در وبینار «استحاله و سازش» مطرح شد؛ «رویکرد مقاومت» هویت اصلی حماس و جهاد اسلامی

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، روز دوشنبه به ابتکار بنیاد همکاری‌های امنیت بین الملل تهران وبیناری با عنوان «استحاله و سازش؛ نسبت جهاد اسلامی وحماس با طرح‌های سازش» برگزار شد. در این بحث کارشناسی که در فضای مجازی و به صورت آنلاین با مدیریت آقای «وحید مردانه»، کارشناس ارشد مطالعات منطقه‌ای برگزار شد. دو تن از کارشناسان مطالعات فلسطین، سرکار خانم «طاهره زاد فرج، دانشجوی دکتری، روابط بین الملل و آقای سید جعفر رضوی، کارشناس ارشد مطالعات فلسطین به بررسی موضوع وبینار پرداختند.

در این نشست دو کارشناس به 4 سؤال به طور مشروح پاسخ دادند که به منظور عدم اطاله موضوع، ذیلاً خلاصه‌ای از مباحث مطرح شده ارائه می شود:

1. رویکرد تاریخی حماس و جهاد اسلامی به طرح های سازش چگونه بوده است؟

از زمان امضای توافقنامه «اسلو»، بین گروه‌های فلسطینی یک شکاف جدی ایجاد شد و گروه های فلسطینی به دو دسته حامیان سازش و حامیان مقاومت تقسیم شدند. جنبش مقاومت اسلامی فلسطین، «حماس» و «جهاد اسلامی» همواره از همان ابتدا در جریان حامیان مقاومت حضور داشته‌اند و همواره مخالفت خود را با سازش اعلام کرده‌اند. دو نکته اساسی بین این دو جریان همواره متفاوت بوده است. اول اینکه نگاه حامیان مقاومت به فلسطین، کل فلسطینی تاریخی یا همان فلسطین از نهر تا بحر بوده است در حالی که حامیان جریان سازش به مرزهای 1967 که تنها شامل کرانه باختری، نوار غزه و قدس شرقی می‌شود اکتفا کرده‌اند. وجه دوم اختلاف آنها این است که گروه‌های مقاومت تنها مقاومت مسلحانه را راه آزادی کل فلسطین است. در حالی که سازشکاران فلسطینی به دنبال مذاکره و گفتگو به نوعی راه‌های مذاکراتی برای آزادی، بخشی از فلسطینی تاریخی هستند.

جنبش‌های حماس و جهاد اسلامی همواره خواستار آزادی تمام فلسطین تاریخی از طریق مقاومت مسلحانه بوده‌اند و این مسیر را تنها راه رسیدن به حقوق ملت فلسطین می دانند.

2. رویکرد حماس و جهاد اسلامی به طرح معامله قرن چگونه بوده است؟

معامله قرن با تغییری که در رویکرد غرب نسبت به فلسطین و حل مسئله فلسطین ایجاد شد به وجود آمد و نتیجه آن کنار زدن سازشکاران فلسطینی از عرصه فلسطین بود. به همین دلیل این طرح موجب شد سازشکاران فلسطینی در آن سرخورده شده، تمام کسانی که سازش را دنبال می‌کردند مذاکره و سازش را مسیری عقیم و بی‌فایده بدانند. در این مسیر گروه‌های فلسطینی همگی بر نادرست بودن و رد تمام بندهای معامله قرن همکلام بوده اند و جهاد اسلامی و حماس نیز بخشی از این مخالفت بوده‌اند. معامله قرن نه تنها موجب تشدید اختلاف و ایجاد رویکرد سازشی در میان فلسطینیان نشد بلکه موجب شد آنها علیه سازش با یکدیگر همپیمان شده، برای اولین بار همگی بر یک موضع اجماع داشته باشند.

3. رویکرد حماس و جهاد اسلامی به عاد سازی‌های اخیر چگونه بوده است؟

عادی سازی روابط بخشی از معامله قرن بود و هیچ گروه فلسطینی آن را تأیید نکرد. جنبش‌های حماس و جهاد اسلامی فلسطین نیز هیچ گاه آن را تأیید نکردند. به همین جهت آنها نه تنها آن را رد کردند بلکه در تلاش هستند تا علاوه بر عدم تکرار آن در مورد دیگر کشورهای جهان، کشورهایی که عادی سازی کرده‌اند را نیز به مسیر قطع روابط با رژیم صهیونیستی بازگرداند. مسئله عادی‌سازی پیش از اینکه علنی شود موجب ایجاد خسارت‌هایی در جنبش حماس شده است. دستگیری اعضای حماس در عربستان سعودی و قطع برخی کمک‌هایی که از سوی کشورهای حاشیه خلیج فارس به جنبش های مقاومت می‌شد نتیجه این عادی است. از سوی دیگر این عادی سازی موجب هم پیمانی کشورهای نامبرده با رژیم صهیونیستی می‌شود که این مسئله خط قرمز گروه‌های مقاومت بوده و هست و به دنبال از بین آن در منطقه هستند. 

4. آیا دورنمای حماس و جهاد اسلامی به سمت استحاله و سازش پیش می‌رود؟

به هیچ وجه هیچ یک از جنبش های حماس و جهاد اسلامی در مسیر سازش قرار نگرفته‌اند و این احتمال تقریباً محال است که این دو جنبش به سمت سازش گام برداند. چرا که علت اصلی در هویت این دو جنبش است. این دو جنبش هویت خود را از مقاومت به دست آورده‌اند و تغییر رویکرد آنها به سمت سازش مساوی با از دست دادن هویت آنها خواهد بود. آنها از حمایت مردم فلسطین به ویژه اکثریت ساکنان نوار غزه برخوردارند چرا که در مسیر مقاومت قرار دارند. هرگاه آنها بخواهند از مسیر مقاومت به سمت مسیر مذاکره گام بردارند این حمایت مردمی را از دست خواهند داد و مردم فلسطین به سمت کسانی که مقاومت را پیشه خود کنند خواهند رفت لذا باید گفت به دلیل آنکه تغییر مسیر این گروه‌ها به سمت سازش مساوی با از دست دادن هویت آنها و اضمحلال شان خواهد بود می‌توان گفت تقریباً محال است که آنها به سمت سازش حرکت کنند.

تا کنون نیز هیچ رگه‌ای که نشان دهنده این موضوع باشد در این دو گروه مشاهده نشده است. مگر آنکه در جریان‌های پس از این، با انحراف مسیر دو جنبش جریان‌های جدید شکل گیرند.

انتهای پیام/