یادداشت|رمزارزها و چالش تأمین گاز فصل سرما

خبرگزاری تسنیم - برآوردها و مطالعات کارشناسی نشان می‌دهند پرداخت یارانه‌ها برای مصرف سوخت های فسیلی از مهمترین چالشهای مدیریت مصرف انرژی در کشور بوده و این موضوع کلیه سیاست‌ها و برنامه‌های دولت ها را برای افزایش بهره وری و کاهش مصرف و شدت انرژی ناکارآمد نموده است. بر اساس آخرین گزارش سازمان بین المللی انرژی (International Energy Agency) که در سال 2020 منتشر شده است؛ ایران با پرداخت رقمی بالغ بر 88 میلیارد دلار در سال 2019 در صدر کشورهابی قرار دارد که بیشترین میزان یارانه مصرف سوخت های فسیلی را به شهروندان خود می دهد. در حالی که کل مبلغ یارانه مصرف سوخت های فسیلی در دنیا در سال 2019 بالغ بر 312 میلیارد دلار بوده است و این بدان معناست که ایران به تنهایی حدود 28 درصد از کل یارانه پرداختی مصرف سوخت های فسیلی سال 2019 دنیا را به خود اختصاص داده است.

جالب‌تر آنکه وقتی این بررسی را به یارانه پرداختی در حوزه مصرف گاز محدود می‌کنیم آمارها و اطلاعات حاکی از آن است که در سال 2019 ایران 17 میلیارد دلار (سی و سه درصد از کل یارانه پرداختی مصرف گاز دنیا) بابت یارانه مستقیم مصرف انرژی گاز پرداخته است. نکته حائز اهمیت آن است که قیمت های بسیار ارزان انرژی در ایران باعث شده است تا پدیده تولید رمز ارزها در کشور ما بیش از سایر نقاط دنیا رشد یافته و بسیاری از جویندگان ثروتهای کم دردسر را برای دستیابی به سودهای رویایی به طمع اندازد.

با سپری شدن روزهای پر چالش تابستان 1400 و عبور از بحران قطعی های های مکرر برق که در برخی از بازه های زمانی با قطع برق واحدهای تولیدی و صنعتی همراه بود، از هم اکنون می توان نگران تأمین گاز مصرفی نیروگاهها و واحدهای بزرگ صنعتی و تولیدی در روزهای سرد فصل سرما بود. این در حالی است که بسیاری تولید کنندگان غیرقانونی رمز ارز به استفاده از ژنراتورهای گازی روی آورده اند و پیش بینی می شود در روزهای بحرانی که بسیاری از واحدهای صنعتی و تولیدی با چالش تامین انرژی مواجه می شوند، آنها همچنان بر ثروت بادآورده خود خواهند افزود.

با توجه به اطلاعات موجود برخی از واحدهای تولیدی/صنعتی و حتی خانگی با نصب ژنراتورهای گازی در محوطه کارخانه/کارگاه مربوطه، نسبت به تولید بدون مجوز و غیرقانونی رمزارز اقدام می نمایند. که این موضوع حداقل از 4 منظر ذیل دارای اهمیت بوده و نیازمند پیگیری مجدانه می باشد

1. افزایش فوق‌العاده مصرف گاز و تأثیر مستقیم بر تأمین گاز در فصل سرما و تأثیر غیرمستقیم بر تأمین انرژی برق کشور با توجه به پیش بینی تراز منفی گاز در فصل سرمای سال 1400
2. سوء استفاده از مابه التفاوت  400 الی 1200 درصدی تعرفه گازبهای رمزارز با انواع تعرفه صنعتی
3. خارج کردن تولیدکنندگان قانونی رمزارز از چرخه رقابت سالم اقتصادی و ترغیب سایر متقاضیان به سوء استفاده
4. توسعه افزایش استفاده از ژنراتورهای استوک و با راندمان پایین و در نتیجه افزایش بیشتر مصرف گاز

به نظر می رسد یارانه پنهان انرژی ام‌المسائل اقتصاد انرژی کشور است و حرکت منطقی و عادلانه به سمت آزادسازی قیمت گاز، مبتنی بر دانش و با مطالعه کاربردی روشهای سایر کشورها و با لحاظ شرایط مالی دهکهای پایین درآمدی، راهکار بی جایگزین سیاست گذاران و برنامه ریزان اقتصادی کشور خواهد بود.

* ساجد کاشفی - دانشجوی دکتری اقتصاد نفت و گاز

انتهای پیام/