واکاوی علت عقب‌افتادگی و محرومیت حاد در سواحل جنوبی ایران/ برخی وزرا به توسعه دریامحور باور نداشتند
گروه استانها - رئیس هیئت مدیره انجمن مهندسی دریایی ایران گفت: رویکرد دولت‌ها تاکنون متکی بر خشکی بوده و دولت سیزدهم باید در آغاز مسیر برای تحول در اقتصاد کشور تغییر رویکرد به توسعه دریامحور را اولویت قرار دهد.
مهدی عجمی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در سواحل مکران اظهار داشت: توسعه دریامحور واژه غریبی است که سال‌های طولانی تکرار شده اما تاکنون هرگز ضرورت آن درک نشده که در نتیجه فجایعی از قبیل خشکسالی فعلی و معضلات امنیتی و استانی ناشی از کم‌آبی در کشور رقم خورده است.
رئیس هیئت مدیره انجمن مهندسی دریایی ایران ادامه داد: در همه دولت‌های کشور ما تفکر تکیه بر خشکی بر تفکر تکیه بر دریا غلبه داشته و نتیجه آن تمرکز بر احداث صنایع آب‌بر و کشاورزی و نیز اسکان جمعیت در مرکز ایران و مناطق خشک و بیابانی بوده است. ترس از دریا و دوری از دریا یک تفکر استعمارزده است که به صورت تاریخی همواره ایرانیان را از دریا ترسانده و دور نگه داشته است.
وی بیان کرد: در مقابل، تفکر بحری یا همان تفکر متکی بر دریا معتقد است رویکرد اصلی در توسعه کشور باید ضرورتاً توسعه دریامحور باشد و در آمایش سرزمین در توسعه دریامحور باید تمامی صنایع آب‌بر، بخش عمده کشاورزی و همچنین غالب جمعیت و بزرگترین شهرهای ایران در کنار سواحل جانمایی شوند.
عجمی گفت: با بروز مشکلات بین‌المللی گرمایش کره زمین مسلماً کشورهایی که بخش عمده آنها بیابانی و نیمه‌بیابانی است با بیشترین مشکلات روبرو شده‌اند و خواهند شد و باید بیشترین دغدغه و تلاش را در مواجهه با این مشکل داشته باشند که خوشبختانه با وجود اینکه ایران یک کشور بیابانی و خشک محسوب می‌شود، اما دارای 5 هزار و 800 کیلومتر سواحل است که هرگز از این موهبت و مزیت بزرگ به خوبی استفاده نشده است.
رئیس هیئت مدیره انجمن مهندسی دریایی ایران اظهار داشت: متأسفانه در ادوار گذشته و به ویژه پس از جنگ تحمیلی، بزرگترین صنایع آب‌بر ایران نظیر صنایع فولاد، پتروشیمی و پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها، صنایع خودروسازی و بزرگترین شهرک‌های صنعتی ایران در خشک‌ترین استان‌های مرکز ایران مانند اصفهان، یزد و سمنان متمرکز شدند که همین اتفاق برای بخش کشاورزی نیز تکرار شد و در نتیجه بخش عمده‌ای از جمعیت ایران در مناطق بیابانی و کم آب ایران متمرکز شده‌اند.
وی ادامه داد: انجمن مهندسی دریایی ایران و کارشناسان خبره این حوزه معتقدند تنها راه رفع پایدار مشکل کم آبی و خشکسالی و نیز جلوگیری از از بین رفتن تالاب‌ها و رودخانه‌ها در ایران، اقبال دولت سیزدهم به نگاه توسعه دریامحور و جبران خسارت‌های دولت‌های قبلی در این حوزه است. چگونه ممکن است با توجه به رشد جمعیت و افزایش نیاز به برق و انرژی و محصولات صنعتی و کشاورزی، با سیاست‌های فعلی امیدی به رفع مشکلات فعلی در آینده داشت؟ مسلماً چنین چیزی محال خواهد بود.
رئیس هیئت مدیره انجمن مهندسی دریایی ایران تاکید کرد: در شروع به کار دولت سیزدهم که مطابق الزامات بیانیه گام دوم انقلاب ان‌شاءالله مملو از جوانان مؤمن انقلابی و تحول آفرین خواهد بود، باید مواردی جزو اولویت‌های اصلی و مهم قرار بگیرند.
وی ادامه داد: ابتدا باید علاوه بر توقف فوری همه طرح‌های توسعه صنایع آب‌بر در مرکز ایران مانند طرح توسعه فولاد در اصفهان که اخیراً شروع شده، به همه این صنایع یک اولتیماتوم سه ساله داده شود که در ازای دریافت مشوق‌هایی مانند دریافت زمین رایگان کنار سواحل به ویژه سواحل جنوب و مکران و معافیت مالیاتی 10 ساله، باید کارخانجات و صنایع موجود را به سواحل منتقل کنند.
عجمی اضافه کرد: همچنین وزارت جهاد کشاورزی در یک اقدام چند مرحله‌ای و در یک بازه سه تا چهار ساله، اجازه کشت در مناطق مرکزی کشور را محدود کرده و بخش عمده کشاورزی کشور را به سواحل شمال و جنوب کشور منتقل کند و در باقیمانده بخش کشاورزی در مرکز کشور نیز سختگیرانه‌ترین قوانین برای مدیریت بهتر و بهره‌وری بالاتر منابع آبی اعمال شود.
رئیس هیئت مدیره انجمن مهندسی دریایی ایران بیان کرد: وزارت راه و شهرسازی باید موظف شود شهرهای بزرگ و پرجمعیت و مدرنی را در سواحل جنوبی و به ویژه در سواحل اقیانوسی مکران جانمایی کند و راه‌های جاده‌ای و ریلی مناسب برای دسترسی ایمن، سریع، ارزان و راحت به این مناطق را احداث کند که بدیهی است با انتقال بخش مهمی از صنعت و کشاورزی به سواحل، خود به خود جمعیت مناسبی در این سواحل ساکن خواهند شد و شهرهای پرجمعیتی شکل خواهند گرفت.
عجمی افزود: همچنین باید طرح آمایش سرزمین که اخیراً برای تبیین دورنمای 25 سال آینده تا سال 1424 ابلاغ شده، به طور اساسی مورد بازنگری قرار گیرد چرا که پایه و اساس آن همچنان بر اساس تفکر متکی بر خشکی و دور بودن از سواحل و جزایر بنا شده است.
وی خاطرنشان کرد: تاکنون از پتانسیل‌های بالای جزایر کشور به خوبی و درستی استفاده نشده که لازم است تمرکز و همت بیشتری برای فعال کردن اقتصاد جزایر اختصاص یابد و استعدادهای جزایر ایران به حدی است که می‌تواند بخش مهمی از بار اقتصاد ایران را به دوش بکشد و استفاده از خوشفکرترین و توانمندترین مدیران دولتی در این حوزه از ضروریات است.
رئیس هیئت مدیره انجمن مهندسی دریایی ایران گفت: همچنین تقسیمات استانی در سواحل جنوبی کشور باید تغییر یابد و اکنون استان هرمزگان حدود نیمی از سواحل جنوبی و جزایر را در اختیار دارد و این مسئله باعث عدم تمرکز مناسب مدیران استانی به همه بخش‌ها و جزایر شده است، تشکیل استان جزایر به عنوان یک استان مستقل و تشکیل استان مکران غربی و شرقی در امتداد سواحل مکران و دسترسی استان فارس به دریا از مطالبات قدیمی توسعه دریامحور بوده که تا به حال اجرایی نشده و منجر به عقب افتادگی و محرومیت حاد این مناطق و ناشناخته ماندن ظرفیت‌های آنها شده است.
وی اظهار داشت: فعال کردن شاخه‌های مختلف و مغفول مانده صنایع دریایی نیز باید مورد اهتمام جدی وزارت صنعت، معدن و تجارت باشد؛ این صنایع می‌توانند کل اقتصاد سواحل را متحول کنند مانند صنایع کشتی‌سازی و تعمیرات کشتی، صنایع شیلات و پرورش صنعتی آبزیان و صنایع پایین دستی محصولات شیلاتی، گردشگری ساحلی و دریایی به عنوان عامل ایجاد اشتغال فراگیر و ارزان در سواحل، خدمات بندری و دریایی و سوخت‌رسانی به کشتی‌های عبوری(بانکرینگ)، صنایع اوراق و بازیافت کشتی‌ها با لحاظ کردن ملاحظات زیست محیطی و مناسب برای جزایر و ... که هر یک ده‌ها شاخه صنعتی زیرمجموعه خود را فعال می‌کنند.
عجمی گفت: تقاضا می‌شود در انتخاب وزرا و مدیران ارشد از افرادی استفاده شود که به توسعه دریامحور باور قلبی و شناخت داشته باشند که طی کردن این مسیر دشوار و تحول آفرین با مدیرانی که همانند چهار دهه گذشته اعتقادی به اقتصاد دریا و ظرفیت‌های آن ندارند، غیرممکن است.
رئیس هیئت مدیره انجمن مهندسی دریایی ایران اظهار داشت: این انجمن با بهره‌مندی از پشتوانه کارشناسی و تخصصی جامعه دریایی کشور، آمادگی خود را در ارتباط با هرگونه همفکری و همکاری در این حوزه اعلام کرده و آماده است در صورت نیاز آن دولت و وزرا، برنامه‌های خود جهت تسریع در توسعه دریامحور را ارائه کند.
انتهای پیام/395/ح
