چاپ و تولید کتاب دفاع مقدس به نصف رسید/ کاغذ؛ رمق یار مهربان را گرفت

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، صنعت نشر ایران که از ماه‌ها پیش به دلایل مختلف با مشکلات متعدد دست و پنجه نرم می‌کرد، حالا در مواجهه با کرونا با چشم تردید به آینده می‌نگرد. تأثیر کرونا بر کسب و کارها در جهان انکارناشدنی است. در این چرخه و در ایران، صنعت نشر نیز همانند دیگر مشاغل و حرفه‌ها با شرایطی مواجه است که تا پیش از این تجربه نکرده بود. 

در کنار این مشکلات، کاغذ گره نشر را کورتر کرده است. ابتدا نوسانات قیمت‌ها در بازار کاغذ غیر قابل باور بود، اما پس از آن نبود کاغذ دغدغه اصلی دست اندرکاران امر شد. از ناشران گرفته که حیاتشان عمدتاً به وجود کاغذ وابسته است تا مطبوعات و ... در این مدت یک نگرانی مهم داشتند: تأمین کاغذ. مشکلات ایجاد شده در این زمینه تأثیرات منفی خود را بر بازار گذاشته است. بسیاری از ناشران یا توان چاپ کتاب جدید را ندارند یا منتظرند ببینند آیا دولت بالاخره آستین‌ها را بالا می‌زند و در این ایام باقی مانده، پاسخی به نامه‌هایشان خواهد داد یا خیر. فعالان این حوزه بر این باورند که مشکلات ایجاد شده و از سوی دیگر، سیاست دست روی دست گذاشتن مسئولان، سبب شده بازار کتاب ایران با افت و کاهش تعداد عناوین جدید و تجدید چاپ آثار گذشته مواجه باشد.

سردار علی ناظری، رئیس هیئت مدیره مجمع ناشران دفاع مقدس، در همین رابطه در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم، با اشاره به تأثیر این عوامل بر حوزه نشر دفاع مقدس گفت: رویه نشر در حوزه دفاع مقدس تقریباً از وضعیت عمومی نشر کشور پیروی می‌کند و به تبع آن، وضعیت وخیمی دارد. علت اصلی آن نیز مشکل کاغذ است. از سوی دیگر، امکان فروش کتاب نیز مانند گذشته وجود ندارد.

او اجرای طرح‌های فصلی ارشاد مانند بهارانه کتاب را امری مفید و تأثیرگذار برای رفع بخشی از مشکلات نشر کشور دانست و اضافه کرد: ارشاد اقدام به برگزاری نمایشگاه‌های مجازی کتاب و طرح‌های فصلی مانند بهارانه کتاب کرد که در این چند روز در حال اجراست.  تبلیغات خوبی نیز در این مدت انجام شد، ناشران نیز تاحدودی از میزان فروش خود در این ایام راضی بودند، برخی از حوزه‌ها مانند نشر کودک و نوجوان و ناشران عمومی از میزان استقبال مخاطبان خود تا حدودی در این ایام راضی بودند، اما مشکل اصلی ما در جای دیگری است. ما در سیستم تولید و توزیع کتاب دچار مشکل هستیم، نه مخاطب. اگر امکان دسترسی کتاب برای مخاطب فراهم شود، اقدام به خرید آن خواهد کرد؛ این در حالی است که کتاب بسیار گران و وضعیت نشر پیچیده شده است. 

ناظری با بیان اینکه صنعت نشر نیز مانند مشاغل دیگر از شرایط ایجاد شده زیر سایه کرونا ضربه خورده است، یادآور شد: در حوزه نشر دفاع مقدس ناشران بسیاری هستند که از میزان فروش کارهای خود گلایه دارند. ما حتی در این مدت با مواردی مواجه بودیم که قصد داشتند تغییر شغل دهند و برای حفظ سرمایه خود در حوزه دیگری مشغول به کار شوند. 

رئیس هیئت مدیره مجمع ناشران دفاع مقدس در ادامه درباره تأثیر مشکلات تأمین کاغذ بر چاپ آثار تازه در بازار کتاب دفاع مقدس نیز گفت: همانطور که اشاره شد، نشر دفاع مقدس از شرایط کلی کشور پیروی می‌کند. این حوزه وجوه امتیاز و تفاوتی با دیگر حوزه‌های نشر دارد. یکی از امتیازات حوزه نشر دفاع مقدس، توجه مردم به کتاب‌های این حوزه است. اقبال مردم به آثار دفاع مقدس از قبل هم زیاد بوده است و در مقایسه با آثار در موضوعات دیگر اقبال بیشتری دارد، اما با وجود این نمی‌توان تأثیرات یکی دو سال اخیر را انکار کرد.

ناظری همچنین از کاهش تعداد عناوین کتاب‌های چاپ اول و تجدید چاپ آثار در حوزه نشر دفاع مقدس طی سه ماه اخیر خبر داد و گفت: من آمار دقیقی در این زمینه ندارم، از صحبت دوستانی که در این حوزه حضور دارند، متوجه شده‌ام که کاهش میزان چاپ کتاب در مقایسه با گذشته بیش از نصف بوده است. در سال‌های گذشته ما در این ایام، نمایشگاه را برگزار کرده بودیم و ناشران در این ایام میزان فروش خود را بررسی می‌کردند، اما امسال این اتفاق رخ نداده است. در سه ماهه نخست امسال تعداد کتاب‌های چاپ یا تولیدشده بسیار پایین بوده است و هم فروشی نداشته‌اند.

مدیر انتشارات فاتحان ادامه داد: از سوی دیگر، تولیدکنندگان و فعالان حوزه نشر دفاع مقدس نسبت به دیگر ناشران آسیب‌پذیری بیشتری دارند. به عنوان نمونه، وقتی ناشری در حوزه نشر عمومی می‌بیند که فروش خوبی ندارد، از آن حالت تخصصی خود خارج می‌شود و با انتشار چند عنوان کتاب در حوزه‌های مخاطب‌پسند مانند آشپزی، روانشناسی و ... کسری خود را جبران می‌کند. اما ناشران دفاع مقدس این امکان را ندارند. به عنوان مثال، ما در نشر فاتحان قریب به 400 عنوان کتاب در حوزه ادبیات دفاع مقدس و انقلاب اسلامی منتشر کرده‌ایم. نمی‌توانیم و حاضر نیستیم برای درآمد و فروش بیشتر وارد کار در حوزه دیگری شویم. ناشران دیگر هم همین‌طور هستند، آنها می‌خواهند ارزش کار خود را در این حوزه حفظ کنند و این وجه تمایزی است که به ضرر ناشران دفاع مقدس درمی‌آید.

ناظری نبود سیستم توزیع متمرکز و گسترده در حوزه نشر دفاع مقدس را از جمله آسیب‌های جدی در این حوزه برشمرد و یادآور شد: علاقه‌مندی مردم به کتاب‌های این حوزه مهم است، اما آثار دفاع مقدس معمولاً از توزیع خوبی بهره‌مند نیستند. فروشگاه‌هایی که به صورت تخصصی این دست از آثار را توزیع کنند، زیاد نیستند. از سوی دیگر، فروشگاه‌های عمومی نیز فقط حاضرند تعدادی از این دست از کتاب‌ها را توزیع کنند؛ به همین دلیل باید به فکر شبکه قوی توزیع در این زمینه باشیم. بهتر است مجموعه‌های دست اندرکار امر با سرمایه‌گذاری به فکر راه‌اندازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای در سطح کشور و استان‌ها باشند تا دسترسی به این نوع آثار تسهیل شود.

رئیس هیئت مدیره مجمع ناشران دفاع مقدس با تأکید بر اینکه نبود سیستم توزیع سبب شده تا برخی آثار شاخص در حوزه دفاع مقدس مورد توجه قرار نگیرند، تصریح کرد: به عنوان نمونه، کتاب «عصرهای کریسکان»، نوشته کیانوش گلزار راغب، از جمله آثار شاخص در این حوزه است که اخیراً نیز تقریظ مقام معظم رهبری بر این اثر منتشر شده است. توزیع این کتاب نیز به خوبی صورت نگرفت و فروش خوبی در مقایسه با دیگر آثاری که مزین به تقریظ رهبر انقلاب بودند، نداشت. مخاطب و اقبال به سمت کتاب‌های دفاع مقدس وجود دارد، کتاب خوب نیز وجود دارد و معرفی هم شده است، اما چرا فروش ندارد؟ این نشان می‌دهد که ایراد کار در جای دیگری است.

انتهای پیام/