اهداف ترکیه از خرید محموله جدید اس ۴۰۰

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، رسانه های دولتی روسیه، خبر داده اند که ترک ها، برای خرید یک محموله جدید اس 400 دوباره به کرملین رفته اند و معامله در حال نهایی شدن است.

به عبارتی دیگر، در شرایطی که رفته رفته تهدید تحریم های تسلیحاتی جدید آمریکا علیه ترکیه جدی تر می شود، روس ها اعلام کردند که درخواست از مقامات آنکارا به دستشان رسیده تا محموله جدیدی از سامانه موشکی اس 400 به ترکیه فروخته شود.

به این ترتیب، مسکو نشان می دهد که یکی از متفقین قدیمی و سنتی آمریکا را به سوی خود جذب کرده و چنان انگیزه ها و امتیازاتی داده شده که ترکیه عضو ناتو، حتی ترس تحریم و واکنش های احتمالی واشنگتن را به جان خریده است.

در همین حال، خبرهایی دال بر احتمال تولید مشترک پهپاد توسط روسیه، ترکیه و پاکستان منتشر شده که در نوع خود، اتفاقی مهم و شایان تامل است.

تداوم روابط تسلیحاتی روسیه و ترکیه در حالی است که در چند ماه اخیر در خط آنکارا – واشنگتن، این اتفاقات جدید روی داده است:

1.پس از روی کار آمدنِ بایدن، ترکیه سفیر توانمند و معتدلی را برای تقویت روابط به واشنگتن اعزام کرد، اما بایدن ادعای تاریخی کشتار ارامنه توسط دولت عثمانی را به رسمیت شناخت.

2.ترکیه به طور رسمی از گروه مشترک سازندگان و خریداران جنگنده برتر اف 35 کنار نهاده شد.

3.مدیران «سازمان صنایع دفاعی ریاست جمهوری» ترکیه مورد تحریم آمریکا قرار گرفتند.

4.تحریم صادرات قطعات حساس پهپاد به ترکیه، در دست بررسی است.

تحلیل گران بر این باورند که ترکیه به خاطر این امتیازات مهم، حاضر نیست از روسیه، فاصله بگیرد:

1.خط انتقال گاز روسیه از طریق دریای سیاه به ترکیه و اروپا به نام ترک استریم، یک اتفاق مهم در دیپلماسی انرژی ترکیه است.

2.اشتراک نظر نسبی مثلث ترکیه، روسیه، جمهوری آذربایجان در تحولات قفقاز، منابع جدیدی برای ترکیه ایجاد کرده است.

3.ترکیه سالانه نزدیک به 5 میلیارد دلار از ورود توریست روسی درآمد کسب می کند.

4.ده ها پیمانکار و شرکت ترک در روسیه مشغول به فعالیت هستند و محصولات کشاورزی و غذایی ترکیه به روسیه صادر می شود.

5.ترکیه می خواهد با اتکای به دانش فنی مهندسین روسی، پس از تکمیل کار نیروگاه هسته ای آک کویوی ملاتیا، نیروگاه هسته ای دیگری نیز بسازد.

6.ترکیه با وجود برخی اختلافات مهم با روسیه در پرونده های سوریه و لیبی، در این دو کشور و در شرق مدیترانه، به دنبال استفاده از ظرفیت همکاری با روسیه است.

تخفیف ها و تهدیدهای پلکانی آمریکا

دولت آمریکا در دوران مسئولیت دونالد ترامپ، در آغاز سعی کرد ترکیه را از خرید سامانه اس 400 منصرف کند. در گام بعدی تلاش کرد ترکیه را اقناع کند که موشک ها نصب نشوند و به انبار فرستاده شوند. با این حال ترکیه چنین چیزی را نپذیرفت. در گام بعدی، آمریکا امیدوار بود محموله جدید خریداری نشود. اما ترکیه تاکنون به هیچکدام از تخفیف ها و تهدیدات آمریکا اعتنا نکرده است.

نکته مهم اینجاست که استولتنبرگ دبیرکل ناتو، هم در دوران ترامپ و هم در دوران بایدن، توپ را به زمین آمریکا انداخت و ترجیح داد از موضع گیری قاطعانه و تهدیدگر در قبال ترکیه پرهیز کند.

اس 400 و تحولات جدید افغانستان

مواضع سیاسی رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، خلوصی آکار وزیر دفاع و مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه در سه ماه اخیر، نشان دهنده ای است که حضور نظامی در افغانستان، برای آنکارا یک هدف مهم و استراتژیک است و تیم اردوغان حاضر است برای تحقق این هدف، ریسک ها و مخاطرات قابل توجهی را بپذیرد.

در روزهای گذشته و به ویژه پس از تماس تلفنی اردوغان با پوتین و صحبت آنان بر سر وضعیت طالبان، این موضوع برجسته شد که اردوغان در زمینِ افغانستان، قصد دارد در مسیری  حرکت کند که از یک سو، از حمایت و همراهی پاکستان و طالبان برخوردار باشد و از دیگر سو، با چین و روسیه نیز به همسویی و هماهنگی بیشتری دست پیدا کند.

در نتیجه، حالا انگیزه های جدیدی برای معامله تسلیحاتی با روسیه ایجاد شده و ارسال محموله های جدید سامانه اس 400 به ترکیه، هم موجب خشنودی و برتری روسیه است و هم ابزار رضایت و اطمینان خاطر ترکیه.

نگرش بدبینانه به روسیه

برخی از تحلیل گران ترک نگرش بدبینانه ای به روسیه دارند و معتقدند که افشای خبر معامله جدید موشکی آنکارا – مسکو در یک رسانه وابسته به دولت پوتین، اقدام معنی داری است.

خاقان آکباش دیپلمات سابق ترک که حالا در آمریکا صاحب یک موسسه تحقیقاتی و تجاری است، در این مورد چنین نگرشی دارد:«در شرایطی که تحریم های مربوط به اف 35 و سازمان صنایع دفاعی ریاست جمهوری ترکیه از طرف آمریکا، همچنان ادامه دارد، چرا باید خبر معامله موشکی جدید، در رسانه تاس منتشر شود؟ با وجود آن که روسیه اطلاع دارد که انتشار این گونه خبرها، می تواند منجر به اعمال تحریم تازه تری از سوی آمریکا علیه ترکیه شود، چه اصراری دارد که خریدار را در شرایط سخت قرار دهد؟»

البته در مورد حرف و سخن خاقان آکباش، ذکر این نکته ضرورت دارد که اساساً خبر معامله تسلیحاتی بزرگ در ابعاد محموله دوم و سوم اس 400 روسی، چیزی نیست که بتوان آن را از چشم رسانه ها پنهان کرد.

علاوه بر این، در نامه اخیر 25 نماینده کنگره آمریکا به آنتونی بلینکن، آشکارا به این نکته اشاره شده بود که بر اساس اطلاعات موثقی که به دست کنگره رسیده، معامله موشکی جدید ترکیه و روسیه در جریان است. اما در هر صورت، این دسته از تحلیل ها، به دو دلیل مهم، در رسانه ها و محافل سیاسی ترکیه، طرفدارانی دارد: اول این که بر مبنای  یک نگرش ضدروسی و طرفداری از توسعه روابط با آمریکا، معاملات آنکارا – مسکو را زیر سوال برده و آن را به چالش می کشد.

دوم این که این افراد معتقدند که مسکو و تیم پوتین، برنامه منسجم و ویژه ای برای دور کردن ترکیه از آمریکا دارند و تحقق کامل اهداف این برنامه، می تواند ترکیه را در آینده دچار دردسرهای بزرگ کند.

دور از غرب، نزدیک به شرق

این فقط آمریکا نیست که به قراردادهای تسلیحاتی آنکارا – مسکو گیر می دهد. اتحادیه اروپا و ناتو نیز به شدت به این قرارداد اردوغان – پوتین معترض هستند و بدون تردید، اس 400 بر روابط ترکیه با ناتو، آمریکا و اتحادیه اروپا سایه انداخته است. اما واقعیت این است که آنکارا در این مسیر قمار نکرده و بر اساس یک جمع بندی نهایی و قاطعانه، به این نتیجه رسیده که تداوم معامله با روسیه، منافع بلندمدتی عاید ترکیه می کند و باید به منظور حفظ این منافع، اصطلاحاً پیه برخی تهدیدات و محرومیت ها را به تن مالید.

در پایان باید گفت، خرید سامانه موشکی اس 400 از روسیه، نقطه عطفی در تاریخ سیاست خارجی معاصر آنکارا است. این اقدام، از چنان اهمیتی برخوردار است که نمی توان آن را تنها در حد یک خرید تسلیحاتی عادی قلمداد کرد. چرا که ابعاد سیاسی آن، فراتر از قراردادهای عادی است و پیش از هر چیز، نشان دهنده اوج نومیدی ترکیه از آمریکا و اروپا، قد برفراشتن در برابر ناتو و بی اعتنایی به تهدیدها و بلوف های آمریکا است.

اگر چه خرید سامانه اس 400 از منظر سیاسی – اقتصادی و فشارهای غرب، هزینه هایی بر دست دولت اردوغان گذاشته، اما بدون شک، مهم ترین و موثرترین کاتالیزور و شتاب دهنده در مسیر توسعه روابط سیاسی – اقتصادی در تاریخ روابط ترکیه و روسیه بوده است. در نتیجه، اتخاذ تصمیم خرید محموله های جدید اس 400 ضامن تداوم روابط آنکارا – مسکو و تقویت گفتگوهایی است که در چندین حوزه مهم، ترکیه را به روسیه نزدیک تر و از آمریکا و اروپا، دورتر می کند.

انتهای پیام/