خسارت‌های جبران ناپذیر خشکسالی به محصولات کشاورزی استان زنجان / آیا امسال شاهد افزایش واردات هستیم؟
گروه استانها - خشکسالی و کمبود بارندگی‌ها خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به تولیدات کشاورزی زنجان وارد کرده و باید منتظر ماند و دید که راهکار مسئولان برای گذر از این خشکسالی‌ها چیست.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان ، چند سالی است که کشورمان به خاطر وجود خشکسالی با مشکلات زیادی مواجه شده است؛ البته خشکسالی امسال با سال‌های گذشته کاملاً متفاوت بود و خسارت‌های جبران‌ناپذیری را تا به این لحظه به حوزه‌های مختلف کشور وارد کرده است؛ یکی از حوزه‌هایی که تا این لحظه بسیار در مقابل این خشکسالی بی‌سابقه متضرر شد حوزه «کشاورزی» است که به خاطر عدم بارندگی و همینطور گرمای بی‌سابقه بسیاری از محصولات کشاورزی رو به نابودی هستند.
شاید این نابودی بخش مهمی از محصولات کشاورزی، سبب شود در آینده نزدیک مسئولان کشوری مجبور شوند برای تامین نیاز بازار، بسیاری از محصولات را از خارج کشور وارد کنند؛ البته تا به اینجای کار همین خشکسالی و نبود علوفه برای دام‌ها، مسئولان را مجبور کرده مقدار قابل توجهی نهاده دامی را از دیگر کشورها وارد کنند و شاید همین پیش‌بینی در زمینه محصولات کشاورزی نیز می‌شود.
اما سوال این است که خشکسالی امسال چه خسارت‌هایی را برای استان در زمینه محصولات کشاورزی وارد کرده است؟ راهکار مسئولان برای گذر از این خشکسالی در سال‌های آینده چیست؟
علی یگانهفرد رئیس اتاق بازرگانی استان زنجان در گفت‌وگو با تسنیم اظهار کرد: کاهش غیرطبیعی و طولانی مدت منابع رطوبتی که عمدتاً با بارش ها رخ می دهد، سبب وجود خشکسالی شده و اثرات نامطلوبی را در پی دارد که در حال حاضر مواجهه با این پدیده زیان‌بار هستیم؛ خصوصاً خشکسالی خود را در بخش کشاورزی بهتر خود را نشان داده و همانگونه که کارشناسان معتقدند، اگر برنامه‌ای برای کنترل خشکسالی در بخش کشاورزی تدوین نشود، امنیت غذایی کشور تهدید خواهد شد.
وی ادامه داد: استان زنجان هم همانند سایر استان‌های کشور در سال جاری به خاطر خشکسالی متحمل خسارت‌های زیادی شده است و البته تاکنون برآورد درستی از میزان خسارت نشده است.
رئیس اتاق بازرگانی استان زنجان با بیان اینکه خشکسالی امسال ضررهای زیادی را به بخش کشاورزی و تولید داخل وارد کرده است تشریح کرد: کاهش میزان تولید محصولات کشاورزی پیامدهایی از جمله کاهش حجم صادرات محصولات تولیدی را نیز در پی دارد که بر این اساس نیاز به واردات برخی از محصولات در کشور احساس خواهد شد و در برخی از اقلام دیگر نیز نیاز به افزایش واردات محصولات خواهد بود که جهت پیشگیری از مشکلات در آینده از هم اکنون باید راهکارهایی را مدنظر قرار دهیم.
وی افزود: علاوه بر تحمیل ضرر به محصولات کشاورزی، نبود آب کافی برای آبیاری و از سوی دیگر کاهش بارندگی‌ها سبب شده که کشاورزان به خاطر ترس از آسیب دیدن محصول، آن‌ها را زودتر از موعد مقرر برداشت کنند؛ به طور مثال این کاهش بارش‌ها برداشت زودتر از موعد سیر را در پی داشته که سبب کاهش کیفیت محصول و کوچک‌تر شدن ابعاد محصول تولیدی شده است.
یگانهفرد با بیان اینکه خشکسالی قطعاًً در تولید گوشت قرمز و لبنیات در آینده نزدیک اثر خواهد گذاشت، گفت: خشکسالی سبب شده دامداران دا‌م‌های خود را به دلیل کمبود علوفه در مراتع و خشکسالی بفروشند که این موضوع خطرات زیادی را در آینده برای کشور خواهد داشت و باید مسئولان از حالا به فکر تامین علوفه و نهاده‌های دامی دامداران باشند.
کشت پسته به‌جای محصولات آب‌بر
وی در ادامه راهکارهای مقابله با خشکسالی را در استان بیان کرد و گفت: با توجه به موارد ذکر شده، یکی از سیاست‌های موفقی که در حال حاضر در استان اجرایی شده، جایگزینی کشت درخت پسته با نیاز آبی پائین با محصولاتی همچون هندوانه است که سالانه سطح وسیعی از مزارع زیرکشت این محصول میرود که افزون بر ایجاد ارزش افزوده مطلوب و ارزآوری برای استان و کشور، سبب کاهش تلفات آبی نیز می شود.
این مسئول گفت: برای عبور از بحران خشکسالی پیشنهاد می‌شود تخصیص آب در حوزه‌های بحرانی اولویت‌بندی شود که در این زمینه متولیان امر می توانند با این کار، تخصیص آب را در حوزه‌های بحرانی، به ترتیب کشت‌های گلخانه‌ای، باغات و زراعت آبی محصولات اساسی را در دستور کار خود قرار دهند.
وی در پایان پیشنهاداتی را برای مدیریت بحران خشکسالی ارائه کرد و گفت: اقداماتی از قبیل امهال تسهیلات بانکی خسارت‌دیدگان، اعطای تسهیلات بانکی ارزان قیمت، پرداخت غرامت توسط صندوق بیمه کشاورزی، تامین اعتبار برای بازسازی زیرساخت های تامین و انتقال آب و کمک‌های بلاعوض به کشاورزانی که 100 درصد تولیداتشان نابود شده است.
از سوی دیگر جواد تاراسی رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در گفت‌وگو با تسنیم اظهار کرد: تنش کم‌آبی در استان بسیار چشمگیر است و متاسفانه در تولید محصولات کشاورزی به ویژه محصول استراتژیک گندم اثر گذاشته است.
کاهش 50 درصدی تولید گندم
وی با بیان اینکه پیش‌بینی این است که امسال 220 هزار تن گندم از سطح مزارع استان برداشت شود، افزود: متاسفانه این میزان نسبت به سال گذشته 50 درصد کاهش دارد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان با تاکید بر این که تلاش ما بر این است تا ابتدا گندم بذر مورد نیاز استان را ذخیره نماییم و سپس گندم بحث خانوار تامین شود، تصریح کرد: در حالی که گندم مازاد وجود داشته باشد به بخش صنعت اختصاص خواهد یافت.
وی در ادامه به برنامه‌های کوتاه مدت جهاد کشاورزی زنجان جهت مقابله با خشکسالی اشاره کرد و افزود: به کشاورزان اکیداً توصیه شده کشت علوفه نیاز آبی بالا کاهش یابد و از سوی دیگر سیستم‌های آبیاری خود را بروزرسانی کنند؛ همینطور حمایت همه جانبه‌ای را از ایجاد کشت گلخانه انجام خواهیم داد.
تاراسی با تاکید بر اینکه یکی از برنامه‌های ما در آینده سوق دادن کشت حبوبات در پاییز خواهد بود، ابراز کرد: در استان کشت برنج کاملاً ممنوع شده است؛ چاره‌ای جزء هدایت کردن کشاورزان به سمت محصولات کم‌آب دوست نداریم.
وی در پایان از ایجاد خسارت به کشاورزان طارمی خبر داد و گفت: این روزها مزارع طارم نیاز مبرمی به آب دارند که البته توانستیم تا حدودی از طریق سد آیدوغموش آذربایجان شرقی این مشکل را حل کنیم و اگر نتوانیم در سال‌های آینده مشکل آب طارم را حل کنیم قطعاً با خسارت‌های جبران‌ناپذیری مواجه خواهیم شد.
این مسئول در پایان گفت: همانگونه که مجبور شدیم برای دامداران به خاطر کمبود علوفه «نهاده‌های دامی» وارد کنیم، هیچ بعید نیست در آینده به خاطر وجود خشکسالی و کمبود تولیدات محصولات کشاورزی، اقدام به واردات محصولات کشاورزی کنیم.
مصطفی طاهری نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس در گفت‌وگو با تسنیم اظهار داشت: خشکسالی خسارت‌های زیادی را به کشاورزی در کشور وارد کرده و باید اواخر تابستان میزان خسارت کلی برآورده شود. ولی آن چیز که مسلم است این است که اگر فکری برای خشکسالی سال‌های آینده نکنیم باید فاتحه کشاورزی را در کشور بخوانیم. در واقع با احداث سدها و احداث پروژه‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری باید آب لازم برای کشاورزی را در پاییز و زمستان ذخیره کنیم.
با تمام این‌ها کاملاً مشخص است که کشاورزی در کشور و استان زنجان به خاطر خشکسالی و کمبود بارندگی متحمل خسارت شده و باید مسئولان مربوطه مخصوصاً وزارت جهاد کشاورزی برای سال‌های آینده تدبیری اتخاد کند؛ از سوی دیگر باید با اجرای صحیح طرح الگوی کشت اجازه داده نشود برخی کشاورزان اقدام به کشت هندوانه و یا برنج کنند که البته اجرای درست طرح الگوی کشت نیازمند همت جدی است که امیدواریم با حضور دولت سیزدهم و تغییر و تحول در وزارت جهاد کشاورزی این امر انجام شود.
ناگفته نماند وقتی این رسانه در اواخر سال گذشته در گزارش‌هایی مفصل از عدم اجرای طرح الگوی کشت توسط وزارت جهاد کشاورزی انتقاد کرده بود وزارت جهاد در واکنش به این گزارش‌ها مدعی شده بود که وجود تحریم‌های ظالمانه اجازه اجرای طرح الگوی کشت را نمی‌دهد!
