از شهریه تا معضل نیروی انسانی؛ انتظارات از دولت رئیسی برای حل مشکلات مردم در مواجهه با مدارس

نادر برزگر یک فعال حوزه تعلیم و تربیت در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم درباره اولویت‌های آموزش و پرورش در دولت آینده اظهار کرد: تحولات اجتماعی باید در سه سطح با در نظر گرفتن الزامات و زمینه‌های اجرایی آن انجام شود؛ ساماندهی، بازسازی و نوسازی در حوزه آموزش وپرورش مواردی است که دولت سیزدهم  بادر نظر گرفتن اسناد بالادستی باید در یک زمانبندی مشخص زمینه تحول در این سه سطح را فراهم کند.

وی افزود: نوسازی نظام آموزشی کشور به دلایل متعدد از جمله چالش‌های موجود و مطالبات ذینفعان ضروری به نظر می‌رسد اما  با توجه به محدودیت‌ها و ظرفیت‌های موجود، ساماندهی آموزش و پرورش ضروری‌تر است تا  با شناسایی  مشکلات این حوزه و تصمیم‌گیری‌های کوچک و سریع بتوان بسیاری از مشکلات مردم  را حل کرد و به اصطلاح به امور سامان داد.

آرامش را به خانواده‌ها برگردانید

این فعال حوزه تعلیم و تربیت گفت: بنده به دلیل حوزه کاری به عنوان کارشناس ارزیابی و  پاسخگویی به شکایات در یکی از مناطق شهر تهران مشغول و با مسائل مختلفی مواجه هستم که خانواده‌ها، مدیران مدارس و منطقه با آن درگیر هستند و جالبتر اینکه مشکلات هر سال تکرار می‌شود از جمله مشکلات ثبت نام دانش‌آموزان، شهریه و مشارکت مردمی، انتخاب و انتصاب مدیران، مشکل تنوع مدارس، ساماندهی مدارس غیردولتی، سرویس ایاب و ذهاب دانش‌آموزان، سنجش و امتحانات، ساماندهی نیروی انسانی و... که باعث رنجش مردم و تقابل آنها با مدیران مدارس شده است که با بررسی در آیین‌نامه‌های اجرایی و دستورالعمل‌ها می‌توان آرامش را به مردم و مدیران مدارس برگرداند.

برزگر ادامه داد: اولویت نخست در دولت آینده باید حل مسائلی باشد که مردم گرفتار آن هستند. به عنوان مثال تیمی از کارشناس مجرب را انتخاب کنند که به واحدهای بازرسی و پاسخگویی به شکایات آموزش و پرورش بروند و مسائلی که مردم شکایت کرده‌اند را احصا و برای این مشکلات راهکار فوری پیدا کنند تا مردم و مدارس تا حدی به آرامش برسند و بعد به سراغ ساختار و محتوا بروند.

وزیر از بیرون آموزش و پرورش انتخاب شود

این فعال تعلیم و تربیت در خصوص انتخاب وزیر گفت:‌ با انتخاب وزیر از بیرون  بدنه وزارت آموزش و پرورش موافق  هستم چون تجربه نشان می‌دهد نظام  ارتقای مدیریت در آموزش و پرورش به گونه‌ای است که  افراد خلاق و تحول‌گرا کمتر به مدارج بالا می‌رسند و برخی افراد سال‌ها در بدنه  آموزش و پرورش ثابت مانده‌اند، همین افراد باعث رخوت در وزارتخانه شده‌اند و  اگر از  بین آنها برای انتخاب وزیر اقدام شود، اتفاق خاصی در آموزش و پرورش رخ نخواهد داد این وزارتخانه به وزیر و  مدیری  خلاق، شجاع و تحول‌گرا نیاز دارد که خون تازه‌ای به این سازمان تزریق کند.

برزگر با اشاره به اینکه ایجاد  نگرش جهانی با ملاحظات داخلی اولویت دوم در آموزش و پرورش دولت آینده باشد، متذکر شد:‌ متاسفانه  آموزش و پرورش با تحولات جهانی فاصله زیادی دارد، نسلی که در این مجموعه تربیت می‌شود در 20 سال آینده جهان زندگی خواهند کرد اما رویکرد، محتوای آموزشی، روش‌های تدریس و یادگیری، معلم و مربی  و فضای آموزشی متناسب با این امر نیست و دانش‌آموزان دانش و مهارت زندگی در شرایط جهانی با این حجم از تحولات  را ندارند، این افراد قرار است در آینده شهروندان و مدیران کشور باشند اما تا چه میزان مهارت زندگی خانوادگی و اجتماعی را کسب می‌کنند و تا چه میزان تعلقات و هویت دینی و ملی  دارند.

وی ادامه داد: آموزش و پرورش حدود 40 مأموریت اجتماعی در فرهنگ‌سازی و پرورش شهروندان به غیر از مأموریت اصلی خود مبنی بر دانش‌افزایی و مهارت آموزی دارد  که با یک بررسی ساده متوجه خواهیم شد، این وزارتخانه از مأموریت و رسالت اصلی خود فاصله زیادی و یا شاید انحراف دارد.

ساختار فربه آموزش و پرورش/آسیب اختلاط نیروهای آموزشی و اداری

برزگر بیان کرد: تحقق  این اهدف نیازمند تغییرات بنیادی در ساختار، رویکردها  و عملکردهای آموزش و پرورش است و نقطه تلاقی این تحول با گام دوم انقلاب اسلامی را باید مغتنم شمرد. هم‌اکنون ستاد به عنوان اتاق فکر و  مراکز سیاستگذاری آموزش و پرورش به شدت از نیروهای غیر‌علمی و فاقد برنامه‌‌ریزی فربه شده است و برعکس  مدارس با کمبود معلم و نیروهای اجرایی  مواجه هستند. در همین زمینه اختلاط نیرو‌های آموزشی با اداری این مشکل را تقویت کرده است و جابجایی نیرو در هر سطحی با یک ارتباط ساده صورت می‌گیرد گر‌چه در نظام رتبه بندی این موضوع لحاظ شده که کادر آموزشی همانند آموزش عالی دارای رتبه‌های آموزشی شود و نیروهای اداری و اجرایی جدا شوند.

نادیده گرفتن خانواده‌ها در آموزش و پرورش

این فعال تعلیم و تربیت با اشاره به اولویت سوم در آموزش و پرورش دولت سیزدهم گفت: مشارکت فرهنگیان، اولیا و دانش‌آموزان در نظام تصمیم‌گیری و نظارت یک نیاز است اما شاهد عدم حضور مؤثر آنها در این عرصه هستیم. فرهنگیان، خانواده‌ها و دانش‌آموزان خود را در این نظام اداری منفعل می‌دانند، این سه گروه مخاطبان و مطالبه‌گران اصلی آموزش و پرورش هستند اما هیچ نقشی در تصمیم‌گیری و نظارت ندارند، یکی از مهمترین عواملی که می‌تواند به آموزش و پرورش کمک کند. مشارکت دادن ذینفعان در برنامه‌ریزی و نظارت است گر‌چه در ساختار موجود برای آنها نقش تعریف شده است مانند شورای معلمان، انجمن اولیا و مربیان و شورای دانش‌آموزی اما عملاً به دلیل نقایص قانونی به بدترین وضع اجرا می‌شود و به جایگاه‌های  تشریفاتی تبدیل شده‌اند.

نبود نظارت بر پول‌های دریافتی توسط مدارس

وی  یکی دیگر از مشکلات در این خصوص را عدم نظارت بر دریافت پول توسط مدارس و هزینه‌کرد آن اشاره کرد و افزود: مدیران مدارس به جای نقش راهبر آموزشی بیشتر در گیر فعالیت‌های  پشتیبانی و تدارکاتی هستند و متاسفانه سوء استفاده ‌های  مالی هم در این زمینه صورت می‌‌گیرد، از دیگر مشکلات در این زمینه انتصاب مسئولان واحدهای نظارتی از جمله حراست، ارزیابی عملکرد و ذیحسابی توسط مدیران آموزش و پرورش است که ملاحطاتی در این امر صورت می‌گیرد و باعث ضعف در کارکرد این واحدها شده است  که باید مستقل از آموزش و پرورش انجام شود.

مدیران مدارس به ذینفعان پاسخگو نیستند

وی اولویت چهارم در آموزش و پرورش دولت آینده را انتصاب مدیران مدارس و اینکه چه مکانیزمی برای مشارکت خانواده‌ها و معلمان در این انتصاب وجود دارد، دانست و گفت: مدیران مدارس به عنوان رابطان اصلی ستاد و صف و رهبران آموزشی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند بنابراین باید در انتخاب و انتصاب آنها دقت لازم شود اما در آیین‌نامه انتصاب اشکالات اساسی وجود دارد و در بعضی مواقع شاهد انتصاب مدیران ناکارآمد  هستیم، همچنین در انتخاب و تداوم مدیریت آنها، فرهنگیان، خانواده‌ها و دانش‌آموزان نقشی ندارند به همین دلیل  خود را پاسخگوی ذینفعان نمی‌دانند.

برزگر اولویت پنجم در آموزش و پرورش دولت آینده را مدیریت منابع انسانی و مادی دانست و  اظهار کرد: این وزاتخانه بیشترین و بالاترین نیروی انسانی را از نظر تعداد و مدارج عالی دارد اما کمتر به سازماندهی این نیروها پرداخته شده است،  سامانه‌ای که بتواند افراد توانمند و کارآمد در زمینه‌های مختلف را  شناسایی و ارتقا دهد، وجود ندارد.

کاهش مدارس دولتی

وی ادامه داد: در آموزش و پرورش با وجود مشکلات اقتصادی، ظرفیت‌‌های اقتصادی بسیاری وجود دارد که متأسفانه به نحو مطلوب مدیریت نمی‌شود، صندوق ذخیره فرهنگیان با سرمایه کلان و فعالیت‌های گسترده که یک خلوتگاه برای مدیران خاص شده است می‌تواند با توسعه فعالیت‌های خود زمینه تأمین بخش عمده‌ای از مسائل رفاهی فرهنگیان را فراهم کند.

برزگر با اشاره به اولویت ششم در آموزش و پرورش دولت  سیزدهم گفت: محدود شدن مدارس دولتی یکی دیگر از مشکلات  است به ویژه در مناطق شمالی پایتخت به شکل نامحسوس این مدارس در حال کم شدن است و برخی مدارس دولتی به مدارس خاص تبدیل شده‌اند و عملاً مردم برای تحصیل فرزندان تحت فشار مالی هستند.

وی در پایان خاطر نشان کرد: موارد فوق بخشی از مشکلات روزمره وزارت آموزش و پرورش است که باید در اولین فرصت ساماندهی شود و گرنه برای حل چالش‌ها و بهبود در ماموریت‌های واقعی آموزش و پروش نیازمند بحث‌ها و بررسی‌های کارشناسی بیشتری هستیم.

انتهای پیام/