خام‌فروشی و بروکراسی بلای جان معادن آذربایجان‌شرقی است

به گزارش خبرگزاری تسنیم از تبریز، ایران با ذخایر عمده معدنی، 2درصد ذخایر جهان را در اختیار دارد و 69 نوع ماده معدنی در کشور شناسایی شده است، ایران با این حجم ذخایر در رتبه دهم ذخایر معدنی دنیا قرار دارد که فقط در حوزه معادن مس، در جایگاه سوم جهانی ایستاده است.

از این تعداد 52 نوع ماده معدنی در آذربایجان شرقی وجود دارد که مس، طلا، نقره، سیلیس و... در سطح ملی مطرح است و بر اساس آمارها، 644 واحد معدنی در استان آذربایجان شرقی داریم که از این تعداد 411 فعال بوده و از معادن استان بهره برداری می‌کنند.

47 درصد معادن ایران در حوزه مصالح ساختمانی، 24 درصد سنگ نما، 22 درصد ذخایر غیرفلزی و 7 درصد هم معادن فلزی هستند که در سال‌های اخیر به معادن مصالح ساختمانی توجه ویژه‌ای صورت گرفته ولی معادن استراتژیک فلزی و ذخایر غیرفلزی توجه کمتری شده است در صورتی که گردش مالی سنگ‌های قیمتی، 650 میلیارد دلار است که ایران هم تنوع بالایی در این حوزه دارد اما از این تجارت کم بهره بوده و 0.6 درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد.

تلاش برای ایجاد صنایع پایین دستی معادن جهت جلوگیری از خام فروشی

مهرانگیز رحمانی، معاون معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی در پاسخ به سوالات تسنیم در مورد حوزه‌های معدنی و ظرفیت‌های استان، اظهار داشت: استان ما از لحاظ معدنی یکی از استان‌های غنی کشور محسوب می‌شود و رتبه اول ذخایر معدنی کشور را دارد.

وی با اشاره به اینکه عوامل زمین شناسی مساعد، باعث تشکیل ذخایر معدنی فراوان در نقاط مختلف استان شده است، گفت: مجموعه‌های غنی کانی‌های فلزی از جمله طلا، مس، آهن، مولیبیدن، منگنز و کانی‌های غیر فلزی با ارزش از جمله سنگ‌های تزئینی، کائولن، سیلیس، نفلین سینیت و... را داریم. برخی مواد معدنی از جمله تراورتن آذرشهر شهرت و برند جهانی دارد که توجه ویژه می‌طلبد.

رحمانی، سهم معدن در اشتغال را یادآور شد و افزود: ممکن است در فرآیند استخراج یک معدن متوسط، حدود 50 نفر شاغل باشند ولی استخراج معدن، زنجیره فرآوری و ارزش افزوده با هم می‌تواند صفر تا صد برای بیش از 500 نفر اشتغال آفرینی کند.

معاون معدنی سازمان صمت آذربایجان شرقی، با بیان اینکه از 700 معدن، نصف آنها فعال هستند، خاطر نشان کرد: عوامل متعددی مانع استفاده از کل پتانسیل معادن شود. برای 48 میلیون تن استخراج سالانه ظرفیت داریم ولی بستر کافی موجود نیست.

وی وجود بسترهای مناسب سرمایه گذاری معدنی را در آذربایجان شرقی مورد تاکید قرار داد و گفت: جلوگیری از خام فروشی اولویت جدی ماست که مورد تاکید مقام معظم رهبری است. تلاش می‌کنیم سرمایه گذار را برای تکمیل زنجیره افزوده جذب کنیم و تولید و اشتغال و ارزش افزوده آن را برای استان حفظ کنیم.

رحمانی، با اشاره به اینکه باید صنایع پایین دستی معدنی را در استان راه اندازی کنیم، ابراز داشت: در مس سونگون به دنبال راه اندازی شهرک صنایع مس هستیم تا بتوانیم از خام فروشی محصولات مس سونگون جلوگیری کنیم.

بروکراسی صفحه به صفحه مانع فعالیت پرشتاب معادن

در هنگام تهیه گزارش، با یکی از مراجعه کنندگان در راه پله‌های سازمان صمت استان که مسئول فنی یکی از معادن استان است، آشنا شدیم و در مورد مشکلات معدن کاران و موانع موجود بر سر راه آنها صحبت کردیم.

وی با گلایه از بروکراسی صفحه به صفحه بر سر راه معادن، گفت: هر چقدر تلاش می کنیم کار ما با سرعت انجام شود ولی هر سال اتاق به اتاق به دنبال مجوزهای لازم هستیم.

این مسئول فنی معدن، با تاکید بر اینکه اگر فرآیندهای اخذ مجوز به صورت اینترنتی باشد، سرعت کار بیشتر می‌شود، افزود: آسیب این کار هم این است که گاهی این درخواست اینترنتی دو ماه مسکوت می‌ماند و کسی پاسخ لازم به آن را نمی‌دهد.

وی در مورد مشکل معدن مصالح ساختمانی خودشان توضیح داد و ابراز داشت: ما هر بار برای کار با منابع طبیعی و راه و شهرسازی و... طرف حساب هستیم که هر سال برای کوچکترین توسعه، نیاز به استعلام داریم و برای یک معدن، به چندین اداره باید هزینه پرداخت کرده و مجوز بگیریم اما باید این موضوع تجمیع شده و از یک مرجع استعلام و پرداخت هزینه صورت گیرد.

این معدن‌کار، در مورد میزان اشتغال معدن خود هم توضیح داد و گفت: در مجموعه ما 12 نفر به صورت مستقیم کار می‌کنند ولی 300 تا 400 نفر اشتغال غیرمستقیم داریم.

معادنی که می‌توانست به فرصت تولید و اشتغال تبدیل شود

به گزارش تسنیم، آذربایجان شرقی با داشتن رتبه اول ذخایر معدنی کشور و داشتن تنوع بالایی از ذخایر، هنوز در حوزه استخراج و بهره برداری نتوانسته به رتبه قابل قبولی در کشور دست یابد.

معادنی که می‌تواند به فرصت تولید و اشتغال تبدیل شود، اکنون با خام فروشی و استخراج محدود، فرصت‌ها از دست می‌رود در حالی که با مشکل بیکاری در استان مواجه هستیم.

از سوی دیگر، عدم بازگشت عوارض معدنی به آبادانی در شعاع چند کیلومتری معادن استان هم باعث شده برخی از ساکنان و همسایگان معادن به دید خسارت به آن بنگرند و بعضاً مانع فعالیت آنها شوند که توجه به این موضوع هم از اهمیت برخوردار است.

توجه ویژه به معادن استان، می‌تواند آذربایجان شرقی را از لحاظ اقتصادی چند گام به جلوتر ببرد و توسعه استان را شتاب بیشتری بخشد اما نباید سرنوشت معادن ما به مانند نفلین سینیت سراب بیش از 20 سال بلاتکلیف بماند در حالی که به شدت در کشور نیاز به این ماده معدنی مهم روز به روز افزایش می‌یابد.

انتهای پیام/111/س