مطالبات رهبر انقلاب در حوزه کتاب ـ ۳| احکام فقهی مقام معظم رهبری درباره حقوق مؤلف و چاپ
مشکلات حقوقی نشر در حالی دردسرآفرین شده که هنوز قانون مناسبی در این رابطه مصوب نشده است؛ این در حالی است که رهبر انقلاب بارها از حق مؤلف دفاع کرده‌اند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مسائل حقوقی و قانونی در دهه 90 و به‌خصوص در سال‌های اخیر در حوزه کتاب و صنعت نشر پررنگ‌تر شده است. در این میان برخی مطرح کرده‌اند که نویسندگان ایرانی به حقوق خود آگاه نیستند و این عدم آگاهی موجب شده تا در تنظیم قراردادهای نشر به مشکل بر بخورند. در طیف دیگر ماجرا قدیمی بودن قوانین در این زمینه موجب شده به لحاظ حقوقی نیز در مواردی کاری از پیش برده نشود.
رهبر انقلاب که در سال‌های پس از انقلاب در رأس همه مسئولان، به حوزه کتاب و اهالی آن توجه داشته‌اند، در زمینه حقوق مؤلف و نشر نیز فتواهای جالب توجهی دارند؛ فتاوایی که به صورت صریح و روشن از حقوق مؤلف حمایت می‌کنند.
با توجه به اینکه قانون حمایت از حقوق مؤلفان و مصنفان چندین سال است که در پیچ و خم‌های نهادهای ذی‌ربط مانده و هنوز تکلیف آن مشخص نشده است، دیدگاه‌های رهبر انقلاب پشتوانه‌ای مناسب برای تصویب قوانین مربوطه خواهد بود.
در ذیل برخی از استفتائات معظم‌له در خصوص حقوق مؤلف ذکر شده است:
تجدید چاپ کتاب‌ها و مقالات منتشره در خارج از کتاب
- مسئله تجدید چاپ کتاب‌هایی که در خارج از جمهوری اسلامی منتشر شدهاند و یا تصویربرداری به طریق افست از آنها، تابع قراردادهایی است که راجع به آنها بین جمهوری اسلامی ایران و آن دولتها منعقد گشته است.
- اما کتاب‌هایی که در داخل چاپ می‌شوند، احوط این است که حق ناشر با کسب اجازه از او نسبت به تکرار و تجدید چاپ کتاب رعایت شود.
حق التألیف
- مؤلفان، مترجمان و صاحبان آثار هنری حق دارند در برابر واگذاری نسخه اول یا اصلی اثر علمی و هنری خود به ناشر، از وی هر مبلغی میخواهند، دریافت نمایند.
حق التألیف در تجدید چاپ‌ها
- در صورتی که مؤلف در ضمن قرارداد منعقده برای تحویل نسخه اول، دریافت مبلغی را در چاپ‌های بعدی شرط کرده باشد یا قانون آن را اقتضا کند، گرفتن آن مبلغ اشکال ندارد و بر ناشر عمل به شرط واجب است.
- اگر قراردادی که در مورد اجازه چاپ بین آنان منعقد شده، فقط راجع به چاپ اول باشد، احوط این است که حق مؤلف رعایت شود و برای چاپ‌های بعدی هم از او اجازه گرفته شود.
- در صورتی که مصنف به علت سفر یا فوت و مانند آن غایب شود، درباره تجدید چاپ باید به وکیل مصنف یا ولی شرعی او و یا در صورت فوت به وارث او مراجعه شود.
- در مورد چاپ کتاب بدون اجازه صاحب آن و با وجود عبارت «حقوق چاپ برای مؤلف محفوظ است» احوط این است که حقوق مؤلف و ناشر با کسب اجازه از آنان برای تجدید چاپ، رعایت شود. البته در مواردی که قانونی وجود دارد باید رعایت شود این امر در مسائل بعدی نیز باید مراعات گردد.
انتهای پیام/
