"کانت و اختلاف نظر میان مفسران فلسفه او" روی پیشخوان کتابفروشی‌ها

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، فلسفه کانت با وجود عمق و شهرت آن، امروزه به تمامه نمی‌تواند مورد قبول باشد. برای این که او بیشتر علم نیوتنی را معتبر می‌داند، درصورتی که علوم، از عصر او به بعد تحولات زیادی پیدا کرده است. این نکات به اجمال در این کتاب مورد بحث قرار گرفته است.

مجتهدی، در بخشی از مقدمه این اثر نوشته است: کتاب حاضر برخلاف آنچه شاید از عنوان آن تصور شود، الزاما یک گزارش درباره فلسفه کانت و مفسران او نیست، بلکه در اینجا بیشتر صحبت از حضور دائمی افکار این فیلسوف در فرهنگ اروپا از اواخر قرن هجدهم میلادی تا به امروز است. نگارنده سعی کرده است ضمن یادآوری کلیاتی درباره افکار کانت، بیشتر از متفکرانی سخن بگوید که هیچ یک الزاما کانتی نبوده، ولی خواه ناخواه براساس بعضی از نکات فلسفه نقادی او، نظام‌های فکری متفکران مستقلا به نحو اختصار معرفی شده‌اند و از این رهگذر کتاب عملاً تبدیل به یک دوره مختصری از تاریخ فلسفه‌های معاصر شده که در کشورهای آلمان، فرانسه و حتی در انگلستان تحقق پیدا کرده و منشأ اثر بوده‌اند.

به احتمال قوی شاید بتوان گفت که این تحقیق چیزی بیش از آنچه به طور متداول شنیده‌ایم به ما آموزش نمی‌دهد، ولی در عین حال امکانات گسترده و گاهی دور از انتظار فلسفه نقادی را نمایان می‌سازد که به انحای مختلف مورد استفاده قرار گرفته است.

از طرف دیگر باید همچنین اشاره کرد که نگارنده لامحاله از بحث‌های استطرادی ابا نداشته و در واقع تا آنجایی که امکان پیدا می‌کرده و لازم می‌نموده از آوردن اطلاعات مستقل درباره این متفکران خودداری نکرده است. از این لحاظ این کتاب تا حدودی نیز صورت یک مجموعه درآمده است که خوانندگان را به تأمل درباره این افکار متنوع وا می‌دارد تا فضای ذهنی خود را بیش از پیش گشایش دهند و با موضع‌های شناخته شده و یا با افکار خاص ناشناخته عصر جدید و معاصر آشنایی بیشتری پیدا کنند.

از طرف دیگر فلاسفه رمانتیک بعد از کانت جایگاه خاص خود را دارند، ولی بالاخره از افراد دیگری نیز که به نحو متفاوت فکر می‌کرده‌اند یا اصلا فیلسوف نبوده‌اند و بیشتر به لحاظ اجتماعی و سیاسی از کانت سخن می‌گفته‌اند، چون خانم استائل آشنایی پیدا کنند. در این کتاب از نوکانتیان فرانسوی آخر قرن نوزدهم میلادی چون راوسون، لاشلیه و بوترو از برخی متخصصات مشهور فلسفه نقادی کانت چون کوهن و کاسیرر نیز صحبت شده است.

همچنین باید یادآوری کرد طرحی که نگارنده اتخاذ کرده به ناچار شامل نظریه‌های علمی جدید نیز می‌شود، زیرا دهه‌های اول قرن بیستم میلادی لامحاله آنها مطرح بوده‌اند، به هر ترتیب خواه ناخواه فلسفه کانت از لحاظی عمیقاً خط فاصل میان طبیعیات نیوتن مبتنی بر مطلق بودن جرم، مکان و زمان و نظریه‌های جدیدتر از جمله پلانک و انیشتین بوده است.

انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، کتاب کانت و اختلاف نظر میان مفسران فلسفه او را با قیمت 100 هزار تومان راهی بازار کتاب کرده است.

انتهای پیام/