روایت‌های دسته اول یک نویسنده ابن‌الوقت از جبهه مقابل داعش
جغرافیایی که نویسنده از جبهه مقاومت در کتاب «روزهای زخمی» به تصویر می‌کشد، جغرافیایی است گسترده که بر سر در آن ورود ممنوع برای کسی نزده‌اند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، طی سال‌های اخیر عناوین متعددی درباره حضور داعش در سرزمین‌های اسلامی به ویژه در عراق و سوریه منتشر شده است. کتاب‌هایی که هرکدام تلاش دارند بخشی از آنچه را که بر مردم مسلمان در عصر حاضر می‌گذرد، به تصویر کشند. در این میان، سهم عمده آثار با خاطرات است. خاطراتی که از زبان شاهدان عینی نقل یا ثبت شده است. کتاب «روزهای زخمی»، اثر محمد صدری، نیز از این جنس است. کتاب اخیراً توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده و تلاش دارد گزارشی باشد از جنگ در عراق و شام طی سال‌های 93 تا 98.
صدری که به عنوان مستندساز در جنگ‌های مختلف از جمله جنگ تحمیلی، جنگ بالکان، قره‌باغ و کشمیر حضور داشته، با استفاده از این تجربه حضور، در میدان دیگری با نام عراق و شام حاضر شده است. کتاب «روزهای زخمی» حاصل تلنگری است که دو جوان آمریکایی به او زده‌اند: پاییز 94 برای خوردن بستنی جلوی یک بستنی‌فروشی در سانفرانسیسکو نشسته بودم، دختر و پسر نوجوانی را دیدم که برای کمک به ادامه زیست خرس‌های قطبی با جدیت تمام اعانه جمع می‌کنند. ... آن دو عروسک چشم‌شیشه‌ای می‌خواستند از امثال من برای نجات نسل خرس‌های قطبی کمک بیگرند. آن هم در کشوری که به اذعان سرانش داعش را خود به وجود آورده و به جان مردم منطقه من انداخته بود. همانجا تصمیم گرفتم یادداشت‌های جنگ عراق و سوریه‌ام را کتاب کنم؛ همان یادداشت‌های روزانه‌ام از سفر عراق در سال 93 و سفر سوریه در سال 94 را که مدت‌ها بود در قفسه کتابخانه‌ام خاک می‌خوردند.»...
کتاب از چهار فصل تشکیل شده است؛ سفر اول با نام سلیمان بیک به شرح خاطرات حضور نویسنده در عراق می‌پردازد. سفر دوم شامل روایت نویسنده از حضور در وادی یابس است، سفر سوم بادیة الشام و سفر چهارم نیز سرزمین‌های شمالی. صدری مانند حرفه‌ای که سال‌ها در آن مشغول بوده است، این‌بار نیز متن و تصویر را با هم در اختیار مخاطب قرار می‌دهد؛ موضوعی که کمتر با این جدیت در کتاب‌های خاطرات دیده می‌شود.
روایت‌ها کوتاه است و خواندنی. نویسنده همچون همان دوربین سونی که به تازگی تهیه کرده و از داشتنش در این سفر خرسند است، دقیق است در ثبت جزئیات. گویی خوب می‌داند که مخاطبی که عراق و سوریه را با طعم حضور داعش درک نکرده، از او چه می‌خواهد. از این منظر، سفرنامه صدری، سفرنامه‌ای است دقیق از حال و اوضاع این دو کشور؛ از توجه به مسائل اجتماعی گرفته تا ذکر جزئی‌ترین نکات در حوزه‌های مختلف فرهنگی و گاه نظامی. در کنار روایت‌های اصلی، مخاطب با ارائه اطلاعات راوی درباره مسائل مختلف نیز همراه می‌شود؛ اطلاعاتی که قاعدتاً باید در پاورقی کتاب ذکر می‌شد، اما نویسنده آن را در خلال روایت اصلی با رنگی متفاوت ذکر کرده است. نمونه‌ای از آن، پرداختن به سهم حضور دروزی‌ها به عنوان یکی از فرقه‌های منشعب از اسماعیلیه در معرکه سوریه و تلاش آنها برای مقاومت در این حوزه است؛ گروه کوچکی که به دلیل اینکه جامعه بسته‌ای دارند، کمتر شناخته شده و معرفی شده‌اند، اما از همان روزهای اول در خط مبارزه با داعش و مسلحین قرار گرفته‌اند.
دوربین صدری گاهی میان نیروهای جبهه مقاومت می‌چرخد؛ به همه آنها که بدون در نظر گرفتن ملیت و مذهب، دوشادوش یکدیگر تنها یک هدف را دنبال می‌کنند: آزادی انسان و نابودی شر. جغرافیایی که نویسنده از جبهه مقاومت در این کتاب به تصویر می‌کشد، جغرافیایی است گسترده که بر سر در آن ورود ممنوع برای کسی نزده‌اند؛ همین کار را شیرین‌تر می‌کند.
از ویژگی‌های دیگر کتاب، ابن‌الوقت بودن نویسنده است. او مستندساز جنگ است و خوب می‌داند که کمی تعلل، تازگی و جذابیت را از کارش می‌گیرد؛ به همین دلیل مخاطب هم با او در خط اول حضور دارد. این را می‌شود بیشتر در روایت‌های سوریه دید؛ در کشاکش جنگ با داعش، در شهادت نیروها، در واکنش نیروها به شنیدن خبر شهادت فرمانده‌شان، در پخش شدن خبر پیشروی‌ها و ... . مثلاً یکی از روایت‌های دسته اول این کتاب، به روز شهادت شهید اصغر پاشاپور، از یاران نزدیک شهید سردار قاسم سلیمانی، اختصاص دارد:
ساعتی از شب گذشته و ما مقر بهداری هستیم. خبر تلخ دیگری می‌رسد که اوضاع قرارگاه را به هم می‌ریزد و همه را ناراحت می‌کند. اصغر پاشاپور که در منطقه او را به نام ذاکر می‌شناسند، در ورودی شهر زیتان به سختی مجروح شده. در حالی که او را با یک نفربر پی‌ام‌پی به عقب منتقل می‌کرده‌اند، نفربر هم به دست مسلحین افتاده و از او و یکی دیگر از مجروحان خبری نیست. گویا مسلحین بعد از گرفتن نفربر، اصغر و مجروح دیگر را که سوری بوده، در یک تویوتای پیکاپ می‌گذارند تا به عقب منتقل کنند. وقتی به منطقه خودشان می‌رسند، متوجه می‌شوند از اصغر خبری نیست... .
روایت‌های کوتاه، دقیق با نثری خواندنی، استفاده درست از توصیف، فضاسازی و شخصیت‌پردازی‌های خوب کتاب «روزهای زخمی» را به نمونه خوبی از توفیق ادبیات مقاومت در سال‌های اخیر تبدیل کرده است؛ ادبیاتی که در ابتدا خاطرات و حوادث را با دور تند و کمی بی‌توجه به اطراف و تنها معطوف به شخصیت اصلی کتاب روایت می‌کرد، گویی حالا پخته‌تر شده و با حوصله بیشتری به این میدان می‌پردازد.
انتشارات سوره مهر کتاب «روزهای زخمی» را به تازگی در هزار و 250 نسخه و به قیمت 50 هزار تومان منتشر کرده و در دسترس علاقه‌مندان قرار داده است.
انتهای پیام/
