واکنش تند آمریکا و اروپا به سخنان اردوغان در قبرس

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، سفر دو روزه رئیس جمهور ترکیه به بخش ترک نشین جزیره قبرس و سخنان او در مورد تشکیل دولت مستقل قبرس ترک، با واکنش منفی اتحادیه اروپا، آمریکا و رژیم صهیونیستی مواجه شد.

آنان معتقدند که آنکارا باید به اهداف برنامه های سازمان ملل متحد در قبرس پایبند بماند و به دنبال تجزیه جزیره قبرس و پافشاری بر دولت مستقل برای ترک های جزیره نباشد.

واکنش های صریح آمریکا و اتحادیه اروپا نشان داد که اهداف بلندپروازانه دولت اردوغان برای تغییر ساختار قبرس و شهر متروکه مرعش، می تواند به کانون اصلی اختلافات تبدیل شود.

آمریکا، انگلیس، اتحادیه اروپا و اسرائیل، آشکارا تهدید کرده اند که اقدامات اردوغان را به عنوان یک رفتار تحریک آمیز تلقی کرده و پرونده را به شورای امنیت سازمان ملل می برند.

واکنش اتحادیه اروپا

اورسلا وندرلاین رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا، قبلاً در گفتگو با رئیس جمهور ترکیه هم به صورت تلفنی و هم در جریان سفر به آنکارا، اعلام کرده بود که اتحادیه به هیچ وجه زیر بار به رسمیت شناساندن دولت مستقل قبرس ترک نخواهد رفت. این بار هم، ژوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در این مورد موضع گیری کرد.

ژوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نوشت:«تصمیم یک جانبه ای که توسط رئیس جمهور اردوغان و آقای ارسین تاتار اعلام شد، تنها منجر به افزایش تنش در جزیره می­ شود و به خطر انداختن گفتگوها در مورد حل و فصل جامع مسئله قبرس را به دنبال می­ آورد. قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل باید کاملاً محترم شمرده شود».

در این توییت، بورل برای اردوغان از لفظ رئیس جمهور و برای ارسین تاتار که خود را رئیس جمهور قبرس ترک نامیده، لفظ آقای تاتار را به کار برده تا نشان دهد که چنین چیزی را به رسمیت نمی ­شناسد.

البته دستگاه دیپلماسی ترکیه نیز در برابر مواضع مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا سکوت نکرد و در مقابل، ترکیه نیز به اتحادیه اروپا، واکنش نشان داد.

تانژو بیلگیچ، سخنگوی وزارت امور خارجه ترکیه در بیانیه‌ ای در واکنش به اظهارات اخیر ژوزف بورل، گفت:«این اظهارات مدرک جدیدی از فاصله اتحادیه اروپا با واقعیت ‌های مسئله قبرس را نشان می دهد. این اظهارات بی اعتبار است و موضع اتحادیه اروپا نمی‌ تواند در حل مسئله قبرس نقش سازنده ای را ایفا کند».

بیلگیچ افزود: «ترکیه به طور کلی از تصمیم جمهوری ترک قبرس شمالی در مورد بازگشایی منطقه مرعش حمایت می‌کند. اتحادیه اروپا را به دیدن واقعیت ‌های قبرس و پایان دادن به سیاست چشم پوشی از حقوق ترک‌ های قبرس دعوت می کنم».

آمریکا چه می گوید؟

در دوران مسئولیت دولت ترامپ، مساله قبرس برای واشنگتن، همیت استراتژیکی نداشت و کل موضع گیری آمریکا، محدود به سفر مایک پامپئو به جزیره قبرس و دیدار با رئیس جمهور رسمی قبرس بود. اما دولت جو بایدن، برای حمایت از دولت نیکوزیا به شکل جدی وارد عمل شد و نه تنها در سطح سخنگو، بلکه خود وزیر هم پای کار آمد و نشان داد که در مورد قبرس رویکرد جدی دارد.

ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک بیانیه مفصل اعلام کرد:«آمریکا، بیانیه ارسین تاتار لیدر ترک های قبرس و رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در مورد انتقال بخش هایی از مرعش (واروشا) به کنترل قبرس ترک را محکوم می کند. این ابتکار به وضوح با قطعنامه های 550 و 789 شورای امنیت که خواستار اداره واروشا توسط سازمان ملل است، مغایرت دارد. ترک های قبرس و ترکیه با اقدامات یکجانبه خود، به نگرش جامعه جهانی و شورای امنیت سازمان ملل بی توجهی کرده اند. ایالات متحده تلاش های قبرس ترک با حمایت ترکیه را تحریک آمیز و غیرقابل قبول می داند. ما از ترک های قبرسی و ترکیه می خواهیم که از تصمیمات اعلام شده امروز و اقدامات انجام شده از اکتبر 2020 عقب نشینی کنند. ایالات متحده در حال همکاری با شرکای همفکر خود است تا این وضعیت نگران کننده را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع دهد و در پاسخ شدید پافشاری خواهد کرد. ما از یک مصالحه جامع به رهبری قبرس برای اتحاد مجدد جزیره به عنوان یک فدراسیون دو منطقه ای، برای سود همه قبرسی ها و منطقه وسیع حمایت می کنیم».

آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا نیز در توییت خود چنین نوشت:«ما تصمیم به کنترل بخش هایی از شهر متروکه مرعش یا واروشا توسط ترکهای قبرس را به عنوان اقدامی تلقی می کنیم که ناسازگار با قطعنامه های سازمان ملل است. این اقدام، غیر قابل قبول و ناسازگار با تعهدات گذشته برای از سرگیری گفتگوهای حل و فصل است و آن را محکوم می کنیم. ما اصرار داریم که این تصمیم و اقدامات از ماه اکتبر لغو شود».

محاسبات غلط ترکیه در مورد انگلیس

ترکیه انتظار داشت که انگلیس پس از خروج از اتحادیه اروپا، دولت قبرس ترک را به رسمیت بشناسد. اما در عمل چنین اتفاقی نیفتاد و محاسبات آنکارا غلط از آب درآمد.

دومینیک راب وزیر امور خارجه انگلیس با توییت و پیام و وزارت امور خارجه انگلیس نیز با بیانیه، اقدام ترکیه در جزیره قبرس را محکوم کردند.

راب نوشت:«لندن، عمیقاً از اعلامیه رئیس جمهور اردوغان در مورد بازگشایی واروشا نگران است. این برخلاف قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد است و خطرات آن باعث تضعیف روند حل و فصل قبرس می شود. ما در حال مذاکره سریع با اعضای شورای امنیت هستیم».

در بیانیه وزارت امور خارجه انگلیس هم آمده است: «به شدت نگران در مورد بازگشایی و اسکان مجدد منطقه ای که 3.4٪ از منطقه حصارکشی شده واروشا را تشکیل می دهد، به شدت نگران هستیم و بیانیه رئیس جمهور ترکیه را بر خلاف قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل می دانیم و خواستار توقف این اقدامات هستیم. انگلیس فوراً با سایر اعضای شورای امنیت در مورد این موضوع گفتگو خواهد کرد».

یونان همه را سر خط آورد

نیکوس دندیاس وزیر امور خارجه یونان، پس از سخنان اردوغان، خودش را به سرزمین های اشغالی رساند و با سران رژیم صهونیستی دیدار کرد.

او نخستین وزیر اروپایی است که از زمان آغاز فعالیت کابینه جدید به اسراییل رفته است.

دندیاس در مورد دیدار با وزیر اسراییلی نوشت: «تجاوز ترکیه و موضع غیرقابل قبول ترکیه در مسئله قبرس، رکن گفتگوهای ما بود و من از او به خاطر موضع صریح اسرائیل و همچنین امکان مشاوره مستقیم بین یونان و اسرائیل برای اجرای قوانین بین المللی در مدیترانه شرقی تشکر کردم».

یائیر لاپید، وزیر امور خارجه اسرائیل پس از دیدار با دندیاس اعلام کرد:«ما درباره موضوعات دو جانبه و منطقه ای و همچنین همکاری در بخش انرژی و روابط اسرائیل و اتحادیه اروپا گفتگو کردیم. ما همچنین درباره اقدامات انجام شده توسط ترکیه در منطقه شهر واروشا در قبرس بحث کردیم و نگرانی عمیق خود را در مورد این اقدامات ابراز کردیم».

فعلاً مشخص نیست که مساله قبرس تا چه اندازه بر روند عادی سازی روابط ترکیه با اسرائیل تاثیر بگذارد. اما دست کم در مورد روابط آتن – آنکارا می توان گفت، تنش بین دو همسایه، ادامه خواهد داشت.

دندیاس، همچنین به جزیره قبرس نیز سفر کرد و در دیدار با شهردار واروشا، در جایی حضور پیدا کرد که تنها چند متر دورتر از همان مکانی بود که اردوغان و تاتار در آنجا قدرت نمایی کرده بودند.

وزیر امور خارجه یونان، به دیدار نیکوس آناستادیاس رئیس جمهور قبرس رفت و آناستادیاس پس از این دیدار اعلام کرد: «نیکوزیا و آتن در مورد مسئله محاصره واروشا و تلاش های آنکارا برای اقدامات جدید و اعلامیه غیرقابل قبول رئیس جمهور ترکیه در اوج هماهنگی هستند. نه یونان و نه جمهوری قبرس و نه سازمان ملل و شورای اروپا، رفتار بزهکارانه ترکیه را تحمل نخواهند کرد».

در پایان باید گفت، در شرایط فعلی نیز روابط ترکیه با آمریکا و اتحادیه اروپا تعریفی ندارد. این در حالی است که دولت اردوغان تلاش کرد پس از انتخابات اخیر، با معرفی سفیر جدید، خود را به تیم جو بایدن نزدیک کند و در عین حال، در مورد یونان و فرانسه نیز اقدامات گسترده ای انجام داد. اما شواهد نشان دهنده این است که میزان حساسیت آمریکا و اتحادیه اروپا به مساله قبرس، فراتر از حد تصور آنکارا است و این مساله به یک پرونده حساس ژئوپولیتیکی با محتوای امنیت و انرژی تبدیل شده و از چنان ظرفیت و اهمیتی برخوردار است که می تواند برای سالیانی طولانی بر ارتباطات ترکیه و جهان غرب، سایه بیاندازد.

انتهای پیام/