعات از خارج وارد می‌شود؛ آیا نمی‌توان آنها را تولید کرد؟ آیا در سیستم حرارتی آنها نمی‌توان اثر مثبت گذاشت؟ آیا عملکرد یک توربین بادی را نمی‌توانیم بهتر کنیم؟
بازار کار همیشه برای مهندسان کاربلد فراهم است
عضو هیئت علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان ادامه داد: در همه مواد درسی باید نگاه نقادانه داشته باشید و به این فکر کنید که آیا می‌توان به شکل دیگری مسئله را حل کرد و کار را انجام داد؛ البته برخی موارد مانند قانون بقای انرژی هم جزو اصول هستند. یک نکته مهم هم در مهندسی وجود دارد که آن تلاش برای تولید با کمترین هزینه ممکن است؛ بنابراین باید در طراحی‌های خود بهینه‌سازی لازم را داشته باشیم؛ توجه به محیط زیست و رعایت اخلاق مهندسی نیز یکی دیگر از ویژگی‌های یک مهندس خوب و ایده‌آل است.
وی گفت: اگر مهندسی با این استاندارها باشیم حتی در شرایط رکود هم بازار کار بسیار خوب خواهد بود؛ مشکل این است که مدرک مهندسی را گرفته‌ایم ولی مهندس نیستیم یعنی آموزش مهندسی ندیده‌ایم؛ هم خودمان نخواستیم که آموزش ببینیم هم سیستم آموزشی نتوانسته به این نیاز پاسخ دهد. الزاما مهندس خوب کسی نیست که آچار به دست باشد و قطعات اتومبیل را بیرون بریزد بلکه مهندس خوب اتومبیل را خوب می‌شناسد، نحوه تغییر آیرودینامیک بدنه را بخوبی می‌داند، با راه‌های کاهش سوخت آن آشنا است یا می‌داند که لاستیک را چگونه طراحی کند که عمر بیشتری داشته باشد.
پروژه‌های تئوری و عملی به دانشجویان از راه‌های دوری از نمره‌گرایی است
اسماعیل شفیع‌زاده، عضو هیئت علمی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار گفت: دادن پروژه‌های تئوری و عملی به دانشجویان از سوی اساتید یکی از راه‌های دوری از نمره‌گرایی است که می‌تواند برای دانشجو جنبه مهارت‌افزایی داشته باشد. اگر دانشجو بتواند نه به صورت اجبار بلکه خودجوش علم و دانش فرا گرفته را در قالب نشریه یا مقاله‌ای منتشر کند، موجب افزایش انگیزه و روحیه او خواهد شد اما نباید فشاری بر او باشد.
وی خاطرنشان کرد: دانشجویان تا هنگامی که محصولی تولید نکرده و کاری انجام نداده‌اند تصور ماورایی از کشورهای غربی دارد؛ در حالی که اگر او را به تولید یک محصول هرچند کوچک و ناچیز ترغیب کنیم، خود را باور می‌کند و سمت تقویت آن می‌رود اما متاسفانه سیستم دانشگاهی ما اینگونه نیست؛ یعنی عمل‌گرایی بسیار کمی را بر می‌تابد حتی کسی که علم را با عمل همراه کند مورد اتهام قرار می‌گیرد.
شفیع‌زاده افزود: اگر بسیج دانشجویی در این مسیر قدم بردارد ظرفیت‌های بسیاری را می‌تواند در دانشجویان آزاد کند. دانشجو باید در اوقات دانشجویی خود مدام با صنایع در ارتباط باشد تا مهارت کسب کند؛ معضل کشور این است که دانشجویان تجربه ارتباط با صنعت را در حد دو واحد کسب می‌کنند. دانشگاه باید اساتید را نیز مجبور به حضور در دوره‌های کارورزی کند تا استاد نیز بتواند این تجربه عملی را به دانشجو انتقال دهد ولی باید نظارت کافی صورت گیرد تا خروجی مناسب داشته باشد.
پرداختن تئوری به رشته‌های مهندسی اشکالی که به نظام آموزش عالی وارد است
رسول دامنی، معاون پژوهش و فناوری دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار گفت: افرادی که توانسته‌اند ایده خوب خود را به ثروت تبدیل کنند لزوماً دانشجویان برتر دانشگاه نبوده‌اند؛ چه بسا افرادی که با ترکیب درس و مهارت در دانشگاه به موفقیت‌های بسیاری دست پیدا کردند.
وی افزود: گرفتن نمره بالا در دروس، گاهی دانشجو را گول می‌زند چرا که فکر می‌کند درس را به خوبی فرا گرفته در حالی که ممکن است اینگونه نباشد؛ نمره زمانی ارزش دارد که ایمان داشته باشیم این نمره میزان یادگیری و فهم ما را نشان می‌دهد.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار اظهار داشت: وقتی دانشجوی رشته‌های مهندسی فارغ‌التحصیل شود دیگر کسی از او درباره نمراتش سوال نمی‌کند بلکه میزان یادگیری و تسلط او می‌تواند کارگشا باشد بنابراین نباید به نمره اتکا داشت. شرکت در دوره‌های فنی و حرفه‌ای در حین تحصیل می‌تواند در آینده شما اثرگذار باشد و حتی شغل شما را تعیین کند؛ اشکالی که به نظام آموزش عالی وارد است پرداختن تئوری به رشته‌های مهندسی است.
مقاله‌محوری سبب شده سهم دانشگاه‌ها از مرتفع کردن تنگناهای کشور در حد انتظار نباشد
دامنی بیان کرد: برخی دانشجویان دغدغه مقاله دارند در حالی که مقاله‌محوری معضلی برای کشور شده است؛ برخی گمان می‌کنند کشور با افزایش تعداد مقالات پیشرفت می‌کند؛ مقاله‌ای که خروجی عینی نداشته باشد، ثروت ایجاد نکند و منجر به کارآفرینی نشود برای برطرف کردن مشکلات جامعه ارزشی نخواهد داشت؛ این مقاله‌محوری موجب شده تا سهم دانشگاه‌ها از مرتفع کردن تنگناهای کشور اصلا در حد انتظار نباشد.
وی اظهار داشت: طرح راه مهندسی که از ابتدای ورود دانشجو به دانشگاه آغاز می‌شود کمک می‌کند تا به دانشجو جهت‌دهی لازم را به سمت حل مشکلات بدهد. برای دانشجوی کارشناسی رشته‌های مهندسی مهم است که نیروی کارآمدی برای صنعت باشد یعنی طوری بار بیاید که کارآفرین و صنعت آفرین باشد.
دانشجویان باید با آزمون و خطا کار را لمس کنند و دانش خود را در آن پیاده کنند
محمد تشانی، فارغ‌التحصیل مهندسی عمران دانشگاه ولایت ایرانشهر اظهار داشت: دانشجویان رشته‌های مهندسی باید در کنار درس مشغول یادگیری مهارت نیز باشند چرا که درس خواندن به تنهایی برای آینده شما کارایی نخواهد داشت؛ زیرا رشد و پیشرفت شما به واسطه پیاده کردن علم و دانش در عمل محقق می‌شود.
وی گفت: دانشجوی رشته‌های مهندسی باید مطالب استاد دانشگاه را در میدان عمل پیش ببرد و دنبال کند؛ البته برخی اساتید نیز دلسوزانه پیگیر امور دانشجو هستند. محیط دانشگاه و محیط کار بسیار متفاوت هستند اما دانشجویان باید با آزمون و خطا کار را لمس کنند و دانش خود را در آن پیاده کنند.
دانشجویان مهندسی در ایران نسبت به سایر کشورها کمتر وارد عرصه مهارت‌آموزی می‌شوند
سعید بقائی، فارغ‌التحصیل مهندسی کامپیوتر دانشگاه ولایت ایرانشهر و دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شهید باهنر کرمان اظهار داشت: رشته‌های مهندسی فارغ از اطلاعات دانشی نیاز به مهارت‌آموزی دارند؛ مهارت یک روش اجرای دانسته‌های شماست اما دانشجویان مهندسی در ایران نسبت به سایر کشورها کمتر وارد عرصه مهارت‌آموزی می‌شوند.
وی گفت: فضای غالب دانشگاه‌ها امتحان محور بوده اما در فضای کار خارج از دانشگاه کمتر به معدل ها توجه می شود؛ عمدتا تمرکز روی مهارت و تجربه افراد است یعنی تجربه های دوران دانشگاه ستاره ای روی دوش فارغ التحصیلان دانشگاهی هستند.
بقائی خاطرنشان کرد: دانشجو در کنار درسی که می‌خواند باید وقت بگذارد و از فرصت فراغت خود در چهار سال کارشناسی که اندک هم نیست استفاده کند.کسی که مهارت کسب کند آینده شغلی او تضمین شده است؛ این افراد برگ برنده‌ای در زندگی خود خواهند داشت.
طرحی مانند راه مهندسی می‌تواند خلأهای نظام آموزش عالی را پوشش دهد
وی بیان کرد: اکنون کار و شغل در بازار زیاد است اما دانشجوی ماهر بسیار کم داریم؛ امروز با گسترش فضای مجازی، یادگیری مهارت بسیار آسان شده البته معتقد هستم که در مسیر مهارت‌آموزی باید شاخص تعیین کرد و پروژه‌محور بود ضمن اینکه مدیریت زمان و مدیریت نیروی انسانی را نیز به مرور فرا بگیرید. این را بدانید که کسب و کار غیردولتی درآمد چند 10 برابری نسبت به کار دولتی دارد اما باید مهارت لازم را در خود تقویت کنید.
بقائی تصریح کرد: گویاست که طرحی مانند راه مهندسی می تواند خلأهای موجود در نظام آموزش عالی را پوشش داده و دانشجویان رشته های مهندسی را در مسیر توانمندسازی یاری کند. سه گام دیگر این طرح که پیش بینی می شود تا پایان تیرماه به طول بینجامد حاوی نحوه ورود به صنعت متناسب با رشته، آشنایی با صنایع مادر و چند رشته ای و بازدیدهای علمی خواهد بود.
انتهای پیام/392/س
