"سیاه‌چادر" نمادی از فرهنگ و تمدن عشایر / آمیزه‌ای از ذوق و هنر و صنعت که کمرنگ شده است
گروه استانها - سیاه چادر آمیزه‌ای از هنر و صنعت دست و نماد فرهنگ عشایر بختیاری است که استفاده از آن با ورود چادرهای صنعتی کمرنگ شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شهرکرد ، فرهنگ، تمدن و پیشینه تاریخی ممالک مختلف را بیش از همه می‌توان در هنرها و آثار دستی آن‌ها مشاهده کرد، این هنرها که با دست یا توسط ابزار بسیار ساده و اولیه برای استفاده در زندگی روزمره تهیه می‌شده به مرور نام صنایع دستی به خود گرفت.
این صنایع حاصل تفکر، روحیه، فرهنگ و ذوق هنری صنعتگر بوده با استفاده از مواد اولیه طبیعی و با رنگ‌ها و جلوه‌هایی برگرفته از طبیعت تهیه می‌شد و سال‌های سال مورد استفاده بوده و فرهنگ و پیشینه تاریخی را به نسل‌های بعدی انتقال می‌داده است.
با ورود وسایل و لوازم مصنوعی به زندگی، استفاده از این صنایع ارزشمند کمرنگ شد و ابزار تمام‌صنعتی با تکنولوژی پیشرفته جای آن را گرفت تا جایی که رونق انواع رشته‌های صنایع و هنرهای دستی روبه زوال گذاشت.
اما اکنون در رویکردی نو به صنایع و هنرهای دستی، این صنعت هنری ارزشمند با حفظ اصالت، رونق دوباره پیدا کرده و برخی از محصولات آن‌ها در قالب اشیای زینتی، بخشی دیگر در قالب وسایل کاربردی و بخشی با کاربری تزئینی و کاربردی طراحی، تولید و روانه بازار می‌شود.
در استان چهارمحال و بختیاری نیز هنرها و صنایع دستی فراوانی رواج داشته و اکنون نیز روستائیان و عشایر بخش زیادی از مایحتاج خود را از همین طریق تهیه می‌کنند. بافت گبه، قالی، چوقا، گلیم، خورجین، جاجیم، کرباس، سیاه‌چادر و ... از انواع صنایعی است که در این استان از قدیم رواج داشته و هنوز هم در بین مردم به‌خصوص روستاییان و عشایر جایگاه خاصی دارد.
از میان انواع صنایع دستی این استان سیاه چادر عشایری اهمیت خاصی دارد و مورد استفاده عشایر بختیاری قرار دارد، سیاه چادر را زنان و دختران عشایر می‌بافند و در تمام فصول در ییلاق و قشلاق به عنوان سرپناه از آن استفاده می‌کنند.
سیاه چادر در ابعاد مختلف با توجه به نیاز و سلیقه هر خانواده عشایری بافته می‌شود، این هنر صنعتی از موی بز بافته می‌شود و مزایای زیادی از جمله سبکی و راحتی در حمل و نقل و جمع‌آوری، ضد آب بودن و آفتابگیر بودن را برای عشایر دارد.
در زندگی عشایری همه اعضای خانواده برای امورات مختلف همیاری می‌کنند و بافت سیاه‌چادر نیز یکی از آن‌هاست، موی بز توسط مردان چیده و توسط زنان شسته و حلاجی می‌شود، سپس تار و پودهای حاصل از ریسیده شدن، توسط بانوان در کارگاه ساده‌ای بافته و قسمت‌های مختلف آن که هر کدام یک"لت" نامیده می‌شود توسط مردان به هم متصل و سیاه چادر آماده می‌شود، خوش‌ذوق‌ترها نیز از انواع وسایل تزئینی از جمله "شیردنگ" برای تزئیین لبه‌های سیاه چادر استفاده می‌کنند.
اما این بافته ارزشمند طی سال‌های اخیر مورد بی‌مهری برخی عشایر قرار گرفته و با ورود چادرهای برزنتی استقبال کمتری از آن می‌شود در حالی که سیاه چادر هم قابلیت‌‌های استفاده بسیار زیادی دارد و هم یکی از نمادهای فرهنگی عشایر است.
پرداخت 190 میلیارد ریال تسهیلات به فعالین صنایع دستی استان
مهرداد رئیسی، معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در شهرکرد ، با اشاره به اینکه صنایع دستی نمادی از فرهنگ و تاریخ هر منطقه‌ای است، اظهار داشت: صنایع دستی می‌تواند به اضافه جنبه هنری و کاربردی در اقتصاد، ایجاد اشتغال و درآمدزایی خانوار کمک کند.
وی افزود: ایجاد اشتغال پایدار از طریق صنایع دستی در جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها و از شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ جلوگیری و موجب رشد تولید و رونق اقتصادی هر منطقه شود.
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با اشاره به اینکه برای رونق این صنایع در استان حمایت‌هایی از جمله اعطای تسهیلات انجام می‌شود، بیان داشت: سال گذشته حدود 19 میلیارد تومان تسهیلات در قالب تسهیلات روستایی، عشایری، مشاغل خانگی و تفاهم‌نامه بنیاد برکت و تسهیلات ناشی از ضرر و زیان کرونا به صنعتگران چهارمحال و بختیاری اختصاص یافت.
رئیسی با اشاره به صنایع دستی مشهور استان از قبیل چوقابافی، گلیم‌بافی، گبه‌بافی و غیره، عنوان داشت: حدود 13 هزار هنرمند مجوزدار در استان وجود دارد که در 52 رشته صنایع دستی استان فعال هستند.
سیاه‌چادر بخشی از فرهنگ عشایر استان
وی با اشاره به انواع هنرها و صنایع دستی استان تصریح کرد: سیاه چادر یکی از معروف‌ترین صنایع دستی مربوط به عشایر بختیاری است که توسط زنان و دختران عشایر بافته و به عنوان سرپناه استفاده می‌شود و وسایل و تجهیزات زندگی یک خانوار عشایری در آن قرار می‌گیرد و همه فعالیت‌های روزمره و اقتصادی نیز در همین سرپناه انجام می‌شود.
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری خاطرنشان کرد: سیاه چادر از موی بز تهیه می‌شود و به علت اینکه آب باران از آن عبور نمی‌کند و خنک است پرکاربردترین وسیله در ایجاد سرپناه عشایری است و چون مصرف سیاه چادر خاص است تولید انبوه ندارد.
وی ادامه داد: برخی از عشایر مبادرت به استفاده از چادرهای برزنتی کرده‌اند که در مقایسه با سیاه چادر گرم و سنگین است اما بسیاری از عشایر عِرق فرهنگی خود به سیاه چادر را حفظ کرده و از آن استفاده می‌کنند.
رئیسی با بیان اینکه سیاه چادر نوعی از زندگی عشیره‌ای کوچ‌نشین را نشان می‌دهد که یک فرهنگ است، مطرح کرد: سیاه چادر در بین عشایر بسیاری از مناطق ایران اسلامی از جمله استان‌های فارس، کهگیلویه و بویراحمد و لرستان استفاده می‌شود و بخشی از فرهنگ عشایری کشور است.
انتهای پیام/7540/ی
